Possessive Adjectives Formed from Personal Names in Polish Translations of the New Testament

The study focused on possessive adjectives derived by means of the suffixes -ow(y), -in, -sk- formed from proper personal names in old and contemporary translations of the New Testament. Adjectival derivatives have been excerpted from 15 full and 6 incomplete translations of the New Testament, which date back to the 16th, 17th and 20th century. These translations differ in methods of translation (loose and word-for-word; philological, interlinear, ecumenical, dynamic and artistic) and its basis (Greek original or Latin Vulgate). The comparative analysis of old and contemporary translations shows that possessive adjectives, though used frequently in former times, are now going out of use and the substantival genitival attribute is taking their place. This phenomenon is reflected in processes linked with the development of the Polish language. Moreover, tracking the use of the type of adjectives analysed can be used to distinguish various methods of translation. The use of possessive adjectives in contemporary texts suggests respect for the tradition of translation, whereas the failure to use them – the modernization of Polish

Pismo Święte Nowego Testamentu i psalmy - recenzja

Recenzja: PISMO ŚWIĘTE NOWEGO TESTAMENTU I PSALMY. PRZEKŁAD EKUMENICZNY Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH, Warszawa 2001, XXIV, 856 s

Dobry Bóg mówi do nas - recenzja

Recenzja książki: Antoni Długosz, Dobry bóg mówi do nas. Pismo święte dla dzieci, Częstochowa, Edycja św. Pawła 2003, 224 s

Kognitywna rama epicka w psalmach : studium przypadku polskich przekładów psalmu 137

The main aim of this article is an attempt to rede ne the genre of Psalm 137 with the notion of the epic cognitive framework of the Psalms. Analysis of the prevailing aesthetic value (PAV) and co- gnitive frameworks in Compositional Slots Analysis (CSA) identi es two basic types: a lament and a great story of liberation, which was also a component of revenge. To de ne the aesthetic value and the cognitive framework author analyzed the composition of Psalm 137 and examined 14 examples and compared them with 15 English, 2 Swedish, and 1 Czech. In total, 32 texts were compared with the classic texts of the Psalms in Hebrew, Greek and Latin. During the analysis, a parameter of cultural archaism is used (PCA).Głównym celem artykułu jest próba ponownego zdefiniowania przynależności gatunkowej psalmu 137 przy użyciu pojęcia kognitywnej ramy epickiej psalmów. Analiza dominującej wartości estetycznej oraz ram kognitywnych pozwala zidentyfikować dwa podstawowe gatunki: lament oraz wielką opowieść o wyzwoleniu, której składnikiem jest także zemsta. Aby zdefiniować wartość estetyczną (PAV) oraz ramy kognitywne (CSA) autor analizuje kompozycyjne sloty psalmu 137. Przebadano 14 polskich przykładów i porównano je z 15 angielskimi, 2 szwedzkimi, 1 czeskim. W sumie porównano 32 teksty i odniesiono je do klasycznych tekstów psalmów po hebrajsku, grecku i łacinie. Podczas analizy użyto także pojęcia parametru archaiczności kulturowej

Poliglotyczna analiza, pryzmatyczne teksty i sylwiczność języka

Artykuł przedstawia porównawczą poliglotyczną analizę kilku przykładów przekładów biblijnych na język polski, angielski i szwedzki (przy wykorzystaniu kontekstów tekstu hebrajskiego mazoreckiego, greckiego i parafraz i przekładów łacińskich.) Szczególnej uwadze poświeca się tutaj dwom pryzmatycznym fragmentom, w których występuje „dzielna niewiasta” i„laska mocy”: te przykłady pokazują nie tylko wagę badań komparatystycznych nad przekładami. Poliglotyczna analiza opierająca się na porównaniu licznych tłumaczeń jednego języka oraz porównaniu przekładów na inne języki jest kolejnym argumentem za sylwicznością języka i kultury oraz kolejnym argumentem za Bachtinowską tezą, że język totalny to mit, podobnie jak mitem jest istnienie prajęzyka, archetypu dla innych, zaś z pluralizmu wynikają także konsekwencje kulturowo‐społeczne. Intertekstualne relacje to relacje międzykulturowe, zaś zderzenie kultur w przekładach owocuje spolaryzowaniem sensów, pryzmatycznym ich rozszczepieniem. W żadnym tekście kultury nie powinno się szukać sensu jednego i totalnego

Dyskurs reformacyjny w parafrazie Psalmu 110 Jana Kochanowskiego

Zusammenfassung Der reformatorische Diskurs in der Paraphrase des Psalms 110 von Jan Kochanowski Dieser Artikel bildet einen Versuch die Paraphrase des Psalms 110 (die Über- setzung von Kochanowski ist eine Paraphrase) auf dem Hintergrund der verschiedenen geistigen Strömungen dieser Zeit zu beschreiben und aufzu- zeigen, wie dort verschiedene Motive des reformatorischen Diskurses des 16. Jahrhunderts zusammenkommen. Die Zusammenstellung dieses Werkes mit anderen, hauptsächlich protestantischen Übersetzungen, zeigt, dass sich der Autor sowohl seines kulturellen Erbes als auch des zeitgenössischen Gedan- kengutes kreativ bediente. Interessanterweise waren die Paraphrasen aus dem Davidpsalter von Kochanowski ab dem Beginn des 17. Jahrhunderts über 150 Jahre lang nur in lutherischen und reformierten Gesangbüchern zu nden. Die Protestanten verschiedener Konfessionen sangen während der Gottesdienste die Psalmen in der Übersetzung von Jan Kochanowski, sowie andere Lieder und Hymnen dieses Autors und sie tun es bis heute. Jan Kochanowski war sowohl mit dem katholischen als auch mit dem protestantischen Gedankengut bzw. mit den durch die Reformatoren aufgegri enen emen sehr gut vertraut, sie lassen sich in verschiedenen Übersetzungen entdecken, er ließ sich durch sie inspirieren und blieb doch auf seine eigene Art und Weise originell. Wenn man die nachfolgenden Strophen der Paraphrase mit anderen Übersetzungen vergleicht, kann man sich von der O enheit des Geistes dieses genialen Autors der Renaissance überzeugen, dessen katholisches Bekenntnis kein Hindernis dafür war, die Klänge der Reformation wahrzunehmen. Tłumaczenie / Übersetzt von Bożena MeskeSummary The discourse of the Reformation in the paraphrase of Psalm 110 by Jan Kochanowski This article attempts to describe the paraphrase of Psalm 110 (the translation of Kochanowski is a paraphrase) against the backdrop of the various intellectual currents of the period, and to show how multiple motifs of 16th-century Reformation discourse converge there. All the ties of this work with other, mainly Protestant, translations show that the author creatively used both his cultural heritage and contemporary thought-provoking material. Interestingly, from the beginning of the seventeenth century, the paraphrases of Kochanowski's David Psalter were to be found for more than 150 years only in Lutheran and Reformed hymnbooks. The Protestants of different denominations sang the psalms in the translation of Jan Kochanowski, as well as other songs and hymns of this author during the services and they still do today. Jan Kochanowski was well acquainted with both the Catholic and the Protestant ideas which had been initiated by the Reformers. They found themselves in various translations, were inspired by them, and yet remained in their way original. Comparing the subsequent stanzas of the paraphrase with other translations, one can see for themselves the presence of the spirit of this brilliant author of the Renaissance, whose Catholic confession was no obstacle to perceiving the sounds of the Reformation

Responsibility for Sin in Ezekiel 18:21-28

This article discusses the problem of responsibility in Ezekiel 18:21-28. In the first part of the article, the author presents the principle of collective responsibility in ancient Israel. The second part shows the teaching of the prophet Ezekiel, who contrasts the former universally applicable principle of collective responsibility with his completely novel concept of individual responsibility. According to this new principle, everyone is personally responsible for his own behavior. A sinner can save his life by converting and entering on the path of a real spiritual life. For centuries the Catholic Church has interpreted Ezekiel’s encouragement to convert as an indirect invitation for the modern listener to be open to Christ.REV. KRZYSZTOF RUDZIŃSKI was born in Suchowola in 1965. After being ordained to the priesthood in Bialystok in 1990, he served within different parishes in the Archdiocese of Bialystok. In 1995, he began biblical and pastoral studies at the Faculty of Theology ATK in Warsaw. In 1999, he successfully defended his Master’s thesis under the direction of Rev. Prof. Ryszard Rumianek and obtained a Master’s Degree in Theology and a Bachelor’s Degree in Biblical Studies. Rev. Rudzinski subsequently pursued doctoral studies at the Faculty of Theology at UKSW in Warsaw, where he is currently continuing his studies. In 2000, he was sent as a missionary to France where he serves as a priest “fidei donum” in the Diocese of Nice.Asurmendi, J. M. “Le prophète Ezéchiel,” Cahiers Evangile 38(1981).Bedd, Ch. T. “Księga Ezechiela.” In Słownik Wiedzy Biblijnej (Prymasowska Seria Biblijna 5). Edited by B. M. Metzger, M. D. Coogan. Consultant for the Polish edition W. Chrostowski. Translated by P. Pachciarek, B. Olszewska, Warsaw 1996, pgs. 339-341.Cylkow, I. Księga Ezechiela. Tłumaczenie I. Cylkow, Cracow 2010 (Reprinted edition of: Księga Ezechiela, tłomaczył i podług najlepszych źródeł objaśnił Dr. J. Cylkow. Issued by the translator of the J. Fischer printing house in Cracow, Cracow1900).Dictionnaire d’hébreu et d’araméen biblique. Edited by P. Raymond, Paris-Villiers-le Bel, 1991.Dictionnaire Hébreu-Français. Edited by N. P. Sander, I. Trenel. A presentation by G. Weil, Genève 2005 (réimp. de l’édition de Paris, 1859).Dubreucq, M. “Ezéchiel. A qui la faute? La responsabilité personnelle en Ez 18,” Les Dossiers de la Bible 63(1996).Fournier-Bidoz, A. “Le livre Ezéchiel.” In J. M. Assurmendi, J. Ferry, A. Fournier-Bidoz, Les livres des Prophètes. Ezéchiel, Daniel, les douze prophètes, Vol. 2, Paris 1999, pgs. 17-84.Gelin, A. “Les livres prophétiques postérieurs.” In Introduction à la Bible. Introduction générale, Ancien Testament, red. A. Robert, A. Feuillet, Vol. 1, Tournai 1959², pgs. 465-582.Homerski, J. Księga Ezechiela. Tłumaczenie, wstęp i komentarz, Lublin 1998, p. 10-12 [Biblia Lubelska].Homerski, J. “Komentarz do Księgi Ezechiela.” In Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami. Edited by M. Petrer, M. Wolniewicz, Vol. 3, Poznan 1992³, pgs. 395-484 [Biblia Poznańska].Homerski, J. “Wstęp do Księgi Ezechiela.” In Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami. Edited by M. Petrer, M. Wolniewicz, Vol. 3, Poznan 1992³, pgs. 390-394 [Biblia Poznańska].Jasiński, A. S. Księga Proroka Ezechiela. Ez 16-20, Vol. 5, Opole 2018.“Księga Ezechiela.” Translated by J. Drozd. In: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Compiled by a team of biblical scholars at the request of the Benedictines at Tyniec. Edited by. A. Jankowski et al., 5th Edition, Poznań 2014, pgs. 998-1044 [Biblia Tysiąclecia].Langkammer, H. Słownik biblijny, Katowice 1989.Rumianek, R. Księga Ezechiela. Tłumaczenie i komentarz, Warsaw 2009.Rumianek, R. Orędzie Księgi Ezechiela, Warsaw 1999.Rumianek, R. “Problem odpowiedzialności według Ez 18,2,” in Miłość jest z Boga. Wokół zagadnień biblijno-moralnych. Studium ofiarowane ks. prof. dr. hab. Janowi Łachowi, Warsaw 1997, pgs. 359-366.Rumianek, R. Z rozważań nad Starym i Nowym Testamentem, Warsaw 2001.“Repentir,” Dictionnaire encyclopédique du Judaïsme. Esquisse de l’histoire du peuple Juif. Calendrier. Edited by G. Wigoder. Compiled by S. A. Goldberg et al., Paris 1993, pgs. 960-963.Rose, A. “Introductions aux lectures de l’année liturgique.” In: Missel de la Semaine présenté par P. Jounel. Texte liturgique officiel, Paris 1973.Strong, J. Hebrajsko-polski i aramejsko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów hebrajskich i aramejskich oraz kodami Baumgartnera (Prymasowska Seria Biblijna 45). Translated by A. Czwojdrak, Warsaw 2017.Tidiman, B. Le livre d’Ezéchiel, Vol. 1, Vaux-sur-Seine 2007.Wilson, R. “Ezekiel.” In Harper’s Bible Commentary. Edited by J. L. Mays, San Francisco 1988, pgs. 652-693.Witaszek, G. Myśl społeczna proroków, Lublin 1998.Weingreen, J. Hébreu Biblique. Méthode élémentaire. Nouvelle édition revue et corrigée. Translated by P. Hebert, J. Morgain, Paris 1984.Zimmerli, W. Ezechiel (Biblischer Kommentar Altes Testament. Ezechiel 1-24, Vol. 13/1), Vluyn 1979².Zimmerli, W. “Le message du prophète Ezéchiel,” Compiled, arranged, and translated by S. de Diétrich, Cahiers Bibliques 11(1972), pgs. 3-25.P., Editor. “50 mots de la Bible,” Cahiers Evangile 123(2003).1811312

Luteranizm w Polsce

W kolejnym interdyscyplinarnym tomie dokumentującym działalność uniwersyteckiego Ośrodka Badawczego Myśli Chrześcijańskiej zaprezentowano teksty pracowników różnych uczelni: KUL, UKSW, WSD w Łodzi, UW, UMCS oraz UŁ. Prace te stanowią efekt refleksji kręgów akademickich nad relacjami między tytułowymi kategoriami (kultura – myśl – edukacja), podejmowanej z perspektywy różnych dziedzin nauki – teologii, religioznawstwa i literaturoznawstwa. Autorzy odwołują się do wielorakich kontekstów kulturowych świadczących o dialogu Kościoła ze światem kultury i nauki, takich jak: myśl papieska, ekumenizm, teologia piękna i duchowości, inspiracje chrześcijańskie w literaturze, dyskurs religijny. Tytuł tomu zaczerpnięty został z adhortacji papieża Franciszka, który kieruje swoje przesłanie także do kręgów akademickich. W jego przekonaniu zarówno dziedziny nauki, jak i kategorie myślenia mogą stać się narzędziami ewangelizacji, a teologia – pozostawać w dialogu z innymi naukami i ludzkim doświadczeniem

Ekumenizm a dialog międzykulturowy – „Księga Rodzaju" w przekładzie ekumenicznym i w translacji Jakuba Wujka

W wielojęzycznej i wielokulturowej Europie, z którą wiąże się wiele programów europejskich, ten tom młodych naukowców jest bardzo potrzebny. Świadczy o tym, że młodzi ludzie widzą sens Unii Europejskiej, doceniają programy europejskie i aktywnie w nich uczestniczą. Chcą również przybliżyć Polskę, jej język i kulturę innym narodom. Sprzyja temu aktywna wymiana naukowców i studentów między krajami Unii. W tym aspekcie podejmowane badania są jak najbardziej uzasadnione. Jest to już czwarty tom z cyklu „Bogactwo językowe i kulturowe Europy w oczach Polaków i cudzoziemców”. Są w nim przedstawione dwa ujęcia: spojrzenie Polaków na cudzoziemców i cudzoziemców na nas. Znaczna część artykułów poświęcona jest też glottodydaktyce języków obcych, a przede wszystkim nauczaniu języka polskiego jako obcego.Publikacja wydana dzięki wsparciu finansowemu Władz Rektorskich Uniwersytetu Łódzkiego oraz Pani Dziekan Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkieg

Biblijny wymiar kaznodziejstwa w ujęciu księdza Mariana Rzeszewskiego (1911–1982)

The Bible issues are clearly pointed out among the rich homiletics achievements of the priest Rzeszewski, a longlife professor of homiletics at the Higher Theological Seminary in Włocławek. The issues cover a variety of topics and, depending on when they were undertaken, before or after the Second Vatican Council, they have varied emphases and concerns. Basically, three main topics dominate: Holy Bible as a living word of God, the use of the Holy Bible in preaching and the Bible hermeneutics used in preaching. The analysis of the literature created for over thirty years can observe the clear transition from treating the Bible as a source of examples, the model of the preaching style, plenty of quotations, to the source of authentic word of God, that one needs to read, relying on the literary and theological principles and one needs to update it in any situation so that it awakens the faith and brings salvation. The author dedicated an extensive publication, which was prepared for printing, but which was never released: Basics of the biblical evangelization to these issues. It reflects it all which dominated the reading of biblical texts in recent years and their interpretation in the Church life. It says about the formation of the biblical text, the role of the word of God in creation of the people of the Old and New Testaments, the specificity of the word of God recorded in the Bible and the role of the biblical hermeneutics in discovering its proper message and it also gives the rules for updating the word of God in the homiletic message. In this way the priest Rzeszewski is a part of the latest trend of the proper use of the Bible in preaching