Evaluatie in de instrumentles: pleidooi voor systematisering en explicitering

Aan de vooravond van de hervormingen die het Deeltijds Kunstonderwijs idealiter moeten leiden naar een inhoudelijke vernieuwing, is een reflectie over evaluatie in de instrumentles bijzonder op zijn plaats. Evaluatie is immers onlosmakelijk verbonden met lesgeven. “To teach is to assess”, zei Keith Swanwick (1988) . Evaluatie is dan ook een weerspiegeling van de inhoudelijke keuzes die zowel de school als de individuele leraars maken om het leerproces van de aanstormende muzikanten in goede banen te leiden. Bovendien is het zo dat leerlingen hun leerproces afstemmen op de wijze waarop ze geëvalueerd worden. Nadenken over evaluatie brengt ons daarom naar de kern van pedagogie en didactiek

Het veranderen van opvattingen van chemiedocenten door partici-patie in een ontwikkelnetwerk

Opvattingen over leren en onderwijzen spelen bij het handelen van docenten een grote rol. Omdat opvattingen diep geworteld zijn in de ervaringen van docenten blijken ze moeilijk te veranderen. Wil een curriculumverandering succesvol zijn dan moeten de opvattingen van docenten erbij worden betrokken.\ud Het invoeren van een vernieuwing kan gezien worden als een leerproces van docenten, waarin aandacht is voor vakinhoud en didactiek maar ook voor opvattingen. Een van de manieren om dit leerproces vorm en inhoud te geven is door het opzetten van netwerken van docenten. De netwerken ontwikkelen leermaterialen voor leerlingen en de deelnemers gebruiken deze materialen in hun onderwijs. Het netwerk kan worden gezien als een leergemeenschap.\ud De vraag in dit onderzoek is hoe de opvattingen van docenten door participatie in een ontwikkelnetwerk veranderen. De opvattingen van de docenten zijn daarvoor op drie momenten tijdens het ontwikkelproces vastgelegd, waarbij gebruik gemaakt is van meerdere instrumenten

SintLucas op maat: Een vakcollege voor mbo op weg naar competentiegericht onderwijs

Managementsamenvatting SintLucas is een vakcollege voor creatief-technische en ondernemende opleidingen op mbo-4 niveau. Tegen de achtergrond van de ontwikkelingen in het mbo naar competentiegericht onderwijs (CGO) heeft SintLucas besloten zijn onderwijs op een andere leest te schoeien: van een traditioneel vak- en docentgericht curriculum naar meer maatwerk voor de student. Dit onderzoek probeert, een aantal jaren na het geleidelijk invoeren van deze vernieuwing, vast te stellen in hoeverre SintLucas erin geslaagd is de uitgangspunten die daarbij gegolden hebben in praktijk te brengen. Daartoe zijn via documentanalyse eerst die uitgangspunten gereconstrueerd, en vervolgens na consultatie van interne onderwijsondersteuners geherformuleerd in 14 streefdoelen met betrekking tot het onderwijs, de examinering en de docenten. Daarna is, via enkele interviews met teamcoördinatoren en een schriftelijke peiling onder docenten, per streefdoel nagegaan in hoeverre de beoogde veranderingen in het onderwijs hebben plaatsgevonden, op welke punten dat niet of minder het geval is geweest, en welke belemmeringen daarbij een rol hebben gespeeld. Tot slot is via een schriftelijke vragenlijst voor studenten hun attitude ten opzichte van het onderwijs, hun motivatie en gepercipieerde leerwinst gepeild. De resultaten wijzen uit, dat SintLucas een school ‘’onderweg” is. De belangrijkste verworvenheid van het onderwijs is het integraal werken met samenhangende beroepsgerichte opdrachten, die voor studenten de paraplu voor al hun leeractiviteiten moeten vormen. Het blijkt echter nog lastig te zijn om alle streefdoelen, die moeten leiden tot meer maatwerk voor de student daaromheen te vorm te geven. Dat betreft vooral het aansluiten bij de talenten, leer- en ontwikkelingsvragen van studenten en het verder opschuiven in de richting van meer zelfsturing door studenten. In de toetsing en examinering zijn vorderingen gemaakt: er wordt gewerkt met meesterproeven en er is een begin gemaakt met examinering onder medeverantwoordelijkheid van bedrijven. Maar de wens om de toetsing in zijn geheel, ook gaandeweg het opleidingstraject, meer af te stemmen op de individuele student is nog niet gerealiseerd. De gewenste verschuiving van een sanctionerende naar een monitorende functie van de toetsen komt niet echt uit de verf. Een aantal instrumenten die daarvoor nodig zijn ontbreekt nog. De diverse rollen die docenten in het nieuwe onderwijsconcept zouden moeten vervullen, zijn voor een groot deel nog in ontwikkeling. Docenten hebben behoefte aan meer kennis, begeleiding en zeggenschap in de organisatie, maar zien aan de andere kant de ontwikkelingen in het onderwijs van SintLucas met vertrouwen tegemoet. Studenten staan in het algemeen positief ten opzichte van de streefdoelen van voor het onderwijs en zijn overwegend tevreden over de manier waarop die vorm krijgen. Hun motivatie en gepercipieerde leerwinst zijn over het algemeen goed, hoewel die op bepaalde punten nog wel verbeterd kan worden. De resultaten geven aanleiding tot een aantal aanbevelingen voor SintLucas, die zich concentreren op het sturen en faciliteren van de vernieuwing en op meer communicatie in de organisatie.

Leesproblemen en indstructiemethoden. Onderzoek naar voorbereidend , aanvankelijk en voortgezet leesonderwijs.

Deze studie gaat over problemen die in verschillende stadia van het leren lezen kunne optreden. Daarbij staat het opsporen van onderwijskenmerken die het leerproces vertragen en/of belemmeren, centraal. Een belangrijk uitgangspunt is dat leesproblemen mede afhangen van onderwijskenmerken. ... Zie: Samenvattin

Evaluatie in het deeltijds kunstonderwijs: het schietlood in actie

Leerlingenevaluatie wordt in het deeltijds kunstonderwijs op zeer diverse wijze ingevuld. Ze gebeurt veelal op het niveau van de klas, gekarakteriseerd door de intuïtieve aanpak van elke individuele leraar. Deze tekst bevat een pleidooi voor een evaluatiesysteem dat werkzaam is op alle niveaus van de school en zowel het leerproces van de leerling, het didactisch handelen van de leraar, het inhoudelijk beleid van de school als de communicatie met de ouders ondersteunt. Op basis van een theoretische uitwerking die aansluit bij de didactiek van het ‘begeleid zelf- standig leren’ (uitgangspunten) wordt evaluatie gesystematiseerd in een geheel van elementen (mogelijkheidsvoorwaarden) die bijdragen tot de creatie van een krachtige leeromgeving. Vervolgens wordt een prototype van een evaluatieformulier uitgewerkt dat aansluit bij de geformuleerde uitgangspunten en mogelijkheidsvoorwaarden. De inhoud van dit for- mulier is geïnspireerd door het onderzoek naar flow experience en maakt het mogelijk om naast de instrumentaal-technische en artistieke vaar- digheden ook de motivatie en de cognitieve vaardigheden van een leer- ling diepgaand te evalueren

Muziek in ieders lijf: enkele bespiegelingen over DKO, musiceren en beweging

Het Deeltijds Kunstonderwijs van vandaag is een onderwijsvorm die meer dan ooit in beweging is en bruist van de activiteiten. En toch schort er wat aan. Al jaren zeggen sommigen, de één al wat meer vanop de zijlijn dan de ander, dat heel wat zaken pedagogisch anders aangepakt moeten worden. Hun kritieken kregen onlangs ook weerklank in het rapport “Kwaliteit en Consistentie. Kunst- en cultuureducatie in Vlaanderen” (2007), waarin onderzoekster Anne Bamford haar bevindingen formuleert over de kwaliteit van kunst- en cultuureducatie in Vlaanderen. In deze tekst vertrek ik van Bamfords kritiek op de pedagogische principes van wat zij aanduidt als de gangbare traditionele benadering in het DKO