Medicus and his Instruments: Healthcare in Viminacium

Велики број медицинских инструме- ната, нађен у гробовима и слојевима током археолошких истраживања Виминацијума, подстакао нас је да се боље упознамо с ис- торијом медицине. Становиште да је добро здравље услов за срећу и благостање уткано је одвајкада у људску свест. Не чуди онда да су људи посвећивали велику пажњу очувању здравља још од праисторије. Да ли су први лекари били племенски поглавари, враче- ви или травари... можемо само да нагађамо јер нема писаних трагова. Развој медицине почињемо да пратимо од старих Египћана који су изнедрили првог познатог лекара – Имхотепа. Преко вавилонских и најстаријих индијских и кинеских медицинара, стижемо до оснивача западне медицине, грчког лекара Хипократа.The large number of medical instruments discovered during the archaeological research of Viminacium’s graves and layers induced us to become better acquainted with the history of medicine. The standpoint that good health is a condition for happiness and well-being has always been present in human minds. Therefore, it is not surprising that ever since prehistory, people have dedicated much attention to their health. Since there are no written sources, we can only guess whether the earliest doctors were tribal chieftains, sorcerers or herbalists. The development of medicine can be traced back to the ancient Egyptians and their first known doctor – Imhotep. From the Babylonians, and the oldest Hindu and Chinese medicine men, we come to the founder of western medicine, to the Greek doctor Hippocrates

Support Needs of Children with Cerebral Palsy

Objectives: Support needs refer to the type, intensity and time necessary for a person to participate in the activities of daily living. The aim of this paper is to show the profile of support needs for children with cerebral palsy with regards to the level of functional ability of the upper and lower extremities. Methods: The sample comprised 40 respondents diagnosed with spastic cerebral palsy (23 girls (57.5%) and 17 boys (42.5%). The age range was from 7 to 14 years (Mean age = 10.33; SD = 3.31). The instruments used in the present study include the Supports Intensity Scale - Children's Version (SIS-C), The Gross Motor Function Classification System and Manual Ability Classification System for Children with Cerebral Palsy. Results: The reliability of the SIS- C was alpha = 0.97. The highest level of support needs was within the four domains. Support Needs Indexing showed significant differences in relation to the development of manual ability levels (F = 2.56; p = 0.05) and gross motor function levels (F = 3.25; p = 0.03). Conclusions: The results obtained indicate that children with cerebral palsy need support in individual life domains, in which, a model for planning interventions could be provided.This is the peer‐reviewed version of the article: Golubović, Š.; Bozić, D.; Ilić, S. Support Needs of Children with Cerebral Palsy. International Journal of Disability Development and Education 2021. [https://doi.org/10.1080/1034912X.2020.1731436

Unpublished glass findings from the Eastern necropolis of Naissus (Jagodin Mala, Niš)

Sistematskim arheološkim istraživanjima najveće gradske nekropole kasnoantičkog Naisusa (Naissus, Niš), koje je tokom 1952-1967. godine sprovodio Lrheološki institut iz Beograda sa saradnicima, u gradskoj četvrti Jagodin Mali utvrđeni su brojni grobni oblici, raznovrstan arheološki materijal, a u većem obimu ispitan je i najznačajniji kompleks grobljanske bazilike sa pripadajućom kriptom. Iskopavanjima su utvrđene granice prostiranja nekropole, koja se formirala istočno od kasnoantičkih bedema grada, duž magistralnogputa za Racijariju (Ratiaria - Lrčar), na desnoj obali Nišave. Ovim radovima određene su hronološke granice nekropole - sahranjivanje u Jagodin Mali vršeno je u kontinuitetu od vremena Konstantina I pa sve do kraja VI, odnosno prvih decenija VII veka. Na nekropoli se jasno izdvajaju dva horizonta sahranjivanja, i to IV - prva polovina V veka i sredina V - VI/početak VII veka, kod kojih se javljaju razlike u grobnim oblicima i pogrebnoj praksi. Na nekropoli u Jagodin Mali zabeleženi su tokom istraživanja relativno brojni pokretni nalazi, među kojima se naročito izdvajaju nalazi od stakla. Deo staklenog materijala, koji je činio glavni inventar Narodnog muzeja u Nišu, bio je predmet proučavanja (Ružić 1994; Drča 2000; Jagodin mala, 2014), dok studijski materijal nije posebno razmatran. Namera istraživača bila je da se uradi tipološka, topografska i funkcionalna analiza ove vrste materijala i da se predstave nove, do sada nepublikovane vrste nalaza, kao što su lampe, mozaičke tesere i prozorska okna, a potom da se ovaj materijal sagleda u širem kontekstu staklenih nalaza sa nekropole. Među staklenim materijalom iz studijske zbirke Narodnog muzeja u Nišu javljaju se zdele kao hemisferične posude izrađene u kalupu (kat. 1) ili izrađene tehnikom slobodnog duvanja (kat. 2-7). Nađene su u grobovima ili grobnicama (kat. 2, 3, 7), ili potiču iz slojeva sa prostora nekropole. Svi primerci pripadaju starijem horizontu sahranjivanja iz IV i prve polovine V veka. Pehari (kat. 8-12) iz studijske zbirke pripadaju širem hronološkom okviru IV -V I veka i vezuju se za standardne forme koje se sreću na brojnim nalazištima centralnobalkanske oblasti. Po brojnosti, među staklenim posudama iz Jagodin male izdvajaju se toaletne boce (unguentaria, balsamaria) (kat. 13-19), izrađene kao posude četvrtastog recipijenta sa udubljenjima ili primerci dužeg ili kraćeg cilindričnog vrata i sferičnog recipijenta, koje su polagane pored glave ili nogu pokojnika. Obe vrste posuda vezuju se za stariji horizont sahranjivanja na nekropoli - horizont IV i prve polovine V veka. Ovom hronološkom okviru pripadaju i relativno malobrojne boce (kat. 20-24), krčazi (kat. 25-26) i nalazi delova nakita - perle (kat. 30-32). Iz kompleksa bazilike sa kriptom na Bulevaru Nikole Tesle, iz mlađeg sloja V -V I veka potiču nalazi staklenih lampi koji pripadaju tipu zvonolikih primeraka sa dnom u obliku kaplice (kat. 27-29), a koji su se postavljali u metalne polijeleje - polikandela. Bazilika je imala zastakljena prozorska okna, o čemu svedoče nalazi fragmenata prozorskog stakla (kat. 33-37), dok o luksuznoj dekoraciji građevine svedoče nalazi malog broja staklenih tesera (kat. 38), koje su mogle biti korišćene za dekoraciju zidnih površina ili komplikovanijih figuralnih prikaza na podnim mozaicima. Period u kom su vršene sahrane u prvom horizontu IV i prve polovine V veka u Jagodin Mali odgovara jednom od najprosperitetnijih razdoblja u istoriji Naisusa, sudeći prema pisanim izvorima i arheološkim tragovima. Viši standard ili predstavljanje priželkivanog statusa ogleda se u pogrebnom ritusu kod ove populacije u bogatom i brojnom inventaru grobova i grobnica, među kojima stakleni materijal ima značajno mesto. Opadanje privrede i životnog standarda u Naisusu kulminiralo je u vreme najezde Huna 441. i 447. godine, kada je došlo do stradanja velikog dela populacije i do uništenja ili oštećenja brojnih građevina. Od tog perioda na značaju dobija crkvena organizacija, čije se jačanje može pratiti kroz intenzivnu graditeljsku delatnost i razvijenu proizvodnju predmeta za liturgijske potrebe ili kroz opremanje crkava zanatskim i umetničkim radovima i predmetima. Iako je u periodu V i VI veka evidentno smanjenje gradske populacije u Naisusu, a samim tim i broja individualnih i kolektivnih sahrana, na više mesta na nekropoli u Jagodin Mali podignute su crkve, u kojima je mogao biti obavlan veći broj kultnih radnji vezanih za pogrebne obrede.In the period from 1952-1967, during the systematic archaeological excavations of the area of the Eastern necropolis of Naissus, in the modern day city quarter of Jagodin Mala, in Niš, a large number of glass objects was found. A representative portion of the findings was published in various publications, while the other findings, which belong to the study collection of the National Museum in Niš, have not been the subject of any separate study. These are new kinds of findings, such as glass lamps, window panes and tesserae, and the collection also includes the familiar, standard repertoire of glass vessels of the Late Antiquity period. The findings come from the grave units, the cemetery basilica with its crypt, and the archaeological layers from the area of the necropolis in Jagodin Mala. Besides the typological-chronological, as well as the topographic analysis, the paper also presents a complete image of the glass objects from the area of the necropolis, used in the burial and liturgical practices of the population of Naissus in Late Antiquity

Burial Structures of Viminacium: Building and Construction

Viminacium, today an archaeological site near Kostolac in Serbia, was the largest Roman city settlement in the province of Moesia Superior and a significant military center founded in the I century AD. Archaeological excavations were mostly performed in necropolises, where over a thousand graves with cremations and inhumations were researched. Above-ground parts of buildings have been very poorly preserved, due to the war destructions in the ancient period and degradation for the purpose of building new constructions afterward. Although most of them were looted, the graves and tombs have become the source of the greatest amount of information about Viminacium architecture. They provide us with valuable data on used materials, masonry techniques, constructions, as well as architectural forms

Experimental research of the tube absorbers of kinetic energy during collision

Razvoj elemenata za apsorbciju energije sudara je sastavni deo pasivne zaštite putničkih vagona. Pasivna zaštita ima zadatak da posledice sudara svede na minimum. Apsorber prikazan u radu napravljen je od standardne bešavne cevi u kvalitetu P235T1 i konusnog prstena kvaliteta C45E. Predstavljeno rešenje se zasniva na korišćenju specijalnih elemenata koji apsorbuju određenu količinu kinetičke energije sudara putem kontrolisane plastične deformacije, čime se značajno smanjuje deo energije koji se prenosi na noseću strukturu vozila. Pri sudaru dolazi do sabijanja-provlačenja cevi kroz konusni prsten. Težište rada je na eksperimentalnim istraživanjima radi određivanja stvarnih karakteristika apsorbera ovog tipa. Na osnovu analize dobijenih rezultata ispitivanja, predloženo je konačno konstruktivno rešenje apsorbera, kao elementa buduće konstrukcije čeonog dela postolja vagona.Development of collision energy absorbing elements is a constituent part of passive protection of passenger coaches. The target of passive protection is to minimize the collision consequences. The absorber, described in this paper, is constructed from a standard seamless tube of the quality P235T1 and conical ring of the quality C45E. The solution presented is based on the application of special elements that absorb a certain amount of collision kinetic energy by means of controlled plastic deformation, significantly decreasing the part of the energy which is transferred to the vehicle bearing structure. The tube is compressed - pushed through the conical ring in collision. The paper focuses on the quasi-static and dynamics experimental research. Based on the analysis of the results obtained in the research, a final design of the absorber is suggested as a part of the future front part of vehicle bearing structure

Rolling stock doorways compatibility with platforms at Serbian Railways

Rad prikazuje neke poteškoće koje imaju putnici pri ulasku u voz. Prikazane su i razmotrene visine perona prema međunarodnim železničkim propisima. Dat je pregled visine perona na srpskim prugama i visine poda putničkih kola, dizel i električnih višedelnih jedinica za prigradski i regionalni saobraćaj. Rad se fokusira na razlikama između politike nabavke, u odnosu na kompatibilnost ulazišta sa peronima, dizel i električnih višedelnih jedinica Železnice Srbije i posledicama ovih nabavki.This paper shows some of the passenger difficulties when boarding trains. Overview of platform heights is discussed in accordance with international railway regulation. An overview of platform heights at Serbian railway lines and floor heights of passenger coaches, diesel units and electric multiple units for suburban and regional railway transport are shown. This paper is focused on the differences between procurement policy, regarding doorway compatibility with platforms, of diesel and electric multiple units for Serbian Railways and consequences of these acquisitions

Experimental research of the tube absorbers of kinetic energy during collision

Razvoj elemenata za apsorbciju energije sudara je sastavni deo pasivne zaštite putničkih vagona. Pasivna zaštita ima zadatak da posledice sudara svede na minimum. Apsorber prikazan u radu napravljen je od standardne bešavne cevi u kvalitetu P235T1 i konusnog prstena kvaliteta C45E. Predstavljeno rešenje se zasniva na korišćenju specijalnih elemenata koji apsorbuju određenu količinu kinetičke energije sudara putem kontrolisane plastične deformacije, čime se značajno smanjuje deo energije koji se prenosi na noseću strukturu vozila. Pri sudaru dolazi do sabijanja-provlačenja cevi kroz konusni prsten. Težište rada je na eksperimentalnim istraživanjima radi određivanja stvarnih karakteristika apsorbera ovog tipa. Na osnovu analize dobijenih rezultata ispitivanja, predloženo je konačno konstruktivno rešenje apsorbera, kao elementa buduće konstrukcije čeonog dela postolja vagona.Development of collision energy absorbing elements is a constituent part of passive protection of passenger coaches. The target of passive protection is to minimize the collision consequences. The absorber, described in this paper, is constructed from a standard seamless tube of the quality P235T1 and conical ring of the quality C45E. The solution presented is based on the application of special elements that absorb a certain amount of collision kinetic energy by means of controlled plastic deformation, significantly decreasing the part of the energy which is transferred to the vehicle bearing structure. The tube is compressed - pushed through the conical ring in collision. The paper focuses on the quasi-static and dynamics experimental research. Based on the analysis of the results obtained in the research, a final design of the absorber is suggested as a part of the future front part of vehicle bearing structure

Risk Based Approach to Integrity Assessment of a Large Spherical Pressure Vessel

The risk based approach has been applied, in its simplest form, i.e. by using the risk matrix to illustrate how the water proof test can shift risk from high to very high level in the case of large spherical pressure vessel (ammonia storage tank). Having in mind the basic definition of risk, being the product of the probability and consequence, and fixing the consequence at the highest level, only probability of unfavourable event (leakage and/or failure) has been evaluated. Toward this end, the failure assessment diagram (FAD) has been used here as another simple engineering tool to estimate probability of the failure, as the function of the position of the operating point, i.e. defming probability as the ratio between the distance of the operating point from the zero point, and the appropriate distance between the point on the limiting curve and zero point. This simple engineering tool to assess structural integrity showed clearly that water proof test is not always recommended, because it disregards possible stable growth of cracks, which might reach critical size for unstable growth, i.e. it does not prove that failure will not happen in future under the same conditions. Copyright (C) 2016 The Authors. Published by Elsevier B.V

Legijski logor u Viminacijumu: arheološka istraživanja u zoni principije u 2020. godini

Arheološka istraživanja legijskog logora VII Klaudijeve legije na Viminacijumu započeta su još krajem 19. veka. Manja sondažna iskopavanja su na tom prostoru vršena u nekolik navrata tokom 20 veka. Nova faza multidisciplinarnih istraživanja započeta je 2002. godine na više lokacija na Viminacijumu, pa su, pored samih iskopavanja, uvedeni i različiti vidovi geofizičke prospekcije i daljinske detekcije. Obimniji arheološki radovi na prostoru legijskog logora sprovedeni su tek 2002. i 2003. godine, kada je istražen veći deo severne kapije logora (porta praetoria). Nakon duže pauze, 2016. godine su nastavljena iskopavanja legijskog logora, koja se od tada vrše u kontinuitetu. Ova istraživanja bila su zaštitnog karaktera i sprovedena su sistemom sondi, dok sistematska istraživanja u okviru nove kvadratne mreže započinju krajem 2018. godine. Novija iskopavanja bila su usmerena pretežno na severozapadni deo utvrđenja, pre svega na severni i zapadni bedem sa kulama i kapijama, kao i objekte u njihovoj neposrednoj blizini. Tom prilikom je istraženo više različitih celina, a identifikovane su dve glavne faze izgradnje logora – starija datovana u poslednje decenije 1. veka, tačnije u vreme dinastije Flavijevaca i mlađa, datovana kroz više etapa od početka 2. do početka 4. veka. Tokom 2020. godine su, pored istraživanja severnog bedema, započeta i iskopavanja u središnjem delu legijskog logora, na prostoru na kome je geofizičkom prospekcijom (protonski magnetometar i georadar) nedvosmisleno potvrđeno prostiranje principije. Odlučeno je da se središnji deo utvrđenja definiše kao Sektor V, a da se iskopavanja sprovedu u okviru ranije postavljene kvadratne mreže, koja je proširena na ceo logor. Radovi su obuhvatili osam kvadrata (T/20-21 i U-V/20-22) i pokrili prostor od 800 m2, u okviru kojih su otkriveni i delimično ili u potpunosti istraženi ostaci središnjeg/istočnog dela principije (sl. 1)