Debata "Dzień dzisiejszy i perspektywy dydaktyki historii w Polsce na tle europejskim"

"W Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego 23 stycznia 2013 r. odbyła się sesja naukowa związana z jubileuszem czterdziestolecia Zakładu Dydaktyki Historii i Wiedzy o Społeczeństwie IH UWr, połączona z promocją księgi jubileuszowej, dedykowanej Pani Profesor Grażynie Pańko, obecnemu kierownikowi tego Zakładu, a pracownikowi od samego początku jego istnienia. Sesję rozpoczęła dwuipółgodzinna debata na temat „Dzień dzisiejszy i perspektywy dydaktyki historii w Polsce na tle europejskim”, której autoryzowane streszczenie znajduje się poniżej." (fragm.

Network analysis based on the pottery decoration from the eastern Carpathian Basin in the Middle Bronze Age

W niniejszej pracy przedstawiony został ogólny opis analizy sieci, możliwości jej zastosowania w archeologii oraz przykład wykorzystania jej do badań nad materiałem ceramicznym. Jej głównym celem jest określenie przydatności tej metodyki w interpretacji materialnych pozostałości kultury człowieka oraz porównanie wyników uzyskanej w ten sposób analizy ilościowej z wynikami badań jakościowych, rozumianych w tym wypadku jako tradycyjny podział kulturowy regionu. Rozważania zostały oparte na statystycznej analizie ornamentyki naczyń pochodzących z dwudziestu stanowisk położonych we wschodniej Kotlinie Karpackiej, na terenie Siedmiogrodu oraz nad dolnym Dunajem. Po stworzeniu klasyfikacji motywów i wątków dekoracyjnych obliczono podobieństwo pomiędzy poszczególnymi parami stanowisk za pomocą korelacji Pearsona, a następnie na tej podstawie stworzono sieć powiązań, która jest głównym przedmiotem pracy. Chronologiczny zakres obejmuje środkową epokę brązu, a brane pod uwagę stanowiska wiązane są z trzema tradycjami kulturowymi: kulturą Wietenberg, kulturą Suciu de Sus oraz kulturą Girla Mare.The paper presents a general description of network analysis, the possibilities of its application in archeology and an example of its usage for research on ceramic material. The main aim of the paper is to determine the usefulness of this methodology in the interpretation of archaeological data and to compare the results of quantitative analysis used to the results of qualitative research, understood as the traditional division of archaeological cultures. Conclusion are based on the statistical analysis of decorated pottery from twenty archaeological sites located in the eastern Carpathian Basin, mostly in Transylvania and on the Lower Danube, dated to the Middle Bronze Age and associated with three archaeological cultures: Wietenberg culture, Suciu de Sus culture and Girla Mare culture. Firstly, the classification of decorative motifs was created. Based on this the similarity between sites was calculated using Pearson correlation coefficient. Subsequently, the network, which is the main subject of this paper, was created

Polska lewica w XX wieku : historia - ludzie - idee

Artykuły z międzynarodowej konferencji : Polska lewica w XX wieku (13-14 maja 2003 r.).Już samo pojawienie się lewicy na polskiej scenie politycznej potwierdziło rozwój procesów modernizacyjnych społeczeństwa polskiego wzorem zachodnioeuropejskim, bo oznaczało przebudowę jego struktury politycznej, świadomości społecznej, kultury, obyczajów itp. U schyłku bowiem dziewiętnastego stulecia ukonstytuowały się nowoczesne lewicowe ruchy polityczne, organizujące nowe warstwy plebejskie - robotników i włościan, zapewniając im wkrótce udział w życiu publicznym kraju i sprawowaniu władzy państwowej. Dla znacznej części pokolenia tego okresu XIX wiek był epoką złą, między innymi z powodu nasilenia się nierówności socjalnych i niesprawiedliwości społecznej, wojen kolonialnych i imperializmów, kryzysu i dekadencji kultury itd. Z perspektywy kolejnych stu lat okazało się, że był to jednak wiek względnego ładu i harmonii społecznej. Takim się jawi na tle następnego stulecia, wielce przecież nieprzyjaznego dla człowieka i jego spraw, dla środowiska pracy, dla lewicy. W porównaniu z wiekiem XX - wiekiem dwóch wojen światowych, rewolucji i przewrotów, eksterminacji całych narodów, grup etnicznych i warstw społecznych - okazał się dla wielu epoką szczęśliwą, bo był wiekiem znacznego postępu ludzkości i stabilizacji życia społecznego. Lecz wartości i mechanizmy go kreujące musiały upaść w imię rzekomego dobra człowieka i potrzeby tworzenia nowego ładu społecznego i międzynarodowego. I niestety stary dziewiętnastowieczny świat upadł wraz ze swoimi humanistycznymi wyobrażeniami, systemem wartości, kultem rozumu i wiedzy, zdobyczami cywilizacji przemysłowej itp. Na jego gruzach wcale nie powstało lepsze, szczęśliwsze życie społeczne. Wiek XX , wbrew licznym projektom ideologicznym i ogromnym nadziejom społecznym, nie rozwiązał problemów poprzedniego stulecia, przede wszystkim dysproporcji dochodowych i majątkowych, wokół których ogniskują się wielkie kwestie społeczne: ubóstwo, bezrobocie, głód, bieda, rozmaite patologie społeczne itp. Wręcz przeciwnie-jeszcze je zaostrzył. Nastąpiła eskalacja nierówności i niesprawiedliwości społecznej. Poszerzył się wyraźnie obszar nędzy i ubóstwa. Nie miała polska lewica łatwych warunków do działania, tym bardziej iż funkcjonowała w kraju opóźnionym cywilizacyjnie, który utracił XIX wiek dla rozwoju i awansu kulturowego, m.in. wskutek braku własnej państwowości. Nie było jednak dziedziny życia polskiego wolnej od lewicowego myślenia i działania. Wpływ lewicowych przekonań i lewicowych zachowań przejawił się w sferze polityki, kultury, literatury i sztuki. Rozwój nowoczesnej polskiej lewicy utożsamiany był głównie z rozwojem ruchu robotniczego, oczywiście nie ze wszystkimi jego orientacjami i odcieniami, bo przede wszystkim z nurtem socjalistycznym i później również z nurtem komunistycznym. Pewnie, że pojęcie lewicy nie odnosiło się jedynie do aktywności środowisk politycznych organizujących grupy ludności najemnej, lecz również w znacznym stopniu do formacji ludowych, koncentrujących się na reprezentowaniu interesów włościaństwa oraz do rozmaitych demokratyczno-radykalnych środowisk społecznych - ludzi intelektu i sztuki, nie zorganizowanych politycznie, lecz solidaryzujących się z warstwami upośledzonymi i wyczulonych na krzywdę ludzką. Zresztą zakres i treść tego pojęcia stale się zmieniały i nikogo też współcześnie nie dziwi, że dzisiejsza lewica jest inna niż wczorajsza. Zmieniało się to pojęcie, jak przekształcała się rzeczywistość społeczna, do której się ono odnosiło. Po dobrych, wiktoriańskich czasach pozostało odczytywanie lewicowości jako jednoznacznie i atrakcyjnie moralnej. Mianem „lewicowca” określał się człowiek, który występował przeciwko uprzywilejowaniu warstw zamożnych, autorytarnemu systemowi władzy, zniewoleniu upośledzonych, posiadaniu prywatnej własności i wypowiadał się za zachowaniem humanistycznych wartości, ładu demokratycznego, urzeczywistnieniu idei sprawiedliwości i równości społecznej, występował w obronie godności ludzkiej itp. Wszystko to jednak się skomplikowało z chwilą ustanowienia przez komunizm monopolu na lewicowość i uczynienia z niej wygodnego parawanu dla niedemokratycznej praktyki społecznej. Wiązanie lewicowości z ruchem robotniczym miało także inny wymiar. Na początku stulecia dał on impuls pod wpływem rewolucji 1905 r. do konsolidacji lewicy polskiej i jej niebywałego rozkwitu. Rewolucja 1905 r. - ów prolog wieku XX, początek pewnego cyklu historycznego trwającego do późnych lat osiemdziesiątych - doprowadziła bowiem do uformowania się lewicy w nowy obóz ideowy, proklamujący alternatywną wobec mieszczańskiego świata wartości wizję człowieka, ładu społecznego i kultury. U schyłku zaś wieku w warunkach odbudowy kapitalizmu nastąpiło oderwanie idei lewicowej od jej pierwotnej bazy ideologicznie robotniczej. Pojęcie lewicy przestało być łączone z ruchem robotniczym jako podstawą, tym bardziej iż ów ruch w dotychczasowej formie się wyczerpał. Nie powiodły się próby podejmowane zarówno przez PZPR, jak i „Solidarność” odnowienia ruchu robotniczego i socjalistycznego. PZPR znalazła kontynuację raczej w partii typu „ludowego”, czyli Volkspartei, odwołującej się do różnych grup społecznych, włącznie z klasą średnią. „Solidarność” zaś wskutek programowego antysocjalizmu, solidaryzmu i klerykalizmu przekształciła się w prawicową organizację polityczną. W tej sytuacji nastąpił chyba ostateczny upadek politycznego ruchu robotniczego - autonomicznego i dobrowolnego, uznającego teoretycznie i praktycznie klasę robotniczą za swoją podstawę. Polacy doświadczyli więc szczególnego paradoksu dziejowego, że „Solidarność” jako ruch robotniczy doprowadziła do likwidacji ruchu robotniczego. Prezentowany zbiór artykułów, będący wynikiem międzynarodowej konferencji na temat: Polska lewica w XX wieku (13-14 maja 2003 r.), zawiera charakterystykę różnych aspektów działalności organizacji lewicowych i ich koncepcji ideowo-programowych oraz aktywności organizacyjnej i intelektualnej ludzi lewicy. Przedstawia bogactwo i różnorodność tradycji lewicowych, silnie ugruntowanych w kulturze polskiej; ale nie stroni też od ukazania słabości i niedostatków polskiej lewicy. Pozwala lepiej zrozumieć i opisywać współczesną rzeczywistość polską

System-size dependence of the hadronic rescattering effect at energies available at the CERN Large Hadron Collider

The first measurements of K*(892)0 resonance production as a function of charged-particle multiplicity in Xe-Xe collisions at sNN=5.44 TeV and pp collisions ats=5.02 TeV using the ALICE detector are presented. The resonance is reconstructed at midrapidity (|y| < 0.5) using the hadronic decay channel K*0 →K±π∓. Measurements of transverse-momentum integrated yield, mean transverse-momentum, nuclear modification factor of K*0, and yield ratios of resonance to stable hadron (K*0/K) are compared across different collision systems (pp, p-Pb, Xe-Xe, and Pb-Pb) at similar collision energies to investigate how the production of K*0 resonances depends on the size of the system formed in these collisions. The hadronic rescattering effect is found to be independent of the size of colliding systems and mainly driven by the produced charged-particle multiplicity, which is a proxy of the volume of produced matter at the chemical freeze-out. In addition, the production yields of K*0 in Xe-Xe collisions are utilized to constrain the dependence of the kinetic freeze-out temperature on the system size using the hadron resonance gas–partial chemical equilibrium model

ALICE upgrades during the LHC Long Shutdown 2

A Large Ion Collider Experiment (ALICE) has been conceivedand constructed as a heavy-ion experiment at the LHC. During LHCRuns 1 and 2, it has produced a wide range of physics results usingall collision systems available at the LHC. In order to bestexploit new physics opportunities opening up with the upgraded LHCand new detector technologies, the experiment has undergone a majorupgrade during the LHC Long Shutdown 2 (2019–2022). This comprisesthe move to continuous readout, the complete overhaul of coredetectors, as well as a new online event processing farm with aredesigned online-offline software framework. These improvementswill allow to record Pb-Pb collisions at rates up to 50 kHz, whileensuring sensitivity for signals without a triggerable signature

Dielectron production in central Pb−-Pb collisions at sNN\sqrt{s_\mathrm{NN}} = 5.02 TeV

The first measurement of the e$^+$e$^-$ pair production at midrapidity and low invariant mass in central Pb$-$Pb collisions at $\sqrt{s_{\mathrm{NN}}}=5.02$ TeV at the LHC is presented. The yield of e$^+$e$^-$ pairs is compared with a cocktail of expected hadronic decay contributions in the invariant mass ($m_{\rm ee}$) and pair transverse momentum ($p_{\rm T,ee}$) ranges m_{\rm ee} < 3.5 GeV$/c^2$ and p_{\rm T,ee} < 8 GeV$/c$. For 0.18 < m_{\rm ee} < 0.5 GeV$/c^2$ the ratio of data to the cocktail of hadronic contributions without $\rho$ mesons amounts to $1.42 \pm 0.12 \ ({\rm stat.}) \pm 0.17 \ ({\rm syst.}) \pm 0.12 \ ({\rm cocktail})$ and $1.44 \pm 0.12 \ ({\rm stat.}) \pm 0.17 \ ({\rm syst.}) ^{+0.17}_{-0.21} \ ({\rm cocktail})$, including or not including medium effects in the estimation of the heavy-flavor background, respectively. It is consistent with predictions from two different models for an additional contribution of thermal e$^+$e$^-$ pairs from the hadronic and partonic phases. In the intermediate-mass range (1.2 < m_{\rm ee} < 2.6 GeV$/c^2$), the pair transverse impact parameter of the e$^+$e$^-$ pairs (DCA$_{\rm ee}$) is used for the first time in Pb$-$Pb collisions to separate displaced dielectrons from heavy-flavor hadron decays from a possible (thermal) contribution produced at the interaction point. The data are consistent with a suppression of e$^+$e$^-$ pairs from ${\rm c\overline{c}}$ and an additional prompt component. Finally, the first direct-photon measurement in the 10% most central Pb$-$Pb collisions at $\sqrt{s_{\mathrm{NN}}}=5.02$ TeV is reported via the study of virtual direct photons in the transverse momentum range 1 < p_{\rm T} < 5 GeV$/c$. A model including prompt photons, as well as photons from the pre-equilibrium and fluid-dynamic phases, can reproduce the result, while being at the upper edge of the data uncertainties

Measurement of the angle between jet axes in Pb−-Pb collisions at sNN=5.02\sqrt{s_{\rm NN}} = 5.02 TeV

This letter presents the first measurement of the angle between different jet axes (denoted as ${\Delta}R$) in Pb$-$Pb collisions. The measurement is carried out in the 0$-$10% most-central events at $\sqrt{s_{\rm NN}} = 5.02$ TeV. Jets are assembled by clustering charged particles at midrapidity using the anti-$k_{\rm T}$ algorithm with resolution parameters $R=0.2$ and $0.4$ and transverse momenta in the intervals 40 < p_{\rm T}^{\rm ch jet} < 140 GeV/$c$ and 80 < p_{\rm T}^{\rm ch jet} < 140 GeV/$c$, respectively. Measurements at these low transverse momenta enhance the sensitivity to quark$-$gluon plasma (QGP) effects. A comparison to models implementing various mechanisms of jet energy loss in the QGP shows that the observed narrowing of the Pb$-$Pb distribution relative to pp can be explained if quark-initiated jets are more likely to emerge from the medium than gluon-initiated jets. These new measurements discard intra-jet $p_{\rm T}$ broadening as described in a model calculation with the BDMPS formalism as the main mechanism of energy loss in the QGP. The data are sensitive to the angular scale at which the QGP can resolve two independent splittings, favoring mechanisms that incorporate incoherent energy loss

Production of pions, kaons, and protons as a function of the relative transverse activity classifier in pp collisions at s \sqrt{s} = 13 TeV

The production of π$^{±}$, K$^{±}$, and $\left(\overline{\textrm{p}}\right)\textrm{p}$ is measured in pp collisions at $\sqrt{s}$ = 13 TeV in different topological regions of the events. Particle transverse momentum (p$_{T}$) spectra are measured in the "toward", "transverse", and "away" angular regions defined with respect to the direction of the leading particle in the event. While the toward and away regions contain the fragmentation products of the near-side and away-side jets, respectively, the transverse region is dominated by particles from the Underlying Event (UE). The relative transverse activity classifier, R$_{T}$ = N$_{T}$/〈N$_{T}$〉, is used to group events according to their UE activity, where N$_{T}$ is the measured charged-particle multiplicity per event in the transverse region and 〈N$_{T}$〉 is the mean value over all the analysed events. The first measurements of identified particle p$_{T}$ spectra as a function of R$_{T}$ in the three topological regions are reported. It is found that the yield of high transverse momentum particles relative to the R$_{T}$-integrated measurement decreases with increasing R$_{T}$ in both the toward and the away regions, indicating that the softer UE dominates particle production as R$_{T}$ increases and validating that R$_{T}$ can be used to control the magnitude of the UE. Conversely, the spectral shapes in the transverse region harden significantly with increasing R$_{T}$. This hardening follows a mass ordering, being more significant for heavier particles. Finally, it is observed that the p$_{T}$-differential particle ratios \left(\textrm{p}+\overline{\textrm{p}}\right)/\left({\uppi}^{+}+{\uppi}^{-}\right) and (K$^{+}$ + K$^{−}$)/(π$^{+}$ + π$^{−}$) in the low UE limit (R$_{T}$ → 0) approach expectations from Monte Carlo generators such as PYTHIA 8 with Monash 2013 tune and EPOS LHC, where the jet-fragmentation models have been tuned to reproduce e$^{+}$e$^{−}$ results.[graphic not available: see fulltext

Measurement of the fraction of jet longitudinal momentum carried by <math display="inline"><msubsup><mi mathvariant="normal">Λ</mi><mi>c</mi><mo>+</mo></msubsup></math> baryons in <math display="inline"><mi>p</mi><mi>p</mi></math> collisions

Recent measurements of charm-baryon production in hadronic collisions have questioned the universality of charm-quark fragmentation across different collision systems. In this work the fragmentation of charm quarks into charm baryons is probed, by presenting the first measurement of the longitudinal jet momentum fraction carried by Λc+ baryons, z∥ch, in hadronic collisions. The results are obtained in proton-proton (pp) collisions at s=13  TeV at the LHC, with Λc+ baryons and charged (track-based) jets reconstructed in the transverse momentum intervals of 3≤pTΛc+&lt;15  GeV/c and 7≤pTjet ch&lt;15  GeV/c, respectively. The z∥ch distribution is compared to a measurement of D0-tagged charged jets in pp collisions as well as to pythia 8 simulations. The data hints that the fragmentation of charm quarks into charm baryons is softer with respect to charm mesons, in the measured kinematic interval, as predicted by hadronization models which include color correlations beyond leading-color in the string formation