Background Chronic kidney disease is associated with
18-fold increased cardiovascular risk. Hypertension (HTN)
is an ubiquitous finding in dialysis patients and the blood
pressure (BP) control is often very poor in this group. The
etiology of HTN in end-stage renal disease is multifactorial
thus BP control requires multidirectional, frequently
aggressive, treatment and is one of the major challenge of
nephrologists and hypertensiologists. The aim of the study
was to assess blood pressure control in treated with haemodialysis
(HD group) and peritoneal dialysis (PD group)
patients.
Material and methods The retrospective analysis of 168
(mean age 62y) patients: 104 haemodialysis and 64 peritoneal
dialysis patients was made based on the medical documentation.
The medical history, BP measurements — before
and after three HD sessions in HD group and twice
a visit during three visits in PD group, body mass, residual
diuresis, laboratory tests, the presence of peripheral edema
and the echocardiography were taken. The kind of using
hypotensive drugs and the connection between the number
of them, the presence of volume overload, the presence of
residual diuresis and BP control was analyzed.
Results HD patients were significantly older than PD
group (Me = 64 v. Me = 57.5y, p < 0.05) and were treated
with dialysis longer (Me = 33.6 v. Me = 27.5 mths,
p < 0.05). There were no significant differences in the
frequency of BP rates above ≥ 140/90 mm Hg. Diastolic
BP was significantly lower in HD group (74.49 ± 12.57 v.
83.78 ± 12.15 mm Hg, p < 0.05). The residual diuresis
was less present in HD group (44% v. 62%, p < 0.05). The
median 24-hour urine collection value was 50 ml in HD
group and 350 ml in PD group, p < 0.05. The peripheral
edema was observed significantly more often in PD group
with uncontrolled BP (above 140/90 mm Hg) (72.2% v.
35.7%, p < 0.05). The mean body mass gain between the
HD sessions in HD group was 2 ± 2.1 kg. The average
amount of hypotensive drugs was 2 in HD and 3 in PD
patients. The most used hypotensive drug was betablocker.
PD patients were treated with ACE-I and ARB
significantly wider (p < 0.05). There were no differences
in Echo parameters.
Conclusions There were a better BP and volume control
in HD group. We affirmed the connection between BP
control, volume status and the duration of dialysis, especially
in PD patients. There should be the more aggressive
salt dietary restriction and the better volume control in our
PD patients and also ACE-I should be used more widely,
particularly in patients with the high risk of cardiovascular
disease.
Arterial Hypertension 2011, vol. 15, no 3, pages 169–176.Wstęp Przewlekła choroba nerek charakteryzuje się
niemal 18-krotnie zwiększonym ryzykiem sercowo-
-naczyniowym. Nadciśnienie tętnicze powszechnie
występuje u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek,
a kontrola ciśnienia tętniczego jest tu często niezadowalająca.
Patogeneza nadciśnienia tętniczego w tej populacji
ma charakter wieloczynnikowy, dlatego prawidłowa
kontrola ciśnienia w tej grupie chorych wymaga
wielokierunkowego, często bardzo intensywnego leczenia
i stanowi wyzwanie dla nefrologów i hipertensjologów.
Celem pracy była ocena kontroli ciśnienia tętniczego
wśród chorych leczonych hemodializą (grupa
HD) i dializą otrzewnową (grupa CADO).
Materiał i metody Do retrospektywnej analizy danych
uzyskanych z dokumentacji medycznej włączono
168 pacjentów (średnia wieku 62 lata): 104
leczonych hemodializą i 64 dializą otrzewnową.
Podczas wizyt od chorych zebrano wywiad, mierzono
ciśnienie tętnicze — u chorych z grupy HD przed
i po trzech kolejnych zabiegach HD, u chorych
z grupy CADO 2-krotnie podczas trzech kolejnych
wizyt, oceniano masę ciała, diurezę resztkową i obecność
obrzęków obwodowych oraz wykonano badania
laboratoryjne i echokardiografię serca. Przeanalizowano
stosowane leczenie hipotensyjne oraz
związek pomiędzy liczbą przyjmowanych leków,
obecnością przewodnienia i diurezą resztkową
a kontrolą ciśnienia tętniczego.
Wyniki Pacjenci z grupy HD byli istotnie statystycznie
starsi w porównaniu z grupą pacjentów CADO
(Me = 64 v. Me = 57,5 lat, p < 0,05) oraz byli
leczeni dializami istotnie statystycznie dłużej (Me =
33,6 v. Me = 27,5 mies., p < 0,05). Nie zanotowano
istotnych statystycznie różnic częstości występowania
średnich wartości ciśnienia tętniczego powyżej
≥ 140/90 mm Hg. Ciśnienie rozkurczowe było istotnie
statystycznie niższe w grupie HD (74,49 ± 12,57
v. 83,78 ± 12,15 mm Hg, p < 0,05). U pacjentów
z grupy HD rzadziej występowała diureza resztkowa
(44% v. 62%, p < 0,05). Mediana diurezy wynosiła
w grupie HD 50 ml, a w grupie CADO — 350 ml,
p < 0,05. W grupie CADO istotnie częściej występowały
obrzęki wśród pacjentów ze źle kontrolowanym
ciśnieniem tętniczym (> 140/90 mm Hg) (72,2%
v. 35,7%, p < 0,05). Przyrost masy ciała pomiędzy
dializami u chorych z grupy HD wynosił średnio 2 ±
2,1 kg. Pacjenci HD mieli wyższe średnie stężenie
potasu (5,11 ± 0,91 v. 4,72 ± 0,64 mmol/l, p < 0,05).
W grupie HD stosowano średnio 2 leki hipotensyjne,
a w grupie CADO — 3, p < 0,05. W całej badanej
populacji najczęściej stosowanym lekiem był β-adrenolityk.
Pacjenci z grupy CADO istotnie częściej
otrzymywali inhibitory konwertazy angiotensyny
oraz leki blokujące receptor AT1 (ARB, angiotensin
receptor blocker) w porównaniu z pacjentami HD
(p < 0,05). Nie obserwowano istotnych różnic w obrazie
echokardiograficznym serca.Wnioski Wykazano lepszą kontrolę ciśnienia tętniczego
i stanu nawodnienia w populacji HD oraz potwierdzono
istotny wpływ przewodnienia, a także czasu
dializoterapii na ciśnienie tętnicze, szczególnie
w grupie CADO. Należałoby wprowadzić bardziej restrykcyjne
ograniczenia dotyczące spożycia sodu oraz
lepszą kontrolę wolemii wśród badanych chorych dializowanych
otrzewnowo. Ponadto, należałoby rozszerzyć
stosowanie leków z grupy inhibitorów konwertazy
angiotensyny, zwłaszcza wśród pacjentów ze szczególnie
wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Nadciśnienie Tętnicze 2011, tom 15, nr 3, strony 169–176
