Gelirin Optimal Vergilendirilmesi: Teori ve Politika

Optimal vergi politikasında gelirin düz oranlı vergilendirilmesi, yüksek gelire sıfır marjinal vergi oranı uygulanması ve vergilendirmenin dolaylı vergilere kaydırılması gibi üç eğilim gözlenmektedir. Bu eğilimlere paralel olarak, optimal vergiden optimal vergi politikasına doğru bir kayma söz konusudur ve son dönemde optimal vergi oranları tartışılmaktadır. 1980 sonrasında, OECD ülkeleri gelir vergisi dilimlerini azaltmış, marjinal gelir vergisi oranlarında indirime gitmiş ve vergiyi tabana yaymışlardır. Türkiye'de de benzer eğilimler görülmekle birlikte vergilendirme ücretlilerden kesilen gelir vergisi ve dolaylı vergilere kaymaktadır. Vergi tarifesinin üst dilimine sıfır marjinal vergi oranı uygulanması ve alt gelir grupları için negatif gelir vergisinin dikkate alınması düşük ve yüksek ücretlerde adalet ve etkinlik dengesini sağlarken orta gelir grupları ihmal edilmektedir. Bundan dolayı, özellikle, orta gelir grubundaki evli ve çocuklu ailelere yönelik vergi ve sosyal transferlerle dolaylı vergilerin adalet açısından gözden geçirilmesi gerekmektedir

Mali küreselleşmenin sosyal harcamalar üzerindeki etkileri: Türkiye örneği

Anahtar Kelimeler : Mali Küreselleşme, Sosyal HarcamalarÖZETMALİ KÜRESELLEŞMENİN SOSYAL HARCAMALAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİBu çalışma, kamu harcamalarının kısılmasını öneren neoliberal iktisat anlayışının yol açtığı mali küreselleşme sürecinin Türkiye’de 1990-2011 yılları arasında gerçekleşmiş ve gerçekleşmesi öngörülen sosyal harcamalar düzeyini ne şekilde etkilemekte olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Merkezi Yönetim Bütçesinin fonksiyonel sınıflandırma kalemlerine ilişkin veriler 1990-2003 yılları için bulunmamaktadır. Bu nedenle çalışmada söz konusu dönem için ekonomik sınıflandırma verileri, 2004-2011 yılları için ise daha sağlıklı analiz yapmaya olanak veren fonksiyonel sınıflandırma verileri kullanılmıştır. Yapılan analiz, Türkiye’de sosyal harcamaların bütçeden aldığı payın 1990-2001 yılları arasında azalma gösterirken, 2002-2008 yılları arasında artış gösterdiğini, 2009-2011 yılları için ise harcamaların azaltılmasının planlandığını ortaya koymaktadır. Çalışmada sosyal harcamaların gelişimine ilişkin bu durum, sosyal yarar açısından irdelenmiştir.Keywords : Financial Globalization, Social ExpendituresABSTRACTTHE EFFECTS OF FINANCIAL GLOBALIZATION ON THE SOCIAL EXPENDITURES: THE CASE OF TURKEYThis study aims to determine how the financial globalization process caused by neoliberal economics approach, which proposes restrictions on the public expenditures, has effected the realized and anticipated level of social expenditure between the period of 1990-2001 in Turkey. There is no data regarding functional classification items of central government budget between 1990 and 2003. For that reason economic classification data had to be used for the mentioned period. Functional classification data that permits making more robust analysis could only be used for the period of 2004-2011. The analysis made showed that as the share of social expenditures from the budget in Turkey declined for the period of 1990-2001, it rose for the period of 2002-2008 and it is planned to be curtailed for the period of 2009-2011. In this study the situation regarding the development of social expenditures is analyzed in terms of social benefit

The stability effect of personal income tax on wage earners for turkish tax system

Optimal vergi politikasında gelirin düz oranlı vergilendirilmesi, yüksek gelire sıfır marjinal vergi oranı uygulanması ve vergilendirmenin dolaylı vergilere kaydırılması gibi üç eğilim gözlenmektedir. Türkiye’de vergilendirme dolaylı vergiler ve ücretlilerden kesilen gelir vergisi üzerine kaymaktadır. 2015 itibariyle, istihdam edilenlerin yüzde 65’inden fazlasını ücretli ve yevmiyeli olarak çalışanlar oluşturmakta ve bu grup üzerinden alınan vergiler toplam vergi gelirlerinin yüzde 13’ünü; kişisel gelir vergisinin ise yaklaşık yüzde 60’ını oluşturmaktadır. Çalışmada, Türkiye’de ücretlilerden kesilen gelir vergisinin Türk vergi sistemi üzerindeki istikrar etkisi Haughton’dan hareketle 2004 - 2015 yılları için değerlendirilmektedir. 2015 yılında toplam vergi gelirlerinin yaklaşık dörtte birini oluşturan gelir vergisinin oynaklığının düşük olması istikrar açısından önem taşımaktadır. Ücretliler üzerindeki gelir vergisi toplam gelir vergisi üzerinde bir istikrar etkisi oluşturmaktayken; toplam vergi gelirleri üzerinde böyle bir etki gözlenmemektedir.There have been three trends in the optimal tax policy, which are to place a levy on personal income proportionally, employ a zero tax rate for higher income and make taxation shift to indirect taxes. Taxation in Turkey has been shifting to personal income tax on wage earners and indirect taxes. As of 2015, oversixty-five percent of employees are made of wage earners and casual workers, and taxes charged from these groups compose thirteen percent of tax receipts and almost sixty percent of personal income tax. This study evaluates the stability of personal income tax on wage earners for Turkish tax system between the years of 2004 – 2015 according to Haughton’s method. In 2015, personal income tax which creates twenty-five percent of tax receipts has lower volatility is crucial for tax stability. As a result, personal income tax on wage earners is not observed to create positive impacts on tax receipts whereas it creates positive impacts on personal income tax

Türkiye'de gelir vergisinin ücretliler üzerindeki etkinlik analizi

TÜRKİYE'DE GELİR VERGİSİNİN ÜCRETLİLER ÜZERİNDEKİ ETKİNLİK ANALİZİ Optimal vergi politikasında üç eğilim gözlenmektedir. Bu eğilimler; gelirin düz oranlı vergilendirilmesi, yüksek gelire sıfır marjinal vergi oranı uygulanması ve vergilendirmenin dolaylı vergilere kaydırılmasıdır. Bu eğilimlere paralel olarak Türk vergi sisteminin dolaylı vergiler ve ücretliler üzerine kaydığı gözlenmektedir. Türkiye'de gelir vergisinin ücretliler üzerinde oluşturduğu etkinlik kaybı Harberger-Browning kısmi denge analizinden hareketle 2008 - 2014 yılları için hesaplanmaktadır. Hesaplamalarda dikkati çeken en önemli husus işgücü arz esnekliği ve artan oranlılık arttıkça etkinlik kaybının artmasıdır. Asgari ücretliler üzerindeki kaybın çok sınırlı kaldığı görülmektedir. Ücretliler bir bütün olarak dikkate alındığında, özellikle asgari ücretlilerin etkisiyle, etkinlik kaybı hafiflemektedir. Bu tez, Amerika Birleşik Devletleri İç Gelir Hizmetleri'nde başarıyla kullanılan TAXSIM modelini literatüre kazandırmakta; fakat modelin Türkiye'ye uyarlanıp uyarlanamayacağı konusundaki belirsizlik devam etmektedir. Türkiye'de etkin bir vergi yapısı oluşturmak için düşük gelirlilere ve çocuklu ailelere yönelik sosyal yardımlar güçlendirilmeli, ücretlerle birlikte sermaye gelirleri vergilendirilmeli, dolaylı vergiler ''adalet'' açısından yeniden değerlendirilmeli ve detaylı gelir vergisi beyannamesi doldurulmalı ve bu beyannameler istatistiksel olarak sınıflandırılmalıdır. Anahtar Kelimeler : Gelir Vergisi, Etkinlik Kaybı, TAXSIM Modeli. ABSTRACT THE EFFICIENCY ANALYSIS OF PERSONAL INCOME TAX ON WAGE EARNERS IN TURKEY Three consequential trends have been observed in the optimal tax policy. These trends are to, first, place a levy on personal income proportionally; second, have a zero marginal tax rate for higher income and last, make taxation shift to indirect taxes. In harmony with these progresses, the Turkish tax system is predominantly made of indirect taxes and personal income tax on wage earners. The efficiency analysis of personal income tax on wage earners in Turkey is measured by means of the Harberger-Browning Partial Equilibrium Analysis for 2008 - 2014. This analysis shows that the higher the elasticity of labor supply and tax progressivity, the higher efficiency loss. It is observed that efficiency loss on minimum wage earners is limited. Moreover, efficiency loss on whole wage earners is eased when taking minimum wage earners into account. However, this dessertation is to present America's Internal Tax Service TAXSIM model to Turkey, but it is still question of whether the TAXSIM model can be adapted to Turkey's tax system. Therefore, the position of this dessertation is to establish an effective tax system in Turkey, by strengthening social assistance for lower income and families with children, levying capital income along with wage income, reviewing indirect taxes in regard to equity, and employing tax returns for all income groups. Keywords : Personal Income Tax, Efficiency Loss, TAXSIM Model

Türkiye’de Kayıtdışı Ekonominin Vergi Politikalarının Sürdürülebilirliği Üzerindeki Etkisi

Çalışmada, Türkiye’de kayıtdışı ekonominin vergi politikasının sürdürülebilirliği üzerindeki etkisi tartışılmakta ve vergi politikasında yeni tasarımlar araştırılmaktadır. Kayıtdışı ekonomi iktisat politikalarının öngörülebilirliğini zayıflatmakta, vergi gelirlerini azaltmakta ve yasadışı faaliyetleri özendirmektedir. Türkiye’de vergilendirmenin dolaylı vergiler ve ücretliler üzerinden kesilen gelir vergisine kayması vergi koridoru (vergi tuzağı) oluşturarak vergi politikasının sürdürülebilirliğini sınırlandırmaktadır. Çalışma neticesinde gelişmiş ülkelerde kayıtdışı ekonominin tahmini boyutunun gelişmekte olan ülkelere nispeten daha düşük olduğu gözlenmekte, dolaylı vergilerin kayıtdışılığı azalttığı tezi gerçeği yansıtmamakta ve vergi incelemeleri sonucunda yüksek oranda vergi geliri bütçeye kazandırılmaktadır. Türkiye’de tüketim üzerinden alınan vergilerde üst sınıra yaklaşılması bir vergi koridoru oluşturmakta ve vergi politikası esnekliğini kaybetmektedir. Mali disiplinin sürdürülmesi için kamu harcamalarında verimlilik arttırılmalı ve kayıtdışı ekonomiyle ciddi bir şekilde mücadele edilmelidir