Między stagnacją a modernizacją. Przemiany gospodarczo-społeczne wsi na pograniczu polsko-ruskim w późnym średniowieczu. (Przykład powiatu hrubieszowskiego)

The presented article aims at showing legal, structural, economic, and social changes taking place in villages situated in the areas on the Polish-Ruthenian border, with the example of Hrubieszów County in Chełm Land. On the basis of the analysis of the surviving sources (in particular the land registry with records of yearly courts in Hrubieszów, which so far has been used very rarely), the authors present means of permeation of the new model of village functioning on the basis of the German law into the socio-economic structures preserved in the areas of the Ruthenian lands. In the light of the conducted studies, emerges an area that was under the influence of new solutions coming from the west; it was partially adapted, but simultaneously, the former method of organising a village was to a large extent preserved. The problem is all the more complex since confronting these two economic solutions was overlapped with the religious and ethnic divisions. Therefore, it was necessary to shed some light on the connections between these transformations and the influx of foreign, migrating population. The article also presents factors that determined either the intensification or weakening of the ongoing changes.Prezentowany artykuł ma na celu ukazanie przemian prawno-ustrojowych, gospodarczych i społecznych następujących we wsiach położonych na obszarach pogranicza polsko-ruskiego na przykładzie powiatu hrubieszowskiego w ziemi chełmskiej. W oparciu o analizę zachowanego materiału źródłowego (zwłaszcza w niewielkim stopniu dotychczas wykorzystywanej księgi ziemskiej zawierającej zapisy roków sądowych odbywanych w Hrubieszowie) autorzy prezentują drogi przenikania nowego modelu funkcjonowania wsi opartego na prawie niemieckim do struktur społeczno-gospodarczych utrwalonych na obszarach ziem ruskich. W świetle prowadzonych badań wyłania się obszar znajdujący się pod wpływem oddziaływania nowych rozwiązań płynących z Zachodu, częściowo je adaptujący ale jednocześnie zachowujący w dużym stopniu dawny sposób organizacji wsi. Problem jest tym bardziej złożony, że konfrontacja tych dwóch rozwiązań gospodarczych nakłada się na podziały religijno-etniczne. Konieczne więc było naświetlenie związków tych przemian z napływem ludności obcej. W artykule przedstawiono także czynniki determinujące intensyfikacje lub osłabienie zachodzących przemian

Antibacterial peptides of the moth Galleria mellonella

The work describes purification and biochemical characterization of two inducible antimicrobial peptides from the hemolymph of Galleria mellonella. The peptides were isolated by a sequence of reversed-phase chromatography steps from the hemolymph of larvae immunized with viable bacteria. The first peptide is a member of the cecropin family while the second one is rich in proline residues and has a unique sequence

Conversion of Sars-Cov-2 threats into business opportunities by Polish outpatient clinics

PURPOSES: The objective of this paper is to study the characteristics of the companies, which improved their performance in the Sars-Cov-2 period.DESIGN/METHODOLOGY/APPROACH: Given the novelty and complexity of the studied area, this exploratory study uses a case study approach. The research comprised 6 in-depth interviews and an analysis of documents obtained from the company, including financial ones.FINDINGS: We have identified the studied 13-months period of the pandemic was not homogenous, but comprised 4 phases. The intensity and key challenges of the pandemic differed greatly in each of studied 4 phases. As a result, the priorities, operations and challenges of studied Company has been considerably adjusted in each of identified phases. The studied Company made a good use of low intensity phases, as to prepare to high intensity phases, developing, inter alia, Sars-Cov-2 healthcare activities and telemedicine. Next, we observed the significant decrease of prior pandemic sales segments and fast development of Sars-Cov-2 activities, the share of which increased to 63,7% of total Company’s sales in the first quarter of 2021.PRACTICAL IMPLEMENTATION: We postulate the agile healthcare organizations can explore Sars-Cov-2 related businesses opportunities, which, if addressed well, should overweight the threats resulting from the pandemic.ORIGINALITY/VALUE: The novelty of the article is the examination of the problem of maintaining business continuity, the identification and use of business opportunities in the Sars-Cov-2 pandemic for a specific case of a SME Company from the health care sector.This research was funded/by IDUB against COVID-19 project granted by Warsaw University of Technology under the program Excellence Initiative: Research University (IDUB).peer-reviewe

Mieszany guz zarodkowy pierwotnie zlokalizowany w tarczycy - opis przypadku

Germ cells tumours most frequently occur in the gonads. Extragonadal localisation is rare and concerns mainly the mediastinum, retroperitoneum and pineal. We present the first description of a patient with a mixed germ cells tumour located primarily in the thyroid. A 35-year-old man in a good clinical condition was admitted to diagnose metastasis revealed in an X-ray of his lungs. Abnormal laboratory tests showed high concentrations of beta-HCG and LDH. Ultrasound examination revealed: hypoechogenic area 8 × 4 × 5 mm in the left testicle, and enlarged left thyroid lobe with echogenically heterogenous mass. In cytological examination of the thyroid, carcinomatous cells were found, which suggested metastasis. A diagnosis of cancerous spread of testicular cancer to the lungs and thyroid was made. The left testicle, with spermatic cord, was removed, yet in the histopathological examination no carcinomatous cells were found. Rescue chemotherapy, according to the BEP scheme (bleomycin, etoposide, cisplatin) was started, but during its course the patient died. Histopathology disclosed primary mixed germ cells tumour in the thyroid, predominantly with carcinoma embryonale and focuses of choriocarcinoma. Extragonadal germ cells tumours rarely occur in the thyroid. In medical literature, some cases of teratomas and a single case of yolk sac tumour in the thyroid have been described. The presence of choriocarcinoma was responsible for the high serum concentration of beta-HCG. Surgery of germ cells tumours proves insufficient. The conventional chemotherapy is based on cisplatin. In conclusion, extragonadal germ cells tumours are rare, but should be considered while co-existing with elevated markers such as: AFP, beta-HCG and lack of abnormalities in the gonads. (Endokrynol Pol 2012; 63 (5): 388-390)Pierwotne nowotwory z komórek zarodkowych zwykle są umiejscowione w gonadach. Rzadka jest pierwotna lokalizacja pozagonadalna i najczęściej dotyczy śródpiersia, przestrzeni zaotrzewnowej czy szyszynki. Przedstawiono pierwszy opis pacjenta z mieszanym nowotworem zarodkowym o pierwotnej lokalizacji w tarczycy. Mężczyzna w wieku 35 lat, w dobrym stanie ogólnym, przyjęty w celu przeprowadzenia diagnostyki stwierdzonych w rutynowym RTG klatki piersiowej licznych ognisk przerzutowych w płucach. W badaniach biochemicznych spośród odchyleń od normy stwierdzono wysokie stężenia beta-HCG i LDH. W badaniu ultrasonograficznym w lewym jądrze zobrazowano obszar hipoechogeniczny o wymiarach 8 × 4 × 5 mm oraz znacznie powiększony lewy płat tarczycy z niejednorodną echogenicznie zmianą. Badanie cytologiczne zmiany w tarczycy wykazało komórki nowotworowe sugerujące zmianę o charakterze przerzutowym. Postawiono diagnozę rozsiewu raka jądra do płuc i tarczycy. Resekowano lewe jądro wraz z powrózkiem nasiennym, jednak w badaniu histopatologicznym materiału operacyjnego nie stwierdzono utkania nowotworowego. Rozpoczęto ratunkową chemioterapię według schematu BEP (bleomycyna, etopozyd, cisplatyna), w trakcie której nastąpił zgon chorego. Badanie autopsyjne wykazało ognisko pierwotne nowotworu w tarczycy - mieszany guz zarodkowy z przewagą w guzie utkania carcinoma embryonale, ogniskowo pola o morfologii choriocarcinoma. Pozagonadalne guzy zarodkowe bardzo rzadko lokalizują się w tarczycy. W dostępnym piśmiennictwie opisywano przypadki występowania w gruczole tarczowym potworniaków oraz jeden przypadek yolk sac tumour. Obecność utkania choriocarcinoma była powodem dużego stężenia beta-HCG w surowicy. Leczenie chirurgiczne nowotworów zarodkowych jako jedyne nie wystarcza. Standardem pozostaje chemioterapia oparta na cisplatynie. Pozagonadalna lokalizacja nowotworów zarodkowych jest rzadkością, jednak zawsze należy rozważać taką możliwość w przypadku współistnienia podwyższonych markerów AFP i beta-HCG oraz braku patologii w gonadach. (Endokrynol Pol 2012; 63 (5): 388-390

Ultrafiltration rate and diabetes as useful indicators of cardiovascular-related death in hemodialysis patients below 60 years of age

Background: The survival rate of elderly hemodialyzed (HD) patients is commonly thought to be poor. In a prospective, single center, non-interventional, observational study, the cause of all-cause and cardiovascular (CV) and heart failure (HF) mortality in this patient group were examined and compared with a younger cohort (below 60 years). Material/Methods: The study included 223 patients (90 women and 133 men) with age ranging from 34.5 to 75.0 years treated with HD. Median duration of HD was 70.0 months (24.0-120.0). Mortality data was collected over a period of six years. We divided patients into groups: <60 (n=123), ≥60 years (n=100), and with (n=33) and without DM type 2 (n=190). Results: During a six-year follow-up, 100 patients (44.8%) died, including 83 (37.2%) patients who died due to CV reasons. Median follow-up was 2015.0 days (946.0-2463.0) with the median time to death of 1166.0 days (654.5-1631.0). The factors negatively affecting patients’ survival in univariate Cox regression analysis included for all-cause mortality were: inter-dialytic weight gain (IDWG) (hazard ratio [HR]=1.60; p=0.01), ultrafiltration (UF) rate (HR=3.63; p=0.012) for group <60 years; for CV death: UF rate (HR=4.20; p=0.03), DM (HR=5.11; p=0.002) for group <60 years; for HF death: mellitus type 2 (DM) (HR=2.93; p=0.027) for group ≥60 years). In a multivariate Cox regression analysis for patients <60 years, the UF rate was the only independent predictor of all-cause mortality (HR 3.63 (1.34-9.67); p=0.011). Both DM (HR 4.91 (1.71-14.10); p=0.003) and UF rate (HR 3.62 (1.04-12.61); p=0.044) were independent predictors of CV-related mortality in patients <60 years. Conclusions: The UF rate can be a simple, useful indicator of higher long-term all-cause and CV mortality in HD patients <60 years of age. Also, DM may be a predictor of CV–related mortality in younger HD patients

Wiedza pielęgniarek i pielęgniarzy na temat czynności związanych z podawaniem krwi i jej składników

Introduction. Blood is a medical product of vital importance in health and life-saving therapy.Transfusion order is always issued by a physician, but it is the nurse who first and foremostperforms the procedure of transfusing blood and/or blood-components to the patient. The aimof the paper was the evaluation of nurses’ knowledge in the field of blood and blood-componentadministration in relation to the following variables: education level, seniority and completionof a blood-donation and haemotherapy course.Materials and methods. The study involved 115 professionally active nurses. A diagnosticsurvey method was used based on a questionnaire survey form designed by the author.Results. Most nurses participating in the survey believed that blood samples for blood groupand cross-matching tests should be drawn into two separate test tubes at different times(64.4%; n = 74). Nurses who completed a blood-donation and haemotherapy course moreoften came up with the correct answer ie. each sample should be collected at different times— than those who did not (p &lt; 0.001). As many as 81.7% (n = 94) of the respondents knewthat RBCs should be transfused within 30 min of delivery to the ward. According to the statistical analysis, more correct answers were given by nurses who had completed the course on blood-donation and haemotherapy than by those who had not (p &lt; 0.001). As many as 93%(n = 107) of nurses knew that storage of blood/blood component bags for up to 72 hours following transfusion serves the purpose of facilitating control in case of post-transfusion reactions.Conclusions: The knowledge of blood and blood-component administration was higher inthe group of nurses who completed a blood-donation and haemotherapy course and displayedthe highest rate of correct answers to questions concerning transfusion and post-transfusionperiod. Seniority and education-level were not significant factors differentiating the knowledgeof the nurses, with one exception — the mode of patient identification at collection of samplesfor blood-group and cross-matching tests (p ≤ 0.05).Wstęp. Krew jako środek leczniczy jest ważnym elementem terapii ratującym zdrowie i życieludzkie. Chociaż decyzję o transfuzji zawsze podejmuje lekarz, to przede wszystkim pielęgniarki wykonują bezpośrednio przetoczenie krwi i/lub jej składników pacjentowi. Celem pracy jest ocena wiedzy pielęgniarek (i pielęgniarzy) na temat podawania krwi i jej składnikóww zależności od zmiennych: wykształcenia, stażu pracy oraz ukończenia kursu krwiodawstwai krwiolecznictwa.Materiał i metody. W badaniach wzięło udział 115 czynnych zawodowo pielęgniareki pielęgniarzy. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem autorskiegokwestionariusza ankiety.Wyniki. Ankietowanych zapytano o sposób pobierania próbki krwi w celu oznaczenia grupykrwi i próby zgodności. Większość udzieliła właściwej odpowiedzi: próbki krwi do tych badańpobiera się do dwóch probówek, w innym czasie (64,4%; n = 74). Respondenci, którzy ukończyli kurs specjalistyczny, odpowiadali na to pytanie poprawnie częściej niż ci, którzy tego kursu nie ukończyli (p &lt; 0,001). Aż 81,7% (n = 94) badanych wie, że po dostarczeniu koncentratu krwinek czerwonych do oddziału należy podłączyć je w ciągu 30 minut. Analiza statystyczna wykazała, że osoby z uprawnieniami zdobytymi na kursie krwiodawstwa i krwiolecznictwa częściej udzielały poprawnych odpowiedzi niż badani bez takich uprawnień (p &lt; 0,001). Wyniki ankiety pozwoliły ustalić, że 93% (n = 107) respondentów wie, że przechowywanie pojemnika po przetoczeniu krwi lub jej składnika przez 72 godziny umożliwia badanie zawartości pojemnika w przypadku wystąpienia u biorcy powikłań poprzetoczeniowych.Wnioski. Wiedza z zakresu podawania krwi i jej składników jest wyższa w grupie osób, któreukończyły kurs krwiodawstwa i krwiolecznictwa. Najwyższe wskaźniki poprawnych odpowiedzi stwierdzono w obrębie pytań dotyczących okresu potransfuzyjnego i transfuzji. Staż pracyi wykształcenie (zawodowe, magisterskie) nie były znaczącymi czynnikami różnicującymiwiedzę badanych pielęgniarek i pielęgniarzy, z wyjątkiem sposobu identyfikacji pacjenta przedpobraniem próbek krwi do oznaczania grupy krwi i wykonania próby zgodności (p ≤ 0,05)

Temporal changes in the pattern of invasive angiography use and its outcome in suspected coronary artery disease : implications for patient management and healthcare resource utilization

Introduction: Invasive coronary angiography (CAG), the ‘gold standard’ in coronary artery disease (CAD) diagnosis, requires hospitalization, is not risk-free, and engages considerable healthcare resources. Aim: To assess recent (throught out 10 years) evolution of ‘significant’ (≥ 50% stenosis(es)) CAD prevalence in subjects undergoing CAG for CAD diagnosis in a high-volume tertiary referral center. Material and methods: Anonymized medical records were compared from the last vs. the first 2-years of the decade (June 2007 to May 2018). Referrals for suspected CAD were 2067 of 4522 hospitalizations (45.7%) and 1755 of 5196 (33.8%) respectively (p < 0.001). Results: The median patient age (64 vs. 68 years) and the prevalence of heart failure (24.1% vs. 42.2%) increased significantly (p < 0.001). The CAG atherosclerotic lesions, for all stenosis categories (< 50%; ≥ 50%; ≥ 70%; occlusion(s)), were significantly more prevalent in men. The proportion of subjects with any atherosclerosis on CAG increased (80.7% vs. 77.6%, p = 0.015). However, in the absence of any gross change in, for instance, the fraction of women (40.4% vs. 41.8%), the proportion of CAGs with significant CAD (lesion(s) ≥ 50%) decreased from 55.2% in 2007/2008 to below 1 in every 2 angiograms (48.9%) in 2017/2018 (p < 0.001). This unexpected finding occurred consistently across nearly all CAG referral categories. Conclusions: Despite more advanced age and a higher proportion of subjects with ‘any’ coronary atherosclerosis on CAG, the likelihood of a ‘negative’ angiogram (lesion(s) < 50%; no further evaluation/intervention) has increased significantly over the last decade. The exact nature of this phenomenon requires further investigation, particularly as a reverse trend would be expected with the growing role (and current high penetration) of contemporary non-invasive diagnostic tools to rule out significant CAD