Lojistik bilişim sistemleri

Bilişim Sistemleri, verinin toplanması, işlenmesi, depolanması ve bilgisayar ağları üzerinden istenen bir uca güvenli bir şekilde iletilerek kullanıcıların hizmetine sunulmasında kullanılan,ve donanım, yazılım ve iletişim teknolojilerini bütünleştiren sistemlerdir. Bu tümleşik yapılar, yazılım uygulamaları ve bilgisayar donanımının tasarlanması, geliştirilmesi, işletimi, yönetimi ve desteğini içeren hizmetler ile oluşturulur ve sürdürülürler. Bilişim Sistemleri, bilginin işlendiği ve paylaşıldığı tüm yapılarda kullanılmaktadır. Her bilim dalı ve iş kolu,bilişim sistemlerini kendi ihtiyaçları doğrultusunda yapılandırır. Bilginin işlendiği bilgisayar sistemleri genel olarak tüm yapılarda benzer olmakla birlikte özellikle yazılım her alanda farklılık gösterir. Benzer şekilde her iş kolunda bilgiyi toplama ve erişim için farklı çevre birimleri ve yöntemler kullanılır. Bu bölümde lojistik faaliyetlerine dönükLojistik Bilişim Sistemleri incelenecektir. Bu ünitede Lojistik Bilişim Teknolojileri iki ana grup altında incelenecektir.Bu gruplardan ilki Lojistik Bilgi Teknolojileri (Resim 6.1)ikincisi ise Lojistik Bilgi Sistemleri’dir (Resim6.7).Lojistik faaliyetlerine dönük kullanılanlojistik bilgi sistemleri yazılımları altyapı olarak lojistik bilgi teknolojilerine (çeşitli donanım ve yazılımlar) dayanırlar

İkame ürün dağıtım ağlarında stok optimizasyonu ve optimal dağıtım politikaları

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.Çok ürünlü stok sistemlerinde ürün stoklarının eşgüdümlü olarak yenilenmesi, özellikle ulaştırma maliyetlerinde oluşan ölçek ekonomileri nedeniyle önemli maliyet kazançları sağlar. Bunun yanı sıra bu tür stok sistemlerinde ürün ikamesi yapılabilmesi, stok maliyetlerini önemli derecede düşürür. Tezde, ürünlerin birbirileri ile ikame edilebildiği çok ürünlü stok sistemlerinde ürün kombinasyonu dağıtım ve stokastik stok yenileme problemi incelenmiştir. Ele alınan problemde ürün stokları eşgüdümlü olarak yenilenmekte ve müşteri talebi firma kaynaklı olarak stoklardaki ürünlerin herhangi bir kombinasyonuyla karşılanabilmektedir. Amaç, sonsuz zaman ufkunda birim zaman başına ortalama maliyeti yaklaşık olarak en küçükleyen ürün kombinasyonu dağıtım ve stok yenileme politikasının belirlenmesidir. Tezde, stok yenileme politikası olarak sürekli gözden geçirme esasına dayanan eşgüdümlü (S,c,s) “can order” politikası kullanılmış ve stok kontrol parametrelerinin belirlenmesinde literatürdeki çalışmalardan faydalanılmıştır. Ürün kombinasyonu dağıtım problemi ise yarı Markov karar süreci olarak modellenmiş ve çözüm için Q faktör fonksiyonunun çok katmanlı yapay sinir ağlarıyla tahmin edildiği ödüllü öğrenme algoritmaları kullanılmıştır. Çalışmada, ürün kombinasyonu dağıtım ve stok yenileme problemini sıralı ve yinelemeli olarak çözen bir algoritma geliştirilmiş ve değişik ölçeklerdeki uygulamalı denemelerde, geliştirilen algoritmanın performansı miyopik politikalarla kıyaslanmıştır. Gerçekleştirilen uygulamalı denemelere göre, geliştirilen algoritmayla elde edilen ürün kombinasyonu dağıtım ve stok yenileme politikalarının ortalama maliyetleri, miyopik politikaların ortalama maliyetlerinden çok daha düşüktür.In multi-product inventory systems, considerably savings in specially transportation costs may be achieved by coordination of replenishment orders for groups of products. Moreover, product substitutions in these systems reduce significantly inventory costs. In this thesis, a fully substitutable multi product system is considered in which customer demands may be satisfied by delivering any combination of products. In the studied system, product substitution is driven by firm and product inventories may be replenished by coordinated control. The aim of the thesis is to determine order fulfillment and replenishment policies minimizing approximately average cost in unit time in infinite horizon. In this thesis, a specific control system is considered which is known as a (S,c,s) type policy, and works in the literature are used to determine the control parameters. The order fulfillment problem is modeled as a semi Markov decision process, and reinforcement learning algorithms with approximation to Q factor function by artificial neural network are used to solve this problem. In the thesis, an algorithm is developed which determines iteratively order fulfillment and (S,c,s) policies for each product in a multi-product inventory system. In numerical examples, it is seen that order fulfillment and replenishment policies determined by the developed algorithm outperform myopic policies

GIDA DEPOLARINDA GIDA KALİTE SİSTEMLERİNE UYGUN STOK YÖNETİMİ SÜRECİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Çalışan insan sayısının artması, beraberinde hazır gıda tüketimini de arttırmaktadır. Tüketicilerin hazır gıda taleplerinin artması, gelişen teknolojilerinde desteğiyle, yeni üretim hatlarını ve yeni ürün segmentleri ile çeşitlerini de beraberinde getirmektedir. Tüketimi karşılamak için gerçekleştirilen hızlı üretim ve gıda ürününden beklenen dayanıklılık faktörleri bir araya geldiğinde gıda zincirinde kaliteyi korumak her geçen gün zorlaşmaktadır.Gıdaların depolanması ve taşınması ise gıda güvenliği zincirinin en önemli basamaklarından birini oluşturmaktadır. Tüm maliyetin üzerine yüklendiği nihai ürünün, üretim aşamasından sonra gıda zinciri boyunca herhangi bir aksaklığa maruz kalması, işletmenin nihai ürün ve dolayısıyla direkt zararına sebep olurken, fark edilmediği takdirde halk sağlığını da tehdit etmektedir. Bu bağlamda gıdaların taşınması ve depolanması, en az üretimi kadar önem taşımakta ve gıda güvenliğinin basamaklarından birini oluşturmaktadır. Ancak tüm gıda zincir boyunca uygulanan bir kalite sistemi ile gıdaların kalitesi sağlanabilmektedir.Bu araştırmada dünya çapında kırk farklı ülkede üretim yapan bir cips firmasının Aksaray ilindeki deposu incelenmiştir. Deponun stok yönetim politikaları, HACCP gıda güvenliği sistemi ile incelenmiş, disiplinler arası bir yaklaşımla, deponun stok yönetimi çalışmaları gıda güvenliği sistemine entegre edilmiştir. Depoda HACCP gıda güvenliği sistemi kurularak, son ürün kalitesinin korunması ve tüketiciye en üst seviyede kaliteye sahip ürünün ulaştırılması sağlanmıştır.HACCP sistemi bir gıda zincirinin her bir aşamasında oluşabilecek muhtemel riskleri tespit eden ve oluşmadan önleyen bir gıda güvenliği sistemidir. Araştırmada sistem, gıda zincirinin önemli bir basamağı olan depolama sürecine entegre edilmiştir. Depolama sürecinin stok yönetim politikaları ile direkt bağlantılı olması, stok yönetim politikalarının iyileştirilmesini de sağlamıştır.Çalışmada muhtemel görülen tehlikeler belirlenmiş, bu tehlikeleri önleyici ve düzeltici faaliyetler oluşturulmuştur. Hazırlanan tüm bu dokümanlar, HACCP El Kitabı’nda toplanarak deponun, uygulamaları sistematik bir şekilde takip edebilmesi sağlanmıştır.Bu bağlamda çalışmamızda, stok yönetimi ve gıda güvenliği süreçlerinin bir arada uygulanması gereken yerler olan, depolar incelenmiştir. Stok yönetiminde, gıda güvenliğinin sağlanması için genel bir kapsam oluşturulmaya çalışılarak, gıda depolarının şartlarını iyileştirecek bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır

Stokastik envanter model kullanılarak iş makinelerinin onarımında kullanılan kritik yedek parçalar için envanter yönetim sistemi oluşturulması (Building inventory management system by using stochastic inventory model for critical spare parts used for maintenance of construction machines)

Bu çalışmada, iş makinelerinin bakım onarım deposu için stokastik envanter modeli oluşturulmuştur. Bu model ile, iş makinelerinin onarımında kullanılan kritik yedek parçalara ait envanter yönetimi yapılmaktadır. Oluşturulan model, lineer olmayan stokastik bir tam sayı optimizasyon modelidir. Modelin hedefi, envanter maliyetlerini asgariye indirmek için yedek parçalara ait stok parametrelerini ve yeniden sipariş noktasını belirlemektir. Aynı zamanda kritik yedek parçaların envanterde bulunabilirliği de artırılmaktadır. Modelde, sipariş sıklığı ve servis düzeyi kısıtları da göz önünde bulundurulmuştur. Çözüm metodu olarak geliştirilmiş ABC analizini içeren ve elektronik tablolarda kolayca uygulanabilen sezgisel (heuristic) bir yöntem önerilmiştir. Son olarak, önerilen model ile bir uygulama ve maliyet analizi yapılmış ve mevcut durumdaki ile modelde önerilen optimum envanter düzeyindeki maliyetlerin karşılaştırılması yapılmıştır. Model kullanımı maliyetlerde % 5’in üzerinde bir azalma sağlamaktadır

Türk hazır giyim sanayi için veri madenciliği tabanlı bir kalıcı indirim yönetim sistemi prototipi

Tekstil sektörünün önemli bir alt-sektörü olan hazır giyim sanayindeki eğilim, üretici firmaların aynı zamanda perakendeci olarak da faaliyet göstermeleridir (LC Waikiki, Mavi Jeans, v.b.). Son yıllarda özellikle A.B.D’de perakende sektöründeki karar vericilere yardımcı olmak amacı ile geliştirilen perakende analitiği yazılımları yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır (Lightship Partners, 2009). Yerli hazır giyim perakendecilerimizin yabancı rakipleri ile rekabet edebilmek ve onların önüne geçebilmek için benzer perakende yönetimi karar destek sistemlerine ihtiyaç duymaktadır. Perakende analitiği yazılımların yerine getirdiği en önemli işlevlerden birisi kalıcı indirim eniyilemesidir (markdown optimization). Kalıcı indirim, satış miktarları azalan veya azalmaya yüz tutmuş olan ürünlerin satışlarını arttırmak için yapılan ve ürün fiyatı bir kez indirildikten sonra tekrar indirimli fiyatın üzerine çıkılamayan bir indirim biçimidir. Kalıcı indirimlerin en sık kullanıldığı sektörlerden başında hazır giyim sektörü gelmektedir. Kalıcı indirim eniyilemesi literatüründe yer alan çalışmalar ve pazarda bulunan ticari yazılımlar, kalıcı indirim eniyilemesinde ürünlerin taleplerinin birbirinden bağımsız olduğunu varsaymakta ve ürün talepleri arasındaki fiyata bağlı tamamlayıcı ve ikame etkilerini (çapraz fiyat esneklikleri) göz ardı etmektedir. Oysa ürünler arası ilişkiler ve etkileşimler de kalıcı indirim en iyilenmesinde dikkate alınması gereken önemli bir noktadır. Bu projede, Türkiye’nin en büyük hazır giyim perakendecisi olan LC Waikiki tarafından sağlanan ürün satış bilgileri kullanılarak, veri madenciliği yardımı ile, arasında ikame ve tamamlayıcı etkiler olması muhtemel ürün gruplarını bulan, aynı grupta yer alan ürünlerin fiyatlarına bağlı olarak ürün taleplerini tahmin eden ve yaklaşık dinamik programlama yardımı ile ürün kalıcı indirim oranlarını ve bu oranların zamanlamasını belirleyen bir kalıcı indirim karar destek sistemi prototipi geliştirilmektedir.A major trend in the apparel sector, which is a sub-sector of textile industry, is the entrance of apparel producers into the consumer market as retailers (LC Waikiki, Mavi Jeans, etc.). In recent years, especially in the USA, retails analytics software have gained increased popularity for helping decision makers. Turkish apparel retailers need similar decision support systems to be able to compete with international apparel chains. One of the most significant functions of retail analytics software is markdown optimization, which decides on the level of markdown price for items throughout a season. Markdown is a special type of discount, where the price is monotonically non-decreasing throughout the season. Existing academic research on markdown optimization and business software for retail analytics assume independence between the demands of items, ignoring the complementarity and substitute effects between them. However, such associations and interactions between items are important, and should be taken into account during markdown optimization. In this project, the goal is to construct a methodology and a prototype system for markdown optimization. The developed methodology starts with finding the complementary and substitute products through positive and negative association mining, respectively. Then the demand of each item is forecasted based on the set of items it is associated with. Finally, approximate dynamic programming is used to compute markdown ratios and their timing. The methodology is tested with real world data from LC Waikiki, the largest apparel retail chain in Turkey.Publisher's Versio

Yalın düşünce uygulaması: Hastanelerde değer katmayan faaliyetlerin ortadan kaldırılması

Hastanelerde teşhis, tedavi veya diğer hizmetlerin en kısa sürede ve en uygun şekilde hastalara ulaştırılması gerekir. Ancak diğer sektörlerde olduğu gibi sağlık sekt.ründe de hizmet üretim sürecine değer katmayan faaliyetler nedeniyle gecikmeler, aksamalar ve hasta beklentilerine uymayan sonuçlar yaşanmaktadır. Hastanelerde hangi süre.lerin ve işlemlerin hizmet üretimine katkı sağlamadığının, hangi süre.lerin ve işlemlerin katkı sağladığının belirlenmesi, kaynak israfını önlemede önemli avantajlar sağlayacaktır. Çalışmada, bir kamu hastanesinde değer katmayan faaliyetler ve bu faaliyetlerin ortadan kaldırılmasına ilişkin tespitler ve önerilere yer verilmiştir

Stok yönetimi ve bir süt işleme tesisinde uygulama

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.Hazırlanan tez çalışmasında stok yönetimi, modelleri ve simülasyon kavramları incelenmiş ve bir süt işleme fabrikasında uygulama yapılmıştır. Birinci bölümünde stok kavramı, stok türlerinin neler olduğu, firmaların neden stok tuttukları açıklanmıştır. Firmayı etkileyen stokla ilgili maliyet kalemleri anlatılmış, elde bulunmayan stokların etkisi detaylandırılmıştır. İkinci bölümde stok kontrol modelleri üzerinde durulmuştur. Kontrol modelleri yapısına göre stokastik ve deterministik olarak iki ana başlığa ayrılmıştır. Deterministik modellerin talebin sürekli olduğu, tedarik sürelerinin talepten bağımsız olduğu anlatılmıştır. Ayrıca bu başlık altında ekonomik sipariş, ekonomik üretim parti büyüklüğü ve fiyat indirme durumundaki modeller açıklanmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde simülasyon kavramı, tanımları, simülasyon modellerinin avantaj ve dezavantajlarının neler olduğundan bahsedilmiştir. Günümüzde simülasyonun uygulandığı alanlar ve simülasyon dilleri incelendi. Uygulama kısmında bir süt işleme tesisinde ABC analizi sonucu tespit edilen dört tür stok kalemi ele alındı. Belirlenen stokların geçen yıldaki talep dağılımı, tedarik sürelindeki değişiklikler istatistiksel dağılım teknikleri ile incelenerek Minitab Programı yardımıyla simülasyonda kullanılacak veri setleri oluşturulmuştur. Microsoft Excel Programı kullanılarak bir elektronik tablo yardımı ile simülasyon modeli oluşturulmuştur. Hazırlanan modelde Excel Makro yardımı ile belirlenen sipariş miktarı ve noktası verileri denenerek sonuca ulaşılmıştır.On this thesis stock management, models and simulation notions examined and an application practice in a milk facilty. In first part; inventory, inventory types and the reason why companies keep products in their inventories are explained. Also inventory costs that effect the companies and the effect of unavailable inventories are elaborated. In the second part inventory control methods are explained. Two methods of inventory control -which are Stocastic and Deterministic- are explicated. It is explained that in deterministic method demand is constant and lead time is independent of demand. Also in this topic the methods that are being used in the case of economic ordering, economic production party amount and price dumping are explained. In the third part; simulation concept, its definition and its methods' advantages and disadvantages are elaborated. The field which simulation concept is being used and simulation languages are examined. In the application part; in the milk production facility, using ABC technique is found the four types of inventory items are examined. The defined inventory items' last year demand distribution and supplier lead time changes are investigated with statistic distribution techniques, data which are created by Minitab Program will used in simulation. Simulation concept is created with an electronic table at Ms. Excel. Defined order point and quantity levels are tried and reached the results with Excel Macro at concept

Önleyici bakım politikası altında optimum stok miktarının bulanık mantık yöntemiyle belirlenmesi

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.Makine arızaları ve işlem zamanlarındaki değişim üretim sistemini ekonomikkayıplarla birlikte zarara uğratır. Makine sorunlarını engellemeye çalışan bu bakımaktiviteleri ekonomik aktiviteleri düşürür. Fakat üretim tesisinin onarım veyaönleyici bakım süresince eksik stok durumuna bağlı olarak talep dekarşılanamayabilir. Bu yüzden en uygun ürün miktarlarıyla stok bulundurmamamaliyetlerini düşürmek için emniyet stoku oluşturmaktayız.Bu çalışmada, iki adet zamana bağlı yıpranan tesis ve aralarında bulunan bir emniyetstoklu seri üretim sistemi göz önüne alınmıştır. Amacımız, önleyici bakım politikasıuygulanan sistemin herhangi bir arızalanma, kesintiye uğrama ve eksik stokdurumuna düşmeden üretime devam edebilmesini sağlayan en uygun emniyetstokunu bulanık mantık yöntemiyle belirlemeye çalışmaktır.Breakdowns and operation time variability of a machine can disrupt a manufacturingsystem with economical losses. Maintenance activities which prevent machinefailures reduce these economic costs. But during the preventive maintenance orrepair time of a manufacturing facility, the demand can not satisfy due to an out-of-stock. So we produce a buffer inventory to decrease the shortage costs with optimalproduct sizes.In this study, we considered a serial production system with two aging facilities andbuffer inventory between of them. Our aim is to determine the optimal bufferinventory to operate the system without any breakdowns, failures and stock-out casesunder regular preventive maintenance using fuzzy logic

Stok kontrolü ve ekonomik sipariş miktarı modellerinde yeni açılımlar: ödemelerde gecikmeye izin verilmesi durumu ve bir model önerisi

Stok kontrol modelleri, talebin kesin olarak bilinip bilinememesine göre deterministik ve olasılıklı modeller olarak ikiye ayrılmaktadır. Deterministik stok kontrol modelleri arasında en yaygın kullanılan modeller Klasik Ekonomik Sipariş ve Üretim Miktarı Modelleridir. Bu modellerde ele alınan varsayımların çoğu, gerçek hayatta geçerli olabilen değişik durumları veya içinde bulunulan ekonomik koşulları dikkate almamaktadır. Dolayısıyla, sözü edilen varsayımların gevşetilmesi veya ek yeni varsayımlar yardımıyla, gerçek yaşamla daha tutarlı ve geçerli ekonomik koşulları dikkate alan yeni modeller üretilmiştir. Örneğin, stoksuzluk, öğrenme, enflasyon ve paranın zaman değeri etkileri, stoktaki ürünlerin zamanla bozulması, kusurlu ürün, ödemelerde gecikmeye izin verilmesi gibi yeni açılımlar, bu alanda geniş bir çalışma yelpazesi oluşmasını sağlamıştır. Bu çalışmada, klasik ekonomik sipariş miktarı modellerinde geçerli olan varsayımlardan bazıları gevşetilerek gelen siparişlerin belli bir oranda kusurlu ürün içerdiği, stoksuzluğa ve ödemelerde belli bir süre gecikmeye izin verildiği durum için yeni bir ekonomik sipariş miktarı modeli elde edilmektedir. Modelde, ödemelerde izin verilen gecikme süresinin iki farklı durumu için optimal değerler ile izin verilen gecikme süresi ve kusurlu ürün oranı arasındaki ilişkiler belirlenmektedir. Ayrıca, geliştirilen model için sayısal örnekler verilmekte ve izin verilen gecikme süresi ve kusurlu ürün oranındaki değişimlerin etkileri duyarlılık analizi ile incelenmektedir. Yapılan analizler sonucu ödemelerde izin verilen gecikme süresi arttıkça sipariş miktarının azaldığı toplam karın ise azaldığı görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Ekonomik Sipariş Miktarı, Kusurlu Ürün, Ödemelerde Gecikmeye İzin Verilmesi, Stoksuzluk.\ud Inventory control models are classified as deterministic and stochastic models upon the condition that the demand is definitely known, or not. Economic Order and Production Quantity models are among the most widely used techniques in deterministic inventory control models. As a result of many unrealistic assumptions embedded in these models, some real life situations and current economic circumstances are not considered. Therefore, by loosening these assumptions and introducing some extra hypotheses, many new models consistent with real life and consider current economic conditions were developed. A vast literature has occurred under these conditions which are known as new approaches such as shortage, effect of learning, inflation and time value of money, deterioration, defective items and permissible delay in payment. In this study, a new model is proposed in the case of defective items, permissible delay in payments and shortage by loosening some of the assumptions of classical Economic Order Quantity models. For two case of permissible delay in payments, the relationships between permissible delay time, rate of defective item and optimal values are determined. Furthermore, numerical examples are given and analyzed for the developed model. Changes in the optimal values with respect to the rate of defective item and permissible delay in payments are analyzed with sensitivity analysis. Result of the analysis show that while permissible delay of payment increases order quantity decreases and total profit increases. However when rate of defective items increases order quantity increases and total profit decreases. Keywords: Economic Order Quantity, Defective Items, Permissible Delay in Payments, Shortag

İşletmelerde Esnek Üretim Sistemlerinin, Maliyet Unsurları Üzerindeki Etkisi

Günümüzde, işletmelerin verimliliklerinin arttırılmasında, teknolojideki değişimlere uyum sağlamak büyük önem arz etmektedir. Müşteri istek ve ihtiyaçlarının sürekli değiştiği rekabet koşulları, işletmelerin üretim ortamlarını daha esnek hale getirmelerini zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada esneklik hakkında öz bilgi verildikten sonra esnek üretim sistemlerinin maliyet unsurları üzerindeki etkisi teorik olarak ortaya konmaya çalışılmıştır