The psammophilous Grasslands on the Załęcze Nature Park Area (Wieluń Upland)

In the Załęcze Nature Park there have been distinguished the following associations of psammophilous grasslands from Sedo-Scleranthetea class (Tables II - VI, VIII): Spergulo-Corynephoretum typicum, -cladonietosum, -festucetosum ovinae and -festucetosum psammophilae, Diantho-Armerietum, Sileno otitis-Festucetum and Festuco psammophilae-Koelerietum glaucae. They have been recognized by means of analysis of 146 phytosociological records made by Braun-Blanquet’s method (Fig.1) (for summary see page 520-522).Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Docent dr habil. Halina Rutowicz 2 VIII 1929 - 9 II 1979

Zadanie pt. Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Terrestrial lichen Flora on the Załęcze Nature Park Area (Wieluń Upland)

The paper presents a list, distribution, and geographical analysis of 83 taxa of terrestrial lichens to be found in the Załęcze Nature Park, in the North-Eastern part of the Wieluń Upland tract. In field surveys there was used a method of a grid map (see: Fig. 1), while in desk studies the method of: cartograms (Tables I-V), isonomes (Fig. 2-5) and a comparative method. It is interesting to note the presence of a representative group of calciphilous, montane, upland-montane, and upland taxa confirming the fact that the Załęcze Nature Park belongs to the calcareous plateau of the Silesian- Wieluń Uplands (for summary see page 340-341).Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Plant cover of „Gaik" nature reserve in the Pilica Forest

In the paper the authoress has presented a geobotanical characterization of „Gaik” Reserve, estimated a preservation state of phytocoenoses as well as natural, scientific and didactic qualities, and finally, formulated utilization directions. In the reserve she has distinguished Tilio-Carpinetum stachyetosum silvaticae and T.-C. typicum, variants typicum and termophilous. In all shapes of an oak-hornbeam forest the authoress has identified degeneration phases and forms, resulting from 200 years’ utilization of the forest by man. She has pointed out the existence of 328 species of cryptogamic and vascular plants and also suggested an extension of reserve limits.Zadanie pt. Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Bełchatów Industrial Region as a subject of The Studies of the Institute of Environmental Biology of Łódż University

In the very middle of Poland the erection of a big quarry of brown coal is begun as well as great power station which will strongly affect environment of the region covering 20 000 km!. The biological investigations carried out in the years 1948/1980, i.e. the quarry was started, are summarized. The authors propose a new program of investigations and suggest that the region may be a suitable object for further ecological studies on biota and ecosystems, influenced with industrial pressure.Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Załęcze Nature Park: Values, Protection, and Utilization

Załęcze Nature Park founded in 1978 protects the natural scenery of the most northern part of the Jurassic Cracow-Wieluń Uplands. Genesis of the park, its natural resources and their previous utilization, as well as scientific, educational, aesthetic and recreational values are described. The park is highly useful for recreation of people, for study and for teaching of the Earth history, geomorphological processes, human impact on the environment, flora and fauna. There have been preserved here historical monuments of material culture, relicts of old customs, and historical character of the landscape. One of important tasks of the park alongside its teaching and recreational values is the fact that it is to serve the ecological education of young people within programmes carried out by the Polish Pathfinders’ Association. The Association has its field station and training centre here; it conducts pathfinders’ camps, and carries its patronage over the park (for summary see page 62-65).Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Flora of Vascular Plants on the Załęcze Nature Park Area

The occurence of 768 taxa of vascular plants was determined on the area of 154,8 km², and their distribution was examined by means of a grid map with lines every one kilometer. The aim of the studies was inventorying the flora at the moment the nature park was established in order to estimate resources of the local flora, protect it and follow up its further changes (for summary see page 274-276).Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

The lichen family Parmeliaceae in Poland. II. The genus Cetrelia

In a study of the genus Cetrelia in Poland, four taxa have been identified, two of which, C. chicitae and C. monachorum, are reported for the first time from the country. All taxa differ in chemistry and subtle morphological characters. Cetrelia monachorum is the commonest member of the genus in Poland (237 records), whereas C. chicitae is known only from 6 records. All taxa are endangered, and three, C. cetrarioides, C. chicitae and C. olivetorum, appear to be critically so, thus deserving the category CR; although C. monachorum is the most frequent, it is not common and should be treated as endangered (EN). The distribution of all taxa, their habitat requirements, as well as morphology and secondary chemistry, are discussed

Metabolic syndrome — history, definitions, controversies

Terminologia związana z zespołem metabolicznym (MetS) ma bogatą historię. Pojęcie to odnosi się do wielu zaburzeń o charakterze metabolicznym, takich jak otyłość, upośledzona tolerancja glukozy, insulinooporność i/lub hiperinsulinemia, dyslipidemia czy nadciśnienie tętnicze. Ich współwystępowanie zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego o podłożu miażdżycowym oraz cukrzycy typu 2. Od dziesięcioleci toczy się dyskusja na temat właściwych definicji oraz kryteriów rozpoznania MetS. Pierwszymi uczonymi, który podjęli tematykę zaburzeń metabolicznych, byli Nicolaas Tulp (XVII w.) oraz Joannes Babtysta Morgagni (VXIII w.). Wśród współtwórców terminologii MetS wymienia się również między innymi polskiego lekarza, autora określenia cukrzyca skojarzona — Jakuba Węgierko, niemieckich uczonych Hanefelda i Leonhardta, którzy jako pierwsi wprowadzili termin „zespół metaboliczny” czy Geralda Reavena, wskazującego na istnienie kompleksu czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, nazywanego „zespołem X”. Na przełomie XX i XXI wieku, w celu ustalenia jednoznacznych wytycznych MetS, kryteria diagnostyczne tego schorzenia podawały różne organizacje. Począwszy od wytycznych WHO z 1998 roku, poprzez zalecenia NCEP-ATP III z 2001 i kolejno 2005 roku, konsensus w tym zakresie wydało IDF w porozumieniu z AHA/NHLBI w 2009 roku. Z drugiej strony, pojawiające się wątpliwości dotyczące między innymi różnorodności definicji, wartości progowych, elementów składowych, jak również samej terapii zespołu metabolicznego, wskazują na konieczność prowadzenia dalszych badań w tym zakresie. W opracowaniu dokonano przeglądu literatury tematu oraz syntezy danych w zakresie terminologii zespołu metabolicznego, podjęto próbę przedstawienia tej jednostki chorobowej w ujęciu historycznym, jak również wskazano na kontrowersje związane z tym zagadnieniem.The concept of the metabolic syndrome (MetS) has a rich history. This term refers to several metabolic disorders, such as obesity, impaired glucose tolerance, insulin resistance and/or hyperinsulinemia, dyslipidemia and hyper tension. Their co-occurrence increases the risk of cardiovascular diseases and type 2 diabetes. For decades, there has been a debate on the proper definition and diagnostic criteria of this syndrome. First scholars who took up the subject of metabolic disorders were Nicolaas Tulp (17th century) and Joannes Babtysta Morgagni (18th century). Among the authors of assumptions of MetS, there were i.a. Polish doctor, author of the term „diabetes associated with other diseases” — Jakub Węgierko, German scientists Hanefeld and Leonhardt, who introduced term „metabolic syndrome” for the first time and Gerald Reaven, who indicated the existence of risk factors complex of cardiovascular diseases called „syndrome X”. At the turn of the 20th and 21st century, in order to establish clear guidelines of MetS, different organizations gave various diagnostic criteria of this disorder. Starting from the guidance of WHO (W orld Health Organization) from 1998, through recommendations of the NCEP-ATP III (Third Report of the National Cholesterol Education Program — NCEP, Adult Treatment Panel III — ATP III) from 2001 and then 2005, the consensus in this field was issued by IDF (International Diabetes Federation) in agreement with AHA/NHLBI (American Heart Association/ National Heart, Lung, and Blood Institute) in 2009. On the other hand, there are some concerns, i.a. diversity of definitions, threshold of the values, different components, as well as the treatment of metabolic syndrome, which indicate the need for further research in this area. This paper reviews the literature and synthesis data on the terminology of the metabolic syndrome, it also gives the historical view of this disease, as well as it indicates the controversy related to this issue

Student assessment of knowledge about low-calorie food and analysis of its consumption

Redukcja wartości energetycznej produktów spożywczych jest odpowiedzią na zjawisko szerzącej się epidemii otyłości i innych schorzeń związanych z wysokokaloryczną dietą. Nieodpowiednie spożywanie asortymentu ubogokalorycznego może jednak wiązać się z negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Autorzy pracy dokonali analizy wiedzy na temat żywności niskokalorycznej oraz oceny spożycia produktów ubogoenergetycznych wśród studentów poznańskich uczelni wyższych. Badanie pr zeprowadzono za pomocą autorskiego kwestio - nariusza ankiety wśród 91 słuchaczy tr zech poznańskich wyższych uczelni. Znaczna część przebadanych studentów, zwłaszcza reprezentantów uczelni medycznej, potrafiła rozróżn ić żywność niskokaloryczną od tradycyjnej oraz była świadoma korzyści i zagrożeń wynikających z konsumpcji pokarmów o obniżonej wartości energetycznej. Prawie wszyscy słuchacze deklarowali co najmniej jednorazową konsumpcję produktów typu light, ale nieliczni zaznaczyli, że spożywają je reg ularnie. Wśród żywności niskoenergetycznej najczęściej wybieranymi produktami były: mleko i produkty mleczne, płatki śniadaniowe oraz pieczywo. Analiza wiedzy studentów na temat zdrowotnych aspektów spożywania żywności ubo goenergetycznej oraz weryfikacja zachowań konsumenckich w tym zakresie wskazują na konieczność dalszej edukacji żywieniowej społeczeństwa.The energy value was reduced by food producers in response to increasing epidemic of obesity and different kind of diseases associated with high-calorie diet. The negative consequences of health can be caused by inappropriate consumption of low-calorie food. The aim of the study was to analyze the knowledge and opinion about light products’ consumption in a group of students from Poznan. The research was conducted among 91 students from Poznan with the use of a questionnaire designed by the author of the paper. The most of respondents, especially neohesperydyfrom medical university, were conscious of benefits and risks, which are a result of eating low- -calorie food. They also see differences between conventional and reduced-calorie products. Almost all students declared at least single consumption of reduced-calorie food, but only in few cases this kind of groceries were founded in their daily me nu. Milk and dair y products, cereals and bread were the most frequently chosen among low-calorie goods. This research indicates that the students’knowledge about health aspects of c onsuming light food is not sufficient. The whole population should be educated in the range of healthy dietary habits and correct consumers’ behaviors