Oblicza solidarności międzypokoleniowej — bariery, korzyści i perspektywy

Celem artykułu jest poddanie analizie pojęcia solidarności międzypokoleniowej. Pierwsza jego część pokazuje zakres, funkcje oraz konsekwencje solidarności międzypokoleniowej w kontekście rozważań o solidarności w ogóle. Solidarność rozumiana jako idea jest, z jednej strony, pojęciem pierwotnym, a z drugiej — wieloznacznym. W najogólniejszej definicji solidarność oznacza „łączność, wspólnotę, jednomyślność”. W aspekcie prawnym solidarność oznacza „odpowiedzialność każdego ze współodpowiedzialnych za całość zobowiązania”. Solidarność jest relacyjna — zawsze ma miejsce w odniesieniu do drugiego człowieka lub grupy osób — stąd bierze się społeczny kontekst pojęcia. Ta społeczna odpowiedzialność jest odnoszona do relacji międzypokoleniowych. W drugiej części artykułu to one są poddawane analizie. Badania przeprowadzone na grupie 192 osób w wieku 19−26 lat mają na celu sprawdzić, czy zjawisko solidarności międzypokoleniowej jest znane, ważne i stanowi wartość dla pokolenia rozpoczynającego swoje funkcjonowanie społeczne poprzez wejście na rynek pracy. Celem prezentowanych badań jest stwierdzenie, w jakim zakresie pokolenie w wieku granicznym — między „przedprodukcyjnym” a „produkcyjnym” — jest gotowe do wymiany dóbr i usług z pokoleniami młodszymi i starszymi. Wyniki pokazują występowanie swoistej luki świadomościowej, brak wiedzy na temat starzenia się, brak wzorców wzajemnego wspierania się, ale zarazem ogromną gotowość do wymiany między pokoleniami. Wynika stąd, że w celu budowania solidarności międzypokoleniowej niezwykle ważna jest edukacja przygotowująca do starości, która mogłaby być elementem polityki społecznej, ukierunkowanej na zarządzanie etapami życia

Kara jako medicina peccatoris. Na marginesie rozważań o karze śmierci w doktrynie św. Tomasza z Akwinu

The article presents the issue of punishment in St. Thomas Aquinas’ doctrine. In particular, it analysis the propriety of capital punishment. The author presents the link between punishment’s functions, rules of stating and executing with the common wealth. The acceptance of capital punishment is the consequence of rational attitude towards bonum commune and is a derivative of acceptance of organic state concept. The originality of Aquinas’ ideas in the subject of humanization of criminal law provides Thomas Aquinas with permanent place in the hall of fame of creators and propagators of the modern concept of the criminal law.Artykuł przedstawia problematykę kary w doktrynie św. Tomasza z Akwinu. W szczególności analizuje celowość kary śmierci. Autor stawia tezę o ścisłej korelacji funkcji kary, zasad jej orzekania i wykonania z koncepcją dobra wspólnego. Dopuszczalność kary śmierci stanowi konsekwencję racjonalnego ujęcia bonum commune oraz jest pochodną przyjęcia organicznej koncepcji państwa. Oryginalność rozważań Akwinaty w przedmiocie humanitaryzacji prawa karnego zapewnia mu trwałe miejsce w panteonie twórców i krzewicieli nowożytnych koncepcji szeroko rozumianego prawa karnego. 

Mediewistyczne ujęcie idei pokoju na przykładzie doktryny Marsyliusza z Padwy

The article is to point out the complexity of the idea of peace, which, once formed in the medieval era, has been the foundation of many contemporary institutions in the field of social life in a broad sense. The concept of peace, consisting of a number of issues, is central to the discussion herein. The full presentation of the idea of pax requires a reference to the social nature of man and to the relationship of the individual with the social group within which that individual lives. The issue of peace is also coupled with the idea of the common good. It is impossible to characterize the idea of bonum commune without a reference to the question of ordo and the essence of justice. The author proposes a thesis that the medievalist concept of pax combines political, legal, and moral reflection. It develops independently of the theory of wars. Particular attention should be paid to the idea of peace in the thought of Marsilius of Padua, who, drawing on Aristotle’s achievements and the ideas developed in the Middle Ages, devised an original concept of peace.Celem artykułu jest wskazanie na złożoność idei pokoju, która – ukształtowana w epoce średniowiecza – jest fundamentem wielu współczesnych instytucji z zakresu szeroko rozumianego życia społecznego. Idea pokoju stanowi główny nurt rozważań, składający się z szeregu zagadnień. Pełne przedstawienie idei pax wymaga odniesienia do społecznej natury człowieka oraz do relacji jednostki z grupą społeczną, w ramach której owa jednostka egzystuje. Problematyka pokoju jest również zespolona z ideą dobra wspólnego. Charakterystyka idei bonum commune nie jest możliwa bez odniesienia do kwestii ordo i do istoty sprawiedliwości. Autorka stawia tezę, że mediewistyczna koncepcja pax łączy w sobie refleksję polityczną, prawną i moralną. Rozwija się niezależnie od teorii wojen. Na szczególną uwagę zasługuje idea pokoju w myśli Marsyliusza z Padwy, który korzystając z dorobku Arystotelesa oraz bazując na ideach wypracowanych w średniowieczu, stworzył oryginalną koncepcję pokoju

Chapter Introduction

With a focus on the case of Poland, where an aging population poses a crucial challenge for the state’s social, family, and gerontological policy, this book explores ageing as a personal and social phenomenon, considering the ways in which the experience of ageing is shaped by younger generations’ attitudes, government support policies, local initiatives undertaken help older people stay active, and the ways in which the elderly themselves understand their own mortality. Employing demographic, philosophical, legal, psychological, gerontological perspectives, it emphasises activities that can support older adults locally or nationwide and proposes the development of a social policy and social attitudes that can facilitate changes in the social perception of aging, together with a redistribution of resources for older adults. As such, it will appeal to scholars across the social sciences with interests in ageing and the lifecourse, as well as those who wish to support older adults with concrete solutions and familiarize themselves with the aging process from an individual and social perspective

Tradition, Perspectives and Recommendations Concerning Education for Old Age

It is not the aim of this paper to explore or analyse different known definitions of senility. The Author would like to emphasis here that his argument focuses on the psychosociological aspect of the phenomenon, and therefore the following definition of senility by American gerontologist A. Lansing is used as reference for his argumentation: “[aging is] an advancing process of unfavourable changes, usually connected with the passage of time, revealing itself after reaching maturity and leading to death.”Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Reductions in tree-ring widths of silver fir (Abies alba Mill.) as an indicator of air pollution in southern Poland

The aim of the study was to investigate how the emission of pollutants to the atmosphere from the late 19th century until modern times has been recorded in rings of silver fir trees growing in southern Poland. Samples were collected from 24 firs growing in the Beskid Niski Mountains (Western Carpathians). Using a Pressler borer, a single core was collected from each tree. Within the samples, tree-ring widths were measured. On this basis, reductions of tree-ring widths were calculated and subsequently divided into three classes according to their severity. Study results indicate that growth reductions at the site studied were influenced by the pollution emitted from the now-defunct Central Industrial Region, which developed most rapidly from 1920 to 1940, and began to decline after World War II. These emissions were probably responsible for reductions in the trees sampled in the years 1928–1947. On the other hand, reductions of tree-ring widths dating from 1951 to 1989 were caused by the post-war development of heavy industry throughout Poland, and in particular in the Upper Silesian Industrial Region, which developed at its most rapid rate from 1960 to 1990. The results obtained demonstrate that reductions of tree-ring widths in the silver firs studied are related to industrial air pollution in the 20th century. As industrial production declined and environmentally friendly technologies were introduced in the early 1990s, air pollution levels decreased and an increase in tree-ring widths followed in the silver firs studied. Further reductions of tree-ring widths have been observed in recent years (since 2009), which may be caused by air pollution due to low-stack emissions from domestic boilers. The analysis conducted demonstrates that a reduction in tree-ring widths in silver fir is a sensitive bioindicator of air pollution

Problematyka ochrony środowiska naturalnego w doktrynie Kościoła katolickiego

The article is an analysis of the complex position of the Catholic Church on the problem of environmental protection. The author follows the evolution of views, initially of contributory significance, as a result of the vision of man as God’s creation functioning in the world also created by God. A large part of the article addresses the doctrinal revolution of Pope Francis contained in the encyclical Laudato si’ and an attempt to answer the question: How did this happen?Artykuł jest analizą złożonego stanowiska Kościoła katolickiego odnośnie do problemu ochrony środowiska naturalnego. Autorka śledzi ewolucję poglądów mających początkowo znaczenie przyczynkarskie, będące wynikiem wizji człowieka jako dzieła Bożego funkcjonującego w świecie również stworzonym przez Boga. Duża część opracowania została poświęcona doktrynalnej rewolucji papieża Franciszka zawartej w encyklice Laudato si oraz próbie odpowiedzi na pytanie, jak do tego doszło

Umowa społeczna jako przejaw racjonalizmu w refleksji nad państwem i prawem

The article makes an attempt to analyze the concept of the social agreement as a particular form rationalizing the foundation of social life. The author believes that the social agreement is a plane to realize the idea of freedom including political freedom. A retrospective view of the idea of freedom and the idea of equality are closely correlated which shows their radical character. If particular individuals make an agreement it means they are equal, and if they limit their natural freedom to the same extent towards the powers that be it means the amount of freedom was the same.Artykuł jest próbą analizy koncepcji umowy społecznej jako szczególnej formy racjonalizacji podstaw życia społecznego. Zdaniem autorki umowa społeczna jest płaszczyzną realizacji idei wolności, w tym wolności politycznej. Retrospektywne spojrzenie na ideę wolności i ściśle skorelowaną z nią ideę równości wskazuje na ich radykalny charakter. Skoro poszczególne jednostki zawierają umowę, to znaczy, że są sobie równe, a jeśli ograniczają swoją naturalną wolność w jednakowym stopniu na rzecz podmiotu sprawującego władzę, to znaczy, iż zakres wolności był jednakowy. 

Ageing in the crisis or crises of ageing? Social meaning of aging in the light of crisis

Przemiany demograficzne wymuszają poszukiwanie nowych form opisu zjawiska starości, w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji wynikających ze zwiększania liczebności najstarszej części populacji. Obecnie można zaobserwować osoby starsze, które z powodów osobistych lub uwarunkowań społecznych znajdują się w różnego rodzaju kryzysach – sytuacyjnych, przemiany, chronicznych czy egzystencjalnych – niekoniecznie to w ten sposób określając. Celem artykułu jest ukazanie tych kryzysów, które są spowodowane przez nasilające się zjawisko starzenia się społeczeństwa, ale przede wszystkim kryzysów, w których znajdują się osoby starsze. Przyjęcie perspektywy kryzysowej dla opisu pogłębienia analiz zjawiska starości ma pomóc odnaleźć właściwy klucz do wpływania na ograniczenie negatywnych konsekwencji kryzysów związanych ze starością. Zaprezentowana jest koncepcja społecznej interwencji kryzysowej wraz z podaniem jej cech i warunków skuteczności.Demographic trends are imposing the necessity of looking for more and more original forms of analysis the ageing. It is for reducing the negative consequences of elderly increasing number in global population. There are many people in old age, who are in the crisis – situational, connected with lifecycle, chronic or existential. These crises are caused either by personal factors or by social conditions. But the elderly situation is not used to be described as the crisis at all. The aim of the article is to disclose those crises, which refer to social ageing, but most of all to individual crises of people in old age. These two perspectives – individual and social crisis let to deepen the analysis of ageing and find the key to limit the negative impact of the crises, related to old age. The author presents social crisis intervention idea, showing its characteristics and effectiveness.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00