Cancer drugs as drivers of antibiotic resistance

Antibiotics are the cornerstone for modern medicine, and their introduction into clinical use has made common medical procedures such as surgeries and cancer chemotherapy possible. The consequences of antimicrobial resistance (AMR), if it continues to rise on a global scale at its current speed, are expected to be staggering. It is well-known that antibiotics drive the evolution and spread of AMR, but the extent to which non-antibiotic drugs can do the same remains largely unknown. In this thesis, I have investigated whether drugs used in cancer therapy may drive AMR evolution in the common gut bacteria Escherichia coli. I screened a panel of 73 oncology compounds against 11 common AMR mechanisms, looking for combinations where expressing AMR gives bacteria fitness advantages in the presence of antineoplastic agents. Of the 23 strongest combinations identified in the screen, an in-depth study looking into the effects on bacterial evolution and the underlying molecular mechanisms has been conducted for one agent. I show that the widely used cytotoxic drug methotrexate (MTX), used both in the treatment of cancer as well as for many autoimmune diseases, can not only cause high-level trimethoprim (TMP) resistance at a wide range of concentrations. Furthermore, I have demonstrated that selection for TMP resistance takes place at MTX concentrations well below the concentrations known to inhibit growth. This is especially problematic when TMP resistance is plasmid-mediated, as MTX exposure will then select for practically any AMR determinant co-expressed on the same plasmid. With this work, we provide valuable insights into the effects that drugs used in cancer chemotherapy have on AMR evolution. A better understanding of the drivers of resistance, especially those directly affecting vulnerable patient groups, is essential if we hope to curb the spread and evolution of AMR

Stjórnun íslenskra ferðaþjónustufyrirtækja

Í þessari ritgerð er fjallað um stjórnun íslenskra ferðaþjónustufyrirtækja. Markmiðið með verkefninu er að skoða tengsl faglegrar stjórnunar og velgengni ferðaþjónustufyrirtækja og er ætlunin með verkefninu að veita innsýn í þróun og vöxt þessara fyrirtækja, með sérstaka áherslu á þjónustugæði. Einnig er reynt að sýna fram á mikilvægi menntunar fyrir íslenska ferðaþjónustu. Rannsóknarspurning sú sem unnið er út frá er: „Dregur skortur á faglegri stjórnun í íslenskum ferðaþjónustufyrirtækjum úr þjónustugæðum í atvinnugreininni?” Í verkefni þessu er reynt að sanna að svo sé. Reynt er að útiloka önnur vandamál, svo sem árstíðavandann. Í þeirri rannsókn sem hér var gerð var notast við spurningalista og var ákveðið að hringja út könnunina. Úrtak var valið meðal fyrirtækja á félagaskrá Samtaka ferðaþjónustunnar (SAF). Valið var úrtak 100 fyrirtækja og var það gert með tölfræðilega viðurkenndum aðferðum. Könnunin var lögð fyrir dagana 10.–12. apríl 2002 og var svörun 95% sem verður að teljast mjög gott. Helstu niðurstöður rannsóknarinnar eru þær að íslenskum ferðaþjónustu- fyrirtækjum er frekar illa stjórnað sé tekið mið af kenningum Kotlers. Tengsl fundust milli menntunarstigs og áherslu stjórnenda á þjónustugæði, en með aukinni menntun jókst áhersla á þau. Þeir stjórnendur sem sóttu námskeið voru einnig líklegri til að leggja áherslu á þjónustugæði. Afkoma er að sama skapi betri í þeim fyrirtækjum. Menntun virðist einnig hafa nokkuð að segja um afkomu, en þar er munurinn þó ekki eins afgerandi. Lykilorð: Þjónustustjórnun Ferðaþjónusta Ísland Menntun Starfsmannavelt

Að leita sér staðar á ljóðvegum. Um staðarljóð Jónasar Hallgrímssonar, Snorra Hjartarsonar og Hannesar Péturssonar

Staðarljóð (e. poetry of place) eru ljóð þar sem skáld leitast við að fanga anda tiltekins staðar og flétta saman við sína eigin sjálfsvitund, minningar og tilfinningar, sögulega atburði eða annað sem tengist þeim tiltekna stað sem ljóðið er ort um. Þessi ritgerð fjallar um staðarljóð sem valin eru úr höfundarverki skáldanna Jónasar Hallgrímssonar, Snorra Hjartarsonar og Hannesar Péturssonar. Ísland er staðurinn í öllum ljóðunum sem hér eru til umfjöllunar og áhersla er lögð á ferðaminni og hálendisstaði. Einkum er skoðað hvernig ljóðin birta staðarkennd og staðarsýn skáldanna. Rannsóknaraðferðin er textarýni með ævisögulegu ívafi. Þeirri aðferð er beitt til að varpa ljósi á hvernig uppruni, menntun og umhverfi hefur orkað á staðarskynjun skáldanna og þar með skáldskap þeirra. Aðalmarkmið ritgerðarinnar er að skoða ferðir og staði í ljóðum þessara skálda í ljósi kenninga um staðarljóð. Enn fremur hvort greina megi einhverja sameiginlega þræði í staðarsýn þeirra og staðarnálgun, hvað það er sem gerir stað að stað og hvernig allt þetta leikur saman í skapandi hugmyndum sem birtast í ljóðunum. Með völdum dæmum er sýnt fram á að staðarljóð Jónasar, Snorra og Hannesar séu myndræn og einkennist af bjartri sýn, frumlegum máltökum og mótist af hugsjónum sem lúta að heillum lands og þjóðar. Val ljóðanna miðast við skilgreint efnissvið. Þar af leiðandi birta þau ekki heildarmynd af viðfangsefnum skáldanna og því hefur verið reynt að komast hjá því að draga of víðtækar ályktanir í umfjölluninni. Þá er í ritgerðinni einnig dregið saman ýmislegt sem einkennir staðarljóð almennt. Ein af meginniðurstöðum ritgerðarinnar er að ljóð þessara þriggja skálda samræmist hefð staðarljóða eins og hún er þekkt í bókmenntasögunni

Starfsánægja á einkareknum leikskólum

Starfsánægja er viðfangsefni þessa verkefnis. Starfsánægjumælingar njóta aukinna vinsælda og gefa þær mynd af viðhorfi starfsmanna til starfs síns og vinnustaðar. Ýmsir þættir hafa þar áhrif og til að kanna hverjir þeir eru, var sett fram rannsóknarspurningin: Hvaða þættir hafa áhrif á starfsánægju eða starfsóánægju? Í upphafi verkefnisins er fræðileg umfjöllun um mannauðsstjórnun, starfsánægju og starfsmannastefnur. Unnin var megindleg rannsókn með því að lögð var spurningakönnun fyrir starfsmenn tveggja leikskóla Hjallastefnunnar ehf. annars vegar og Skóla ehf. hins vegar. Helstu niðurstöður könnunarinnar benda til þess að þættirnir stjórnun, viðurkenning, starfsandi, starfið sjálft og stolt af vinnustaðnum hafi hvað mest áhrif þegar kemur að starfsánægju innan rannsakaðra leikskóla. Þá virðist það ekki hafa áhrif á ánægju starfsmanna hvort skrifuð starfsmannastefna er til eða ekki og vísbendingar eru um að starfsánægja sé mest hjá þeim sem starfað hafa í sex til tíu ár en minnst hjá þeim sem starfað hafa lengur en tuttugu ár. Langflestir starfsmenn velja sér starfið af hugsjón og áhuga og þegar á heildina er litið virðist vera mikil ánægja í starfi leikskólastarfsmanna

Ákvörðunartaka stjórnenda á áfallatímum

Ritgerð þessari er ætlað að veita innsýn inn í ákvörðunartöku stjórnenda á áfallatímum og í því samhengi verður skoðuð sérstaklega ákvarðanataka útibússtjóra bankaútibúa. Fjallað verður um hvernig staðið er að stefnumótun, hvort áhættumat, viðbragðsáætlanir og önnur áætlanagerð sé virk og í stöðugu endurmati. Skoðað er hvort breytingar hafi orðið á þeirri vinnu innan bankanna eftir efnahagshrunið sem varð í október 2008. Leitast er við að svara spurningum er varða það hvort yfirstjórnendur bankanna hafi reynt að undirbúa útibússtjórana undir áföll, hvort útibússtjórarnir nýti sér tæki og greiningaraðferðir við ákvörðunartöku og að lokum hvort stjórnendur séu að nýta sér þann lærdóm sem draga má af hruninu. Ritgerðinni er skipt upp í þrjá meginhluta og byrjar hún á fræðilegum inngangi þar sem hugað er að áföllum, áfallatíma og mismunandi birtingarmyndum þeirra. Fjallað er um fjármálageirann og efnahagshrunið. Næst eru stefnumótun og ákvörðunartaka skoðuð. Fjallað er um áfallastjórnun og hvaða þætti stjórnendur þurfa að virkja á öllum sviðum starfseminnar til að vera betur í stakk búnir til að takast á við áföll hvort sem þau eru af völdum náttúrunnar, tækni eða af efnahagslegum toga. Farið verður í uppbyggingu áhrifaríkrar viðbragðsáætlunar og nauðsyn þess að hafa ítarlegt áhættumat að byggja á og að það sé endurskoðað reglulega. Í öðrum hluta er rannsóknaraðferðinni lýst, greint frá þátttakendum og farið yfir framkvæmd rannsóknarinnar. Síðasti hlutinn felst í niðurstöðum, umræðum og ályktunum um niðurstöðu rannsóknarinnar. Að lokum er lítillega komið inn á mögulegar framtíðarrannsóknir.Verkefnið er læst í tvö ár frá útgáf

A Microprobe Study of Subglacial Pillow Rim Glasses from the Hofsjökull Volcanic System, Central Iceland

The Hofsjökull volcanic system is a part of the Mid-Iceland Volcanic Zone and has two central volcanoes, Kerlingarfjöll and Hofsjökull. There is currently limited knowledge on the Mid-Iceland Volcanic Zone and its volcanic products, and most of the petrological studies conducted so far have been largely focused on Kerlingarfjöll. This thesis presents a microprobe study on 24 subglacial pillow rim glasses from the Hofsjökull volcanic system. The major element compositions of these glass samples were used to constrain their origin. It is demonstrated that the Hofsjökull glass samples have likely evolved from at least two parental magmas through fractional crystallization processes at different depths within the crust below the volcano. We found no evidence of contamination by the surrounding crust and/or by magma mixing, but such secondary processes cannot be excluded on the basis of the dataset presented. Depth of crystallization was estimated using the Olivine-Plagioclase-Augite-Melt (OPAM) barometer, suggesting that a network of magmatic intrusions/sills were present below the volcanic system. The most primitive magmas likely equilibrated deep in the crust, at about 9 ±1.32 kbar (~30 km depth), which is near the mantle-crust Moho boundary at ~35 km depth. In contrast, the more evolved magmas (<7 wt.% MgO) equilibrated under lower pressure at ~1.6 ±0.56 kbar which equates to a crustal depth of ~4.6 km below sea level. This study therefore provides important constraints on the likely magma plumbing structure of the Hofsjökull volcanic system.Hofsjökulseldstöðvakerfið er hluti af Mið-Íslands gosbeltinu (Hofsjökulsgosbeltið) og eru tvær megineldstöðvar í því kerfi, Kerlingarfjöll og Hofsjökull. Það er lítið vitað um Mið-Íslands gosbeltið og eldfjallaafurðir þess, en flestar storkubergs rannsóknir sem hafa verið gerðar hingað til hafa haft áherslu á Kerlingarfjöll. Ritgerðin setur fram og ræðir niðurstöður örgreina á 24 bólstraglers sýnum frá Hofsjökulseldstöðvakerfinu. Öll sýnin mynduðust undir jökli og eru af glerjuðum jöðrum bólstrabergs eða glerkornum úr móbergi. Aðalefnin í sýnunum voru notuð til að skorða þróunarferli sem og uppruna kvikunnar í kerfinu. Sýnin hafa hugsanlega þróast frá a.m.k. tveimur kviku-stofnum með hlutkristöllun á mismunandi dýpi. Ólíklegt er að mengun frá umliggjandi jarðskorpu og/eða kviku blöndun eigi hlut að máli, en þörf er á frekari gagnaöflun svo hægt sé að meta mikilvægi slíkra ferla. Dýpi kristöllunar var áætluð með Ólivín-Plagíóklas-Ágít-Bráð (OPAM) þrýstingsmælingum, sem bendir til að kerfi af kvikuinnskotum/sillum hafi verið undir eldfjallakerfinu þegar kvikan þróaðist í skorpunni. Frumstæðasta kvikan var við jafnvægi djúpt í skorpunni við um 9 ±1.32 kbar (~30 km dýpi), sem er við neðri mörk jarðskorpunnar við ~35 km dýpi. Þróaðari kvikur (<7 wt.% MgO) náðu hins vegar jafnvægi undir minni þrýstingi við ~1.6 ±0.56 kbar, sem jafngildir ~4.6 km skorpu dýpt undir sjávarmáli. Í þessari rannsókn eru því settar fram mikilvægar skorður á líklega uppbyggingu kvikukerfis Hofsjökulseldstöðvakerfisins

Myndsköpun í leikskólastarfi; afþreying eða þroskaleið

Þessi ritgerð er lokaverkefni okkar til B.Ed. prófs við Leikskólakennarabraut Menntavísindasviðs Háskóla Íslands. Meginmarkmið verkefnisins er að varpa ljósi á það hvaða þýðingu myndsköpunarstarf hefur fyrir þroska barna. Ritgerðin er unnin út frá eigindlegri spurningakönnun sem lögð var fyrir sex leikskóla á Austur- og Vesturlandi og á að varpa ljósi á það hvernig notkun myndsköpunar er háttað í daglegu starfi leikskóla og hversu mikilvæga starfsmenn leikskólans telja myndsköpun vera fyrir börnin. Nám og þroski barna er hluti af öllu leikskólastarfi og beinum við því sjónum okkar að kennismiðunum Jean Piaget og Lev S.Vygotsky. John Dewey hefur haft mikil áhrif á skólastarf alls staðar í heiminum og því er ekki hægt að fjalla um leikskólastarf án þess að minnast á hann. Fjallað er um hugtök tengd myndsköpun og hugmyndafræði Viktors Lowenfeld og W. Lambert Brittain um myndsköpun og andlegan þroska barnsins

Lýsing nýrra bakteríustofna af íslenskum sjávarmiðum

Markmið þessa verkefnis var að lýsa þremur nýjum bakteríustofnum sem höfðu áður verið einangraðir, hjá Matís úr sýnum teknum á Íslenskum sjávarmiðum sumarið 2012 sem hluti af samvinnuverkefninu MaCuMBA. Þessir stofnar urðu fyrir valinu eftir að hluti 16S rRNA gens þeirra hafði verið raðgreindur og sýnt að um stofna sem ekki hefði verið lýst áður var að ræða. Á þeim þremur mánuðum sem verkefnið varði voru stofnarnir skoðaðir í smásjá og fylgst með útliti þeirra auk þess sem svipgerð stofnanna var skoðuð með gram litun og með mælingum á vexti við mismunandi vaxtarskilyrða (hitastig, pH, seltustig) og einnig var athugaðir hvaða kolefnis og orkugjafar voru nýttir. Allir reyndust stofnarnir vaxa betur eftir því sem hitastig var hækkað, vera viðkvæmir fyrir breytingum á sýrustigi og vaxa best við hlutlaust sýrustig og vaxa best í æti með seltustig um 2% NaCl. Því miður voru niðurstöður fyrir vöxt með mismunandi kolefnis- og orkugjöfum ekki marktækar og átti það sama við um prófanir á þoli stofnanna gegn fúkkalyfjum. Upp komu vandamál með að fá bakteríurnar til að vaxa auk þess sem að allur vöxtur tók lengri tíma en áætlað hafði verið í upphafi, þannig að þegar ljóst var að þessar mælingar höfðu ekki tekist gafst því miður ekki tími til að endurtaka þær. Í upphafi var stefnt á að heilraðgreina 16S rRNA genið fyrir alla stofnana. Þegar þessi ritgerð er skrifuð er heilraðgreiningin enn í gangi en niðurstöður fyrir hluta gensins liggja fyrir og hafa verið greindar. Þær staðfesta að um þrjá stofna sem ekki hefur verið lýst áður er að ræða en 16S rRNA gen þeirra hafði verið greint í umhverfi án þess að rækta stofnanna.The main objective of this research was to characterise three bacteria strains that had previously been isolated at Matís from Icelandic sea waters as a part of a collaborative project called MaCuMBA. These strains were chosen after the partial 16S rRNA was sequenced. Over the three months period the project took morphological observations were made and the bacteria phenotypes were observed with gram staining and the effect of different growth parameters (temperature, pH and salinity concentration) and it was also observed which carbon and energy sources were used. All of the strains turned out to prefer higher temperatures than in situ, be sensitive to change in acidity and prefer neutral pH and grow best in medium containing around 2% NaCl. The results for growth with different carbon and energy sources were inconclusive, as were results for antibiotic susceptibility. This was due to problems encountered with getting the strains to grow and the fact the strains growth took longer than anticipated so when the growth failed for those measurement it was not possible to repeat them. In the beginning, I set out to sequencing the whole 16S rRNA gene of each strain. The sequencing is ongoing when this thesis are being written but a part of each gene has been successfully sequenced and the results have confirmed that those are indeed three new strains that have never before described before but their 16S rRNA has been found in the nature before but not cultivated