Denitrificatie met opgelost methaan uit anaerobe vergisting: nieuwe mogelijkheid voor afvalwaterbehandeling

Huishoudelijk afvalwater bevat veel energie. Rioolwaterzuiveringsinstallaties hebben zodoende de potentie om energieproducerend te worden in plaats van energieconsumerend. Er zijn reeds initiatieven in gang gezet die zich richten op het terugwinnen van energie in de vorm van biogas door het vergisten van primair en secundair slib. Een meer directe route naar biogas is de anaerobe zuivering van het afvalwater. Het effluent van een anaerobe reactor bevat echter nog wel ammonium en opgelost methaan (een sterk broeikasgas). Beide kunnen omgezet worden met de recentelijk ontdekte DAMO-bacteriën: denitrificatie gekoppeld aan anaerobe methaanoxidatie. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor een energie-efficiënte afvalwaterbehandeling

Mainstreaming climate adaptation into water management in the Netherlands: The governance of the Dutch Delta Program

Whereas the literature on adaptation is rich in detail on impacts, vulnerability and limits to adaptation, less is known about governance systems that facilitate adaptation in practice. This paper offers preliminary conclusions on the constraints and opportunities for mainstreaming adaptation to climate change into water management in the Netherlands. We use the term mainstreaming for the integration of adaptation actions into ongoing sectoral planning to reduce climate vulnerability. In particular we look at the integration of climate adaptation and water management, currently underway in the implementation of the Dutch Delta Program. The Delta Program is an integral policy program executed by the Dutch Ministry of Transport, Public Works and Water Management, the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality and the Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment. The paper analyses the current implementation of the Delta program in the Netherlands according to the dimensions of the Earth System Governance framework: Architecture, Agents, Adaptiveness, Accountability, Allocation and Knowledge. The analysis suggests that all five governance dimensions are considered to capitalise on opportunities for successfully planning and implementing the Delta Program and its subprograms. Architecture gets most attention at present, but the implementation depends on the subprograms and varies over time. Program bodies generally bring together government agencies from different levels of government (national, provincial, municipal and water boards). A challenge for the new emerging program bodies is to move towards legitimate, accountable ánd adaptive governance. The program so far has little attention for coalitions of government actors and non-government actors or conferring accountability to stakeholders. One of the aims of the Delta Program is innovation of water management. At present science has few strategies analysed or tested to support this innovation. Typical advice includes encouraging innovation through a rich variety of experiments and transition approaches that probe possible directions. Although the Delta Act provides in setting up experiments, financial support is conditional on co-financing and so far subprograms do not plan for such experiments. The fragmented implementation of the delta program could be turned into advantage by recognising different subprograms as a set of experiments, from which actors can learn. The analysis suggests more attention could be given to experiments that test and debate new ideas through collaboration between recognised actors from civil society, policy and science. Promising options for pilots could be the integration of agro-environmental land use systems that regulate regional climate impacts on water systems with new technologies, organisational responsibilities and financial instruments. Here governance faces creating flexible financial instruments that facilitate benefit- and burden-sharing, social learning and that support potentially better-adapted new strategies rather than compensate for climate impacts on existing activities. A challenge remains how to scale up regional pilot results to what is required for long-term national safet

Biologische Monitoring Zoete Rijkswateren: microverontreinigingen in driehoeksmosselen-2008

In het kader van de Biologische Monitoring Zoete Rijkswateren is in 2008 een actieve biologische monitoring (ABM) onderzoek uitgevoerd met driehoeksmosselen (Dreissena polymorpha) in een aantal zoete Rijkswateren. Het betreft een uitvoering van het deelproject "Microverontreinigingen in driehoeksmosselen 200662009” dat in opdracht van RIZA (nu Rijkswaterstaat Waterdienst) Lelystad wordt uitgevoerd door Wageningen IMARES te IJmuiden. Voor de actieve biologische monitoring werden driehoeksmosselen afkomstig van een relatief schone locatie (Zeughoek, IJsselmeer) gedurende zes weken uitgezet in de te monitoren locaties waarvan men inzicht wil hebben in het gehalte aan microverontreinigingen in het oppervlaktewater

Grensoverschrijdend waterbeheer in het stroomgebied van de Schelde

Met de nieuwe Kaderrichtlijn Waterbeleid van de Europese Unie wordt meer dan voorheen uitgegaan van de stroomgebiedbenadering. Ook internationale watersystemen zoals dat van de rivier de Schelde krijgen hiermee te maken. De recente ontwikkelingen in het Scheldegebied passen in de geest van de Richtlijn. Niettemin zullen verdere institutionele arrangementen voor het internationaal waterbeheer van de rivier de Schelde gewenst zijn, waarbij de interactie met watersysteem en maatschappij meer aandacht krijgt . In het volgende wordt na een verkenning van de problemen waarmee het stroomgebied te maken heeft nader aandacht besteed aan de stappen die in internationaal verband het overwegen waard zijn. Het zijn de belangrijkste Het zoeken naar verbeteringen vormde het hoofddoel van een promotie-onderzoek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam dat afgelopen zomer werd afgerond

Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig

Ongeveer 20 procent van de zorginstellingen en zwembaden heeft in 2005 te maken gehad met een legionellabesmetting in de leidingwaterinstallatie. Dit gold ook voor 5 procent van de hotels en campings. Vooral in zorginstellingen kan Legionella in de waterleidingen gevaarlijk zijn, omdat de mensen hier vaak een zwakkere gezondheid hebben. Circa 90% van de instellingen leeft niet alle wettelijk voorgeschreven preventiemaatregelen volledig na. Bij hercontrole is echter een groot deel van de problemen opgelost. Dit toont de effectiviteit en het belang van de controles: eenmaal op de hoogte van de risico’s zijn de eigenaren meestal bereid de nodige aanpassingen te doen. Het aantal collectieve leidingwaterinstallaties met Legionella nam tussen 2000 en 2006 niet duidelijk af. Een betere naleving van de legionellapreventie regelgeving en installatievoorschriften leidt naar verwachting wél tot minder Legionella in leidingwaterinstallaties. Tussen 2000 en 2006 steeg het aantal gemelde patiënten met legionellose. Een betrouwbare schatting van het aantal patiënten dat gerelateerd is aan een collectieve leidingwaterinstallatie als besmettingsbron is echter niet mogelijk

Ontwerp-ecotopenstelsel kustwateren; voorstel voor classificatie en advies voor validatie

Dit rapport beschrijft een ontwerp van een ecotopenstelsel voor de Nederlandse kustwateren met een indeling van 28 sublitorale, litorale en supralitorale ecotopen met de fysische parameters diepteligging (drie klassen), droogvaltijd (vier klassen), overspoelingsfrequentie (vijf klassen), dynamiek (drie klassen), substraat (vijf klassen), zoutgehalte (twee klassen) en een biologische parameter voor mosselbanken en zeegrasvelden. Van alle ecotopen wordt de ligging en ecologische inhoud beschreven. De aansluiting met de EUNIS Marine Habitat Classification, het Benedenrivierecotopenstelsel en een classificatie van terrestrische kustbroedvogelecotopen wordt besproken. Voor validatie en kalibratie wordt een canonische correspondentieanalyse voorgesteld, allereerst met een beperkte gegevensset

Anaerobie is veel meer dan louter afvalwaterzuivering

De wereldwaterproblematiek vraagt grote aandacht. De millenniumdoelstellingen, die de Verenigde Naties in dit verband opgesteld hebben, zijn al diverse malen, ook in dit blad, naar voren gebracht en zullen voortdurend aandacht en inzet blijven vragen. Belangrijke vraag daarbij is hoe die doelstellingen bereikt moeten worden, zowel financieel als technisch. Critici zeggen dat ons systeem van waterbeschaving verkwistend is. In onze huizen verdunnen we de menselijke ontlasting met een factor honderd en meer, waardoor een immens afvalwaterprobleem ontstaat en bovendien de kosten van de preventieve verwijdering van ziektekiemen uit dat water niet meer in verhouding staan tot die van het behandelen van patiënten. Onze aanpak is een slecht voorbeeld voor ontwikkelingslanden, zeggen zij. De anaerobe afvalwaterbehandeling is een duurzaam alternatief dat volgens hen veel meer aandacht verdient. Reden voor een gesprek met prof. dr. ir. Jules van Lier, hoogleraar anaerobe afvalwaterbehandeling aan Wageningen Universiteit & Researchcentrum, die in november 2006 zijn inaugurele rede hield met als titel 'Meervoudig watergebruik, van last naar lust