Wędrowcy – Pielgrzymi – Żołnierze – Emigranci : Motywy poezji wojennej 2 Polskiego Korpusu

The main purpose of the article is to review imageries and experiences of a specific group of poets organized within the frame of the Second Polish Corps during World War II, and to analyze its most characteristic motifs within a deeper historical context of Polish romanticism, as “replayed” in the paths and roles of the Corps poets-soldiers. The study is based on the extensive use of all available books of verses and other literary publications of the Corps, which were produced on the long way from the Soviet Union, where the bulk of Corps was formed in 1941–1942, through the Middle East, Italy, to the final exile station, London in most cases. This material is analyzed within the reference framework of the Polish poetry of World War II studies, as well as comparative studies on the Polish romantic literary tradition, especially that of the Great Emigration. This comparative point of view and method of analysis is used in all parts of the chronologically organized text. From a short presentation of the history of the Corps variegated cultural life which accompanied its development from 1941 to 1945, it proceeds to similarly succinct picture of the group of more than 80 active poets publishing in the Corps. The study centers its analysis on the main theme forming the time-perception of the world presented in soldier poetry: the motif of the road or path. It reveals a phenomenon of uniting very different poetic “schools” and styles (from extreme avant-gardist and futurist, through neoromanticism, to cabaret texts) under the pressure of the war and exile experiences, as well as the strength of the great romantic tradition of Polish poetry formed along a very similar path: from Russia, Siberia, through the Middle East, to Italy, where Polish soldiers had fought under Napoleon, to London and Paris, centers of the Great Emigration. Topoi of martyrdom, strengthened through Siberia and the Holy Land connections, homelessness, martial experiences in Italy, a “treason” of Western allies (Teheran and Yalta conferences) are effectively “refreshed” in this comparative approach.Głównym celem artykułu jest prezentacja wyobraźni poetyckiej i doświadczeń grupy twórców skupionej w 2 Korpusie Polskim w czasie II wojny światowej, jak również analiza jej najbardziej charakterystycznych motywów w kontekście tradycji polskiego romantyzmu, „odgrywanych” na trasie i w rolach poetów-żołnierzy Korpusu. Studium wykorzystuje wszystkie tomiki poetyckie, a także inne literackie publikacje wytworzone na długiej trasie ze Związku Sowieckiego, gdzie trzon Korpusu się uformował w 1941–1942, przez Bliski Wschód, Włochy, aż do ostatniej stacji – emigracji, najczęściej w Londynie. Materiał ten jest analizowany w nawiązaniu do badań nad polską poezją czasu II wojny oraz porównawczych studiów nad polską tradycją romantyczną, zwłaszcza literaturą Wielkiej Emigracji. Ten porównawczy punkt widzenia i metoda stosowane są we wszystkich częściach ułożonej chronologicznie analizy. Od prezentacji zróżnicowanego życia kulturalnego Korpusu, przechodzi ona do zwięzłego zobrazowania grupy ponad 80 czynnych w nim poetów. Studium skupia się na analizie głównego tematu, który formuje postrzeganie czasu w świecie przedstawionym przez żołnierską poezję: motywu drogi czy ścieżki. Odsłania fenomen pewnego zbliżenia nader różnych „szkół” i stylów (od awangardy i futuryzmu, poprzez neoromantyzm do tekstów kabaretowych) pod naciskiem doświadczeń wojny i wygnania, jak również siły wielkiej romantycznej tradycji poezji polskiej, która formowała się na podobnej trasie: od Rosji, Syberii, przez Bliski Wschód, do Włoch, gdzie Polacy walczyli pod Napoleonem, do Londynu i Paryża – centrów Wielkiej Emigracji. Toposy męczeństwa, wzmocnione przez Syberię i pobyt na Ziemi Świętej, bezdomności, doświadczeń bojowych, „zdrady” zachodnich sojuszników (Teheran, Jałta) są efektywnie „odświeżone” w takim właśnie komparatystycznym podejściu

Poezja i pamięć: odzyskanie niepodległości, bohaterowie i święta narodowe w twórczości środowiska poetyckiego 2 Korpusu Polskiego

Poezja patriotyczna sięgająca do historii wskazuje relacje pomiędzy wydarzeniami z przeszłości a współczesnością, interpretując je zarazem. Rolę tę wypełniała twórczość środowiska poetyckiego działającego w 2 Korpusie Polskim, w okresie II wojny i pierwszych latach powojennych. Podejmowała ona wątki oparte na wojennych przeżyciach i doświadczeniach poetów: zesłańczych, tułaczych i typowo żołnierskich, wpisując je w tradycję literacką i doświadczenia poprzednich pokoleń walczących o niepodległość. Patriotic poetry referring to history indicates the relationship between events from the past and the present, and at the same time interprets them. This role was fulfilled by the literary works of the poetic group formed within the Second Polish Corps during World War II and the first post-war years. The group took up topics based on the war experiences of the of poets, such as exile, wandering and soldiery life, inscribing them into the literary tradition and experiences of earlier generations fighting for independence.Poezja patriotyczna sięgająca do historii wskazuje relacje pomiędzy wydarzeniami z przeszłości a współczesnością, interpretując je zarazem. Rolę tę wypełniała twórczość środowiska poetyckiego działającego w 2 Korpusie Polskim, w okresie II wojny i pierwszych latach powojennych. Podejmowała ona wątki oparte na wojennych przeżyciach i doświadczeniach poetów: zesłańczych, tułaczych i typowo żołnierskich, wpisując je w tradycję literacką i doświadczenia poprzednich pokoleń walczących o niepodległość. Patriotic poetry referring to history indicates the relationship between events from the past and the present, and at the same time interprets them. This role was fulfilled by the literary works of the poetic group formed within the Second Polish Corps during World War II and the first post-war years. The group took up topics based on the war experiences of the of poets, such as exile, wandering and soldiery life, inscribing them into the literary tradition and experiences of earlier generations fighting for independence

Powrót Andersa

Rec.:Generał Anders w poezji, oprac. A. K. Kunert, Halinów 2007„Nasze granice w Monte Cassino...”. Bitwa o Monte Cassino w poezji 1944–1969, oprac. A. K. Kunert, Warszawa 2007Dom jest daleko. Polska wciąż jest blisko... Generał Anders i jego żołnierze. Katalog wystawy, Warszawa 200

Poetry and Memory: Regaining Independence, Heroes and National Holidays in the Verses of Poetry Group of the Second Polish Corps

Poezja patriotyczna sięgająca do historii wskazuje relacje pomiędzy wydarzeniami z przeszłości a współczesnością, interpretując je zarazem. Rolę tę wypełniała twórczość środowiska poetyckiego działającego w 2 Korpusie Polskim, w okresie II wojny i pierwszych latach powojennych. Podejmowała ona wątki oparte na wojennych przeżyciach i doświadczeniach poetów: zesłańczych, tułaczych i typowo żołnierskich, wpisując je w tradycję literacką i doświadczenia poprzednich pokoleń walczących o niepodległość.Patriotic poetry referring to history indicates the relationship between events from the past and the present, and at the same time interprets them. This role was fulfilled by the literary works of the poetic group formed within the Second Polish Corps during World War II and the first post-war years. The group took up topics based on the war experiences of the of poets, such as exile, wandering and soldiery life, inscribing them into the literary tradition and experiences of earlier generations fighting for independence