Organisatie van geestelijke gezondheidszorg voor kinderen en jongeren : literatuurstudie en internationaal overzicht

INTRODUCTIE: In de laatste decennia van de vorige eeuw werden er in de Westerse landen belangrijke hervormingen ingezet in de sector van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). In de GGZ voor volwassenen kwam er geleidelijk een model van “balanced care” (“gebalanceerde zorg”) op de voorgrond: een diversiteit aan diensten biedt de zorg zo kort mogelijk bij de eigen leefwereld van de patiënt aan, en enkel indien nodig in een instelling. Tegelijkertijd moet men ook een vlotte en naadloze overgang van de ene dienst naar de andere garanderen. Geestelijke gezondheidsproblemen bij kinderen en jongeren zijn niet onfrequent. De WGO (Wereldgezondheidsorganisatie) schat de prevalentie in Westerse landen op ongeveer 20%. Ongeveer 5% zou een klinische tussenkomst nodig hebben. De sector van GGZ voor kinderen en jongeren is pas veel later ontstaan dan deze van de volwassenen, en kent een andere zorgstructuur. Toch dringen de hierboven geschetste hervormingsprincipes ook hier door. Bovendien dient zorg voor kinderen en jongeren vaak over de grenzen van de GGZ sector heen te gebeuren, bijvoorbeeld door de huisarts of kinderarts, en komen veel problemen bij kinderen en jongeren voor het eerst aan het licht buiten de zorgsector, zoals op school. GGZ voor kinderen en jongeren dient dan ook deze zogenaamde “belendende sectoren” mee te betrekken: welzijnswerk, justitie, gehandicaptenzorg, onderwijs. DOELSTELLING: De doelstelling van dit rapport is om kennis bijeen te brengen over organisatorische en financieringsaspecten van GGZ voor kinderen en jongeren, en dit in het licht van de hierboven geschetste context. De specifieke therapie-inhoud blijft buiten beschouwing. Het rapport bestaat uit twee delen: een overzicht van de literatuur en van de organisatie van GGZ voor kinderen en jongeren in België en drie andere landen. Dit rapport formuleert nog geen voorstellen voor de zorgorganisatie in België. Voor dit proces zullen Belgische stakeholders betrokken worden. Het resultaat hiervan zal beschreven worden in een afzonderlijk rapport. METHODE: Zowel voor het literatuuronderzoek als voor het internationale overzicht werd gezocht in databases met peer-reviewed publicaties en in de grijze literatuur. In het literatuuronderzoek werden naast vergelijkend onderzoek ook descriptieve studies en kwalitatief onderzoek geïncludeerd. Voor het internationaal overzicht werd de beschikbare literatuur aangevuld met gegevens van lokale informanten. MODELLEN VAN ZORGORGANISATIE: Dit rapport legt de focus op de meest geciteerde modellen, en die modellen waarvoor er vergelijkend onderzoek gebeurde. De twee meest geciteerde modellen in de literatuur zijn het WGO-model en het Systems of care model. Beide zijn vrij algemeen en vragen verdere uitwerking door het land of de regio die GGZ voor kinderen en jongeren wil implementeren. De meeste vergelijkende studies zijn wel gekenmerkt door talrijke methodologische beperkingen zoals onduidelijke inclusiecriteria, onduidelijke uitkomstmaten of kleine steekproeven. INTERNATIONAAL OVERZICHT: Om redenen van haalbaarheid werd gekozen om dit deel te beperken tot België, Nederland, Canada (British Columbia) en Engeland. De selectie vertrok van een long-list waarop vervolgens een aantal selectiecriteria werden toegepast. CONCLUSIE: Het belang van een nationaal/regionaal beleid voor kinder- en jeugd GGZ, geconcretiseerd in een duidelijk plan, is al langer bekend. Toch is de literatuur over organisatiemodellen binnen kinder- en jeugd GGZ weinig richtinggevend voor beleidsmakers. De twee belangrijkste modellen die in de literatuur aangetroffen werden geven enkel grote beleidslijnen van algemene aard aan. Bovendien zijn de wetenschappelijke studies in dit domein van beperkte kwaliteit en blijft een groot deel van de beleidsvraagstukken niet of onvoldoende onderzocht. Wel kan men uit het onderzoek ivm. het Systems of care besluiten dat de overheid niet enkel een betere zorgorganisatie en –coordinatie dient te stimuleren. Zij dient ook het ontwikkelen en verspreiden van doelmatige therapeutische concepten te bevorderen. Het onderzoek ivm. preventie en behandeling van angststoornissen via scholen toont aan dat men moet durven zoeken naar oplossingen in samenwerking met andere sectoren buiten de gezondheidszorg. In de bestudeerde landen gaan de hervormingen uit van theoretische denkkaders die gebaseerd zijn op belangrijke ethische principes en waarden; deze overlappen in belangrijke mate tussen de verschillende landen. Echter, bij het praktisch realiseren van dit denkkader ondervindt men talrijke moeilijkheden, en in een aantal gevallen mislukt men in de vooropgestelde doelstellingen. Over het daadwerkelijke resultaat van de gevoerde hervormingen zijn er meestal weinig harde gegevens. Wellicht kan men pas tot een positief resultaat komen als zowel klinische, organisatorische, als financiële aspecten alle tegelijk aangepakt worden; en als ook de eigenheid van elk van de betrokken sectoren daarbij niet uit het oog verloren wordt. In de volgende faze van deze studie zullen samen met de Belgische stakeholders voorstellen voor hervormingen geformuleerd worden. De resultaten hiervan worden afzonderlijk gepubliceerd

A Multiple Method Evaluation of the Mid Essex Memory Assessment and Support Service

On 3rd February 2009, the Department of Health published “Living well with dementia: A National Dementia Strategy”. This proposed a series of changes to the way services for people with dementia are organised and delivered, from raising awareness and understanding through to “living well” with dementia, whether in the community or in long-term care. This report outlines the work undertaken by Bournemouth University in response to the “Specification for evaluation of newly created memory services in Mid Essex.” (July 2009). It details the consultancy and research advisory/ assistance role in order to comprehensively evaluate the pilot memory service- which commenced in January 2009. The approach was essentially a pragmatic service evaluation utilising existing data, supplemented with additional reviews in order to allow comparison between the new service and previous provision. In addition it makes recommendations which can inform future provision and where necessary improvements. The model identified the component elements of the new service (patient pathway) as well as those previously offered through an initial scoping exercise. From these elements it was possible to obtain comparisons utilising quantitative and qualitative outcome measures. The report identifies a range of positive benefits from the MASS provision and makes recommendations for the future

PEPFAR Public Health Evaluation-Care and Support -Phase I Kenya

Phase 1, a survey of 120 care facilities in Kenya and Uganda, found that over 90% of facilities provided some level of clinical, psychological,and preventive care. Pain control was very limited with paracetamol often the only analgesic. In focus group discussions, patients appreciated free care and positive attitudes from staff, but said that services would be improved by more staff, shorter queues, and reliable drug supplies

Realist evaluation of the impact of paediatric nurse practitioner clinics, specialist paediatric nurses, and a children’s community nursing team in deflecting attendance at emergency departments and urgent care centres by children with long-term conditions

In 2018, the Greater Manchester Children’s Health and Wellbeing Board developed a 10-point strategy to achieve its objectives, the sixth of which was to reduce unnecessary hospital attendances and admissions for children with long term conditions such as asthma, diabetes and epilepsy. Funding was secured from Manchester Academic Health Science Centre to commission an exploration of the impact of the Paediatric Nurse Practitioner Clinic within the context of the Family Services Model and the impact that the service was having on reducing attendance at urgent care centres or admission to hospital. Alternatives to taking children to the ED/UCC can be a preference. An integrated system, with elements able to book directly into others, with rapid access, information, health promotion, and follow-up were essential to success. Extra consultation time for proactive intervention, with sufficient nurses to provide a seven-days service were valued. Advertisement of the service to the public and to professionals is vital for uptake by professionals and the public

Exploring colorectal cancer patients' perceptions of the quality of their care

This report discusses the local situation in Halton with regard to colorectal cancer care by exploring how patients perceived the quality of their care.Widnes Primary Care Grou

International Profiles of Health Care Systems, 2012

This publication presents overviews of the health care systems of Australia, Canada, Denmark, England, France, Germany, Japan, Iceland, Italy, the Netherlands, New Zealand, Norway, Sweden, Switzerland, and the United States. Each overview covers health insurance, public and private financing, health system organization, quality of care, health disparities, efficiency and integration, care coordination, use of health information technology, use of evidence-based practice, cost containment, and recent reforms and innovations. In addition, summary tables provide data on a number of key health system characteristics and performance indicators, including overall health care spending, hospital spending and utilization, health care access, patient safety, care coordination, chronic care management, disease prevention, capacity for quality improvement, and public views

Only connect: addressing the emotional needs of Scotland's children and young people

A report on the SNAP (Scottish Needs Assessment Programme) Child and Adolescent Mental Health Phase Two survey. It describes a survey of a wide range of professionals working with children and young people in Scotland, and deals with professional perspectives on emotional, behavioural and psychological problems. Conclusions and recommendations are presented

PEPFAR Public Health Evaluation -Care and Support -Phase I Uganda

Phase 1, a survey of 120 care facilities in Kenya and Uganda, found that over 90% of facilities provided some level of clinical, psychological,and preventive care. Pain control was very limited with paracetamol often the only analgesic. In focus group discussions, patients appreciated free care and positive attitudes from staff, but said that services would be improved by more staff, shorter queues, and reliable drug supplies