Rola pomiaru składu ciała w ocenie stanu nawodnienia osób z przewlekłą chorobą nerek w 5. stadium dializowanych otrzewnowo

Dialysis patients are in approximately seven times higher mortality risk comparing to general population. The main cause of death are cardiovascular diseases. Hypervolemia is one of major cardiovascular disease risk factors. The progressive impair renal function leads to volume overload and then to peripheral oedema, pulmonary oedema, hypertension, left ventricular hyperthrophy and cardiovascular complications. The assessment of volume status and maintenance of euvolemia in patients with chronic kidney disease, especially in those with end-stage kidney disease, when the residual diuresis is reduced, is the main challenge of nephrologist’s daily practice. Beside the particular deviations in clinical examination there are some other methods to evaluate the volume status. One of them is the body composition monitoring (BCM) based on bioimpedance spectroscopy. The presented case report exhibits usefulness of BCM in the volume status evaluation in peritoneal dialysis patient with advanced heart failure.Pacjenci dializowani z powodu przewlekłej choroby nerek w 5. stadium stanowią populację obarczoną około 7-krotnie zwiększonym ryzykiem śmiertelności w porównaniu z populacją ogólną. Główną przyczynę zgonów stanowią u nich choroby układu sercowo-naczyniowego. Wśród czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego istotne miejsce zajmuje nadmiar wody, czyli hiperwolemia. W miarę postępu choroby nerek i upośledzenia ultrafiltracji dochodzi do nadmiernego gromadzenia się wody w przestrzeniach śródnaczyniowej i śródmiąższowej. Następstwem tego jest obrzęk tkanek obwodowych i płuc, rozwój nadciśnienia tętniczego, przerostu lewej komory serca oraz powikłań sercowo-naczyniowych. Oszacowanie, a następnie utrzymanie prawidłowej wolemii u osób z przewlekłą chorobą nerek, zwłaszcza w przypadku ich schyłkowej niewydolności, skutkującej redukcją diurezy, należy do podstawowych wyzwań codziennej pracy nefrologa. Wśród metod oceny stanu nawodnienia u tych pacjentów, poza stwierdzeniem charakterystycznych odchyleń w badaniach podmiotowym i przedmiotowym, wykorzystuje się również inne metody, w tym pomiar składu ciała techniką bioimpedancji wieloczęstotliwościowej z wykorzystaniem oporu całkowitego. Przydatność tej właśnie metody w ocenie stanu nawodnienia pacjentki ze schyłkową niewydolnością nerek, dializowanej otrzewnowo, ze współistniejącą zaawansowaną niewydolnością serca, obrazuje przedstawiony opis przypadku klinicznego

The course of hypertension in adults based on outpatient clinic observation

Wstęp Nadciśnienie tętnicze niedostatecznie leczone lub nieleczone jest jednym z głównych czynników rozwoju miażdżycy i jedną z najczęstszych przyczyn chorobowości i śmiertelności sercowo-naczyniowej. Celem pracy była retrospektywna analiza kontroli nadciśnienia tętniczego u pacjentów leczonych ambulatoryjnie i ocena efektywności zastosowanego leczenia. Materiał i metody Na podstawie dokumentacji medycznej 164 pacjentów (mężczyźni n = 79 - 47%, kobiety n = 89 - 52,9%), ze średnią wieku 51,6 &#177; 14,6 roku, podzielono na dwie grupy: chorych bez współistniejących chorób (grupa I) oraz chorych ze współistniejącymi chorobami, czyli cukrzycą, chorobą wieńcową (grupa II), a następnie dokonano retrospektywnej analizy przebiegu i leczenia nadciśnienia tętniczego. Wyniki Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że osiągane w wyniku leczenia wartości ciśnienia tętniczego nie różniły się istotnie statystycznie wśród pacjentów z grupy I (153,6 &#177; 21,2 mm Hg) i grupy II (157,6 &#177; 27,9 mm Hg). Pacjenci z grupy podwyższonego ryzyka (grupa II) cechowali się wyższym indeksem BMI (31,6 &#177; 5,9) niż pacjenci z grupy I (28,7 &#177; 5,4) (p < 0,05). U pacjentów z grupy II zaobserwowano znacznie mniejszą frakcję wyrzutową (56,2% &#177; 9,1) niż u chorych z grupy I (63,2% &#177; 4,2) ( p < 0,05). Stwierdzono istotne statystycznie różnice w wynikach badań biochemicznych (stężenie kreatyniny, stężenie cholesterolu, frakcji HDL, triglicerydów oraz stężenia hemoglobiny) w badanych grupach pacjentów. Wśród pacjentów z grupy II zaobserwowano gorszą funkcję nerek (stężenie kreatyniny u pacjentów z grupy I - 0,85 &#177; 0,21mg/dl, u pacjentów z grupy II - 1,16 &#177; 1,02 mg/dl). W celu normalizacji ciśnienia tętniczego u pacjentów ze współistniejącymi chorobami częściej stosowano terapię wielolekową niż u pacjentów bez chorób współistniejących (grupa I - 0,7%, grupa II - 6,2%) (p < 0,05). Wnioski 1. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w wysokości ciśnienia tętniczego w wykonywanych pomiarach badanych grup pacjentów. 2. Pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka cechowała istotnie statystycznie gorsza funkcja nerek. 3. Mimo stosowania terapii wielolekowej wśród pacjentów ze współwystępującymi chorobami obciążającymi nie osiągnięto docelowych wartości ciśnienia tętniczego poniżej wartości 130/80 mm Hg.Background Arterial hypertension, treated insufficiently or untreated, is one of main factors leading to the development of atherosclerosis and one of the most frequent causes of cardiovascular morbidity and mortality. The aim of the study was to analyse retrospectively monitoring of arterial hypertension among patients treated in the outpatient clinic and to evaluate effectiveness of the treatment administered. Material and methods Retrospective analysis of the course and treatment of hypertension was performed based on medical data collected from 164 patients (males n = 79 (47%), females n = 89 (52.9%), mean age 51.6 &#177; 14.6 years. The study patients were divided into those without concomitant diseases (group I) and patients with concomitant diseases such as, diabetes, atherosclerosis (group II). Results Basing on the analysis, it was found that the values of arterial pressure were not statistically significantly different in group I (153.6 &#177; 21.2 mm Hg) and group II (157.6 &#177; 27.9 mm Hg). Patients from the higher risk group (group II) had elevated BMI (31.6 &#177; 5.9) in comparison with patients from group I (28.7 &#177; 5.4) (p < 0.05). A significantly lower ejective fraction (56.2 &#177; 9.1%) was revealed in patients from group II compared to patients from group I (63.2 &#177; 4.2%) (p < 0.05). Statistically significant differences were found in the results of biochemical examinations (creatinine concentration, cholesterol concentration, HDL fraction, TG and hemoglobin concentration) in the study groups. The worse kidney function was observed in patients from group II in comparison with patients from group I (creatinine concentration in group I - 0.85 &#177; 0.21 mg/dl, in group II - 1.16 &#177; 1.02 mg/dl). Multimedication therapy was administered more frequently to normalize arterial pressure in patients with concomitant diseases compared to patients without concomitant diseases (group I - 0.7%, group II - 6.2%) (p < 0.05). Conclusions 1. No statistically significant differences were found in the level of arterial pressure in the measurements taken in the study groups. 2. Patients from the higher risk group had the statistically significant worse function of the kidneys. 3. Despite multimedication therapy administered in patients with concomitant diseases, target levels of arterial pressure below 130/80 mmHg were not reached in this group

Nagły poranny wzrost ciśnienia tętniczego

Nadciśnienie tętnicze stanowi jeden z najważniejszych czynników ryzyka zmian w obrębieukładu sercowo-naczyniowego, przede wszystkim: udaru mózgu, choroby wieńcowej,zawału serca, niewydolności nerek. Ciśnienie tętnicze charakteryzuje się rytmemdobowym, najniższe wartości ciśnienia tętniczego obserwowane są około 3.00 (między2 a 3 godziną w nocy), nieznaczny wzrost wartości ciśnienia tętniczego stwierdza sięprzed przebudzeniem. Taki rytm dobowy występuje u osób z prawidłowym ciśnieniemtętniczym oraz u większości pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym. Porannywzrost ciśnienia tętniczego (morning surge) jest to wzrost najbardziej nasilonyw ciągu doby, ma on szczególne znaczenie ze względu na poranny wzrost incydentówsercowo-naczyniowych, ma duże znaczenie prognostyczne oraz terapeutyczne. Przyczynaminagłego porannego wzrostu ciśnienia tętniczego jest aktywacja układu współczulnegow godzinach porannych, wywołana dużym wzrostem wydzielania katecholamin,porannym szczytem wydzielania kortyzolu. Rytm dobowy przebiegający z spadkiemnocnym i nagłym porannym wzrostem ciśnienia tętniczego ma duże znaczenie kliniczne,gdyż u takich osób stwierdza się częstsze występowanie w godzinach porannychzaburzeń sercowo-mózgowo-naczyniowych. Celem leczenia jest zapobieganie porannymwzrostom ciśnienia tętniczego oraz zmniejszenia incydentów sercowo-naczyniowych.Aby skutecznie leczyć nagły poranny wzrost ciśnienia tętniczego, najlepiej jeststosować leki o przedłużonym czasie działania

Wpływ obecności cukrzycy na leczenie hipotensyjne w populacji chorych dializowanych

Wstęp Nadciśnienie tętnicze jest częstym zjawiskiem występującym u chorych z przewlekłą chorobą nerek, a także u pacjentów z cukrzycą. Stosowanie leków hipotensyjnych prowadzi do zmniejszenia zapadalności i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych w populacji chorych z cukrzycą, zwłaszcza z wysokim ryzykiem, do których należą pacjenci dializowani. Terapia niefarmakologiczna jest u nich na ogół niewystarczająca, a leczenie farmakologiczne, zwykle wielolekowe, powinno obejmować grupy leków charakteryzujące się dodatkowymi korzystnymi właściwościami. Celem badania była ocena wpływu obecności cukrzycy na leczenie hipotensyjne wśród chorych z przewlekłą chorobą nerek w stadium 5, poddawanych hemodializoterapii lub dializie otrzewnowej.Materiał i metody Do retrospektywnej analizy włączono 163 pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek (średnia wieku 62 lat), leczonych hemodializą lub dializą otrzewnową. Podczas wizyt ambulatoryjnych (w tym na zabiegach hemodializ) od chorych zebrano wywiad, mierzono ciśnienie tętnicze 2-krotnie podczas 3 kolejnych wizyt, oceniano BMI oraz wykonano badania laboratoryjne i echokardiografię serca. Badaną grupę pacjentów podzielono w zależności od obecności cukrzycy na: grupa I — pacjenci z cukrzycą, grupa II — pacjenci bez zdiagnozowanej cukrzycy. Przeanalizowano stosowane leki hipotensyjne w obu badanych grupach oraz wpływ obecności cukrzycy na kontrolę ciśnienia tętniczego oraz rodzaj przyjmowanych leków.Wyniki Do grupy I włączono 55 pacjentów (33,8%), a do grupy II — 108 osób (66,2%). Cukrzycę typu 1 miało 6 osób (10,9%). Pacjenci z grupy I byli istotnie statystycznie starsi (Me = 68 v. Me = 57 lata, p &lt; 0,05). Nie wykazano różnic pomiędzy badanymi grupami pod względem rozkładu płci oraz czasu leczenia dializami. U pacjentów z grupy I istotnie częściej stwierdzano wyższe wartości wskaźnika masy ciała (BMI) (29,85 ± 4,7 v. 24,9 ± 4,8 kg/m², p &lt; 0,05). Nie zanotowano znamiennej różnicy pomiędzy grupami w częstości występowania średnich wartości ciśnienia tętniczego powyżej 140/90 mm Hg oraz średniego skurczowego ciśnienia tętniczego. Chorzy z cukrzycą mieli znamiennie niższe ciśnienie tętnicze rozkurczowe (74,85 ± 12,4 v. 82,22 ± 12,5 mm Hg, p &lt; 0,05). Badanie echokardiograficzne wykazało istotnie większy wymiar aorty wstępującej (3,53 ± 0,3 v. 3,32 ± 0,4 cm, p &lt; 0,05) oraz przegrody międzykomorowej (1,28 ± 0,13 v. 1,21 ± 0,22 cm, p &lt; 0,05) w grupie chorujących na cukrzycę. Nie wykazano znamiennych różnic pomiędzy grupami w przyjmowaniu poszczególnych grup leków hipotensyjnych. W całej badanej populacji najczęściej stosowane były: beta-adrenolityki (u 72,4%) oraz antagoniści wapnia (u 66,9%). W grupie chorych z cukrzycą wykazano, że chorzy z typem 1 byli istotnie statystycznie młodsi oraz mieli niższe BMI niż pacjenci z typem 2. Nie wykazano różnic kontroli ciśnienia tętniczego oraz liczby stosowanych leków hipotensyjnych pomiędzy chorymi z różnym typem cukrzycy. Pacjenci z cukrzycą typu 1 przyjmowali beta-adrenolityk oraz sartan znamiennie częściej w porównaniu z chorymi z cukrzycą typu 2.Wnioski Nie wykazano istotnego wpływu obecności cukrzycy na rodzaj stosowanego leczenia hipotensyjnego. Ujawniono natomiast fakt mniejszego rozpowszechnienia leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny i sartanów w porównaniu z danymi z piśmiennictwa, co należałoby zmienić, zwłaszcza wśród pacjentów ze szczególnie wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Ponadto potwierdzono odwrotną rolę BMI u chorych dializowanych w porównaniu z populacją ogólną

Kontrola ciśnienia tętniczego u chorych dializowanych

Background Chronic kidney disease is associated with 18-fold increased cardiovascular risk. Hypertension (HTN) is an ubiquitous finding in dialysis patients and the blood pressure (BP) control is often very poor in this group. The etiology of HTN in end-stage renal disease is multifactorial thus BP control requires multidirectional, frequently aggressive, treatment and is one of the major challenge of nephrologists and hypertensiologists. The aim of the study was to assess blood pressure control in treated with haemodialysis (HD group) and peritoneal dialysis (PD group) patients. Material and methods The retrospective analysis of 168 (mean age 62y) patients: 104 haemodialysis and 64 peritoneal dialysis patients was made based on the medical documentation. The medical history, BP measurements &#8212; before and after three HD sessions in HD group and twice a visit during three visits in PD group, body mass, residual diuresis, laboratory tests, the presence of peripheral edema and the echocardiography were taken. The kind of using hypotensive drugs and the connection between the number of them, the presence of volume overload, the presence of residual diuresis and BP control was analyzed. Results HD patients were significantly older than PD group (Me = 64 v. Me = 57.5y, p < 0.05) and were treated with dialysis longer (Me = 33.6 v. Me = 27.5 mths, p < 0.05). There were no significant differences in the frequency of BP rates above &#8805; 140/90 mm Hg. Diastolic BP was significantly lower in HD group (74.49 &#177; 12.57 v. 83.78 &#177; 12.15 mm Hg, p < 0.05). The residual diuresis was less present in HD group (44% v. 62%, p < 0.05). The median 24-hour urine collection value was 50 ml in HD group and 350 ml in PD group, p < 0.05. The peripheral edema was observed significantly more often in PD group with uncontrolled BP (above 140/90 mm Hg) (72.2% v. 35.7%, p < 0.05). The mean body mass gain between the HD sessions in HD group was 2 &#177; 2.1 kg. The average amount of hypotensive drugs was 2 in HD and 3 in PD patients. The most used hypotensive drug was betablocker. PD patients were treated with ACE-I and ARB significantly wider (p < 0.05). There were no differences in Echo parameters. Conclusions There were a better BP and volume control in HD group. We affirmed the connection between BP control, volume status and the duration of dialysis, especially in PD patients. There should be the more aggressive salt dietary restriction and the better volume control in our PD patients and also ACE-I should be used more widely, particularly in patients with the high risk of cardiovascular disease. Arterial Hypertension 2011, vol. 15, no 3, pages 169&#8211;176.Wstęp Przewlekła choroba nerek charakteryzuje się niemal 18-krotnie zwiększonym ryzykiem sercowo- -naczyniowym. Nadciśnienie tętnicze powszechnie występuje u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, a kontrola ciśnienia tętniczego jest tu często niezadowalająca. Patogeneza nadciśnienia tętniczego w tej populacji ma charakter wieloczynnikowy, dlatego prawidłowa kontrola ciśnienia w tej grupie chorych wymaga wielokierunkowego, często bardzo intensywnego leczenia i stanowi wyzwanie dla nefrologów i hipertensjologów. Celem pracy była ocena kontroli ciśnienia tętniczego wśród chorych leczonych hemodializą (grupa HD) i dializą otrzewnową (grupa CADO). Materiał i metody Do retrospektywnej analizy danych uzyskanych z dokumentacji medycznej włączono 168 pacjentów (średnia wieku 62 lata): 104 leczonych hemodializą i 64 dializą otrzewnową. Podczas wizyt od chorych zebrano wywiad, mierzono ciśnienie tętnicze &#8212; u chorych z grupy HD przed i po trzech kolejnych zabiegach HD, u chorych z grupy CADO 2-krotnie podczas trzech kolejnych wizyt, oceniano masę ciała, diurezę resztkową i obecność obrzęków obwodowych oraz wykonano badania laboratoryjne i echokardiografię serca. Przeanalizowano stosowane leczenie hipotensyjne oraz związek pomiędzy liczbą przyjmowanych leków, obecnością przewodnienia i diurezą resztkową a kontrolą ciśnienia tętniczego. Wyniki Pacjenci z grupy HD byli istotnie statystycznie starsi w porównaniu z grupą pacjentów CADO (Me = 64 v. Me = 57,5 lat, p < 0,05) oraz byli leczeni dializami istotnie statystycznie dłużej (Me = 33,6 v. Me = 27,5 mies., p < 0,05). Nie zanotowano istotnych statystycznie różnic częstości występowania średnich wartości ciśnienia tętniczego powyżej &#8805; 140/90 mm Hg. Ciśnienie rozkurczowe było istotnie statystycznie niższe w grupie HD (74,49 &#177; 12,57 v. 83,78 &#177; 12,15 mm Hg, p < 0,05). U pacjentów z grupy HD rzadziej występowała diureza resztkowa (44% v. 62%, p < 0,05). Mediana diurezy wynosiła w grupie HD 50 ml, a w grupie CADO &#8212; 350 ml, p < 0,05. W grupie CADO istotnie częściej występowały obrzęki wśród pacjentów ze źle kontrolowanym ciśnieniem tętniczym (> 140/90 mm Hg) (72,2% v. 35,7%, p < 0,05). Przyrost masy ciała pomiędzy dializami u chorych z grupy HD wynosił średnio 2 &#177; 2,1 kg. Pacjenci HD mieli wyższe średnie stężenie potasu (5,11 &#177; 0,91 v. 4,72 &#177; 0,64 mmol/l, p < 0,05). W grupie HD stosowano średnio 2 leki hipotensyjne, a w grupie CADO &#8212; 3, p < 0,05. W całej badanej populacji najczęściej stosowanym lekiem był &#946;-adrenolityk. Pacjenci z grupy CADO istotnie częściej otrzymywali inhibitory konwertazy angiotensyny oraz leki blokujące receptor AT1 (ARB, angiotensin receptor blocker) w porównaniu z pacjentami HD (p < 0,05). Nie obserwowano istotnych różnic w obrazie echokardiograficznym serca.Wnioski Wykazano lepszą kontrolę ciśnienia tętniczego i stanu nawodnienia w populacji HD oraz potwierdzono istotny wpływ przewodnienia, a także czasu dializoterapii na ciśnienie tętnicze, szczególnie w grupie CADO. Należałoby wprowadzić bardziej restrykcyjne ograniczenia dotyczące spożycia sodu oraz lepszą kontrolę wolemii wśród badanych chorych dializowanych otrzewnowo. Ponadto, należałoby rozszerzyć stosowanie leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny, zwłaszcza wśród pacjentów ze szczególnie wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Nadciśnienie Tętnicze 2011, tom 15, nr 3, strony 169&#8211;176

Personalizowana opieka u chorych z przewlekłą chorobą nerek oparta na danych z genomiki

W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie medycyną personalizowaną, której celem jest to, aby właściwej osobie we właściwym czasie podać właściwy lek. Jednym z narzędzi umożliwiających stworzenie „szytych na miarę” strategii terapeutycznych są techniki omiczne, pozwalające na całościową ocenę wybranej grupy substancji w badanym układzie. Niniejsza praca przedstawia możliwości zastosowania badań genomicznych w nefrologii

Blood pressure control in kidney transplant recipients

Background Arterial hypertension is common after renal transplantation (Tx) and is present in about 70&#8211;90% kidney transplant recipients. It is one of major nonimmunologic risk factors that directly relate to patient and graft survivals. There are variety of causes that lead to hypertension after renal Tx: dependent on transplanted kidney, on native kidneys and related to immunosuppressive therapy. The choice of hypotensive drug depends not only on its possible impact on renal graft but also on the pharmacological interference with immunosuppressive medicines. The aim of the study was to assess blood pressure control in kidney transplant recipients. Material and methods The retrospective analysis of 190 (mean age 50 y) patients &#8212; 54% male and 46% female was made based on the medical documentation. The medical history, BP measurements twice a visit during three visits, laboratory tests (including cyclosporine level) were taken. The kind of hypotensive and immunosuppressive drugs and the connection between the number and kind of them and BP control was analyzed. Results Hypertension was present in 78% patients (n = 149). Mean blood pressure (BP) was 129.76 &#177; 12.76/79.3 &#177; 8.7 mm Hg. The study cohort was divided according to BP: group I (62 persons &#8212; 33%) with mean BP &#8805; 140/ /90 mm Hg, group II (128 persons) &#8212; with BP < 140/ /90 mm Hg. The time after Tx was 33.6 months in group I and 75.4 months in group II (p < 0.05). The median GFR, according to MDRD formula in group I comparing to group II was 67.7 v. 57.6 ml/min/1.72 m&#178;, respectively (p < 0.05). The cyclosporine level was significantly higher in the group with uncontrolled hypertension (132 v. 114.2 ng/ml; p = 0.0029). The most commonly used hypotensive drugs were &beta;-blocker (38.5%, n = 64), then Cablocker (28.7%, n = 48) and ACEI (24.5%, n = 41). Patients with uncontrolled BP used diuretics more often (9%, n = 4 v. 0.9%, n = 1, respectively; p = 0.011). The median number of antihypertensive agents used by one patient was 1; 55 patients (29%) were treated with no hypotensive drug and 1 patient used 4 drugs. BP was significantly higher in the males comparing to females (133.45 &#177; 10.57/81.21 &#177; 7.19 v. 125.46 &#177; 14.25/76.98 &#177; 9.8 mm Hg, respectively) (p < 0.05). There was adverse correlation between GFR and time after renal Tx (&#8211;0.2639, p = 0.0001). Conclusions Hypertension is a common finding in kidney transplant recipient. More than 1/3 of study population, especially those with shorter time after Tx, had abnormal BP based on office BP measurement. ABPM should be used to detect masked and hidden uncontrolled hypertension in this population. Too less hypotensive drug was used, particularly RAS blockers. More aggressive antihypertensive treatment using combined drugs, including RAS blocker, would provide adequate BP control in study cohort including kidney transplant recipients with high cardiovascular risk. Arterial Hypertension 2011, vol. 15, no 5, pages 283&#8211;289Wstęp Nadciśnienie tętnicze występuje u około 70&#8211; &#8211;90% pacjentów po transplantacji nerki (Tx) i należy do głównych nieimmunologicznych czynników bezpośrednio wpływających na przeżycie zarówno graftu, jak i pacjenta. Na rozwój nadciśnienia tętniczego w tej populacji wpływają czynniki zależne od nerki przeszczepionej, od nerek własnych oraz od rodzaju stosowanej immunosupresji. W wyborze konkretnych leków hipotensyjnych u chorych po Tx nerki należy brać pod uwagę zarówno wpływ leku na funkcję graftu, jak i możliwość interakcji z lekami immunosupresyjnymi. Celem pracy było oszacowanie kontroli ciśnienia tętniczego wśród chorych po przeszczepieniu nerki będących pod opieką Poradni Transplantacji Nerek w Białymstoku. Materiał i metody Do retrospektywnej analizy danych uzyskanych z dokumentacji medycznej włączono 190 pacjentów &#8212; 54% mężczyzn, 46% kobiet (śr. wieku 50 lat). Podczas wizyt od chorych zebrano wywiad, ciśnienie tętnicze mierzono dwukrotnie podczas 3 kolejnych wizyt, następnie wyliczano średnią arytmetyczną z dokonanych pomiarów, wykonano badania laboratoryjne, w tym pomiar stężenia cyklosporyny we krwi. Przeanalizowano stosowane leczenie hipotensyjne i immunosupresyjne oraz związek pomiędzy rodzajem i liczbą przyjmowanych leków a kontrolą ciśnienia tętniczego. Wyniki U 78% spośród badanych (n = 149) stwierdzono w wywiadzie występowanie nadciśnienia tętniczego. Średnie ciśnienie tętnicze w całej badanej grupie chorych wynosiło 129,76 &#177; 12,76/79,3 &#177; &#177; 8,7 mm Hg. Pacjentów podzielono na dwie grupy w zależności od wartości ciśnienia: grupa I (62 osoby, 33%) &#8212; pacjenci, u których średnie wartości ciśnienia tętniczego były co najmniej 140/90 mm Hg, grupa II (128 osób) &#8212; pacjenci, u których ciśnienie tętnicze było niższe niż 140/90 mm Hg. W grupie I czas, jaki upłynął od przeszczepienia nerki, wynosił 33,6 miesiąca, w grupie II &#8212; 75,4 miesiąca (p < 0,05). U pacjentów z grupy I mediana wartości przesączania kłębuszkowego (GFR), wyliczonego ze wzoru modification of diet in renal disease (MDRD), wynosiła odpowiednio w porównaniu z pacjentami z grupy II 67,7 v. 57,6 ml/min/1,72 m&#178; (p < 0,05). Stężenie cyklosporyny we krwi było istotnie wyższe w grupie z nieprawidłowym ciśnieniem tętniczym (132 v. 114,2 ng/ml; p = 0,0029). Najczęściej stosowanym lekiem hipotensyjnym w całej badanej populacji był &#946;-adrenolityk (u 38,5%, n = 64), następnie antagonista wapnia (28,7%, n = 48) i inhibitor konwertazy angiotensyny (24,5%, n = 41). Diuretyk istotnie częściej przyjmowali pacjenci z nieprawidłową kontrolą ciśnienia tętniczego (9%, n = 4 v. 0,9%, n = 1; p = 0,011). Mediana przyjmowanych przez jednego pacjenta leków, w całej badanej populacji wynosiła 1; 55 pacjentów (29%) nie przyjmowało leków hipotensyjnych, a jeden pacjent przyjmował leki z 4 grup. Analiza ciśnienia tętniczego w zależności od płci wykazała istotnie statystycznie wyższe wartości ciśnienia tętniczego (133,45 &#177; 10,57/81,21 &#177; 7,19 v. 125,46 &#177; 14,25/ /76,98 &#177; 9,8 mm Hg) w grupie badanych mężczyzn (p < 0,05). Wykazano także istotną ujemną korelację pomiędzy GFR a czasem po transplantacji nerki (&#8211;0,2639, p = 0,0001). Wnioski Nadciśnienie tętnicze powszechnie występuje wśród pacjentów po przeszczepieniu nerki. Ponad 1/3 badanej populacji, szczególnie z krótszym okresem po zabiegu Tx nerki, wykazuje nieprawidłową kontrolę ciśnienia tętniczego, ocenioną na podstawie pomiarów gabinetowych. Wydaje się zasadne przeprowadzenie oceny ciśnienia tętniczego metodą 24-godzinnej kontroli ciśnienia tętniczego (ABPM), w celu wykrycia przypadków nadciśnienia maskowanego oraz ukrytej nieprawidłowej kontroli ciśnienia tętniczego. Zwraca uwagę zbyt mała liczba stosowanych leków hipotensyjnych w badanej populacji chorych po Tx nerki, szczególnie blokujących układ renina&#8211;angiotensyna&#8211;aldosteron (RAA). Należałoby zintensyfikować leczenie hipotensyjne poprzez zastosowanie terapii złożonej, w tym lekiem blokującym układ RAA, co pozwoliłoby na uzyskanie prawidłowej kontroli ciśnienia tętniczego w tej populacji chorych, obarczonych szczególnie wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych. Nadciśnienie Tętnicze 2011, tom 15, nr 5, strony 283&#8211;28

WPŁYW STRESU PSYCHOFIZYCZNEGO NA WYSTĘPOWANIE NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO

Zachorowalność na nadciśnienie tętnicze jest w dużym stopniu związana z rozwojem cywilizacyjnym i narażeniem na różne bodźce stresowe. Cyklicznie powtarzający się zarówno ostry, jak i długotrwały stres może skutkować wystąpieniem lub progresją nadciśnienia tętniczego u osób z obniżonym progiem odporności na ten bodziec. W populacji ogólnej możemy wyodrębnić grupę osób, u której dochodzi do nadmiernej aktywacji intensywnej odpowiedzi współczulnej na bodziec stresowy. Ta grupa osób posiada predyspozycje do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym nadciśnienia tętniczego. Jako profilaktykę nadmiernych wzrostów ciśnienia tętniczego, będących odpowiedzią na stres psychofizyczny wykorzystuje się różne metody farmakologiczne i niefarmakologiczne [1-4]