Schorzenia przewlekłe z perspektywy lekarza rodzinnego i jego pacjentów - jak wspólnie osiągać sukces?

Po infekcjach dróg oddechowych schorzenia przewlekłe stanowią drugą najczęstszą przyczynę zgłaszania się pacjentów do lekarzy rodzinnych. Są zatem zagadnieniem zajmującym istotną część każdego dnia pracy lekarza rodzinnego. Ich leczenie nie obfituje jednak w łatwe i spektakularne sukcesy terapeutyczne. Przeciwnie - składa się ono w zasadniczej części z rutynowych, powtarzalnych i mało ekscytujących czynności, z rytualnym przepisywaniem recept na czele. Nic więc dziwnego, że terapia schorzeń przewlekłych staje się nierzadko zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów źródłem frustracji. Niniejszy artykuł jest próbą przyjrzenia się specyfice leczenia chorób przewlekłych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na te elementy, które pozwalają - w krótszej i dłuższej perspektywie - odnieść w tym leczeniu szeroko rozumiany sukces. Forum Medycyny Rodzinnej 2010, tom 4, nr 6, 415-42

Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych przez pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej

Polish primary care patients’ adherence to medication.Patient nonadherence is one of the major clinical problems in primary care settings. Patients who deviate from treatment, or completely discontinue therapy, expose themselves to deterioration of health, additional costs and sometimes even death. Despite that facts, on average, one in every two patients, suffering from chronic disease, does not follow therapeutic recommendations. Unexpectedly, similar is true with acute symptomatic diseases, such as infections. Patient nonadherence is associated with more frequent visits to the doctors, higher number of complications, and therapy ineffectiveness. Fortunately, poor adherence can be effectively prevented. This paper provides comprehensive review of reasons and consequences of nonadherence, as well as methods that family doctors can use in order to improve adherence to therapy in their patient

Adherence to treatment in asthma and COPD patients in their doctors’ assessment

Introduction: Adherence to therapy is one of the basic preconditions of successful treatment of asthma and COPD. Unfortunately, many patients take their medication incorrectly. The aim of this study was to assess doctors’ knowledge of this phenomenon, including interventions able to improve patient adherence. Material and methods: It was a questionnaire-based survey conducted among convenience sample of Polish physicians treating asthma and COPD. Results: One hundred and sixty one physicians, mainly specialists in allergology (44.1%) and pulmonology (37.3%) took part in the study. According to participants, asthma patients took on average 65.4 ± 17.1% of doses of prescribed drugs, whereas COPD patients — 61.6 ± 24.2%. Over half of respondents claimed that during the first year of treatment, no more than 20% of asthma and COPD patients discontinue their therapy. Survey participants pointed at patients discourage (41.6%) and lack of knowledge about disease (19.3%) as the main reasons for discontinuation of therapy. Almost 2/3 of participants (65.8%) claimed that they could recognize non-adherence in their patients. Prescribing combination inhaled drugs (72.7%), drugs with infrequent dosing (63.4%), and affordable ones (53.4%) were the most common interventions aimed at improving adherence provided by respondents. Conclusions: Survey participants were aware of the phenomenon of non-adherence in patients with asthma and COPD, but underestimated the real prevalence and seriousness of it. They also overestimated their ability to recognise non-adherence in their patients. Therefore, not necessarily they may obtain better adherence in their asthma and COPD patients. These results point at the issues which should be addressed in pre- and postgraduate education of physicians treating chronic airways conditions.Introduction: Adherence to therapy is one of the basic preconditions of successful treatment of asthma and COPD. Unfortunately, many patients take their medication incorrectly. The aim of this study was to assess doctors’ knowledge of this phenomenon, including interventions able to improve patient adherence. Material and methods: It was a questionnaire-based survey conducted among convenience sample of Polish physicians treating asthma and COPD. Results: One hundred and sixty one physicians, mainly specialists in allergology (44.1%) and pulmonology (37.3%) took part in the study. According to participants, asthma patients took on average 65.4 ± 17.1% of doses of prescribed drugs, whereas COPD patients — 61.6 ± 24.2%. Over half of respondents claimed that during the first year of treatment, no more than 20% of asthma and COPD patients discontinue their therapy. Survey participants pointed at patients discourage (41.6%) and lack of knowledge about disease (19.3%) as the main reasons for discontinuation of therapy. Almost 2/3 of participants (65.8%) claimed that they could recognize non-adherence in their patients. Prescribing combination inhaled drugs (72.7%), drugs with infrequent dosing (63.4%), and affordable ones (53.4%) were the most common interventions aimed at improving adherence provided by respondents. Conclusions: Survey participants were aware of the phenomenon of non-adherence in patients with asthma and COPD, but underestimated the real prevalence and seriousness of it. They also overestimated their ability to recognise non-adherence in their patients. Therefore, not necessarily they may obtain better adherence in their asthma and COPD patients. These results point at the issues which should be addressed in pre- and postgraduate education of physicians treating chronic airways conditions

Pomiar obwodu talii u dzieci i młodzieży narzędziem przesiewowym oceny czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych

W ostatnich latach wzrasta częstość otyłości wśród dzieci i młodzieży. Otyłość, a zwłaszcza otyłość trzewna, jest stanem, który sprzyja powstawaniu zaburzeń kardiometabolicznych. Celem niniejszej pracy była obserwacja, czy pomiar obwodu talii (WC) u dzieci pozwala na ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego. Do badania włączono 325 dzieci (177 dziewcząt i 148 chłopców) w wieku 7&#8211;16 lat, w ogólnym dobrym stanie zdrowia, bez chorób przewlekłych. U badanych wykonano pomiary antropometryczne (wzrost, masa ciała, obwód talii) oraz oznaczono stężenie glukozy i parametry lipidogramu we krwi żylnej na czczo. Nadwagę, otyłość, otyłość brzuszną, wskaźnik masy ciała (BMI), ciśnienie tętnicze oceniono w oparciu o odpowiednie siatki centylowe. Za czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u dzieci przyjęto zgodnie z wytycznymi Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia: nadwagę i otyłość, podwyższone stężenie cholesterolu frakcji LDL (LDL-C), trójglicerydów (TG), glukozy, obniżone stężenie cholesterolu frakcji HDL (HDL-C), oraz podwyższone ciśnienie tętnicze. Otyłość brzuszną (WC > 90c) obserwowano u 14,6% dziewcząt i 20,2% chłopców (p > 0,05), otyłość (BMI > 97c) odpowiednio u 5,1% i 8,8% (p > 0,05). Z czynników ryzyka najczęściej występowały: stężenie LDL-C > 110 mg/dl (27,1% dziewcząt i 25,0% chłopców, p > 0,05); stężenie TG > 150 mg/dl (odpowiednio: 4,5% i 8,1%, p > 0,05); BMI > 90c (odpowiednio: 14,7% i 22,3%, p > 0,05); ciśnienie tętnicze > 90c (odpowiednio 7,3% i 14,2%, p < 0,05). Otyłość brzuszną stwierdzono u 4 na 5 dzieci, u których stężenie TG przekraczało 150 mg/dl, oraz u 71,8% mających przynajmniej 3 czynniki ryzyka. Stwierdzono silną korelację, istotną statystycznie, między otyłością brzuszną a podwyższonym stężeniem TG, ciśnieniem skurczowym i otyłością (p < 0,001). Wyniki badania potwierdzają częste występowanie czynników ryzyka sercowo-naczyniowego i ich korelację z otyłością brzuszną u dzieci i młodzieży. Proste do zastosowania w codziennej praktyce lekarskiej narzędzie przesiewowe, jakim jest pomiar obwodu talii, pozwala na efektywną ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego w tej grupie wiekowej. Forum Medycyny Rodzinnej 2011, tom 5, nr 3, 229&#8211;23

Leki generyczne w praktyce lekarza rodzinnego

Leki generyczne to tańsze odpowiedniki leków oryginalnych. Ich szerokie wykorzystanie może przyczynić się do znacznego ograniczenia wydatków ponoszonych na leki. Główną barierą ich częstszego wykorzystania są jednak wątpliwości odnośnie skuteczności i jakości dostępnych w Polsce leków generycznych w porównaniu z ich markowymi odpowiednikami. Celem niniejszego opracowania jest odpowiedź na pytanie, czy leki generyczne są równie skuteczne jak leki oryginalne, czy istnieją naukowe dowody na ich rzekomo gorszą jakość i czy lekarz rodzinny w swojej codziennej praktyce może bez obaw sięgać po tańsze odpowiedniki leków oryginalnych. Analiza dostępnego piśmiennictwa naukowego pozwala odpowiedzieć jednoznacznie na te pytania, brakuje bowiem dowodów naukowych świadczących na niekorzyść leków generycznych. Według wszelkich danych, nie są one mniej skuteczne niż leki oryginalne. A zatem, lekarz rodzinny może bez obaw wykorzystywać je w swojej praktyce wszędzie tam, gdzie kwestia niskich kosztów leczenia jest istotna. Rozwaga wskazana jest jedynie w przypadku leków o wąskim indeksie terapeutycznym i leków o zmodyfikowanym uwalnianiu

Optimizing polypharmacy management in the elderly: a comprehensive European benchmarking survey and the development of an innovative online benchmarking application

Background: Polypharmacy, defined as the simultaneous use of multiple medications by a patient, is a worldwide problem of rising prevalence. Paving the way for drug interactions, adverse drug reactions and non-adherence, it leads to negative health outcomes, increased use of healthcare services and rising costs. Since it is closely related to multimorbidity, it peaks in older adults. So far, not many polypharmacy management programs in the elderly have been introduced in practice. However, due to the rapid ageing of European societies, there is an urgent need to implement them more widely. Objective: The aim of this study was to benchmark polypharmacy management programs in the elderly available in Europe and creating a dedicated benchmarking application. Methods: It was a cross-sectional study based on an online survey targeting healthcare professionals and other stakeholders across European countries. Data collected in the survey were reused to design an online benchmarking application. Results: As many as 911 respondents from all but two EU countries took part in this study. Out of the survey participants, 496 (54.4%) reported availability of various activities or formal programs targeting polypharmacy in the elderly that were known to them. These programs had multiple goals, of which improved patient safety was indicated as the most common objective (65.1% of the cases). The most typical settings for such programs was primary care (49.4%), with pharmacists and primary care doctors being indicated most often as those providing the programs (61.7% and 35.5% of cases, respectively). Vast majority of programs applied diverse forms of drug reviews. The identified programs were assessed against four predefined dimensions of effectiveness, applicability, scalability and cost-effectiveness. The lowest scores were obtained within the last of these categories, due to unavailability of relevant data. Based on the survey results, a benchmarking application was constructed. It allows for comparing an individual polypharmacy management program targeting the elderly against the other ones, and particularly, against the national and European context. Conclusion: By providing strong evidence, the findings of this study, coupled with the benchmarking application, can prove valuable in aiding clinicians and policymakers in the implementation and expansion of polypharmacy management programs for the elderly

Does the type of pharmacy, in which pharmacist works, affect the assessment of generic drugs?

Wstęp. Według WHO zwiększenie wykorzystania leków generycznych może być jednym ze sposobów na zmniejszenie kosztów opieki zdrowotnej na świecie. Jednak, jak wskazują badania, część lekarzy i farmaceutów wątpi w ich skuteczność. Przyczyna tego zjawiska nie jest do końca poznana, dlatego należy poszukiwać czynników wpływających na taki stan rzeczy. Cel pracy. Celem niniejszej pracy było wykazanie, czy istnieje związek po między rodzajem apteki, w której pracuje farmaceuta, a jego opinią o lekach generycznych. Materiały i metody. Badanie miało charakter badania kwestionariuszowego. Specjalnie przygotowany kwestionariusz ankietowy kierowany był do aptekarzy pracujących na terenie województwa łódzkiego. Ankiety rozdano głównie na terenie Łodzi (81,8%) i innych miast województwa łódzkiego. Wyniki. Na pytania odpowiedziało 132 farmaceutów pracujących na terenie województwa łódzkiego (86,6 % kobiet i 13,4% mężczyzn w wieku 24–58 lat, pracujących głównie w aptekach prywatnych — 90,9%). Zaledwie 8% aptekarzy pracujących w aptekach państwowych stwierdziło, że leki generyczne są gorsze od oryginalnych, podczas gdy wśród pracowników placówek prywatnych odsetek ten sięgnął 37%. Analiza korelacji wykazała, że aptekarze pracujący w aptekach państwowych znamiennie częściej uważali leki generyczne za lepsze lub identycznie skuteczne (p &lt; 0,05). Wnioski. Farmaceuci pracujący w aptekach prywatnych są bardziej skłonni do postrzegania leków generycznych jako mniej skuteczne niż leki ory­ginalne.Introduction. According to WHO, increase in usage of generic drugs may be one of the ways to reduce costs of healthcare systems around the world. However, according to scientific data, physicians and pharmacists doubt in their effectiveness — the reason for that is unknown. Due to this fact the factors affecting their opinion should be searched for. Aim of the study. The aim of this study was to assess whether correlation between the type of pharmacy and pharmacists’ opinion about generic drugs exists. Material and methods. This was a questionnaire-based study. Especially prepared questionnaire was made available to pharmacists of lodzkie province. Survey was conducted in Lodz (81.8%) and other towns of lodzkie province. Results. One hundred and thirty two pharmacists working in lodzkie province have answered the questionnaire (86.6% women and 13.4% men, aged 24–58, working mainly in private pharmacies — 90.9%). Only 8% of pharmacists who worked in public pharmacies claimed that generic drugs are worse than brand name drugs, while at the same time 37% of pharmacists working in private pharmacies presented the same opinion. Correlation analysis revealed that pharmacists who worked in public pharmacies were significantly more often considering the effectiveness of generic drugs as worse to brand name drugs (p &lt; 0.05). Conclusions. Pharmacists working in public pharmacies are more eager to perceive generic drugs as less effective than brand name drugs

How do users perceive e-cigarettes — review of survey studies

Wstęp. E-papierosy zdobywają rynek, mimo braku badań klinicznych potwierdzających ich skuteczność. Rynek ten osiągnął już wartość 500 mi­lionów euro w Europie, co potwierdza ogromne zainteresowanie produktem. Cel pracy. Poznanie opinii użytkowników pod kątem postrzegania przez nich e-papierosów. Materiał i metody. Przegląd literatury dostępnej w bazie PubMed. W tym celu wykorzystano następujące hasła: „e-cigarette*”, „electronic ciga­rette*”, „nicotine delivery system*”, „survey*” i „questionnaire*”. Wyniki. Zidentyfikowano 19 publikacji spełniających kryteria wyszukiwania, w których łącznie wzięło udział 256 754 ankietowanych. Wnioski. Mimo iż brak jest wiarygodnych dowodów naukowych, pacjenci postrzegają e-papierosy jako nową metodę rzucenia palenia.Introduction. Sale of e-cigarettes is increasing in spite of no clinical studies confirming their effectiveness. E-cigarettes sale reached EUR 500 mln in Europe, which confirms a great interest in that product. Aim of the study. Assessment of e-cigarettes perception by their users. Material and methods. Review of papers available in PubMed database. The database was searched using the following terms: „e-cigarette*”, „electronic cigarette*”, „nicotine delivery system*”, „ survey*” and „ questionnaire*”. Results. Nineteen publications with a total number of 256 754 participants met the search criteria. Conclusions. Patients perceive e-cigarettes as a method of smoking cessation, although evidence-based data is missing

Does pharmacist’s occupation in pharmacy affect the assessment of generic drugs?

Wstęp. Zgodnie z raportem WHO z 2010 roku sprzedaż leków generycznych, zamiast droższych leków oryginalnych, powinna być promowana w celu poprawy efektywności systemów ochrony zdrowia na całym świecie. Farmaceuci pełnią ważną rolę w przekazywaniu informacji o tańszych odpowiednikach leków oryginalnych pacjentom. Cel pracy. Określenie, czy funkcja pełniona przez aptekarza w aptece (właściciel) wpływa na jego subiektywną znajomość tematyki leków gene­rycznych. Materiały i metody. Specjalnie przygotowany kwestionariusz ankietowy kierowany był do aptekarzy pracujących na terenie województwa łódzkiego. Ankiety rozdano na terenie Łodzi (79%) i innych miast województwa łódzkiego. Wyniki. Na pytania odpowiedziało 129 farmaceutów (85,3% kobiet i 14,7% mężczyzn, w wieku 24–59 lat, pracujących głównie w aptekach prywatnych — 95,3%). Wszyscy ankietowani właściciele aptek przyznali, że uważają się za dobrze poinformowanych w kwestii leków generycznych, wśród pracowników jeden na pięciu ocenił swoją wiedzę jako słabą. Analiza korelacji wykazała, że osoby niebędące właścicielami lub współwła­ścicielami aptek znacząco częściej przyznają się do słabej wiedzy na temat leków generycznych (p &lt; 0,05). Wnioski. Promocja leków generycznych powinna być skierowana w pierwszej kolejności do aptekarzy niebędących właścicielami lub współwłaścicielami aptek.Introduction. According to WHO 2010 report generic drugs sale instead of more expensive brand name drugs should be promoted in order to improve effectiveness of global health care systems. Pharmacists play an important role in informing patients about cheaper equivalents of brand-name drugs. Information given by pharmacists to patients when selling a drug may be one of the factors affecting generic drugs sale. Aim of the study. The aim of this study was to assess whether the position of pharmacist (owner) correlates with subjective knowledge of the topic of generic drugs. Material and methods. Especially prepared questionnaire was delivered to pharmacists of lodzkie province. Survey was conducted in Lodz (79.0%) and other towns of lodzkie province. Results. One hundred and twenty nine pharmacists have answered the questionnaire (85.3% women and 14.7% men, aged 24–59, working mainly in private pharmacies — 95.3%). All participants who were pharmacy owners confirmed that they perceive their knowledge about generic drugs as good. Among non-owners one out of five described his knowledge as poor. Correlation analysis revealed that participants who were pharmacy workers significantly more often admitted having poor knowledge about generic drugs (p &lt; 0.05). Conclusions. Generic drugs promotion should be directed at first to pharmacists who are not (co-)owners of pharmacies

Osteoporoza. Postępowanie profilaktyczne, diagnostyczne i lecznicze. Wytyczne dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej

Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) mogą najskuteczniej docierać do populacjizagrożonej osteoporozą, rozpoznawać chorobę oraz rozpoczynać i/lub kontynuowaćjej terapię. W wielu przypadkach pacjenci nie są poddani leczeniu przeciwosteoporotycznemumimo obecności czynników ryzyka złamania, obniżonej mineralnej masy kostnej,a nawet wystąpienia osteoporotycznego złamania.Celem wytycznych jest przedstawienie jednoznacznych reguł postępowania skierowanychdo lekarzy rodzinnych, z uwzględnieniem kompetencji diagnostycznych tej grupyzawodowej. Podstawą decyzji terapeutycznych i wyboru leku są wyniki badań klinicznychz randomizacją kontrolowanych placebo, oceniających wpływ badanej interwencjina ryzyko złamań oraz wskazania rejestracyjne poszczególnych preparatów farmaceutycznych.Lekarze POZ zaangażowani w akcje profilaktyczne oraz podejmujący stosownedziałania mają szansę na dobrą współpracę z chorymi, co jest warunkiem uzyskaniapozytywnego rezultatu terapii.W niniejszym opracowaniu przedstawiono zalecenia dotyczące profilaktyki, diagnostykioraz strategii leczenia osteoporozy dla lekarzy POZ na podstawie najnowszych danychz piśmiennictwa oraz stanowiska Polskich Towarzystw Naukowych