Piękno i dramat istnienia w poetyckich obrazach przyrody Marii Czerkawskiej

The article is devoted to Maria Czerkawska’s poetry written during interwar period. Nature is the main subject of her poems. It is shown in a detailed and precise way. The good example is her book entitled Zielony cień  (1928) and subsequent volumes. Zielony cień  contains portraits of plants. Literary critics noticed several important features of these poems: versatility of observation, accuracy and concreteness of description. The same characteristics can also be observed in works of Skamander group of poets. Article focuses on the following topics: suffering observed in nature and continuous process of dying. Czerkawska’s poems tell us about transience, absurdity, horror and drama of existence. It is caused by close relation between the lyric subject and the nature. Czerkawska is trying to discover nature’s secrets. These tendencies are also present in poems of Bolesław Leśmian, Leopold Staff and Maria Pawlikowska-Jasnorzewska.The article is devoted to Maria Czerkawska’s poetry written during interwar period. Nature is the main subject of her poems. It is shown in a detailed and precise way. The good example is her book entitled Zielony cień  (1928) and subsequent volumes. Zielony cień  contains portraits of plants. Literary critics noticed several important features of these poems: versatility of observation, accuracy and concreteness of description. The same characteristics can also be observed in works of Skamander group of poets. Article focuses on the following topics: suffering observed in nature and continuous process of dying. Czerkawska’s poems tell us about transience, absurdity, horror and drama of existence. It is caused by close relation between the lyric subject and the nature. Czerkawska is trying to discover nature’s secrets. These tendencies are also present in poems of Bolesław Leśmian, Leopold Staff and Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

Prof. dr Hieronim Hurnik ( 1919 – 2016 ) Biografia

Prof. dr Hieronim Hurnik ( 1919 – 2016 ) Biografi

Franz Kafka letters to Milena Jesenská and Felice Bauer. Areas of intimacy

The paper is dedicated to Franz Kafka’s letters written to the women important in his life – Milena Jesenská and Felice Bauer. The letters to Milena, published earlier (1952, Polish translation 1959) apply to the period 1919–1922, the letters to Felice date back to the years 1912–1917 and were published later (1969, Polish translation 1976). Kafka’s letters are treated by the author mainly as a record of the writer’s personal experience, as a reflection of his complex personality, his indecision in the life matters, his being scared of life, and also as a record of his concerns related to his creative work. This kind of confessions made by Kafka in his letters to women indicate an area of intimacy. In addition, the published correspondence constitutes an important factor of the reception and leads to a better understanding of the life and works of the writer.Im Zentrum des Aufsatzes stehen Franz Kafkas Briefe an Milena Jesenská und Felice Bauer, zwei Frauen, die ihm viel bedeuteten. Die als erstes veröffentlichten Briefe an Milena (1952, polnische Übertragung 1959) betreffen den Zeitraum 1919–1922, die Briefe an Felice aus den Jahren 1912–1917 wurden später publiziert (1969, polnische Übertragung 1976). Die Briefe Kafkas werden hier hauptsächlich als Ausdruck persönlicher Erlebnisse des Dichters betrachtet, als Abbild seiner komplizierten Persönlichkeit, seiner Lebensfremdheit und eines starken Empfindens der Grausamkeit des Lebens, aber auch als Aufzeichnung schöp-ferischer Verwirrungen. Derartige Geständnisse in den an Frauen gerichteten Briefen erzeugen das Bild der Intimität, darüber hinaus ist der im Druck erschienene Briefwechsel ein wichtiger Faktor der Rezeption und führt zur besseren Erkenntnis des Lebens und der Quel-len von Kafkas Werk.Przedmiotem rozważań w artykule są listy Franza Kafki do kobiet ważnych w jego życiu – Mileny Jesenskiej i Felicji Bauer. Listy do Mileny, opublikowane wcześniej (1952, polski przekład 1959), dotyczą okresu 1919–1922, listy do Felicji z czasu wcześniej-szego, z lat 1912–1917, opublikowano później (1969, polski przekład 1976). Listy Kafki traktowane są w artykule głównie jako zapis przeżyć osobistych pisarza, jako obraz jego złożonej osobowości, niezdecydowania w życiowych sprawach, przerażenia życiem, a także jako zapis jego rozterek związanych z pracą twórczą. Tego rodzaju wyznania Kafki w listach do kobiet wyznaczają obszar intymności. Ponadto ogłoszona drukiem korespondencja stanowi ważny czynnik recepcji i prowadzi do lepszego poznania życia i źródeł twórczości pisarza

The life and legacy of Halina Poświatowska in the light of poems, letters and memoirs about the poet (from the biographer’s workshop)

Tekst dotyczy Haliny Poświatowskiej (1935–1967), autorki kilku zbiorów poetyckich, opowieści autobiograficznej, dwóch opowiadań, dramatów (w tym nieukończonych). Jej poezja od początku (debiut książkowy w 1958 roku) budziła uwagę czytelników i badaczy, komentowana była w artykułach i książkach, a postać przedwcześnie zmarłej poetki utrwalona została w wielu wspomnieniach. Moim celem jest przedstawienie złożonej osobowości Poświatowskiej poprzez konfrontowanie różnych wspomnień i listów, a także ukazanie, jak pewne doświadczenia życiowe, wydarzenia, przeżycia (głównie związane z chorobą serca) stawały się materiałem literackim. Stąd przydatnym narzędziem w analizie wierszy Poświatowskiej jest autobiografizm. W artykule korzystam z wierszy i listów poetki, wspomnień rodziny i przyjaciół.The text concerns Halina Poświatowska (1935–1967), the author of several poetry collections, an autobiographical story, two short stories and dramas (including the unfinished ones). From the very beginning, her poetry (her book debut in 1958) aroused the attention of the readers and researchers and was commented on in numerous articles and books, and the figure of the prematurely deceased poet was recorded in many memoirs. My aim is to present a complex personality of Poświatowska, by confronting various memories and letters, as well as to show how certain life experiences, events and emotions (mainly related to her heart disease) became a literary material. Hence, autobiographism is a useful tool in the analysis of Poświatowska’s poems. In this article, I make use of the poet’s verses and letters, as well as the memories of her family and friends

Częstochowa and its environs in the work of selected poets at the turn of the 20th and 21st centuries

Przedmiotem uwagi w artykule jest twórczość wybranych pisarzy, którzy w tekstach poetyckich manifestują związki z określonym miejscem – Częstochową i jej okolicami, gdzie spędzili wczesne lata życia lub osiedlili się tu w wieku dojrzałym. Na przykładzie utworów poetyckich wybranych twórców prześledzono, w jaki sposób miejsce ważne dla twórcy kształtuje jego światopogląd, sferę wartości, wyobraźnię. Użyta w tytule szkicu formuła obejmuje tu dokonania, które wykraczają poza wąsko rozumiany regionalizm; utrwalają ślady miejsc, a jednocześnie nadają im głębsze znaczenia.The article is dedicated to the works of selected writers who manifest their relations with a particular place – Częstochowa and its environs in their poetic texts This are the places where they spent the early years of their lives or settled down in as adults. Selected poetic works show how a place important for an author shapes his or her view on life, the sphere of values and imagination. The wording used in the title encompasses the achievements that go beyond the narrowly understood regionalism; they preserve the traces of places and at the same time give them deeper meanings

Austrian Literature in „Literatura na Świecie”

The article deals with the reception of Austrian literature – as it has been presented in “Literatura na Świecie” – since the magazine was founded in 1971. The main goal has been to analyze the ways in which the magazine has contributed to the spread of literature among Polish readers. Because of the breadth of the topic, the article focuses on specific problems in: the representativeness of the works printed or excerpted, the portrayal of Austrian writers, the reviews of texts, critical reviews, translations, and discussions regarding translations. The analysis indicates that the magazine has contributed to the expansion of knowledge concerning Austrian literature and its main representatives, (Rainer Maria Rilke, Robert Musil, Elias Canetti, Franz Kafka, Georg Trakl, Paul Celan, Ilse Aichinger, Elfriede. Jelinek and others , and others), their specificity, along with the historical and cultural conditions of the literature and its proponents.In diesem Beitrag wird die Rezeption der österreichischen Literatur in der Zeitschrift „Literatura na Świecie” vom Beginn ihres Bestehens im Jahr 1971 vorgestellt. Die hauptsächliche Aufgabe bestand darin, dem polnischen Leser die österreichische Literatur näherzubringen. Im Hinblick auf den überaus großen Umfang des Themas wurde der Zugang anhand von Problemfeldern gewählt. Im Zentrum der Betrachtung finden sich Fragen wie z.B. die nach dem repräsentativen Charakter gedruckter Werke oder Fragmente, nach den Lebensläufen von österreichischen Schriftstellern, Werkbesprechungen, Rezensionen, Übersetzungen und damit verbundene Diskussionen. Im Lichte dieser Unternehmungen lässt sich feststellen, dass die Zeitschrift zur Verbreitung des Wissens über die österreichische Literatur und ihre Hauptvertreter (R.M. Rilke, R. Musil, E. Canetti, F. Kafka, G. Trakl, P. Celan, I. Aichinger, E. Jelinek und andere) sowie über ihre Eigenheiten und ihr historisches und kulturelles Umfeld maßgeblich beigetragen hat.W artykule przedstawiona została recepcja literatury austriackiej na łamach czasopisma „Literatura na Świecie” od początku jego istnienia (1971). Głównym celem było ukazanie sposobów przybliżania tej literatury polskiemu czytelnikowi. Ze względu na dużą rozpiętość tematu zastosowano ujęcie problemowe, w centrum uwagi znalazły się takie kwestie, jak: reprezentatywność drukowanych utworów (lub ich fragmentów), sylwetki pisarzy austriackich, omówienia utworów, recenzje, działalność przekładowa i związane z nią dyskusje. W świetle tych poczynań można stwierdzić, że pismo przyczyniło się do poszerzenia wiedzy o literaturze austriackiej, jej głównych przedstawicielach (R.M. Rilke, R. Musil, E. Canetti, F. Kafka, G. Trakl, P. Celan, I. Aichinger, E. Jelinek i in.), specyfice, uwarunkowaniach historycznych i kulturowych

Does past participation in competitive sports affect the relationships between socioeconomic factors and self-rated health: study randomly selected Polish male and female former athletes and non-athletes

Objectives: Identifying patterns of associations between self-rated health (SRH) and socioeconomic factors in male and female former athletes and non-athletes, and verifying if these associations are modified by the factors which characterize former athletes` past sport participation. Methods: The data used came from Former Athletes' Lifestyle Project conducted among former athletes (N=351) and non-athletes (N=466) aged 18-66 years randomly selected from three regions of Poland. Anonymous questionnaires regarding SRH, socioeconomic variable, and factors which characterize former athletes’ past sport participations (competitive sports training experience, sport level achieved in the past, and period of time since the end of sports career) were used. SRH was categorized as negative (average, poor or very poor) and positive (good or very good). Multiple logistic regression analyses were used to calculate the odds ratios of negative SRH after adjusting for socioeconomic and sports characteristics. Results: Groups former athletes and non-athletes exhibited different patterns of relationships between SRH and socioeconomic variables. In both male and female non-athletes the higher risks of negative SRH were significantly associated with low socioeconomic position. Short time from ending sport careers significantly reduced the risk of negative SRH in both male and female former athlete. Conclusions: Among men and women former participation in competitive sports limits the adverse effect of socioeconomic status on SRH. For this reason it appears to be appropriate to incorporate popularization of competitive sport as one of the strategies of public health indirectly oriented towards reduction in socioeconomic inequalities in health

Dynamika zmian temperatury ręki reumatoidalnej po wybranych zabiegach z zakresu termoterapii

Wstęp: W procesie usprawniania osób z chorobami reumatycznymi wykorzystuje się wiele zabiegów z zakresu ciepłolecznictwai krioterapii. W dostępnym piśmiennictwie niewiele jest opisówbadań dotyczących efektów termicznych występujących w tkankachw wyniku stosowania takich zabiegów w obrębie ręki reumatoidalnej.Z tego powodu autorzy podjęli próbę określenia przebiegudynamiki zmian temperatury po zastosowaniu powszechniestosowanych u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów(RZS) zabiegów z zakresu termoterapii, w aspekcie zmian zachodzącychw mikrokrążeniu podczas 120 minut obserwacji.Materiały i metody: Do dwóch grup przydzielono 27 pacjentówz rozpoznanym RZS (średni wiek badanych 57 ±7,9 roku): I grupaliczyła 14 osób, u których naświetlano jedną rękę promiennikiempodczerwieni IR-A, -B oraz -C, II grupa – 13 osób, u których wykonanozabieg nadmuchu jednej ręki zimnym powietrzem (–30°C).Analizy rozkładu temperatury dokonano na podstawie 120-minutowejobserwacji zmian temperatury powierzchniowej obu rąk, dozapisu której użyto kamery termowizyjnej. U każdej osoby wykonano8 zdjęć termowizyjnych w określonych odstępach czasu:przed zabiegiem, zaraz po zabiegu oraz 5, 15, 30, 45, 60 i 120 minutpo zabiegu.Wyniki: Istotne różnice temperatur mierzonych w kolejnych odstępachczasu zaobserwowano we wszystkich grupach tylko podczas wynopierwszych5 minut po zabiegu (p < 0,05). Maksymalny wzrost temperaturyodnotowany zaraz po zabiegu IR-A, -B, -C wynosił 3,5°C. Ponadmuchu zimnym powietrzem (–30°C) maksymalne obniżenietemperatury mierzonej zaraz po zabiegu wynosiło 6,4°C (ryc. 1 i 2).Wnioski: Istotne zmiany temperatury powierzchniowej rąk obserwowanow ciągu pierwszych 5 minut po zabiegu, zarówno ponaświetlaniu IR-A, -B, -C, jak i nadmuchu zimnym powietrzemo temperaturze ok. –30°C. W przypadku zabiegu cieplnego wartośćtemperatury w ciągu tego czasu pozostawała powyżej wartościwyjściowej, natomiast w przypadku krioterapii pozostawała poniżejwartości spoczynkowych