Η επίδραση του ελληνικού παραδοσιακού χορού στην ψυχική υγεία-ευεξία των μητέρων

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη της επίδρασης ενός μαθήματος Ελληνικού Παραδοσιακού χορού (ΕΠΧ) στην ψυχική υγεία-ευεξία των μητέρων. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 191 ενήλικες γυναίκες, 25-58 ετών (ΜΟ=44.85+6.52). Μεταξύ αυτών, 97 μητέρες συμμετείχαν σε μαθήματα ΕΠΧ διάρκειας 1-1,5 ώρας, ενώ οι υπόλοιπες 94 δεν συμμετείχαν σε πρόγραμμα ΕΠΧ και αποτέλεσαν την ΟΕ. Για την αξιολόγηση της ψυχολογικής υγείας-ευεξίας χρησιμοποιήθηκε η Subjective Exercise Experiences Scale (SEES) (McAuley & Courneya, 1994), ενώ για την υποκειμενική ενεργητικότητα-ζωντάνια χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Υποκειμενικής Ζωτικότητας (Ryan & Frederick, 1997). Πέντε λεπτά πριν από την έναρξη του μαθήματος, η ομάδα ΕΠΧ συμπλήρωσε (α) το ερωτηματολόγιο που αφορούσε τα δημογραφικά χαρακτηριστικά τους και στοιχεία σχετικά με την ανατροφή των παιδιών τους και την εργασία τους, (β) την κλίμακα υποκειμενικής ζωτικότητας και (γ) τη SEES. Αμέσως μετά το μάθημα, ακολουθούσε η επαναχορήγηση της SEES. Αντίστοιχα η ΟΕ συμπλήρωσε τα παραπάνω ερωτηματολόγια μέσω διαδικτύου. Από την ανάλυση συσχέτισης που πραγματοποιήθηκε, διαπιστώθηκε πως δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική συσχέτιση ηλικίας, επιπέδου σπουδών και αριθμού των παιδιών με τις μεταβλητές ενδιαφέροντος (p > .05). Στη συνέχεια, από το t-test που εφαρμόστηκε φάνηκε ότι οι δύο ομάδες δε διέφεραν στατιστικά σημαντικά μεταξύ τους στην κλίμακα υποκειμενικής ζωτικότητας (p= .72), με την ομάδα ΕΠΧ να έχει ελαφρά υψηλότερη βαθμολογία. Τέλος, από την πολυμεταβλητή ανάλυση συνδιακύμανσης που πραγματοποιήθηκε στην τελική μέτρηση των δύο ομάδων, φάνηκε πως η ομάδα ΕΠΧ είχε σημαντική υπεροχή τόσο στη «θετική ευεξία» (F=54.91, p< .001, η2= .25), όσο και στο «ψυχολογικό στρες» (F=45.04, p< .001, η2= .21) αλλά και στην «κόπωση» (F=12.27, p< .001, η2= .068). Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι ο ΕΠΧ μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας-ευεξίας των μητέρων. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, καθώς και το γεγονός ότι οι μητέρες παρουσιάζουν συχνότερα προβλήματα ψυχικής υγείας, η ενασχόληση με τον ΕΠΧ μπορεί να προταθεί ως μια ωφέλιμη μορφή άσκησης.Δεν υπάρχει περίληψη στα αγγλικά

Application of differential molecular profiling of three human hematopoietic tissues during human ontogenesis for hemoglobinopathies therapeutics

Hemoglobinopathies are a heterogeneous group of hereditary disorders resulting from mutations in the globin genes. Clinically, the most important hemoglobinopathies are sickle cell anemia and β-thalassemia that are caused by qualitative and quantitative disorders, respectively. The clinical phenotype of patients with β-type hemoglobinopathies varies due to the wide variety of mutations found in the β-globin gene and in genes outside the β-globin locus that are involved in the erythroid and non- erythroid mechanism of regulation of this particular gene expression.Hydroxyurea (HU) is the only pharmaceutical agent approved by the Food and Drug Administration of the United States of America that contributes to the induction of HbF composition and is used to treat sickle cell anemia and β-thalassemia. In the context of precision medicine and considering interindividual variability in HU response, the tailored-made administration of HU is considered necessary towards maximum patient benefit. For this, we need to delineate the mechanisms of interindividual variabilityAccording to current literature data and outcome of our research strategy in the laboratory, single nucleotide polymorphisms within and outside the β-globin complex have been found to be associated both with elevated HbF levels in β-thalassemia patients with mild clinical phenotype and the response of patients with β-type hemoglobinopathies to HU administration.In the present thesis based on the different sites of erythropoiesis in human ontogenesis and the time of switch from γ- to β-globin, the differential transcriptional profile of progenitor erythroid cells from fetal liver, umbilical cord blood and adult peripheral blood were studied by DNA microarray methods. From the list of the differentially expressed genes and after extensive literature search and pathway analysis, we chose to further study the VEGFA gene. This gene was found to be overexpressed in later stages of ontogenesis where low levels of HbF are found.The differential expression of the VEGFA gene was then thoroughly investigated during the differentiation of early erythroid cells from two tissues with high levels of HbF (human fetal liver and umbilical cord blood) in erythroblasts. More specifically, the molecular imprint of BFU-Es, CFU-Es and erythroblasts was analyzed with the RNA sequencing method. The VEGFA gene was found to be overexpressed in the earliest forms of erythroid cells relatively to the more mature forms in these tissues.Subsequently, we explore the role of the VEGFA gene as a modifier of β-thalassemia disease severity and as a pharmacogenomic marker for the response of patients with β-hemoglobinopathies to HU treatment. For this, following in silico analysis, we chose to study the SNPs rs2146323, rs3024997 and rs10434 across VEGFA in Caucasians. In particular, genotyping analysis of the above polymorphisms in five population groups was performed: healthy subjects, non-transfusion dependent β-thalassemia patients, major β-thalassemia patients, and compound heterozygous patients for sickle cell disease and β-thalassemia characterized as responders and non-responders in HU. rs2146323 and rs10434 were analyzed by Sanger sequencing and the Allele-Specific PCR method was employed for rs3024997.rs2146323 was found to be associated with elevated HbF levels and thus the mild phenotype of patients with intermediate β-thalassemia. In contrast, rs3024997 seems to be associated with the most severe clinical phenotype of major β-thalassemia patients. Regarding the correlation of variants in question with response to HU of sickle cell disease/ β-thalassemia patients, rs2146323 was found to be significantly associated.Based on the findings of our study, the VEGFA gene is overexpressed in low HbF context. Also, genotyping analysis’ results hold promise about its use in the individualized treatment of patients with β-hemoglobinopathies.Οι αιμοσφαιρινοπάθειες είναι μια ετερογενής ομάδα κληρονομικών διαταραχών που προκύπτουν από μεταλλάξεις στα γονίδια των σφαιρινών του ανθρώπου. Από κλινικής άποψης οι πιο σημαντικές είναι η δρεπανοκυτταρική αναιμία και η β-θαλασσαιμία, οι οποίες οφείλονται σε ποιοτικές και ποσοτικές διαταραχές αντίστοιχα. Ο κλινικός φαινότυπος των ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες β-τύπου ποικίλλει, γεγονός που οφείλεται αφενός στη μεγάλη ποικιλία των μεταλλάξεων που εντοπίζονται στο γονίδιο της β-σφαιρίνης κι αφετέρου, σε γονίδια εκτός του β-γονιδιακού τόπου που εμπλέκονται στον ερυθροειδικό και μη μηχανισμό ρύθμισης της γονιδιακής έκφρασης αυτού.Η υδροξυουρία (HU) αποτελεί το μόνον εγκεκριμένο από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής φαρμακευτικό παράγοντα που συντελεί στην επαγωγή της παραγωγής της HbF και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας και της β-θαλασσαιμίας. Στα πλαίσια της εξατομικευμένης θεραπείας και λαμβάνοντας υπόψην τη διαφορική απόκριση των ασθενών, η στοχευμένη χορήγηση της HU σε συγκεκριμένους ασθενείς κρίνεται απαραίτητη γεγονός, όμως, που προϋποθέτει την κατανόηση των λόγων που η απόκριση των ασθενών στο φάρμακο διαφοροποιείται.Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, αλλά και τα αποτελέσματα ερευνών που έχουν προηγηθεί στο εργαστήριό μας, μονονουκλεοτιδικοί πολυμορφισμοί γονιδίων εντός και εκτός του συμπλέγματος των β-σφαιρινών έχει βρεθεί ότι σχετίζονται με τα αυξημένα επίπεδα HbF σε ασθενείς με β-θαλασσαιμία, οι οποίοι παρουσιάζουν ήπιο κλινικό φαινότυπο, αλλά και με την απόκριση ασθενών με β-τύπου αιμοσφαιρινοπάθειες στη χορήγηση HU ως φαρμακευτική αγωγή.Στην παρούσα διατριβή με βάση τις διαφορετικές θέσεις ερυθροποίησης κατά την οντογένεση του ανθρώπου και το χρόνο μεταστροφής από τη γ- στη β-σφαιρίνη μελετήθηκε το διαφορικό μεταγραφικό προφίλ προγονικών ερυθροειδικών κυττάρων εμβρυϊκού ήπατος, ομφαλοπλακουντικού αίματος και περιφερικού αίματος ενήλικου ατόμου με τη μέθοδο των DNA μικροσυστοιχιών. Από τη λίστα των γονίδιων που εκφράζονταν διαφορετικά μεταξύ αυτών, κατόπιν διερεύνησης της βιβλιογραφίας, αλλά και των μονοπατιών στα οποία εμπλέκονται, επιλέξαμε να μελετήσουμε περαιτέρω το γονίδιο VEGFA. Το συγκεκριμένο γονίδιο βρέθηκε να υπερεκφράζεται στα μεταγενέστερα στάδια της οντογένεσης, εκεί, όπου απαντώνται χαμηλά επίπεδα HbF. Κατόπιν, διερευνήθηκε περαιτέρω η διαφορική έκφραση του γονιδίου VEGFA κατά τη διαφορoποίηση των πρώιμων ερυθροειδικών κυττάρων, δύο ιστών με υψηλά επίπεδα HbF (ανθρώπινο εμβρυϊκό ήπαρ και αίμα από ομφάλιο λώρο ανθρώπου), σε ερυθροβλάστες. Πιο συγκεκριμένα, αναλύθηκε το μοριακό αποτύπωμα των BFU-Es, των CFU-Es και των ερυθροβλαστών με τη μέθοδο της αλληλούχισης του RNA. Το γονίδιο VEGFΑ βρέθηκε να υπερεκφράζεται στις πιο πρώιμες μορφές των ερυθροειδικών κυττάρων σε σχέση με τις πιο ώριμες μορφές σε αυτούς τους ιστούς. Στη συνέχεια, αξιολογήθηκε ο ρόλος του γονιδίου VEGFA ως τροποποιητή της κλινικής εικόνας των ασθενών με β-θαλασσαιμία, αλλά και ως φαρμακογονιδιωματικού δείκτη, όσον αφορά την απόκριση των ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες β-τύπου στη λήψη HU. Για το σκοπό αυτό, κατόπιν in silico ανάλυσης, επιλέξαμε να μελετήσουμε για τον Καυκάσιο πληθυσμό τους μονονουκλεοτιδικούς πολυμορφισμούς rs2146323, rs3024997 και rs10434 κατά μήκος του γονιδίου VEGFA. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκε γονοτύπηση ως προς τους παραπάνω πολυμορφισμούς πέντε πληθυσμιακών ομάδων: υγιή άτομα, ασθενείς με μη εξαρτώμενη μεταγγίσεων β-θαλασσαιμία, ασθενείς με μείζονα β-θαλασσαιμία, ασθενείς διπλά ετερόζυγοι για δρεπανοκυτταρική αναιμία/β-θαλασσαιμία ανταποκρινόμενοι και μη στη χορήγηση HU. Για τους πολυμορφισμούς rs2146323 και rs10434 χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος αλληλούχισης κατά Sanger και για τον πολυμορφισμό rs3024997 η μέθοδος της Αllele-Specific PCR.Η παρουσία του πολυμορφισμού rs2146323 βρέθηκε να σχετίζεται με τα αυξημένα επίπεδα HbF κι άρα τον ήπιο φαινότυπο των ασθενών με μη εξαρτώμενη μεταγγίσεων β-θαλασσαιμία. Αντίθετα, η παρουσία του πολυμορφισμού rs3024997 φαίνεται να σχετίζεται με την πιο βαριά κλινική εικόνα των ασθενών με μείζονα β-θαλασσαιμία. Όσον αφορά τη συσχέτιση των υπό μελέτη πολυμορφισμών με την απόκριση των ασθενών με δρεπανοκυτταρική αναιμία/β-θαλασσαιμία στη λήψη HU, ο πολυμορφισμός rs2146323 βρέθηκε να σχετίζεται σημαντικά.Με βάση τα ευρήματα της παρούσας μελέτης, το γονδίο VEGFA υπερεκφράζεται στα πλαίσια χαμηλών επιπέδων HbF. Επίσης, τα αποτελέσματα της γονοτυπικής ανάλυσης υπόσχονται πολλά, όσον αφορά τη χρήση του στην εξατομικευμένη θεραπεία ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες β-τύπου

Contingent Synergistic Interactions between Non-Coding RNAs and DNA-Modifying Enzymes in Myelodysplastic Syndromes

Myelodysplastic syndromes (MDS) are a heterogeneous group of clonal hematopoietic stem cell disorders with maturation and differentiation defects exhibiting morphological dysplasia in one or more hematopoietic cell lineages. They are associated with peripheral blood cytopenias and by increased risk for progression into acute myelogenous leukemia. Among their multifactorial pathogenesis, age-related epigenetic instability and the error-rate DNA methylation maintenance have been recognized as critical factors for both the initial steps of their pathogenesis and for disease progression. Although lower-risk MDS is associated with an inflammatory bone marrow microenvironment, higher-risk disease is delineated by immunosuppression and clonal expansion. “Epigenetics” is a multidimensional level of gene regulation that determines the specific gene networks expressed in tissues under physiological conditions and guides appropriate chromatin rearrangements upon influence of environmental stimulation. Regulation of this level consists of biochemical modifications in amino acid residues of the histone proteins’ N-terminal tails and their concomitant effects on chromatin structure, DNA methylation patterns in CpG dinucleotides and the tissue-specific non-coding RNAs repertoire, which are directed against various gene targets. The role of epigenetic modifications is widely recognized as pivotal both in gene expression control and differential molecular response to drug therapies in humans. Insights to the potential of synergistic cooperations of epigenetic mechanisms provide new avenues for treatment development to comfort human diseases with a known epigenetic shift, such as MDS. Hypomethylating agents (HMAs), such as epigenetic modulating drugs, have been widely used in the past years as first line treatment for elderly higher-risk MDS patients; however, just half of them respond to therapy and are benefited. Rational outcome predictors following epigenetic therapy in MDS and biomarkers associated with disease relapse are of high importance to improve our efforts in developing patient-tailored clinical approaches

HLA Polymorphisms and Food Allergy Predisposition

Food allergy (FA) is a growing health problem that affects similar to 8% of the children worldwide. Although the prevalence of FA is increasing, the underlying genetic mechanisms responsible for the onset of this immune disorder are not yet clarified. Genetic factors seem to play a leading role in the development of FA, though interaction with environmental factors cannot be excluded. The broader network of genetic loci mediating the risk of this complex disorder remains to be identified. The human leucocyte antigen (HLA) has been associated with various immune disorders, including FA. This review aims to unravel the potential associations between HLA gene functions and the manifestation and outcome of FA disorders. Exploring new aspects of FA development with the perspective to improve our understanding of the multifaceted etiology and the complex biological mechanisms involved in FA is essential

Combined study on clastogenic, aneugenic and apoptotic properties of doxorubicin in human cells in vitro

Abstract Background Doxorubicin is a widely used anticancer drug due to its broad spectrum of antitumor activity. Various mechanisms have been proposed for its cytostatic activity, including DNA intercalation, topoisomerase II inhibition, generation of free radicals and apoptosis. The present study aims to further clarify the cytostatic activity of doxorubicin by its specific effect on (a) DNA damage, (b) micronucleation and (c) apoptosis, using a combination of different methods and cell systems such as human lymphocytes and HL-60 human leukemic cells. DNA lesions were analyzed by the alkaline comet assay in combination with formamidopyrimidine (Fpg) and human 8-oxoguanine (hOGG1) repair enzymes. Micronucleation was investigated by the Cytokinesis-Block Micronucleus assay (CBMN) in combination with Fluorescence In Situ Hybridization analysis. Impairment on mitotic apparatus was investigated by double immunofluorescence of β- and γ-tubulin. Apoptotic cell frequency was determined by the CBMN cytome assay. Complementary to the above, caspase-3 level was investigated by Western blot. Results It was found that doxorubicin generates DNA breakage induced by oxidative damage in DNA bases, which can be repaired by the Fpg and hOGG1 enzymes. Increased micronucleus frequency was identified mainly through chromosome breakage and, at a lesser extent, through chromosome delay. Analysis of mitotic spindle showed disturbance of chromosome orientation and centrosome duplication and/or separation, leading to aneuploidy. Enhanced frequency of apoptotic leukemic cells was also observed. Caspase-3 seems to be involved in the generation of apoptosis. Conclusions The aforementioned findings derived from different treatment schedules, doses and time of exposure on primary versus transformed cells extend our knowledge about doxorubicin genotoxicity and contribute to the better understanding of the mechanisms by which doxorubicin induces genotoxic effects on human cells

LRF Promotes Indirectly Advantageous Chromatin Conformation via BGLT3-lncRNA Expression and Switch from Fetal to Adult Hemoglobin

The hemoglobin switch from fetal (HbF) to adult (HbA) has been studied intensively as an essential model for gene expression regulation, but also as a beneficial therapeutic approach for β-hemoglobinopathies, towards the objective of reactivating HbF. The transcription factor LRF (Leukemia/lymphoma-related), encoded from the ZBTB7A gene has been implicated in fetal hemoglobin silencing, though has a wide range of functions that have not been fully clarified. We thus established the LRF/ZBTB7A-overexpressing and ZBTB7A-knockdown K562 (human erythroleukemia cell line) clones to assess fetal vs. adult hemoglobin production pre- and post-induction. Transgenic K562 clones were further developed and studied under the influence of epigenetic chromatin regulators, such as DNA methyl transferase 3 (DNMT3) and Histone Deacetylase 1 (HDAC1), to evaluate LRF’s potential disturbance upon the aberrant epigenetic background and provide valuable information of the preferable epigenetic frame, in which LRF unfolds its action on the β-type globin’s expression. The ChIP-seq analysis demonstrated that LRF binds to γ-globin genes (HBG2/1) and apparently associates BCL11A for their silencing, but also during erythropoiesis induction, LRF binds the BGLT3 gene, promoting BGLT3-lncRNA production through the γ-δ intergenic region of β-type globin’s locus, triggering the transcriptional events from γ- to β-globin switch. Our findings are supported by an up-to-date looping model, which highlights chromatin alterations during erythropoiesis at late stages of gestation, to establish an “open” chromatin conformation across the γ-δ intergenic region and accomplish β-globin expression and hemoglobin switch

Impact of ZBTB7A hypomethylation and expression patterns on treatment response to hydroxyurea

Abstract Background We aimed to clarify the emerging epigenetic landscape in a group of genes classified as “modifier genes” of the β-type globin genes (HBB cluster), known to operate in trans to accomplish the two natural developmental switches in globin expression, from embryonic to fetal during the first trimester of conception and from fetal to adult around the time of birth. The epigenetic alterations were determined in adult sickle cell anemia (SCA) homozygotes and SCA/β-thalassemia compound heterozygotes of Greek origin, who are under hydroxyurea (HU) treatment. Patients were distinguished in HU responders and HU non-responders (those not benefited from the HU) and both, and in vivo and in vitro approaches were implemented. Results We examined the CpG islands’ DNA methylation profile of BCL11A, KLF1, MYB, MAP3K5, SIN3A, ZBTB7A, and GATA2, along with γ-globin and LRF/ZBTB7A expression levels. In vitro treatment of hematopoietic stem cells (HSCs) with HU induced a significant DNA hypomethylation pattern in ZBTB7A (p*, 0.04) and GATA2 (p*, 0.03) CpGs exclusively in the HU non-responders. Also, this group of patients exhibited significantly elevated baseline methylation patterns in ZBTB7A, before the HU treatment, compared to HU responders (p*, 0.019) and to control group of healthy individuals (p*, 0.021), which resembles a potential epigenetic barrier for the γ-globin expression. γ-Globin expression in vitro matched with detected HbF levels during patients’ monitoring tests (in vivo) under HU treatment, implying a good reproducibility of the in vitro HU epigenetic effect. LRF/ZBTB7A expression was elevated only in the HU non-responders under the influence of HU. Conclusions This is one of the very first pharmacoepigenomic studies indicating that the hypomethylation of ZBTB7A during HU treatment enhances the LRF expression, which by its turn suppresses the HbF resumption in the HU non-responders. Its role as an epigenetic regulator of hemoglobin switching is also supported by the wide distribution of ZBTB7A-binding sites within the 5′ CpG sequences of all studied human HBB cluster “modifier genes.” Also, the baseline methylation level of selective CpGs in ZBTB7A and GATA2 could be an indicator of the negative HU response among the β-type hemoglobinopathy patients

Whole transcriptome analysis of human erythropoietic cells during ontogenesis suggests a role of VEGFA gene as modulator of fetal hemoglobin and pharmacogenomic biomarker of treatment response to hydroxyurea in beta-type hemoglobinopathy patients

BACKGROUND: Human erythropoiesis is characterized by distinct gene expression profiles at various developmental stages. Previous studies suggest that fetal-to-adult hemoglobin switch is regulated by a complex mechanism, in which many key players still remain unknown. Here, we report our findings from whole transcriptome analysis of erythroid cells, isolated from erythroid tissues at various developmental stages in an effort to identify distinct molecular signatures of each erythroid tissue. RESULTS: From our in-depth data analysis, pathway analysis, and text mining, we opted to focus on the VEGFA gene, given its gene expression characteristics. Selected VEGFA genomic variants, identified through linkage disequilibrium analysis, were explored further for their association with elevated fetal hemoglobin levels in beta-type hemoglobinopathy patients. Our downstream analysis of non-transfusion-dependent beta-thalassemia patients, beta-thalassemia major patients, compound heterozygous sickle cell disease/beta-thalassemia patients receiving hydroxyurea as fetal hemoglobin augmentation treatment, and non-thalassemic individuals indicated that VEGFA genomic variants were associated with disease severity in beta-thalassemia patients and hydroxyurea treatment efficacy in SCD/beta-thalassemia compound heterozygous patients. CONCLUSIONS: Our findings suggest that VEGFA may act as a modifier gene of human globin gene expression and, at the same time, serve as a genomic biomarker in beta-type hemoglobinopathy disease severity and hydroxyurea treatment efficacy