Współczesne uwarunkowania rozwoju regionów społeczno-ekonomicznych

W niniejszym artykule podjęto problematykę wpływu współczesnych uwarunkowań zewnętrznych, ujmowanych w skali europejskiej i światowej, na rozwój regionów społeczno-ekonomicznych w Polsce. Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza część zawiera opis głównych procesów ogólnych, które stanowią współczesne uwarunkowania zewnętrzne rozwoju regionalnego. Do procesów tych zalicza się: zmiany modernizacyjne, globalizację, metropolizację, integrację europejską. Część druga ma charakter empiryczny i zawiera próbę odpowiedzi na pytania: jakie są regionalne przejawy i efekty oddziaływania tych uwarunkowań w Polsce i jakie są ich relacje z dochodem regionalnym i zmianami jego przestrzennego zróżnicowania

Metoda wskaźnikowa w geografii społeczno-ekonomicznej

W niniejszym artykule głównym zadaniem badawczym jest przedstawienie roli wskaźników o charakterze poznawczym, stosowanych w geografii społeczno-ekonomicznej, w ramach realistycznej konceptualizacji rzeczywistości. Podstawą tej konceptualizacji jest ujmowanie nieobserwowalnych własności konceptualnych za pośrednictwem obserwowalnych własności realnych. W postępowaniu wskaźnikowym przeprowadza się analizę wskaźników poznawczych w podziale na kategorie i na rodzaje, wyróżnione ze względu na charakter własności (cech). Konstrukcję, interpretację i zasady doboru wskaźników prezentuje się na przykładzie wybranych wskaźników poznawczych, używanych w geografii społeczno-ekonomicznej

Contemporary determinants of the development of socio-economic regions

This article examines the effect on the development of socio-economic regions in Poland of contemporary external determinants considered at the European and the world scale. It consists of two parts. The first gives a description of the main general processes that are external determinants of regional development today: modernisation changes, globalisation, metropolitanisation, and European integration. Part two is empirical in character and seeks to find regional manifestations and effects of those determinants in Poland, and to establish how they influence regional income and spatial differences in its value

Application of the entropy measure to the study of changes in Poland’s regional differences

W artykule przedstawiono zastosowanie entropijnej statystyki Shannona i algorytmu opracowanego przez Semple’a i Gauthier w badaniu zmian w zróżnicowaniuregionalnym Polski. Dokonano oceny wartości poznawczej tej metody ze względu na możliwość analizy relacji między nierównościami między- i wewnątrzregionalnymi.The article presents the use of Shannon entropy statistics and algorithm developed by Semple and Gauthier in the study of changes in the Polish regional differences. The assessment of the cognitive value of this method due to the possibility of analyzing the relationship between inter- and intraregional inequalities is shown

Evolution of regional disparities in Poland

The article presents the state of and changes in the pattern of regional disparities in Poland over the years 1995-2007. The differences in the level of economic development of regions are examined in a dynamic approach on the basis of per capita income, indices of local government finances, and investment outlays. The effect of development-activating factors on regional income is considered. An answer is sought to the question of whether the growth dynamics had a favourable effect on the evolution of regional disparities in Poland

Die neue territoriale Struktur der Verwaltung und die regionale sozioökonomische Struktur in Polen

At the start of the year 1999, a new division of administration came into force. In this context, the two level structure (voivodeship, gmina) was replaced by a three level structure (voivodeship, powiat, gmina). The number of voivodeships was reduced from 49 to 16, and the individual levels of administration were given greater independence. The determination and delimitation of voivodeships contains additional political compromises. This article examines the correspondence or the deviation in the territorial division according to the new voivodeships in comparison to the actually existing socio-economic regions which actually exist in Poland. These regions are represented in this study by the nodal settlement systems and by the scientific systems. The comparison comes to the conclusion that, if there were to be the greatest possible alignment to the existing regions in the country, Poland would best have been divided into 10 voivodes hips. The greatest deviations from this ideal plan are to be found in the peripheral regions of Poland

Rola poznańskiego ośrodka geograficznego w implementacji metod i modeli matematycznych w geografii społeczno-ekonomicznej

The article is composed of three parts. The first part is an introductory description of relations between methods of research and the development of geography as a science and covers the issue of a methodological breakthrough related to the quantification of geography. The second section outlines the progress in the development of the quantitative direction in global geography. The third part includes the description of the activities, achievements and the role of the Poznań socio-economic geographical centre in the particular phases of the mathematisation of geography.Artykuł składa się z trzech części. Część pierwsza zawiera wstępne omówienie relacji między metodami postępowania badawczego a rozwojem geografii jako nauki oraz obejmuje zagadnienie przełomu metodologicznego związanego z kwantyfikacją geografii. W części drugiej przedstawiono w zarysie postęp w rozwoju kierunku ilościowego w geografii światowej. Część trzecia dotyczy aktywności, osiągnięć i roli poznańskiego ośrodka geografii społeczno-ekonomicznej w poszczególnych fazach matematyzacji geografii

Zastosowanie metod taksonomicznych w analizie struktury systemu regionalnego

The aim of the paper is the use of numerical taxonomy methods in the study of the macrostructure of regional system and evaluation of their analytical capabilities. In the first part of the paper a mathematical-statistical description of two methods is presented: (1) the method of the largest flow of Nystuen and Dacey (1961), (2) the method of maximizing of the coefficient of determination, developed by Holmes and Haggett (1977). In the second part of paper the proposed methods were parallelly applied in the analysis of the Polish regional macrostructure based on interregional migration flows. The evaluation of the cognitive results in the of analysis of regional macrostructure is considered.Celem pracy jest zastosowanie metod taksonomii numerycznej w badaniu makrostruktury regionalnej i ocena ich możliwości analitycznych. W pierwszej części pracy przedstawiono opis matematyczno-statystyczny dwóch metod: (1) metody delimitacji układów powiązań opartej na kryterium największego przepływu Nystuena i Daceya (1961), (2) metody identyfikacji istotnych relacji w systemie regionalnym na zasadzie maksymalizacji współczynnika determinacji, opracowanej przez Holmesa i Haggetta (1977). W drugiej części pracy wykorzystano równolegle proponowane metody dla określenia makrostruktury regionalnej Polski na podstawie międzyregionalnych przepływów migracyjnych. Dokonano również oceny wyników poznawczych uzyskanych w analizie makrostruktury regionalnej w aspekcie metodologicznym i empiryczno-diagnostycznym