Struktura doznań stresowych pacjentów w zespole bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa podczas epidemii COVID-19 w Polsce

Introduction. The rapid transmission of the SARS-CoV-2 coronavirus has prompted government officials from many countries around the world to introduce severe epidemic restrictions to reduce the risk of developing coronavirus disease (COVID-19). However, apart from the necessity to protect somatic health, it turned out in a relatively short time that the pandemic also posed a serious threat to the mental functioning of many people.Aim. The aim of the study is assessing the structure of stressful experiences of women and men in the pain syndrome of the lumbar spine during the COVID-19 epidemic in Poland.Material and Methods. The study sample consists of 102 patients hospitalized in the Department of Neurosurgery and Pediatric Neurosurgery of the Independent Public Clinical Hospital No. 4 in Lublin. The first group is women, the second is men. The research used the KPS Questionnaire and a proprietary questionnaire. Statistical analyses were carried out using the IBM SPSS 25 program using the two-factor analysis of variance in the mixed schema included in the multivariate OML model.Results. In the group of women, 49.0% of patients feel high stress, 31.4% — moderate, and 19.6% — low. In the male population, 37.3% of the respondents exhibited high stress, 51.0% — average and 11.7% — low. Women exhibit lower emotional tension but higher external stress than men. In addition, the patients have the highest emotional tension and external stress, and the lowest — intrapsychic stress. In men, emotional tension dominates, next is external stress, and intrapsychic stress is significantly lower than them.Conclusions. The obtained data suggest that when designing interventions supporting the mental functioning of this group of patients, consideration should be given to taking into account individual differences identified in the studies. (JNNN 2021;10(3):96–104)Wstęp. Szybka transmisja koronawirusa SARS-CoV-2 skłoniła przedstawicieli rządów wielu państw na całym świecie do wprowadzenia surowych ograniczeń epidemicznych, mających na celu ograniczenie ryzyka rozwoju choroby koronawirusowej (COVID-19). Jednak poza koniecznością ochrony stanu zdrowia somatycznego, w stosunkowo krótkim czasie okazało się, iż występująca pandemia stanowi również poważne zagrożenie dla funkcjonowania psychicznego wielu osób.Cel. Celem badań jest określenie struktury doświadczeń stresowych kobiet i mężczyzn w zespole bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa podczas epidemii COVID-19 w Polsce.Materiał i metody. Badaną próbę tworzy 102 pacjentów hospitalizowanych w Klinice Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie. Pierwszą grupę stanowią kobiety, a drugą mężczyźni. W badaniach zastosowano Kwestionariusz KPS oraz ankietę. Analizy statystyczne przeprowadzono za pomocą programu IBM SPSS 25 z wykorzystaniem dwuczynnikowej analizy wariancji w schemacie mieszanym wchodzącej w skład wielozmiennowego modelu OML.Wyniki. W grupie kobiet 49,0% pacjentek odczuwa wysoki stres, 31,4% — umiarkowany, a 19,6% — niski. W populacji mężczyzn 37,3% badanych ujawnia wysoki stres, 51,0% — przeciętny i 11,7% — niski. Kobiety wykazują niższe napięcie emocjonalne, ale wyższy stres zewnętrzny niż mężczyźni. Ponadto pacjentki w największym stopniu mają nasilone napięcie emocjonalne i stres zewnętrzny, a w najniższym stres intrapsychiczny. U mężczyzn dominuje napięcie emocjonalne, następnie jest to stres zewnętrzny, a stres intrapsychiczny jest istotnie od nich niższy.Wnioski. Uzyskane dane sugerują, iż podczas opracowywania interwencji wspierających funkcjonowanie psychiczne tej grupy pacjentów należy rozważyć uwzględnienie zidentyfikowanych w badaniach różnic indywidualnych. (PNN 2021;10(3):96–104

Poezja po 1989 roku i jej konteksty w edukacji polonistycznej

The article focuses on the position of contemporary poetry in Polish language teaching at secondary schools. It highlights cultural contexts in lyric poetry created after 1989 from the standpoint of integrational education, by reviewing Polish language textbooks, and taking into account new tendencies in Polish poetry. The noticeable change in the poetic language is discussed in selected examples along with the filiations, and disputes with tradition, as well as problems of aesthetics. It was emphasised that contexts of literature play an important role in interpretation of poems by Marcin Świetlicki, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Tomasz Różycki and others.Artykuł poświęcony jest miejscu poezji współczesnej w edukacji polonistycznej szkół średnich. Zwrócono w nim uwagę na konteksty kulturowe w liryce tworzonej po 1989 roku z perspektywy nauczania integrującego, poddając analizie podręczniki do języka polskiego i uwzględniając nowe tendencje w poezji polskiej. Na wybranych przykładach omówiono zauważalną w nowej poezji zmianę języka poetyckiego, filiacje i spory z tradycją oraz problemy estetyki. Podkreślono, że w interpretacjach wierszy Marcina Świetlickiego, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Tomasza Różyckiego i innych ważne są konteksty literatury pięknej

Struktura relacji aktywności fizycznej i wybranych czynników kształtujących stan i samoocenę stanu zdrowia pacjentów w zespole bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Introduction. The pain syndrome of the lumbar spine is one of the most common civilization diseases and requires surgery in the case of a significant percentage of patients. It is also associated with a number of other health problems, with gender being an important factor that differentiates patients’ health.Aim. For this reason, our own research was focused on determining the structure of the relationship between physical activity and selected factors shaping the condition and self-assessment of health of patients in the lumbar spine pain syndrome depending on gender.Material and Methods. The study sample consists of 205 patients hospitalized at the Department of Pediatric Neurosurgery and Neurosurgery of the Independent Public Clinical Hospital No. 4 in Lublin and at the Department of Pediatric Neurosurgery, Neurotraumatology and Neurosurgery, University Hospital No. 1 in Bydgoszcz. The Research used the Physical Activity Questionnaire IPAQ in Polish version, Visual Analogue Scale VAS, Questionnaire for Depression Measurement KPD, a proprietary questionnaire, as well as the results of laboratory tests of glucose concentration in the blood serum. The analysis of multidimensional relations between the variables was performed using the SEM structural equation modeling using the IBM SPSS 25 program with the AMOS extension.Results. In the subgroups of women and men, models that were structurally similar, although different in the values of selected path coefficients, were developed, which explains the variances of: blood glucose concentration, BMI, intensity of depression symptoms and self-assessment of health condition. The developed structural model shows that physical activity with mediating participation of blood glucose concentration, BMI and depression is associated with self-assessment of health. The indirect dependencies of physical activity and self-assessment of health condition also occur with the mediating participation of the BMI index and blood glucose concentration, as well as the BMI index and depression.Conclusions. The obtained data indicate that in the absence of health contraindications, an important element of interdisciplinary programs supporting the condition and self-assessment of health of patients with lumbar spine pain syndrome may be regular physical activity, adjusted to the needs and capabilities of the body. The differences between men and women suggest that preventive interventions should be gender-specific. (JNNN 2021;10(4):153–161)Wstęp. Zespół bólowy odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych i u znacznego odsetka pacjentów wymaga operacji. Wiąże się to również z szeregiem innych problemów zdrowotnych, przy czym płeć jest ważnym czynnikiem różnicującym stan zdrowia pacjentów.Cel. Badania własne koncentrowały się na określeniu struktury związku między aktywnością fizyczną a wybranymi czynnikami kształtującymi stan i samoocenę zdrowia pacjentów z zespołem bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa w zależności od płci.Materiał i metody. Badaną próbę stanowiło 205 pacjentów hospitalizowanych w Oddziale Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie oraz w Oddziale Neurochirurgii, Neurotraumatologii i Neurochirurgii Dziecięcej Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 w Bydgoszczy. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz Aktywności Fizycznej IPAQ, Wizualną Skalę Analogową VAS, Kwestionariusz do Pomiaru Depresji KPD, autorską ankietę, a także wyniki badań laboratoryjnych stężenia glukozy w surowicy krwi. Analizę wielowymiarowych relacji między zmiennymi przeprowadzono za pomocą modelowania równań strukturalnych SEM za pomocą programu IBM SPSS 25 z rozszerzeniem AMOS.Wyniki. W podgrupach kobiet i mężczyzn opracowano analogiczne pod względem strukturalnym modele, ale różniące się wartościami wybranych współczynników ścieżkowych, które wyjaśniają wariancje: stężenia glukozy we krwi, BMI, nasilenia objawów depresji oraz samooceny stanu zdrowia. Opracowany model strukturalny wskazuje, że aktywność fizyczna przy pośredniczącym udziale stężenia glukozy we krwi, BMI i depresji wiąże się z samooceną stanu zdrowia. Pośrednie zależności aktywności fizycznej i samooceny stanu zdrowia występują również przy mediującym udziale wskaźnika BMI i stężenia glukozy we krwi oraz wskaźnika BMI i depresji.Wnioski. Uzyskane dane wskazują, że przy braku przeciwwskazań zdrowotnych istotnym elementem interdyscyplinarnych programów wspierających stan i samoocenę stanu zdrowia pacjentów w zespole bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa może być regularna aktywność fizyczna, dostosowana do potrzeb i możliwości organizmu. Różnice między mężczyznami i kobietami sugerują, że interwencje zapobiegawcze powinny być dostosowane do płci. (PNN 2021;10(4):153–161

Metody terapeutyczne z uwzględnieniem zadań pielęgniarki i ocena ich skuteczności w opinii pacjentów po urazie czaszkowo-mózgowym z rozpoznaniem zaburzeń alkoholowych

Introduction. Alcoholism is a phenomenon with multi-factorial conditions and numerous health and socialconsequences, which makes its treatment a real challenge not only for the addict himself and his relatives, but alsofor the entire medical team involved in the therapy process. For this reason, in order to strengthen the therapeuticeffects of alcoholic disease, it is important to conduct research aimed at determining the factors that shape theeffectiveness of the implemented methods. With this in mind, it has been assumed that the aim of the research isto determine the relationship between the therapeutic methods used in the Clinical Alcohol Dependency TherapyUnit (COTUA), taking into account the tasks of a nurse, and the assessment of their effectiveness in the perceptionof patients after craniocerebral trauma with a diagnosis of alcohol disease.Material and Methods. 100 COTUA patients were tested, in which the diagnostic survey method was used and aquestionnaire was chosen as a technique.Results. The conducted analyses showed that, in the opinion of the respondents, the leading tasks of the nurses atCOTUA include informing patients about the principles and methods of therapy, familiarizing them with thetopography of the ward, the Charter of Patient’s Rights, the regulations of the ward, the schedule of the day and itsspecifics, administering medicines, providing a sense of safety, providing psychological support, transferring knowledgeand learning how to live with the disease and cooperating with the therapeutic team. In addition, three quarters ofthe respondents indicated that the nurses working in the ward are willing to talk to patients about alcohol dependence,and a comparable percentage of the respondents assessed the effectiveness of the therapeutic methods used by thetherapeutic team in relation to their own alcohol dependence problem very well and well.Conclusions. Patients’ assessment of the effectiveness of the therapeutic methods used depends on the nurses’ tasksof conducting therapeutic conversations with patients, providing them with knowledge, learning how to live withthe disease, cooperating with the therapeutic team and the nurses’ readiness to talk to patients about alcoholdependence. (JNNN 2021;10(1):26–34)Wstęp. Alkoholizm jest zjawiskiem o wieloczynnikowych uwarunkowaniach oraz licznych zdrowotnych i społecznychkonsekwencjach, co sprawia, że jego leczenie stanowi prawdziwe wyzwanie nie tylko dla samej osoby uzależnionejoraz jej bliskich, ale również dla całego zespołu medycznego zaangażowanego w proces terapii. Z tego też względu,dążąc do wzmocnienia prowadzonych w oddziałach specjalizujących się w leczeniu choroby alkoholowej, oddziaływańterapeutycznych, istotne jest prowadzenie badań ukierunkowanych na określenie czynników kształtujących skutecznośćwdrożonych metod. Mając to na uwadze przyjęto, iż celem badań jest określenie zależności zachodzących pomiędzystosowanymi w Całodobowym Oddziale Terapii Uzależnienia od Alkoholu (COTUA) metodami terapeutycznymiz uwzględnieniem zadań pielęgniarki a oceną ich efektywności w percepcji pacjentów po przebytym urazie czaszkowomózgowymz rozpoznaniem choroby alkoholowej.Materiał i metody. Badaniom poddano 100 pacjentów COTUA, w których zastosowano metodę sondażudiagnostycznego, a jako technikę wybrano kwestionariusz ankiety.Wyniki. Przeprowadzone analizy wykazały, że w ocenie badanych do wiodących zadań pielęgniarek w COTUA należyinformowanie pacjentów o zasadach i sposobach terapii, zapoznawanie z topografią oddziału, Kartą Praw Pacjenta,regulaminem oddziału, rozkładem dnia i jego specyfiką, podawanie leków, zapewnianie poczucia bezpieczeństwa,udzielanie wsparcia psychicznego, przekazywanie wiedzy i nauka życia z chorobą oraz współpraca z zespołemterapeutycznym. Ponadto, trzy czwarte osób wskazało, że pracujące w oddziale pielęgniarki chętnie prowadząrozmowy z pacjentami na temat uzależnienia od alkoholu, a porównywalny odsetek badanych ocenił bardzo dobrzei dobrze skuteczność metod terapeutycznych stosowanych przez zespół terapeutyczny w odniesieniu do własnegoproblemu uzależnienia od alkoholu.Wnioski. Dokonywana przez pacjentów ocena skuteczności stosowanych metod terapeutycznych zależy od zadańpielęgniarek polegających na prowadzeniu rozmów terapeutycznych z pacjentami, przekazywaniu im wiedzy, nauceumiejętności życia z chorobą, współpracy z zespołem terapeutycznym oraz gotowości pielęgniarek do prowadzeniarozmów z pacjentami na temat uzależnienia od alkoholu. (PNN 2021;10(1):26–34

A Case of Extensive Infl ammatory Changes (Osteomyelitis) in an Infant’s Skeleton from the Medieval Burial Ground (11th–12th c) in Wawrzeńczyce (Near Krakow)

The aim of this study was to diagnose and describe extensive infl ammatory changes in a child’s skeleton from Wawrzeńczyce, (the medieval period). The aim of the analysis was to determine the nature of the infl ammatory changes and their etiology by means of macroscopic techniques as well as X-ray analysis. The tests revealed that the individual suffered from a hematogenous multifocal osteitis. This condition might have been a result of an acute or sub-acute osteitis, and the untreated form of osteomyelitis might have contributed to the infection of the entire developing organism, leading to death

Application of western blot analysis for detection of prolamin proteins in cereal grains and bread

Celiac disease is an inflammatory condition of the small intestine in genetically susceptible individuals caused by ingestion of wheat gluten and corresponding proteins from barley and rye. Cereal storage proteins (prolamins) are responsible for immunological response of patients with celiac disease. Prolamins are alcohol soluble fractions, namely gliadins (wheat), hordeins (barley) and secalins (rye). The main triggering factor is wheat fraction with low molecular weight (20-30 kDa) called α-gliadins. Immunochemical detection of celiac active proteins is based on reactivity of gluten-detecting antibodies with prolamins extracted from cereals. In our study, we used Western blot analysis for detection of prolamin complex in cereal grains and processed foods (breads). Western blot was carried out by polyclonal antibody raised against wheat gluten. Reaction was positive for all kind of cereal grains. The samples of wheat and spelt wheat show much more positive affinity to antibody than rye and oat. As well as for cereal grains, all samples of bread showed positive immunological reaction with used antibody. Western blot analysis with gluten polyclonal antibody is suitable method for qualitative detection of prolamin complex in cereal grains and processed foods

Badania akcelerometryczne wybranych punktów układu ruchu

Cel: Celem niniejszej pracy było określenie zmian przyspieszeń na różnych poziomach ciała podczas chodu. Materiał i metody: W badaniu wykorzystano trzyosiowy czujnik akcelerometryczny, który był mocowany do stóp, podudzi, kolan, ud, bioder, na wyrostkach kolczystych L3 i C7 oraz na czubku głowy badanych. W teście wzięło udział 11 zdrowych osób w wieku 18-24 lat. Badani mieli do przejścia 20 metrów z wybraną przez siebie, naturalną prędkością. Wyniki były zapisywane przez komputer w czasie rzeczywistym. Wyniki: Badanie potwierdziło zmniejszanie się amplitudy przyspieszeń w miarę wzrostu poziomu ciała. U prawie wszystkich badanych najwyższe wartości przyśpieszenia zaobserwowano na piętach. Na wyższych poziomach przyspieszenia stopniowo malały, choć wyniki były zróżnicowane indywidualnie. U połowy badanych najmniejsze wartości zostały zarejestrowane na głowie, u pozostałych na wyrostku kolczystym C7. Najwyższy procentowo stopień absorpcji drgań miał miejsce w stawie skokowym i stopie, co przypisuje się specjalnej budowie tego stawu i mechanizmowi ewersji podczas chodu. Badania potwierdziły brak symetrii między prawą i lewą stroną ciałaAim: The purpose of the paper was to determine changes in acceleration of the body parts while walking. Material and methods: A tri-axial accelerometric sensor which was fastened to the foot, shank, knee, thigh, hip, L3 and L7 spinous process or the head of the person who took part in the test was used. Eleven healthy adults aged 18-24 participated in the test. Test participants were asked to walk 20 meters at their chosen, normal speed. The results were recorded on a computer at the time of the test. Results: Tests results show that the higher the body part, the lower the amplitude of accelerations. The highest acceleration values for almost all test participants were observed at the heel level. Acceleration values gradually decreased in higher parts, though it must be noted that the results varied with regard to individual participants. As it was supposed prior to the test, in half of the participants the lowest values were the ones measured at the head level, while the other half showed lowest values in C7 spinous process. It turned out that the highest absorption rate of transient impulsive forces was in the ankle, which is considered to be the consequence of a special anatomical structure and the eversion mechanism during walking. The tests also confirmed the lack of symmetry between the right and the left side of the body

Test measurements of thoron concentration using two ionization chambers AlphaGUARD vs. radon monitor RAD7

The experiment aiming at testing the possibility of using AlphaGUARD monitors based on an ionization chamber for thoron measurements is presented. A single AlphaGUARD monitor working in the flow mode was applied to measure thoron concentration in the radon-free atmosphere. The sensitivity (correction factors) of the monitor to thoron was estimated by comparison with a RAD7 portable detector (Durridge Company), based on spectrometric analysis, in the thoron, radon-free atmosphere in a calibration chamber. This depends on the applied flow rate and changes from 8% for the flow rate of 0.3 dm3/min to 36% for 1 dm3/min. It was also revealed that the sensitivity of the monitor to thoron in the diffusion mode is equal to ca. 5% and may be neglected. The method involving two Alpha-GUARD monitors working in two different modes (diffusion and flow) at the same time may be used to evaluate radon and thoron concentration in the natural environmental conditions where usually both isotopes appear together. In this method thoron concentration is estimated as the difference of results obtained from two AlphaGUARD monitors multiplied by the correction factor corresponding to the applied flow rate. The devices based on spectrometric analysis, e.g. RAD7 seem to be a better tool for thoron measurements in the environmental conditions

Synergistic ROS-Associated antimicrobial activity of silver nanoparticles and gentamicin against "Staphylococcus epidermidis"

Introduction: Increasing bacteria resistance to antibiotics is a major problem of healthcare system. There is a need for solutions that broaden the spectrum of bactericidal agents improving the efficacy of commonly used antibiotics. One of the promising directions of search are silver nanoparticles (obtained by different methods and displaying diversified physical and chemical properties), and their combination with antibiotics. Purpose: In this study, we tested the role of reactive oxygen species in the mechanism of synergistic antibacterial activity of gentamicin and Tween-stabilized silver nanoparticles against gentamicin-resistant clinical strains of Staphylococcus epidermidis. Methods: Synergistic bactericidal activity of gentamicin and silver nanoparticles stabilized with non-ionic detergent (Tween 80) was tested by the checkerboard titration method on microtiter plates. Detection of reactive oxygen species was based on the chemiluminescence of luminol. Results: Hydrophilic non-ionic surface functionalization of silver nanoparticles enabled the existence of non-aggregated active nanoparticles in a complex bacterial culture medium. Tween-stabilized silver nanoparticles in combination with gentamicin exhibited bactericidal activity against multidrug-resistant biofilm forming clinical strains of Staphylococcus epidermidis. A synergistic effect significantly decreased the minimal inhibitory concentration of gentamicin (the antibiotic with numerous undesirable effects). Gentamicin significantly enhanced the generation of reactive oxygen species by silver nanoparticles. Conclusion: Generation of reactive oxygen species by Tween-coated metallic silver nanoparticles was significantly enhanced by gentamicin, confirming the hypothesis of oxidative-associated mechanism of the synergistic antibacterial effect of the gentamicin-silver nanoparticles complex