Nieślubne potomstwo władców Europy Środkowej w XIV wieku

Out-of-wedlock offspring of the Rulers in Central Europe in the 14th c.On the example of the rulers of Central Europe in the 14th century, the author showed not only the phenomenon of illegitimate offspring of kings, but above all, he drew attention to their social status. Undoubtedly, it was the out-of-wedlock offspring of king Kazimierz Wielki /Casimir the Great/ that occupied the lowest position on the social ladder (3 illegitimate sons: Niemierz, Jan and Pełka), about whom little is known, whereas more detailed information concerning it is known from the writings of historian Jan Długosz who lived in the 15th century. The natural sons of the Polish king were completely forgotten by their father who did not ensure them decent posts and offices. The plight of the illegitimate children of the Czech and Hungarian rulers is quite different. Almost every illegitimate son of a Czech or Hungarian king became a bishop or else received another high church benefice, ensuring a high level of material existence. Koloman, the son of Charles Robert, became a bishop of Győr; Jan Voltek, the son of the Czech king Vaclav II, became a bishop of Olomuniec; Nicolas, the son of John of Luxemburg, was the bishop of Naumburg, and subsequently a patriarch of Aquilea. Whereas Elizabeth, the daughter of Vaclav II (or III), became an abbess. A career within the church seemed to be quite natural for the illegitimate offspring of the ruling families, as they were deprived of the rights to inherit the crown

Chrzest Węgier

W artykule przedstawiono okoliczności przyjęcia przez Węgry wiary chrześcijańskiej w latachsiedemdziesiątych X wieku, za czasów księcia Gejzy, i późniejsze działania misjonarzy w zakresiekrzewienia nowej wiary. Pierwsze próby chrystianizacji Węgrów miały miejsce w połowieX stulecia ze strony Bizancjum, ale po klęsce wojsk węgierskich w bitwie nad rzeką Lechw 955 roku ówcześni przywódcy Madziarów zwrócili się w stronę chrześcijaństwa łacińskiego.W wyniku prośby księcia Gejzy skierowanej do cesarza Ottona I przybył na Węgry Brunonz Sankt Gallen, którzy nie tylko ochrzcił rodzinę książęcą, ale także kilka tysięcy Węgrów.Późniejsze działania misyjne prowadzili, z różnym skutkiem, misjonarze: Wojciech, Brunonw Kwerfurtu i Gellért. Szczególną sympatię wśród Węgrów zyskał sobie Gellért, przybyszz Wenecji, który poniósł męczeńską śmierć w trakcie pogańskiego powstania w 1046 roku

Jan Kośmider from Ostrzeszów. A Forgotten Medic from the Beginning of the Sixteenth Century

W artykule ukazano sylwetkę Jana Kośmidera, zapomnianego lekarza z początku XVI w. Jan po studiach odbytych w Krakowie wykładał przez kilka lat (1499- 1503) na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Uniwersytetu Krakowskiego. W 1511 r. uzyskał w Bolonii stopień doktora medycyny. Po powrocie do Polski inkorporował się do Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Krakowskiego. W 1513 r. był dziekanem tegoż fakultetu. Dał się poznać jako wytrwały obrońca prawa do wykonywania zawodu medyka tylko przez osoby legitymujące się doktoratem z tej dziedziny, za co czasami spotykały go szykany. Kariera Jana Kośmidera w Uniwersytecie Krakowskim była krótka ze względu na rychłą śmierć medyka w 1516 r. w trakcie panującej wówczas w Krakowie zarazy.This article presents the life of Jan Kośmider, a forgotten physician from the beginning of the sixteenth century. After studying in Cracow, Jan lectured for several years (1499-1503) in the Faculty of Liberal Arts at the University of Krakow. In 1511, he obtained a doctorate in medicine in Bologna. After returning to Poland, he joined the Faculty of Medicine at the University of Krakow. He became the dean of that faculty in 1513. He was known as a persistent defender of restricting the right to practice medicine to only individuals holding a doctorate in the field, for which he was sometimes harassed. The career of Jan Kośmider at the University of Krakow was short due to his early death in 1516 during an outbreak of plague in Cracow at the time

Nieślubne potomstwo władców Europy Środkowej w XIV wieku

Out-of-wedlock offspring of the Rulers in Central Europe in the 14th c.On the example of the rulers of Central Europe in the 14th century, the author showed not only the phenomenon of illegitimate offspring of kings, but above all, he drew attention to their social status. Undoubtedly, it was the out-of-wedlock offspring of king Kazimierz Wielki /Casimir the Great/ that occupied the lowest position on the social ladder (3 illegitimate sons: Niemierz, Jan and Pełka), about whom little is known, whereas more detailed information concerning it is known from the writings of historian Jan Długosz who lived in the 15th century. The natural sons of the Polish king were completely forgotten by their father who did not ensure them decent posts and offices. The plight of the illegitimate children of the Czech and Hungarian rulers is quite different. Almost every illegitimate son of a Czech or Hungarian king became a bishop or else received another high church benefice, ensuring a high level of material existence. Koloman, the son of Charles Robert, became a bishop of Győr; Jan Voltek, the son of the Czech king Vaclav II, became a bishop of Olomuniec; Nicolas, the son of John of Luxemburg, was the bishop of Naumburg, and subsequently a patriarch of Aquilea. Whereas Elizabeth, the daughter of Vaclav II (or III), became an abbess. A career within the church seemed to be quite natural for the illegitimate offspring of the ruling families, as they were deprived of the rights to inherit the crown

Chrzest Węgier

W artykule przedstawiono okoliczności przyjęcia przez Węgry wiary chrześcijańskiej w latachsiedemdziesiątych X wieku, za czasów księcia Gejzy, i późniejsze działania misjonarzy w zakresiekrzewienia nowej wiary. Pierwsze próby chrystianizacji Węgrów miały miejsce w połowieX stulecia ze strony Bizancjum, ale po klęsce wojsk węgierskich w bitwie nad rzeką Lechw 955 roku ówcześni przywódcy Madziarów zwrócili się w stronę chrześcijaństwa łacińskiego.W wyniku prośby księcia Gejzy skierowanej do cesarza Ottona I przybył na Węgry Brunonz Sankt Gallen, którzy nie tylko ochrzcił rodzinę książęcą, ale także kilka tysięcy Węgrów.Późniejsze działania misyjne prowadzili, z różnym skutkiem, misjonarze: Wojciech, Brunonw Kwerfurtu i Gellért. Szczególną sympatię wśród Węgrów zyskał sobie Gellért, przybyszz Wenecji, który poniósł męczeńską śmierć w trakcie pogańskiego powstania w 1046 roku

Fame, glory and rumour. Vladislaus of Varna as king of Hungary

The author discusses Vladislaus’s of Varna reign in Hungary (1440–1444), highlighting those issues connected with the King which have recently been widely discussed and which cover three areas. The first one concerns the alleged disappearance of Vladislaus of Varna during the Battle of Varna (1444). In historiography, there are various fantastic theories about Vladislaus’s of Varna further life after the battle – their authors are usually amateur historians who unjustifiably reject the information given in many Turkish chronicles which report the death of the King during the battle. The most popular theory concerns the King’s staying on the Portuguese island of Madeira. Some even believe that Vladislaus got married there and was Christopher Columbus’s father. Another issue which has recently been hotly debated is the issue of the King’s alleged homosexuality, which even led to regarding him as an informal patron of gay men in Central Europe. Proponents base their theory on the chronicle of Jan Dlugosz, who rather had in mind sexual promiscuity of the ruler; therefore, the chronicler’s statement that the king was in marium libidinem proclivus should probably be understood in such a way. In this article the author also discusses the issue of the burial place of the King in the light of the recent initiative of the Bulgarian intellectuals who believe that the remains of Vladislaus of Varna should be sought in the Greek chapel in a place called Ak Yazala Baba (today Obrocziszte village near Varna).Autor omawia panowanie Władysława Warneńczyka na Węgrzech (1440–1444), akcentując te zagadnienia, które w odniesieniu do postaci króla są w ostatnim czasie żywo dyskutowane. Chodzi głównie o trzy wątki. Pierwszy z nich dotyczy rzekomego zniknięcia Warneńczyka podczas bitwy pod Warną (1444). W historiografii występują różne fantastyczne teorie o losach Warneńczyka po tej bitwie (ich autorami są zazwyczaj historycy amatorzy, którzy bezpodstawnie odrzucają przekazy wielu kronik tureckich donoszących o śmierci monarchy podczas bitwy). Najbardziej popularna teoria dotyczy królewskiego pobytu na portugalskiej wyspie Madera. Niektórzy uważają nawet, że Władysław ożenił się tam i spłodził Krzysztofa Kolumba. Drugim zagadnieniem żywo ostatnio dyskutowanym jest sprawa rzekomej orientacji homoseksualnej władcy, co doprowadziło nawet do okrzyknięcia go nieformalnym patronem gejów w Europie Środkowej. Zwolennicy tego poglądu opierają się na przekazie kroniki Jana Długosza, który raczej miał na myśli pewną obyczajową rozwiązłość władcy (tak zapewne rozumieć należy użyte przez kronikarza sformułowanie, że król był in marium libidinem proclivus). W artykule autor zajął się także kwestią pochówku króla w świetle ostatniej inicjatywy intelektualistów bułgarskich, którzy uważają, że szczątków Władysława Warneńczyka należy poszukiwać w kaplicy greckiej w miejscu zwanym Ak Yazala Baba (dzisiejsza wieś Obrocziszte w pobliżu Warny)

Wykaz Polaków wypromowanych na uniwersytecie w Bolonii w drugiej połowie XV w.

A List of Poles Promoted at the University of Bologna in the Second Half of the Fifteenth CenturyDuring the second half of the fifteenth century Polish students frequently arrived to North Italy in order to obtain doctoral degrees. The author analysed this phenomenon at the university of Bologna. Pertinent research shows that during the titular period the university in question was a prime academic centre and the destination of Poles seeking doctoral diplomas. The article presents a list of 21 Poles promoted in Bologna during the second half of the fifteenth century, with each biogramme containing an outline of a career after receiving the degree. Studies in Bologna were chiefly an element of a Church career. As a rule, the courses were attended by persons who already possessed a Church prebend, for whom a doctoral degree offered the perspective of a further and greatly promising career