Model odpowiedzialności prawnokonstytucyjnej Prezydenta Stanów Zjednoczonych w świetle najnowszych doświadczeń zastosowania procedury impeachmentu

Przedmiotem analizy jest model odpowiedzialności prawnokonstytucyjnej prezydenta Stanów Zjednoczonych w świetle najnowszych doświadczeń jego zastosowania wobec prezydentów: Richarda M. Nixona, Billa Clintona i Donalda Trumpa. W centrum uwagi autora znalazła się kwestia, w jak dużym stopniu mamy tu do czynienia z upolitycznieniem tej procedury w sytuacji, gdy akt oskarżenia formułuje Izba Reprezentantów, a sądzi Senat. Przeprowadzona analiza nie pozwala jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Elementy upolitycznienia, choć niewątpliwie obecne, nie pozwalają na zrównanie tej procedury z modelem odpowiedzialności politycznej, występującej w systemach parlamentarno-gabinetowych

Rola parlamentów narodowych w procesie integracji europejskiej po Traktacie z Lizbony i konieczne zmiany w prawie parlamentarnym

The author analyses the role of the national parliaments in the process of European Integration. Treaty of Lisbon has offered new competences to the national parliaments. They may control legislative proposals of the Commission in the context of fulfilling the principle of subsidiarity. This ‘Early Warning System’ has greatly extended the position of national parliament in EU decision-making procedure. In consequence, changes inparliamentary law have occurred or should be passed. However, real meaning of this new competences will depend on capacity of national parliaments to successfully perform that new rights. Especially important is coordination with other national parliaments to achieve 1/3 (or . majority) level of protest upon which the Commission should rethink a legislative proposal. Useful forum should be the COSAC , but bilateral cooperation will be as well necessary. Important competences also arrived to national parliament in the Area of Freedom, Security and Justice (e.g. controlling of the Eurojust and the Europol), but the new EU regulations are necessary to perform these functions. Strengthening the position of national parliaments should reduce, in theory, “democratic deficit’ in EU, but whether it will occur depends on how effectively national parliaments will use the new competences and extend real power in the EU decision-making system.L’autore prende in esame il ruolo dei parlamenti nazionali nel processo di integrazione Europea. Tra competenze loro affidate dal Trattato di Lisbona emerge il meccanismo di controllo di sussidiarietà, attraverso il quale verificano le proposte legislative delle Commissione. Questo sistema, definito di ‘Allerta Precoce’ (Early Warning System), ha ampliato notevolmente i poteri dei parlamenti nazionali, rafforzando il loro ruolo nel quadro del processo decisionale dell’UE. Di conseguenza si devono apportare modifiche nel diritto parlamentare, alcune delle quali si sono già verificate. Tuttavia, l’impatto di questi poteri e competenze affidati ai parlamenti nazionali dipenderà dalla loro capacità di poterne disporre in modo efficiente. Particolare importanza riveste il coordinamento per raggiungere la soglia (quorum di 1/3 o, in alcuni casi, di dei voti attribuiti ai parlamenti nazioanli) per l’attivazione della protesta nei confronti della Comissione la quale comporta il suo riesame del progetto. La COSAC dovrebbe essere un forum opportuno, ma sarebbe necessario anche gettare le basi di una cooperazione bilaterale. Inoltre, le competenze dei parlamenti sono state estese nel campo della libertà, sicurezza e giustizia (ad esempio, controllo delle attività di Eurojust e Europol), ma per disporne sono indispensabili nuove normative. In teoria il rafforzamento dei poteri dei parlamenti nazionali dovrebbe contribuire a colmare il deficit democratico dell’Unione europea ma questo dipende dal loro ruolo assunto nell’assetto di decision-making dell’UE.W świetle przeprowadzonej analizy nie ulega wątpliwości, że Traktat z Lizbony stanowi ważny impuls w zakresie umocnienia roli parlamentów narodowych w unijnym procesie decyzyjnym, a szerzej – w procesie integracji europejskiej. Wprowadzenie mechanizmu „wczesnego ostrzegania” w procesie badania zgodności aktów ustawodawczych UE z zasadą pomocniczości otwiera niewątpliwie nowe możliwości oddziaływania na unijny proces prawotwórczy. Przyznanie parlamentom narodowym uprawnień kontrolnych w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, m.in. w odniesieniu do Eurojustu i Europolu, otwiera nowe możliwości realizacji funkcji kontrolnej. Są to więc posunięcia, które powinny ograniczać „deficyt demokracji”, rzucający cień na legitymizację demokratyczną Unii. Należy jednak dostrzegać ograniczone znaczenie tych posunięć. Badanie zgodności aktów ustawodawczych z zasadą pomocniczości jest tylko jednym z aspektów procesu prawotwórczego, choć mającego jednak istotny wymiar symboliczny w kontekście stawiania barier do nadmiernego rozszerzania kompetencji Unii kosztem parlamentów narodowych. Nie oznacza on jednak szerszego dopuszczenia parlamentów narodowych do głównego nurtuprocesów prawotwórczych. Z kolei ważne uprawnienia kontrolne w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości niejako „zawisły w próżni”, wobec braku aktów wykonawczych. Dopiero więc przyszłość pokaże, czy nowe uprawnienia, przyznane parlamentom narodowym przez Traktat z Lizbony, stworzyły rzeczywisty przełom. Wiele zależeć będzie od tego, czy parlamenty narodowe zdołają dostosować swe mechanizmy działania do nowych wyzwań, jakie niesie proces integracji europejskiej

Prawo do wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich jako formalna gwarancja bezpośrednia ochrony praw i wolności jednostki

Autor pracy omawia rolę oraz opisuje prawo do zwrócenia się do Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce, który powinien czuwać by w sferze praworządności i ochrony praw człowieka realizowane były standardy międzynarodowe, zwłaszcza Rady Europy. Dotyczy to m.in. ochrony wolności sumienia. Ważnym obszarem aktywności Rzecznika Praw Obywatelskich jest identyfikowanie nieprawidłowości w sferze funkcjonowania administracji publicznej, w tym administracji samorządowej.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Dyplomacja parlamentarna – nowy wymiar współczesnego parlamentaryzmu

The article analyses the phenomenon of parliamentary diplomacy. Although the international activity of parliamentarians was already observed in the 19th century, it did not gain momentum until the 20th and 21st centuries, becoming an important element of international relations. The author indicates which manifestations of the international activity of parliamentarians deserve the name of parliamentary diplomacy and how this phenomenon, analysed in terms of “paradiplomacy”, influences the modification of the functions of modern parliaments, especially in terms of ensuring democratic control over the creation and implementation of the state’s foreign policy.W artykule analizie poddane zostało zjawisko dyplomacji parlamentarnej. Choć międzynarodowa aktywność parlamentarzystów obserwowana była już w XIX w., to jednak dopiero w XX i XXI w. nabrała dynamiki, stając się istotnym elementem stosunków międzynarodowych. Autor wskazuje, które przejawy międzynarodowej aktywności parlamentarzystów zasługują na miano dyplomacji parlamentarnej oraz jak zjawisko to, analizowane w kategoriach „paradyplomacji”, oddziałuje na modyfikację funkcji współczesnych parlamentów, zwłaszcza w kwestii zapewnienia demokratycznej kontroli tworzenia i realizacji polityki zagranicznej państwa

Odpowiedzialność polityczna i odpowiedzialność karna polityków oraz kategoria więźnia politycznego w percepcji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy

The author analyses the position of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe (PACE) toward the questions of the responsibility of politicians. In resolution 1950 (2013) Keeping political and criminal responsibility separate PACE considers that “democracy and rule of law require that politicians will be effectively protected from criminal prosecutions based on their decisions. Political decisions should be subject to political responsibility, the ultimate judges being the voters”. The distinctions between political decision-making and criminal acts must be based on national constitutional and criminal law, which in turn should respect the principles, in line with the conclusions of the European Commission for Democracy through Law (Venice Commission). In resolution 19000 (2012) The definition of political prisoners PACE reaffirms its support for the criteria of “political prisoner” elaborated in 2001 by a group of independent experts of the CoE Secretary General, mandated to assess cases of alleged political prisoners in Armenia and Azerbaijan in the context of accession of the two States to Organization. Also PACE resolutions represent only so-called “soft law” (not legally binding), they have an important moral and political meaning, and may open the way for the further conventional regulation.Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polski

Stosowanie Konstytucji RP z 1997 roku - doświadczenia i perspektywy : międzynarodowa konferencja naukowa

Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej, która odbyła się w Krakowie w dniach 24-27 września 2006Prowadzone w latach 2002-2005 przez kilkudziesięciu specjalistów z całej Polski, pod kierownictwem prof. dr hab. Kazimierza Działochy, badania nad stosowaniem Konstytucji RP z 1997 r. przyniosły nie tylko bogaty dorobek liczący dziesięć tomów studiów i raport końcowy, ale znalazły swój finał w pracach Międzynarodowej Konferencji Naukowej, która odbyła się w Krakowie w dniach 24-27 września 2006 r. Konferencja zorganizowana została przez Polskie Towarzystwo Prawa Konstytucyjnego, Katedrę Prawa Ustrojowego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Katedrę Prawa Konstytucyjnego Krakowskiej Szkoły Wyższej im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Wybitne osobistości ze świata nauki i praktyki politycznej - zwłaszcza współtwórcy Konstytucji - oraz osoby zajmujące najwyższe stanowiska państwowe, które stosowały ją bezpośrednio, tworzyły Komitet Honorowy Konferencji pod przewodnictwem pana Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego

Myśl i polityka: księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Jackowi Marii Majchrowskiemu T. 2

Publikacja jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej profesora Jacka Majchrowskieg

European Constitution and National Constitution

Preface "The history of the question of alliance, integration, and unification of European states along different lines reaches far back. We only have to mention I. Kant and J. C. Bluntschli, who saw the future of Europe in establishing a union of its states based on the rule of law. It was on the grounds of freedom and republican democracy that J. Lorimer of Edinburgh envisaged the possibility of uniting European states. Much like him, Polish thinkers too, including A. Mickiewicz, B. Limanowski, and K. Kelles-Krauz, believed that Europe would unite as soon as its constituent states were driven by shared ideals of freedom and republican democracy."(...

Stosunek Rady Europy i Unii Europejskiej do wykorzystywania Pegasusa i podobnego szpiegującego i tajnej inwigilacji w państwach członkowskich

Public opinion was outraged by information that Pegasus technology, intended to combat terrorism and organized crime, was also used to combat the opposition, surveil political opponents, and influence the outcome of elections in some member states of the Council of Europe and the European Union. These organizations have undertaken studies of these situations and have formulated a number of recommendations to Member States, including Poland. The author analyzed these documents and suggests that even if they are only the so-called “soft law”, the dispositions contained therein should be consistently implemented in accordance with the values of democracy, the rule of law and the protection of human rights. Full implementation of these recommendations by Poland is necessary to improve its image among democratic European countries.Opinia publiczna została poruszona informacjami, że technologia Pegasus, przewidziana do zwalczania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej, była stosowana również do zwalczania opozycji, inwigilowania przeciwników politycznych, a także wpływania na wynik wyborów w niektórych państwach członkowskich Rady Europy i Unii Europejskiej. Organizacje te podjęły badania tych sytuacji i sformułowały szereg zaleceń do państw członkowskich, m.in. Polski. Autor poddał analizie te dokumenty i sugeruje, że nawet jeśli mają one charakter jedynie tzw. „miękkiego prawa”, to zawarte w nich dyspozycje powinny być konsekwentnie zrealizowane zgodnie z wartościami demokracji, praworządności i ochrony praw człowieka. Pełna realizacja tych zaleceń przez Polskę jest niezbędna dla poprawy jej wizerunku wśród demokratycznych państw Europy