The phenomenological-personalist philosophy of education by Edith Stein and her thoughts on the education of women

Obecnie zainteresowanie dziełem E. Stein ciągle rośnie, ale orientowane jest ono przede wszystkim na interpretację opinii filozoficznych oraz religijnych. Mniejsza uwaga poświęcana jest opiniom na temat wychowania i wykształcenia człowieka. Okazuje się również, iż Edyta Stein wyraziła cały szereg cennych myśli związanych z teorią i praktyką pedagogiczną. Historię myślenia filozoficznego XX wieku wzbogacono, dzięki opiniom Edyty Stein, o fenomenologiczno-personalistyczne badanie problematyki dotyczącej człowieka i jego istnienia. Specyfika jej podejścia do rozwiązywania problemów wyróżnia się tym, iż łączy w sobie filozoficzną metodę fenomenologii z chrześcijańską nauką oraz filozofią tomizmu. Rzeczywistość ta miała bezpośredni wpływ także na nowe poglądy związane z filozofią wychowania. Pierwszą część artykułu poświęcono właśnie tym filozoficznym i antropologicznym wyjściom oraz wychowaniu człowieka w dziele Edyty Stein. Natomiast drugą część artykułu poświęcono konkretyzacji jej opinii na temat indywidualnego powołania w posłannictwie kobiety i jej pozycji społecznej. Z tych punktów wyjścia wynikają cele pedagogiczne i konkretyzowanie zadania wychowania.The demand for the work of Edith Stein has been growing, but it includes mainly the interpretation of her philosophical and religious thoughts, wiThless attention being paid to her opinions on the education of man. At the same time, it turns out that also in this field the scholar expressed many valuable ideas related to pedagogical theory and practice. The history of the philosophical thinking of the 20Thcentury has been enriched by Edith Stein's phenomenological-personality research into issues related to man and his existence. A special feature of her approach to these topics is that she combines the philosophical method of phenomenology with the Christian teachings and philosophy of Thomism. This fact had a direct impact on the new perspectives she adopted in the philosophy of education. The first part of the article deals with the philosophical and anthropological background and the education of man in Stein's work. The second part, in turn, focuses on the specific expression of her thoughts on the individual determination of the role and the status of woman. With these points of departure in mind, we can arrive at further aims and tasks of education

Výchova k hodnotám v slovenskej rodine

N/

Poland – Slovak regional relationships and development of minority Slovak schools in Poland in the Upper Orava region

Artykuł dotyczy sytuacji edukacji mniejszości słowackiej w regionie Górnej Orawy w Polsce. Sytuację i ogólny stan rozwoju edukacji mniejszościowej ocenia się głównie z perspektywy historycznego rozwoju warunków społecznych, co wpłynęło nie tylko na politykę szkolną, ale również szeroko rozumiany rozwój myślenia pedagogicznego w Polsce. W ciągu ponad dwóch stuleci (od XVIII wieku do chwili obecnej) ułożono wiele historycznych kamieni milowych w przygranicznych stosunkach polsko-słowackich, które również wpłynęły na funkcjonowanie słowackich szkół w Polsce. Znajduje to odzwierciedlenie w sporach terytorialnych i językowych, które wpływają głównie na tożsamość narodową Słowaków. Autorka zastanawia się nad znaczeniem i misją regionalnych szkół mniejszościowych w obszarze przygranicznym Polski i Słowacji, jakim jest Górna Orawa. Podkreśla jednoczącą rolę i promowanie dobrego współistnienia i kształtowania otwartej i obywatelskiej tożsamości narodowej (etnicznej) Słowaków mieszkających w Polsce w regionie Górnej Orawy.The study deals with the situation of the minority (Slovak) education in the Upper Orava region in Poland. The situation and overall state of development of minority education is evaluated mainly from the perspective of historical development of social conditions that not only influenced the school policy, but in some aspects, also reflected the wider understood development of pedagogical thinking in Poland. Over roughly more than two centuries (from the 18th century to the present), a number of historical milestones in Polish – Slovak relationships have taken place, which also affected the functioning of Slovak minority schools in Poland. It is reflected  in the territorial and language disputes that affect mainly the national identity of the Slovaks. This paper reflects on the meaning and mission of regional minority schools in this border area of Poland. It emphasizes their unifying role, promoting good coexistence and the formation of an honest and civic open national (ethnic) identity of Slovaks living in Poland in the Upper Orava region

Bonding as the Basis for Family Education to Relationships

The author presents selected theories explaining the phenomenon of bonding taking interdisciplinary perspective and understands it in the context of family education. Due to this eclectic approach, she aims to extract knowledge adequate to the needs of modern parents, whose competences in the field of intra-family relations seem insufficient and require pedagogical interventions. The article consists of five sections. The first subject of the analysis is the phenomenon of bonding based on J. Bowlby’s theory. In the second section it was identified in family education. The third section provides guidance on how to shape bonding relationships through family education. In the fourth and fifth section the same problem is considered in terms of personality development and family socialization respectively.Autorka z perspektywy interdyscyplinarnej prezentuje wybrane teorie wyjaśniające fenomen przywiązania i odczytuje go w kontekście wychowania rodzinnego. Przez to eklektyczne postępowanie zmierza do wyodrębnienia wiedzy adekwatnej do potrzeb współczesnych rodziców, których kompetencje w zakresie relacji wewnątrzrodzinnych wydają się niewystarczające i wymagają podjęcia działania pedagogicznego. Artykuł składa się z pięciu sekcji. W pierwszej przedmiotem analizy jest fenomen przywiązania w ujęciu teorii J. Bowlby’ego. W drugiej sekcji zidentyfikowano go w wychowaniu rodzinnym. Trzecia sekcja zawiera wskazania odnośnie sposobu kształtowania relacji przywiązania przez wychowanie rodzinne. W czwartej i piątej ten sam problem rozważany jest od strony rozwoju osobowości i socjalizacji rodzinnej

Cele szkoły i edukacji okresu międzywojennego w Pierwszej Republice Czechosłowackiej

W artykule starano się zmapować uwarunkowania społeczno-polityczne na Słowacji w okresie międzywojennym, które wpływały na sytuację rodzin i edukacji. Po utworzeniu wspólnego państwa Czechów i Słowaków - I Republiki Czechosłowackiej (1918) pojawiły się nowe okoliczności działania dla ruchów reformatorskich i idei pedagogicznych. Tekst koncentruje się na wydarzeniach społecznych i przemianach, które kierują systemem szkolnym i edukacją. Artykuł szczegółowo analizuje, co zainspirowało edukację i praktyczne funkcjonowanie szkół na Słowacji w nowej formacji państwowej wielonarodowej Republiki. Uzyskany obraz mówi o stanie reform w edukacji z ich przenikaniem również do wzorca wychowania rodzinnego na Słowacji, częściowo w porównaniu z warunkami w Czechach. Cele kształcenia i wychowania tego okresu przedstawiane są na podstawie dokumentów historycznych, pochodzących z przeglądu dostępnej literatury pedagogicznej i prasy. Zajęto się także pytaniem, jakie idee ideologiczne lat międzywojennych wpłynęły na wyznaczanie celów wychowania w rodzinie. Czym kierowali się rodzice w swoim codziennym działaniu pedagogicznym na początku XX wieku i w okresie międzywojennym? Artykuł daje zatem również wgląd w historię życia codziennego rodzin słowackich i wychowanie rodzinne w okresie międzywojennym.The paper has the ambition to map the social and political situation in Slovakia in the period between the two world wars which had impact on the situation of families and education. After the establishment of a common state of Czechs and Slovaks - the 1st Czechoslovak Republic (1918), there were new conditions for reform movements and ideas of pedagogical thinking. The study is focusing on social events and transformations that guide the school system and education. The paper analyses specifically, what inspired the education and practical functioning of schools in Slovakia in this new state formation of the multinational Republic. The obtained picture tells about the state of reforms in education with its penetration into also into the family education pattern in Slovakia is partially compared with the conditions in the Czech Republic. The educational and upbringing objectives of this period are presented through the statements of historical documents, from a review of available educational literature and the press. We also deal with the question, what ideological ideas of the interwar years had an impact on the setting of goals and in family education. What did parents follow in their daily upbringing at the beginning of the 20th century and in the era between the two world wars? The paper, therefore, gives also the insight into the history of everyday life of Slovak families and into the family education in the interwar period

Aspekty rozwojowe w modelach behawioralnych a edukacja

The article points out the link between the evolutionary conditioned human personality development and their upbringing. Basing on this theoretical context can be derived the definition of relational bonding, behavioral relationships, especially in the early childhood, as well as other patterns of behavior during individual (human) development. The models of behavioral patterns are demonstrated in both negative and positive forms in the adolescent youth. Although high importance is assigned to the socializing influence in the adolescent age, the innate natural relations of the development and evolutionary determined specific signs of relational bonding play a significant role in this period of the human development. The undesirable formulas and various forms of problem behavior must then be solved through the reeducational upbringing processes, in particular using the interacting in the educational process, communication, "relational" education and cultivating personality formation. The goal of the education is the development and integrity of the personality.W artykule zwrócono uwagę na powiązanie między ewolucyjnie uwarunkowanym rozwojem osobowości człowieka a jego wychowaniem. Na podstawie tego kontekstu teoretycznego można wyprowadzić definicję więzi relacyjnej, relacji behawioralnych, zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie, a także innych wzorców zachowań w indywidualnym rozwoju człowieka. Modele wzorców behawioralnych są demonstrowane zarówno w formie negatywnej, jak i pozytywnej u dorastającej młodzieży. Chociaż duże znaczenie przypisuje się wpływowi socjalizacji w wieku dorastania, to wrodzone naturalne relacje rozwojowe i ewolucyjnie zdeterminowane specyficzne oznaki więzi relacyjnej odgrywają kluczową rolę w tym okresie rozwoju. Niepożądane formuły i różne formy zachowania problemowego muszą być wyeliminowane poprzez proces reedukacji, szczególnie z wykorzystaniem interakcji w procesie edukacyjnym, komunikacji, edukacji „relacyjnej”, poprzez pracę nad formowaniem osobowości. Celem edukacji jest rozwój i integralność osobowości

Wychowawcze i moralne przesłanie Małego księcia Antoine de Saint Exupéry’ego

Stories help us to understand our own mental world and the soul of the child and its education. In stories we often find a moral message and the basis for the practical solutions to various educational problems. To understand the nature of the parable means also to find the key to open the spiritual dimension of our being. We deal just with a very small book, and allegorical story about the little prince from the planet B 612 in it, as Antoine de Saint-Exupéry described him, which carries an important message to a man at any age. The paper analyses the moral and educational message of the work The Little Prince as a description of the dramatic era in which the book was written. The universality of the message of this book (which can be possibly described also as a fairy tale for adults) bases in the fact that the message goes across every period, and every age of recipients in a various environments and conditions of life. It clearly speaks not only to kids who are being educated, but also to adults and teachers, regardless of whether they are simple or highly educated people. The Little Prince is a guide to the inner world of each human person. From a pedagogical point of view this work deals with the application of narrative as well as educative method, which are based on dialogic paradigm of philosophy and Christian humanism, especially personalism. The outline of the article develops the following analytical sequence: the background of the creation of the book, The Little Prince in us—a psychological reflection, the ideas in The Little Prince in relation to education, focusing on the moral formation of the child and the every human person.Historie pomagają nam zrozumieć nasz własny świat mentalny, a także duszę dziecka i jego wychowanie. W opowieściach znajdujemy często przesłanie moralne i podstawę praktycznych rozwiązań różnych problemów wychowawczych. Zrozumienie natury przypowieści umożliwia znalezienie klucza do duchowego wymiaru naszego bytu. W tekście zajmujemy się małą książeczką, alegoryczną opowieścią o małym księciu z planety B 612, napisaną przez Antoine de Saint-Exupéry’ego, która zawiera istotny przekaz dla ludzi w każdym wieku. Artykuł analizuje moralną i edukacyjną treść Małego Księcia jako opisu dramatycznej epoki, w której książka została napisana. Przesłanie książki (którą można również nazwać baśnią dla dorosłych) jest uniwersalne, ponadczasowe, trafia do odbiorców w każdym wieku, w różnych środowiskach i warunkach życia. Przemawia nie tylko do dzieci, poddawanych procesowi wychowania, ale także do dorosłych i nauczycieli, niezależnie od tego, czy są prostymi, czy wykształconymi ludźmi. Mały Książę jest przewodnikiem po wewnętrznym świecie każdej osoby. Z pedagogicznego punktu widzenia istotne w tej baśni jest zastosowanie narracji oraz metody edukacyjnej opartej na paradygmatach filozofii dialogu i humanizmu chrześcijańskiego, a zwłaszcza personalizmu. Plan artykułu jest następujący: tło powstania książki, Mały Książę w nas – refleksja psychologiczna, idee Małego Księcia odnoszące się do wychowania, a zwłaszcza do moralnej formacji dziecka i każdego człowieka