Şirketlerin kurumsallaşma düzeylerinin bulanık çok kriterli karar verme teknikleri ile değerlendirilmesi

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.Günümüzde giderek artan rekabet koşullarında işletmelerin hayatta kalmaları giderek zorlaşmaktadır. Hayatta kalmayı başaran işletmeleri, kaybeden işletmelerden ayıran en önemli özellik kurumsallaşma düzeyleridir. Kurumsallaşma, işletmeler için keskin olarak tanımlanması oldukça güç bir kavramdır. Bir işletmeyi tam anlamıyla kurumsallaşmış veya kurumsallaşamamış olarak tanımlamak her zaman doğru değildir. Bu sebeple, işletmelerin kurumsallaşma düzeylerinin yüksekliğinden ya da düşüklüğünden bahsetmek mümkündür. Kurumsallaşma düzeyi yüksek olan işletmeler piyasada ayakta kalmayı başarabilmekte ve rakiplerine göre avantajlı hale gelmektedir. Dünyada ilgi çeken mükemmellik modelleri, işletmelerin kurumsallaşma seviyelerinin ölçülebilmesi için birer araç olarak değerlendirilebilir. Mükemmellik modelleri ile birlikte kurumsallaşmanın önemi giderek artmaktadır. EFQM Mükemmellik Modeli, kuruluşların kurumsallaşma yolunda ne derece başarılı olduklarını gösteren en uygun araçtır. Bu çalışmada, EFQM Mükemmellik Modelindeki kriterler, bulanık çok kriterli karar verme teknikleri ile değerlendirilmiştir. EFQM Mükemmellik Modelinin ana kriterleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için bulanık DEMATEL yöntemi kullanılmıştır. Bulanık DEMATEL yönteminden elde edilen ilişki diyagramına göre, bulanık ANP yöntemi kullanılarak alt kriterlerin uzman değerlendirmelerine göre kriter ağırlıkları bulunmuştur. Bu yolla, EFQM Mükemmellik Modelindeki alt kriterlerin ağırlıkları uzmanların değerlendirmelerine göre yeniden belirlenmiştir. Daha önce EFQM değerlendirme sürecinden geçmiş olan 6 kamu kurumunun EFQM puanları kullanılarak ve belirlenen kriter ağırlıkları VİKOR yöntemine girdi olarak sağlanarak, kurumlar kurumsallaşma düzeylerine göre sıralanmıştır. Önerilen yönteme göre elde edilen kurum puanları ile EFQM değerlendiricilerinin aynı kurumlara verdikleri puanlar istatistiksel olarak analiz edilmiş ve önerilen yöntemin anlamlı sonuçlar ürettiği test edilmiştir.Nowadays, it is becoming gradually more difficult for enterprises to survive under increasingly competitive conditions. Therefore, the most important feature that separates businesses which survive without losing any businesses is the level of institutionalization. Institutionalization is a very challenging concept to be defined as sharp for businesses. It is not always right to define an enterprise as fully institutionalized and non-institutionalized. Therefore, it is feasible to talk about how the high or low level of institutionalization of companies. In tandem with this, enterprises with the advanced level of institutionalization can survive in the market and become more advantageous comparing to their competitors. There are some interesting excellence models in the world those can be considered as a tool for measuring the level of institutionalization of enterprises. Hence, with the excellence models, the significance of institutionalization is steadily increasing. EFQM Excellence Model is the most appropriate tool to show how successful organizations are in their institutionalization process. In this study, criteria in the EFQM Excellence Model, are evaluated by Fuzzy multi-criteria decision-making techniques. Also, Fuzzy DEMATEL method was used to determine the relationship between the main criteria of the EFQM Excellence Model. According to the relationship diagram that is obtained from Fuzzy DEMATEL method, Fuzzy ANP method was used to find the criteria weights of the sub-criteria according to the expert evaluations. In this wise, the weights of the sub-criteria in the EFQM Excellence Model have been redefined according to the assessments of experts. Institutions are ranked according to their institutionalization levels by using EFQM scores of 6 public institutions that have passed EFQM evaluation process before and the determined criteria weights are input to VİKOR method. The institutional scores obtained by the proposed method and the scores given by the EFQM Assessors to the same institutions were statistically analyzed, and it was tested that the propose method produces significant results

Bulanık bilişsel haritalama yöntemiyle kurumsallaşma düzeyiniin analizi

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.Kurumsallaşma, yöneticilere veya çalışanlarına bağlı olmaksızın, bir şirket veya organizasyonun tüm süreçlerini sistematik ve şeffaf bir şekilde yürütmesi anlamına gelmektedir. Bu durum, kurumun misyonunu, vizyonunu, temel değerlerini, politikalarını ve stratejik amaçlarını, çalışanlar için temel değerleri ve stratejik hedefleri, kurumun yapısına ve kültürüne entegre etmeyi amaçlayan eylem planlarına dönüştüren ticari faaliyetlerle başarılabilir. Organizasyonlar, kurumsallaşma sürecini başarıyla yönetemediklerinde, genellikle uzun vadeli bir yaşam döngüsü sürdüremezler. Sonuç olarak, kurumsallaşma seviyesinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için faydalı araçlar bulmak, kurumların üzerinde durması gereken bir konudur. Literatürde kurumsallaşmayla ilgili pek çok çalışma olmasına rağmen, birçoğu kurumsallaşma eğilimini ileriye dönük olarak incelememektedir. Bu bağlamda, organizasyonun kurumsallaşma eğilimi, uygun ölçütler kullanarak incelenmesi için araştırmada odak noktasıdır. Bu çalışmada, öncelikle organizasyonların kurumsallaşma eğilimini etkileyen konseptlerinin belirlendiği yeni bir yaklaşım önerilmiştir. Ardından, konseptler arasındaki etkileşimlerin ağırlıkları, uzman görüşleri alınarak hesaplanmıştır. Son olarak, kurumsallaşma konusundaki en etkili konseptler Bulanık Bilişsel Haritalar (BBH) prosedürleri kullanılarak ortaya çıkarılmıştır. Bu yaklaşım aynı zamanda hangi konsept(ler)'in kurumsallaşmanın gelişimi açısından önceliklendirileceğini belirlemek için bir bakış açısı da sağlamaktadır.Institutionalization implies conducting the whole processes of a company or organization systematically, notwithstanding the managers or employees of the institutions. This consequence could be achieved by business operations which convert the institution's mission, vision, core values, policies, and strategic aims into action plans for its people as the aim of integrating core values and strategic objectives with the institution's structure and culture. When an institutions could not manage the institutionalization process successfully, generally a long-term life cycle may not be sustained. Thus, to find useful means of evaluating and developing the institutionalization level is a big challenge that organizations must contend with. Though there are many papers about the institutionalization in the literature, many of them do not present the institutionalization tendency on a going-forward basis. In this context, institutionalization tendency of an organization is a focus of investigation to examine organization using suitable criteria. In this paper, a novel approach is proposed in which the concepts affecting institutionalization tendency of organizations are determined first. Then, the weights of the interactions among the concepts are calculated by obtaining expert opinions. Finally, the most affecting concept on the institutionalization is revealed using Fuzzy Cognitive Maps (FCMs) procedures. The approach also provides an insight to determine which concept(s) to be prioritized in terms of institutionalization development

İmalat Kobi’leri için kurumsallaşmaya yönelik dinamik performans değerlendirme yaklaşımı

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.İşletmeler artan rekabet, müşteri istekleri, teknolojik gelişmeler ve ekonomik koşullar nedeni ile mevcut çalışma şekillerini iyileştirme ve kurumsal performansını değerlendirme gereksinimi duyarlar. Etkin bir performans yönetimi bütün işletme faaliyetlerinin uygun bir biçimde ölçülmesi ve değerlendirilmesine bağlıdır. İşletmeler bu değerlendirmeyi yapmak için anlaşılır, uygulanabilir ve esnek bir performans ölçüm sistemine ihtiyaç duyarlar. Bu çalışma ülkelerin ekonomisinde büyük rol oynayan imalat KOBİ'lerine yönelik dinamik bir performans değerlendirme aracı sunmaktadır. Önerilen modelde KOBİ'lerin kıt kaynaklara sahip olması gibi kendisine has özellikleri dikkate alınmıştır. Önerilen model imalat KOBİ'lerinde uygulanarak yöneticilerden ve çalışanlardan alınan geri bildirimlere göre revize edilmiştir. Modelde yer alan performans kriterlerinin ağırlıkları Bulanık DEMATEL ve Bulanık AAS yöntemlerinin bütünleşik kullanımı ile belirlenmiştir.Business enterprises need to improve current way of their work and evaluate the corporate performance regard to increased competition, customer demands, technological developments and economic conditions. An efficient performance management depends on appropriate measurement and evaluation of entire enterprise activities. Business enterprises require an understandable, enforceable and flexible performance measurement system to realize this assessment. This study proposes a dynamic performance evaluation tool for manufacturing SMEs which play a major role in country's economy. In the proposed model inherent characteristics of SMEs such as having scarce resources are taken into account. The model has been implemented in manufacturing SMEs and has been revised according to the feedbacks from managers and employees. The weights of performance criteria's in the model are determined with hybrid use of Fuzzy DEMATEL and Fuzzy ANP methods

Türkiye'de yazılım teknolojisi için teknoloji öngörüsü

Tez (Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006Thesis (Ph.D.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2006Günümüzün artan rekabet ortamında ekonomik gelişme sağlayarak toplumsal refaha ulaşmak için, gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye, teknolojik yetkinliklerini geliştirmek ve yenilik üretme yeteneği kazanmak zorundadır. Bu hedefe ulaşmak, ancak ulusal ve sektörel düzeyde etkin ve kapsamlı bilim ve teknoloji politikalarının ve stratejilerinin oluşturulması ve uygulanması ile mümkündür. Bu kapsamda bilgi teknolojilerine ilişkin politikalar ise özellikle dijital bölünmeden kaynaklanan zorluk ve tehditleri, kısıtlı kaynaklar ile aşarak bilgi devrimine yetişmek açısından önceliklidir. Bu politikaların oluşturulması sürecinde ihtiyaç duyulan doğru ve etkin girdiler, ancak doğru kapsamda (ulusal, sektörel, mikro düzeyde), doğru alanlarda (kritik teknolojilerde), tutarlı, uygulanabilir, sonuç veren teknik ve metodlarla, doğru katılımcılarla gerçekleştirilecek etkin teknoloji öngörüleri tarafından sağlanmaktadır. Fiziksel yatırım gerektirmeyen, dinamik, özgün üretim ve inovasyon yapısı ile bir fırsat penceresi sunan yazılım teknolojisi bu kapsama en uygun kritik teknolojilerden biridir. Bu kavramsal çerçeve içinde, çalışmanın temel amacı; yazılım teknolojisinde, ulusal ve sektörel teknoloji politikalarının ve firma stratejilerinin oluşturulma sürecine katkı sağlayan bir teknoloji öngörüsü yaparak, ülkemizin teknoloji üretme yeteneği kazanmasına katkıda bulunmaktır. Bu amaçla, tez çalışmasında yazılım teknolojisinin değişim dinamikleri ve Türkiye'nin bu alanda konumu ve potansiyelini belirlemek üzere, farklı görüş ve tarafları temsil eden katılımcılarla Delphi anketi ve senaryo planlaması uygulanarak toplanan veriler ışığında Türkiye için SWOT analizi yapılmış, politika önerileri sunulmuştur. Türkiye'nin bu teknolojide yetkinleşmesiyle ilgili teknolojik altyapı sorunlarının yanısıra, ve hatta daha çok sosyal, politik ve sektörel sorunlara bağlı zorlukları bulunduğu görülmüştür. Bu zorluklar, Türkiye koşullarına özgün ve yazılımın evrimsel gelişim dinamiklerine uygun politikaların ve stratejilerin, iyi bir yönetişim, kurumlar, yapılar ve disiplinlerarası işbirliği ile ulusal mutabakat sonucu oluşturulması ve istikrarla uygulanması yoluyla aşılabilecektir.In growing competition of today?s economic globalized economy, developing countries need to improve technological capacities and innovation systems for achieving economic development and social welfare of their people. Improving technological abilities requires effective design and implementation of successfull science and technology policies and strategies. Especially, policies on information technologies are of high priority for overcoming the challenges of digital divide for technological catching up and taking part in information revolution with limited national resources. Successfull science and technology policies depend on the outputs of ?scientific, reliable and vision setting? foresighting studies which focus especially on ?critical technologies?, not only on national level but also ?on sectoral/specified technology? levels. Software technology is one of these critical key technologies with its dynamic and unique form of production and innovation structure, requiring relatively less infrastructure/investment, and hence providing an opportunity for developing countries. On the other hand, applying effective and adequate techniques and providing the participation of all related parties are critically important in foresighting. In this conceptual framework, we conducted a specific technology foresight in Turkey for software with the aim of providing inputs to national and sectoral policy makers in designing applicable, progressive technology policies. The basic mission is to contribute to the knowledge of how to generate technological capacity progress. For determining the dynamics of change and exploring the position and future options of Turkey in software technology, Delphi surveys and scenario planning methods were conducted with participants from different ?focal points? shaping ?alternative futures?. A detailed technology policy outline is presented, based on the outputs of SWOT analysis. It is concluded that Turkey has challenges that are mostly related to social, political and industrial problems rather than technological issues. But it is possible to overcome these challenges by designing and consistently implementing policies with effective governance, collaboration between institutions, structures and disciplines, national agreement.DoktoraPh.D

Örgüte bağlılık boyutlarının EFQM modeli uygulanan ve uygulanmayan işletmelerde karşılaştırılmasına yönelik bir araştırma

Mükemmellik modelleri performansı etkiler ve örgütlerin, örgüt mükemmelliği kazanmalarına yardımcı olur. Ayrıca, örgütsel bağlılık, örgütsel mükemmelliğin diğer bir konusudur. Örgütsel bağlılığın ölçümü toplam kalite yönetimi’nde önemli bir konudur. Bu bakımdan, çalığanlar sorumlu oldukları şeye bağlılıkları ölçüsünde, müşterilerin ürün ve hizmet memnuniyetlerini direkt olarak etkileyebilirler. Bu gözlemler altında yapılan çalışmanın ana amacı, bir mükemmellik modeli ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışmamızda; çalışmada, Meyer & Allen’ın üç boyutlu örgütsel bağlılık modeli kullanılmıştır. Elde edilen veriler, 5’li likert ölçeği bazında test edilmiş, ilk olarak güvenirliği saptanmış ve faktör analizine gidilmiştir. Faktör analizi sonucunda örgütsel bağlılık 3 alt boyuta indirgenerek, bulguların teorik ve uygulamalı çıkarımları da tartışılmıştır. Çalışmanın teorik kısmının ikinci bölümünde, genel ifadeyle Toplam Kalite Yönetiminin tanımı, gelişimi ve temel ilkeleri ve EFQM Mükemmellik Modeli kapsamında, ilk olarak Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı hakkında bilgilendirme, sonrasında, iş mükemmelliği modelinin tanımı, temel kavramları ve temel kriterleri anlatılacaktır. Üçüncü bölümde; örgütsel bağlılığın tanımı, önemi, sınıflandırmaları, türleri, örgütsel bağlılığı sağlayan koşullar ve etkileyen faktörler ile sonuçları anlatılacak, son olarak da, toplam kalite yönetimi – EFQM mükemmellik modeli ve örgütsel bağlılık ilişkisi lenecektir. Dördüncü bölümünde ise, araştırmanın amacı, bulguları, varsayımları ile ilgili olarak iki işletmede yaptığımız uygulamanın verileri analiz edilecektir. Anahtar Kelimeler: Örgütsel bağlılık, EFQM mükemmellik modeli, toplam kalite yönetimi VI ABSTRACT Excellence models have a significant impact on the performance and help the organizations gain organizational excellence. Also, organizational commitment is yet another subject of organizational excellence. The measurement of the organizational commitment is a crucial element in total quality management. At this point, the employees can directly influence the customers’ satisfaction in terms of products and services. This study, under these observations, has the main purpose of assessing the relationship between the excellence model and the organizational commitment. In order to fulfill the purpose of assessing the relationship between the excellence model and the organizational commitment, this study makes a research including Meyer & Allen’s three dimensional organizational commitment questionnaire. The findings have been tested on a five-item likert scale; its reliability has been confirmed and followed by the factor analysis. As a result, organizational commitment has been clustered in three groups and the theoretical and practical implications of the findings have been discussed accordingly. On the second part of the study, in general, the definition of total quality management, development and key elements and EFQM work perfection model base, first of all, information about Europe Quality Management Association, then work perfection models definition, key elements and key criterias will be explained. On the third part, the definition of organizational commitment, classification, types, the circumstances that occur the organizational commitment and the factors and their results will be explained and in conclusion TQM – EFQM perfection model and organizational commitment relationship will be summarized. On the fourth part, the aim of the study, outcomes and the assumptions that are held in the two enterprises data will be analyzed about. Key words: Organizational commitment, EFQM excellence model, total quality managemen

Healthcare workers' perceptions of self assessment model in second stage hospitals in İzmir

Özdeğerlendirme, sağlık kurumlarına geliştirilmesi gereken ve güçlü oldukları alanların belirlenmesine olanak tanımaktadır. Elde edilen bu bilgiler doğrultusunda da sağlık kurumları politika ve stratejilerini daha akılcı biçimde belirleyebileceklerdir. Aynı zamanda elde edilen bu bilgiler doğrultusunda sağlık kurumlarının gelecek planlarını da yönlendirebileceklerdir. Amaç: Çalışmanın temel amacı II. Basamak sağlık kurumlarında sağlık çalışanlarının özdeğerlendirme modelini algılama düzeylerinin belirlenmesidir. Yöntem: Yapılan bu araştırmanın örneklemini İzmir merkezde bulunan II. Basamak Devlet Hastanelerinde çalışan 488 sağlık personeli (Hekim, Hemşire ve Diğer Pers.) (%40,66) oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, Malcolm Baldrige Ulusal Mükemmellik Ödülleri, Sağlık Hizmetleri Kriterleri doğrultusunda geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Sağlık personelinin mükemmellik modeline ilişkin algıları, beşli likert tipi ölçek ile ölçülmüştür. Verilerin analizinde öncelikle geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Daha sonra tanımlayıcı istatistikler, t testi, ANOVA testi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Bulgular: Hastanede mükemmelliğini etkileyen en önemli faktörleræ süreç yönetimi, hasta odaklılık ve stratejik planlama olarak tespit edilmiştir. Hastane kalitesini etkileyen faktörler ise önem sırasına göre süreç yönetimi, hasta odaklılık, stratejik planlama ve ölçme, analiz ve bilgi yönetimi olarak tespit edilmiştir. Sağlık çalışanlarının demografik özelliklere göre de iş mükemmelliği algılarında farklılıklar olduğu saptanmıştır. Sonuç: Çalışmanın sonuçları, II Basamak sağlık kurumlarında sağlık çalışanlarının mükemmellik algılarını geliştirmek ve mükemmelliğe ulaşılması amacıyla hastane yönetiminin öncelikle süreçlere dayalı bir sistem oluşturmaları, hasta odaklı olmaya önem göstermeleri ve stratejik planlama ile faaliyetlerini planlamaları gerekliliği ortaya çıkmıştır. Mükemmellik ile ilgili algılar demografik özelliklere bağlı olarak değiştiğinden bu farklılıklarında göz önüne alınarak gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Özdeğerlendirme, İş Mükemmeliği, Sağlık Kurumları, Mükemmellik Modelleri Healthcare organizations can indentify the areas need improvement and strong areas of organization by self-assessment models. Healthcare organizations can develop policies and strategies in the field of research results. At the same time these results will be able to help organizations to prepare plans for future. Aim: The aim of the study is to determine the self assessment perceptions of the healthcare workers working in the state hospitals in İzmir. Method: The sample of this study is composed of 488 healthcare workers (40,66%) employed in public hospitals in İzmir. Questionnaire form was developed from the Malcolm Baldrige National Excellence Award Healthcare Criteria and adapted into Turkish as a to collect data.. Perceptions of healthcare workers related to business excellence have been measured by a 5-point Likert scale. Factor analysis and reliability analysis of the data were conducted first. Descriptive statistics, t test, one-way ANOVA, correlation and regression are used in the analysis of data. Findings: The most important factors of hospital excellence were identified as process management, focus on patient and strategic planning. The business excellence factors have a great influence on hospital quality, as well. These factors can be listed as process management, focus on patient, strategic planning and measurement, analysis and knowledge management, according to their importance. It is identified that some socio-demographic characteristics of healthcare workers effected the perception of the excellence. Conclusion: In the results of the study, to improve the excellence perceptions of healthcare workers and achieve the business excellence in healthcare organizations, hospitals managerial team has to focus on processes, give importance to be more patient oriented and plan their activities according to their strategies. Perception of the excellence can be varied according to socio-demographic characteristics thus required arrangements must be planned in the field of these varieties. Keywords: Self-assessment, Business Excellence, Healthcare Organizations, Excellence Models