Forgotten nineteenth-century words and expressions of religious vocabulary (on the example of the documents of the Sisters of Divine Providence)

W artykule zaprezentowane zostały wyrazy i związki wyrazowe z kręgu leksyki religijnej, które funkcjonowały w XIX-wiecznej polszczyźnie, a które nie występują we współczesnych tekstach o tematyce religijnej. Źródłem badanego materiału językowego są teksty XIX-wiecznych dokumentów Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej stanowiących normę prawną tej rodziny zakonnej: Zbiór Ustaw Zgromadzenia Panien Opatrzności (1857) i Ustawy Zgromadzenia Sióstr Opatrzności z 1882 roku. Analiza etymologiczno-strukturalna i semantyczna wyodrębnionych jednostek językowych, poświadczona cytatami odpowiednich zapisów, w których te wyrazy i połączenia występują, wskazuje, że prawie wszystkie wymienione w artykule zapomniane wyrazy i związki wyrazowe wyekscerpowane z dokumentów Zgromadzenia to archaizmy leksykalne. Archaizmem rzeczowym jest leksem pokutnica. Najczęściej powtarzającymi się w analizowanym materiale wyrazami są rzeczowniki admonitorka i pokutnica, następnie próbantka i kolejno frazeologizmy dawać pokuty, cnota gruntowna, rzeczownik szafarka i wyrażenie postępek duchowny. Leksemy cnota i pokora nabrały z kolei nieco negatywnego zabarwienia, zwłaszcza w rzeczywistości laickiej.The article presents words and expressions from the religious vocabulary which functioned in the nineteenth-century Polish language, and which do not exist in contemporary texts about religion. The source of the study is the nineteenth-century documents of the Sisters of Divine Providence that constitute the legal norms of that religious community: Zbiór Ustaw Zgromadzenia Panien Opatrzności (Collection of Regulations of the Assembly of Maidens of Providence) from 1857 and Ustawy Zgromadzenia Sióstr Opatrzności (Laws of the Sisters of Providence) from 1882. Etymological -structural and semantic analysis of the chosen linguistic units, attested by appropriate quotations in which these words appear, shows that almost all the forgotten words and expressions mentioned in the article taken from the documents of the Congregation of the Sisters of Divine Providence are lexical archaisms. The word pokutnica (penitent) is an archaism. Most often repeated in the analysed material words are the nouns admonitorka and pokutnica, then próbantka and idioms dawać pokuty, cnota gruntowna, the noun szafarka and idiom postępek duchowny. The words cnota (virtue) and pokora (humility) gained a slightly negative connotation, especially in secular reality

The subordinated of tomorrow : Croatian dystopian prose in the postcolonial approach

W literaturze chorwackiej, która od czasu rozpadu Jugosławii zdominowana była głównie przez tendencje neorealistyczne, na przestrzeni kilku ostatnich lat zaobserwować można gwałtowny rozkwit popularności dotychczas prawie nieobecnej dystopii. Zakres środków, którymi posługuje się fantastyka, umożliwia prezentację negatywnych tendencji współczesności na poziomie systemowym, bez konieczności przedstawienia jej poszczególnych epifenomenów. Narzędzi metodologicznych do analizy zaprezentowanych w niniejszym artykule utworów dostarcza refleksja postkolonialna, zaś kluczowymi narzędziami operacyjnymi w proponowanej interpretacji chorwackiej prozy dystopijnej są kategorie wykluczenia, podporządkowania i władzy, zaczerpnięte przede wszystkim z filozofii Michela Foucaulta oraz z prac kontynuatora jego myśli - Giorgio Agambena, a także kwestie relacji i głębokich podziałów pomiędzy centrum a peryferiami, przemocy epistemicznej oraz dyskursu postkolonialnego.In the Croatian literature, which since the collapse of Yugoslavia has been dominated mainly by neo-realistic trends, over the past few years the rapid growth of popularity of dystopia - a genre which until now almost did not occur - can be observed. The means used in the work of fiction allow for representation of the present-day negative trends at the system level, without the need to present individual epiphenomena. Methodological tools, used for the analysis of the literature presented in this article, are provided by the postcolonial reflection, and the key operational tools used in the proposed interpretation of the Croatian dystopian fiction are categories of exclusion, subordination and authority, derived directly from the philosophy of Michel Foucault and the works of his continuator - Giorgio Agamben, as well as the issues connected to the relations and deep divisions between the center and the peripheries, the epistemic violence and the post-colonial discourse

Thirty years of discourse completion test in contrastive pragmatics research

Discourse Completion Test (DCT) became a very popular research instrument after the publication of the infl uential Blum-Kulka & Olshtain’s (1984) paper titled “Requests and apologies: a cross-cultural study of speech act realization patterns (CCSARP)”. Hundreds and thousands of papers employing the data collection instrument, originally developed by Blum-Kulka in 1982, have been published since then, and the controlled elicitation procedure has left a very important mark on the way in which speech acts have been studied cross-culturally. DCT has its strong supporters as well as pronounced enemies, but its contribution to the development of the fi eld cannot be questioned. The paper presents an overview of the advantages and disadvantages of the data collection tool, as well as a synthesis of the most important fi ndings which it has managed to yield so far. Major directions of research are summarized and possible future developments outlined

[Anna Borowska, Avialinguistics. The Study of Language for Aviation Purposes. Frankfurt am Main: Peter Lang 2017, ISBN 978-3-631-72138-4, 334 pages]

Recenzja książki Anna Borowska, Avialinguistics. The Study of Language for Aviation Purposes. Frankfurt am Main: Peter Lang 2017, ISBN 978-3-631-72138-4, 334 page

What you'll never manage to read : the small print component of televised commercials for erection stimulants

The law is not effective in forcing the advertisers to communicate complete and reliable information about advertised products: the mere inclusion of written disclosures does not guarantee their successful perception, let alone comprehension. TV commercials are especially troublesome in this respect, because not only are the disclaimers presented in microscopic font size, but their display time challenges the perceptive abilities of even the most effi cient readers, not to mention the distracting effect of the simultaneously presented visual images and voice-overs. Yet, their effective comprehension could very often signifi cantly modify the overall message and in this way lead to altered (often in a way unfavourable for the advertiser) persuasive effect. The study presents the ways in which the small print components interact with the information presented by means of the more conspicuous linguistic and pictorial items in a collection of 20 Polish TV commercials for erection stimulants. In particular, attention is given to the potential changes in the communicated message in the conditions of full comprehension and intake of the small print items

Optimal innovation in press advertisements

The discourse of advertising offers an environment conducive to the exploitation of novelty in language. Novelty can be conceptualised as an opposite of salience (Giora, 2003), being also a graded feature. Giora claims that there exists a specifi c level of novelty, which evokes pleasurable experience in recipients. She proposes Optimal Innovation Hypothesis, which may be implied in the investigation of various types of discourse marked with high originality. The paper reports on two studies. The initial one, described in Wojtaszek (2011), focused on the appreciation of three alternative versions of Polish and British advertising slogans, while the subsequent one is the attempt to fi nd a relationship between the previous fi ndings and the degree of legibility of the investigated texts. In the appreciation task the plain formulations received the lowest scores, followed by the highly innovative slogans, with the optimally innovative formulations ranking highest. In the task where evaluation of clarity was performed, the plain formulations turned out to be the easiest, the optimally innovative slogans were a bit more diffi cult, and the highly innovative ones the least conspicuous. A number of interesting dependencies were also found, suggesting further developments for the futur

Deciphering radio commercials - a pragmatic perspective

Niniejsza praca stanowi próbę opisu strategii perswazyjnych wykorzystywanych w polskich i angielskich reklamach radiowych, opisu sporządzonego za pomocą narzędzi badawczych z zakresu klasycznej pragmatyki językowej. Z jednej strony można ją potraktować jako pragmatyczną analizę konkretnej odmiany tekstu, z drugiej zaś — jako studium porównawcze, mające na celu uchwycenie najważniejszych różnic występujących pomiędzy reklamami angielskimi i polskimi. Rozdział I poświęcono prezentacji literatury, zawierającej pozycje podobne zarówno pod względem przedmiotu, jak i metod badawczych do prac przedstawionych w następnych rozdziałach: G. Leecha English in Advertising (1966), M. Geisa The Language of Television Advertising (1982), K. Tanaki Advertising Language (1994), G. Myersa Words in Ads (1994), G. Cooka The Discourse of Advertising, a z rodzimych opracowań — książka J. Bralczyka Język na sprzedaż (1996). W rozdziale II zamieszczono krótką historię reklamy. To spojrzenie w przeszłość zostało podyktowane chęcią ukazania źródeł tego tak powszechnego dziś zjawiska oraz prześledzenia zmian, jakim reklama podlegała w trakcie swojego rozwoju. W jej uwarunkowaniach historycznych odnajdujemy przyczyny wielu współczesnych tendencji, takich jak skrótowość komunikatów reklamowych czy użycie pewnych określonych konstrukcji składniowych, oraz obserwujemy genezę różnorodności form stosowanych współcześnie w reklamie. Dwa pierwsze rozdziały stanowią wprowadzenie do zasadniczej części rozprawy, którą rozpoczyna rozdział III. Zawiera on próbę zdefiniowania reklamy jako osobnego gatunku oraz wyodrębnienia jej charakterystycznych cech, wyróżniając język reklamy spośród innych typów wypowiedzi, a także ustalenia dotyczące materiału i metod badawczych. Rozdział IV jest poświęcony wykorzystaniu wyrażeń indeksykalnych w reklamie. Najwięcej można tu powiedzieć o deiksie osobowej, w pewien charakterystyczny sposób kodującej role nadawcy i odbiorcy komunikatu reklamowego. Zauważono na przykład tendencję do unikania przez nadawcę reklamy mówienia o sobie w pierwszej osobie, preferowana jest zaś prezentacja producenta przez osoby trzecie. Reklamy angielskie są bardziej bezpośrednie od polskich w tym sensie, że bardzo często namawiają odbiorcę do podjęcia pewnych określonych działań, podczas gdy reklamy polskie nastawione są bardziej na zrobienie wrażenia i rzadziej namawiają nas do jakichś czynów, a tym samym rzadziej się do nas zwracają. W rozdziale V autor zajmuje się perswazyjnym zastosowaniem presupozycji w reklamie. Po zbadaniu korpusu danych okazało się, że do najważniejszych zadań presupozycji należą: wstępna selekcja odbiorców danego komunikatu, perswazja za pomocą grzeczności i pochlebstw oraz pseudohipnotyczne sugerowanie pewnych postaw i poglądów. Pewną niespodzianką było to, że presupozycja nie należy do ulubionych strategii perswazyjnych stosowanych przez nadawców reklam. Znaczeniu implikatury i ukrytych znaczeń w perswazyjnym oddziaływaniu reklamy poświęcono szósty, najdłuższy rozdział rozprawy. Analiza oparta jest na dwóch, najbardziej chyba znanych teoriach próbujących wyjaśnić mechanizmy powstawania implikatury: „regule kooperacji” Grice’a (1975) oraz związanych z nią maksymach konwersacyjnych oraz teoriach relewancji Sperbera i Wilsona (1986). Uciekanie się nadawców reklamy do ukrywania pewnych komunikatów i sugestii w implikaturze ma wiele przyczyn. Wiąże się to często z kwestiami dotyczącymi prawdy i fałszu oraz ich prawnymi uwarunkowaniami, możliwościami różnorakiego oddziaływania na różnych odbiorców, koniecznością maskowania asocjacji z prymitywnymi instynktami odbiorców, a w szczególności z aluzyjnym traktowaniem seksu, potrzebą wytworzenia iluzyjnej zażyłości z odbiorcą oraz z otwarciem sobie drogi do jego emocjonalnych reakcji, z pominięciem racjonalnego filtra bodźców. W rozdziale VII przedstawiono analizę reklam na podstawie teorii aktów mowy. Jeżeli przyjmiemy, że reklama jest pewnym szczególnym rodzajem „wydarzenia mownego” (speech event), rozpoznawalnym kontekstualnie jako taki a nie inny typ wypowiedzi, można wnioskować, że napotkamy w nim pewne konkretne typy aktów mowy, najczęściej o pośrednim charakterze. W analizowanych reklamach znajdujemy więc takie akty mowy, jak ogłoszenia, deklaracje, oferty, obietnice, apele, ostrzeżenia oraz życzenia. Występowanie właśnie tych aktów mownych jest motywowane ich perswazyjną funkcją, a sam cel reklamy niejako wyznacza siłę illokucyjną, na podstawie której zostały tu one sklasyfikowane. Rozdział VIII, ostatni, jest bardziej wnikliwym studium czterech wybranych reklam, w których autor próbuje ukazać współgranie różnych występujących w nich strategii ukierunkowanych na wypracowanie ich potencjału perswazyjnego. Ponieważ poprzednie rozdziały w nieco sztuczny sposób skupiały się na wybranych elementach reklam w ramach zastosowania narzędzi badawczych, rozdział VIII niejako rekompensuje tę fragmentaryczność opisu, ukazując, w jaki sposób siła perswazyjna reklam jest wypadkową wszystkich użytych w nich strategii. Uzupełnieniem książki jest dodatek zawierający transkrypt wszystkich analizowanych w niej reklam

Positive attitude change to school - Narrative inquiry into adolescent students' lived experiences

This thesis reports on a qualitative research study that investigated adolescent students‟ experiences of positive attitude change to school. The literature review situates the research of students‟ attitude changes to school within the affective component of the multidimensional construct of student engagement and identifies this field and the phenomenon of positive attitude change to school as underresearched and under-theorised. Narrative inquiry methodology was applied in order to provide a detailed description of students‟ lived experiences and generate knowledge to fill the existing gap of how such an experience manifests itself. Eight students, who self-reported to have experienced positive attitude change to school, shared stories through in-depth semi-structured interviews of how the attitude change came about, who or what influenced it, and what meaning they attached to it in relation to its impact on their engagement and wellbeing. Students‟ attitudes to school are predominantly examined through quantitative research, whereas this study provided a unique and nuanced insight into attitude change based on the qualitative paradigm and a social constructionist view of the experience from the students‟ vantage point. Students‟ narrative accounts are compared and contrasted with each other to identify five resonant threads associated with the experience of positive attitude change to school. Data analysis suggests that positive attitude change to school has a significant impact on student engagement in learning and student wellbeing through its embodiment of perceived positive emotions associated with being at school. It consequently illustrates the relevance of broadening the understanding of such an experience to address the critical issue of disengagement in adolescent students. Key findings indicate that students develop a negative attitude to school when personal problems remain unresolved or have been insufficiently addressed within the school environment; no “helping hand” was there to assist these ambitious students who were struggling to engage in learning due to their experience of negative emotions at school. This research study has revealed that a negative attitude to school does not necessarily equate to a negative attitude to learning. Students‟ perception of the available support, both from the teachers and the services offered at school, is a critical factor in the transformation of their attitudes to school. Further, the students who participated in this study did not themselves feel that they were equipped with the required knowledge and skills to manage their personal problems effectively in order to maintain their engagement in learning. Only after having “hit rock bottom” and having sought help from outside the school environment were the students able to apply a different perspective to their circumstances that was associated with positive attitude change to school. From this research study it can be concluded that a student‟s positive attitude to school is a requirement for successful social and academic outcomes, and it is an educational goal in itself regarding the notion of developing lifelong learners. Personal problems and their impact on student engagement and wellbeing need to be acknowledged and catered for within the school environment. School support services must proactively extend a helping hand to students who have a negative attitude to school. Further, students need to develop selfefficacy regarding their personal wellbeing so that they become confident to act autonomously in solving their situations at school that are characterised by the difficult negative emotions that they are experiencing. Students‟ attitudes to school and the complexity of the multidimensional construct of student engagement need to be considered in the development of initiatives to address adolescent student disengagement and in the development of student wellbeing frameworks.Doctor of Philosoph