Case report of a woman with monoclonal gammapathy and papillary thyroid carcinoma, diagnosed because of detection of CHEK2 (I157T) mutation in genetic examinations

The CHEK2 gene encodes the CHK2 protein, which is kinase involved in DNA repair processes. By activating a lot of cell substrates, it can regulate the cell cycle, demonstrates suppressive effects, and participates in the senescence and apoptosis processes. Mutations in the CHEK2 gene are associated with increased risk of numerous cancers. The case described herein is that of a woman with a missense mutation that results in the substitution of isoleucine for threonine at position 157. This variant of the mutation doubles the risk of papillary thyroid carcinoma two times and causes up to 9% of these cancer. It is also associated with a two-fold increased risk of cancers of the kidney (10%), colon (10%), and ovary (10% - G1), a 1.6-fold increased risk of prostate cancer (8% of all of them and 12% of familiar ones), and a 1.5-fold increased risk of breast cancer (7%). The screening procedures were initiated in a carrier who revealed papillary thyroid carcinoma. Genetic screening of the family diagnosed her daughter as the carrier of this mutation. Until now no active cancer disease has been recognized in the daughter. On the example of the presented case we discuss indications for screening in cases of positive family history. The group especially predisposed seem to be patients with at least two coexisting carcinomas. Having diagnosed the mutation, it is necessary to do genetic screening of family members. Continuous oncological observation of the carriers of CHEK 2 mutation is essential. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (5): 502-506)Ludzki gen CHEK2 koduje białko CHK2, będące kinazą efektorową zaangażowaną w naprawę DNA. Aktywując wiele substratów komórkowych, bierze udział w regulacji cyklu komórkowego, wykazuje działanie supresyjnie, wpływa również na proces apoptozy i starzenia się komórek. Mutacje genu CHEK2 są związane z ryzykiem licznych nowotworów. Opisywany przypadek chorej dotyczy mutacji typu missens, gdzie dochodzi do zamiany izoleucyny na treoninę w pozycji 157. Mutacja ta zwiększa 2-krotnie ryzyko raka brodawkowatego tarczycy. Predysponuje do występowania 2-krotnie częściej raka nerki (10%), jelita grubego (10%), jajnika (10% - G1), 1,6-krotnie częściej raka prostaty (8% wszystkich i 12%występujących rodzinnie) oraz 1,5-krotnie częściej raka piersi (7%). Na podstawie diagnostyki w kierunku predysponowanych nowotworów wykryto u chorej raka brodawkowatego tarczycy. Skrining genetyczny rodziny pozwolił na wykazanie nosicielstwa tej mutacji u córki pacjentki - dotychczas nie stwierdzono u niej czynnej choroby nowotworowej. Opisywany przypadek chorej wskazuje na celowość przeprowadzania badań genetycznych w przypadku dodatniego wywiadu rodzinnego w kierunku chorób nowotworowych. Szczególnie predysponowaną grupą wydają się być chorzy z co najmniej dwoma współistniejącymi nowotworami. Wykazanie mutacji nakłada obowiązek badań genetycznych u pozostałych członków rodziny, jak również bezterminowy nadzór onkologiczny u nosicieli mutacji. (Endokrynol Pol 2010; 61 (5): 502-506

Rola badań PET-CT z analogiem somatostatyny znakowanym galem-68 (68Ga-DOTA-TATE PET-CT) w diagnostyce rozsiewu rdzeniastego raka tarczycy (MTC)

Introduction: Calcitonin is a very sensitive marker of medullary thyroid carcinoma (MTC). High concentrations of basal or pentagastrin stimulated calcitonin in patients with MTC is a signal of recurrence or metastatic disease. Detection of metastatic foci remains a diagnostic and therapeutic challenge. The aim of the study was to present examples of the use of 68Ga-DOTA-TATE PET-CT examinations in the diagnosis of patients with MTC and concomitant elevated serum calcitonin concentrations. Initially the study involved eight patients with MTC and elevated basal or stimulated calcitonin, in which earlier diagnostic imaging was negative for metastasis: neck ultrasound, chest and mediastinal CT scan, liver MRI, bone scintigraphy, and 18F-FDG-PET. A total body scan was performed using 68Ga-DOTA-TATE PET-CT. Two patients with positive diagnostic imaging tests were referred for surgery including resection of cervical lymph nodes with histopathological examination for assessment of metastases. Conclusions: On the basis of the presented cases we conclude that PET-CT scan with somatostatin analogue labelled with gallium (68Ga-DOTA-TATE PET-CT) may be useful in the diagnostic imaging of patients with disseminated MTC. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (5): 507-511)Wstęp: Kalcytonina jest bardzo czułym markerem rdzeniastego raka tarczycy (MTC, medullary thyroid carcinoma). Wysokie stężenie kalcytoniny podstawowej lub stymulowanej pentagastryną u pacjentów z MTC świadczy o wznowie lub obecności zmian przerzutowych. Poszukiwanie tych ognisk stanowi istotny problem diagnostyczno-kliniczny. Celem pracy było przedstawienie możliwości wykorzystania badań 68Ga-DOTA-TATE PET-CT w diagnostyce pacjentów z MTC i współistniejącym podwyższonym stężeniem kalcytoniny w surowicy. Wyjściowo badaniem objęto 8 chorych z MTC i podwyższonym stężeniem kalcytoniny podstawowej lub stymulowanej, u których w dotychczasowych badaniach obrazowych (USG szyi, CT klatki piersiowej i śródpiersia, MRI wątroby, scyntygrafia kośćca oraz 18F-FDG PET) nie uwidoczniono ognisk przerzutowych. U wszystkich chorych wykonano badanie całego ciała z zastosowaniem analogu somatostatyny znakowanego galem 68. Chorych z dodatnim wynikiem badania zakwalifikowano do leczenia operacyjnego. Oceniono wyniki badania histopatologicznego. U 2 spośród 8 pacjentów z rozpoznaniem MTC oraz z podwyższonym stężeniem kalcytoniny stwierdzono dodatni wynik scyntygrafii 68Ga-DOTA-TATE PET-CT. Chorych skierowano do leczenia operacyjnego obejmującego wycięcie węzłów chłonnych szyi. Wyniki badania histopatologicznego potwierdziły obecność przerzutów w wyciętych węzłach chłonnych. Wnioski: Prezentowane przypadki sugerują, że badanie PET z analogiem somatostatyny znakowanym galem 68 (68Ga-DOTA-TATE PET-CT) jest przydatne w diagnostyce obrazowej chorych z MTC. Pozwoliło ono na lokalizację ognisk przerzutowych u 2 spośród 8 pacjentów. (Endokrynol Pol 2010; 61 (5): 507-511

Soft tissue sarcoma - diagnosis and treatment

W ciągu ostatnich kilkunastu lat osiągnięto znaczący postęp w leczeniu mięsaków tkanek miękkich - nie tylko ogniska pierwotnego, ale również wznów miejscowych i przerzutów. Podstawową metodą jest leczenie chirurgiczne, a wprowadzenie zasady skojarzonego postępowania, czyli standardowego łączenia chirurgii z radioterapią i niekiedy chemioterapią oraz rehabilitacji w wyspecjalizowanych ośrodkach znamiennie zwiększyło szansę na ograniczenie zasięgu operacji, całkowite wyleczenie chorego lub uzyskanie długoletniego przeżycia. Współczesne leczenie skojarzone oraz stosowanie metod rekonstrukcyjnych pozwala u większości chorych na mięsaki tkanek miękkich o lokalizacji kończynowych na oszczędzenie kończyny. W porównaniu z latami 60.-70., kiedy amputację wykonywano u około 50% chorych, obecnie w ośrodkach referencyjnych odsetek ten nie przekracza 10%. Ogólnie obserwuje się powolny, ale stały wzrost odsetka chorych na mięsaki tkanek miękkich z wieloletnimi przeżyciami. Wskaźnik 5-letnich przeżyć całkowitych chorych na mięsaki tkanek miękkich zlokalizowane w obrębie kończyn wynosi obecnie 55-78%. W przypadku rozpoznania przerzutów długość okresu przeżycia jest jednak nadal zła i wynosi średnio około 1 roku. Korzystnych wyników miejscowych leczenia mięsaków można spodziewać się tylko w przypadku planowego (tzn. po wcześniejszej biopsji) całkowitego wycięcia mięsaka w mikroskopowo wolnych od nowotworu granicach (tzw. resekcja R0). Po przeprowadzeniu prawidłowego postępowania diagnostycznego u większości chorych poddawanych radykalnej operacji konieczne jest zastosowanie uzupełniającej radioterapii, wielotygodniowej rehabilitacji i kontynuowanie badań kontrolnych w tym samym ośrodku przez minimum 5 lat. Postęp wiąże się z wprowadzeniem do praktyki klinicznej leków o celowanym działaniu związanym z molekularnymi lub genetycznymi zaburzeniami w komórkach, które uczestniczą w etiopatogenezie tych nowotworów. Ze względu na rzadkie występowanie mięsaków oraz konieczność skojarzonego postępowania najważniejsze jest prowadzenie diagnostyki i terapii już od początku w ramach wielodyscyplinarnego zespołu w ośrodku onkologicznym o odpowiednim doświadczeniu i zapleczu diagnostycznym.Significant progress in the treatment of soft tissue sarcoma (STS), both primary tumor and local recurrences/ metastatic disease, has been achieved in recent years. Surgery is essential modality, but the use of combined treatment (standard combination of surgery with adjuvant radiotherapy, chemotherapy in selected cases and perioperative rehabilitation) in highly-experienced centers increased possibility of cure and limitations of extent of local surgery. Current combined therapy together with the use of reconstructive methods allows for limb-sparing surgery in majority of soft tissue sarcoma patients (amputation in 10% of cases as compared to approximately 50% in the 1960-70s). The slow, but constant, increase of rate of soft tissue sarcoma patients with long-term survival has been observed. Contemporary 5-year overall survival rate in patients with extremity soft tissue sarcomas is 55-78%. In case of diagnosis of metastatic disease the prognosis is still poor (survival of approximately 1 year). Good results of local therapy may be expected only after planned (e.g., after preoperative biopsy - tru-cut or incisional) radical surgical excision of primary tumor with pathologically negative margins (R0 resection). Following appropriate diagnostic check-up, adjuvant radiotherapy is necessary in the majority of patients treated with radical surgery need, as well as long-term rehabilitation and follow-up examinations in treating center are needed for at least 5 years. The progress is due to the introductionof targeted therapy acting on molecular or genetic cellular disturbances detected during studies on etiopathogenetic mechanisms of sarcoma subtypes. In view of rarity of sarcomas and necessity of multidisciplinary therapy, the crucial issue is that management of these tumors should be hold in experienced oncological sarcoma centers

Zalecenia dotyczące stosowania badań pozytonowej emisyjnej tomografii w onkologii

Positron emission tomography (PET) is a modern functional imaging method with proven value in diagnosing, staging, evaluating of response to anticancer therapy and detecting of relapses in numerous neoplasms. Utility, sensitivity and specificity of PET has increased by its use in combination with computed tomography (CT) or magnetic resonance in form of fusion PET-CT or PET-MR and the introduction of new radiotracers. This paper, prepared based on scientific evidence by a multidisciplinary group of authors, presents the utility and clinical recommendations for the application of PET-CT in oncology. PET-CT is particularly useful for: — appropriate diagnosis and initial staging of patients with head and neck, lung, pancreatic and esophageal cancers as well as lymphomas, advanced melanomas and tumors of unknown primary site; — detection of relapses inpatients with colorectal, thyroid, ovarian, head and neck, and breast cancers, as well as lymphomas; — monitoring of response to therapy in patients with testicular and lung cancers, lymphomas and some types of sarcomas. PET-MR is particulary useful in pediatrics.  Pozytonowa emisyjna tomografia (PET) jest nowoczesną metodą czynnościowego obrazowania o potwierdzonej wartości w rozpoznawaniu i określaniu stopnia zaawansowania, ustalaniu kategorii odpowiedzi na leczenie przeciwnowotworowe oraz wykrywaniu nawrotów wielu nowotworów. Użyteczność, czułość i swoistość PET znacznie zwiększyły się po połączeniu z badaniem za pomocą komputerowej tomografii (KT) lub magnetycznego rezonansu (MR) oraz wprowadzeniu nowych radiofarmaceutyków. Obecne opracowanie, przygotowane na podstawie dowodów naukowych przez wielodyscyplinarny zespół autorów, przedstawia użyteczność i zalecenia kliniczne stosowania badania PET-KT w onkologii. Badanie PET-KT jest szczególnie przydatne w: — rozpoznawaniu i określaniu wyjściowego zaawansowania u chorych na nowotwory głowy i szyi, płuca, trzustki, przełyku oraz chłoniaki, zaawansowane czerniaki i nowotwory o nieznanym punkcie wyjścia; — wykrywaniu nawrotów u chorych na nowotwory jelita grubego, tarczycy, jajnika, głowy i szyi, piersi oraz chłoniaki; — określaniu odpowiedzi na leczenie u chorych na nowotwory jądra, płuca oraz chłoniaki i niektóre mięsaki. Badanie PET-MR jest szczególnie istotne w zastosowaniach pediatrycznych

Wyniki leczenia chorych na tłuszczakomięsaki o zaawansowaniu miejscowym

Introduction. Liposarcomas (LPS) are one of the most common and well defined types of soft tissue sarcomas. The aim of the study was to analyze prognostic factors having an influence on the outcomes of localized, resectable LPS in terms of overall survival (OS), disease-free survival (DFS) and local relapse-free survival (LRFS) treated in 2 oncological centers.Patients and methods. 271 consecutive patients with localized LPS (137 primary LPS and 134 LPS after unplanned excision outside our center: 109 clinically recurrent tumor and 25 scar after non-radical resection) were treated between 1994 and 2009. Median follow-up time was 58 months.Results. 5-year disease-specific survival (DSS), disease-free survival (DFS) and local relapse-free survival (LRFS) rates (calculated from start of therapy at our center) were: 74%, 52% and 64%, respectively. We identified the following factors negatively influencing all outcomes: primary tumor site (extremity/trunk wall vs retroperitoneal space), histological subtype, unplanned excision our outside oncological center and clinically recurrent tumor. 5-year LRFS in patients with preoperative biopsy was 84.1%, and in patients with unplanned surgery without preoperative biopsy was only 47.6% (p < 0.001). According to univariate analysis significant, negative prognostic factors for OS (p < 0.05) were as follows: tumor size >5 cm, higher tumor grade 2 or 3, tumor stage Ib, IIb and III according to AJCC system, primary tumor site in the retroperitoneal space, pleomorphic or undifferentiated pathological subtype, baseline decreased hemoglobin level, unplanned excision without preoperative biopsy, clinically recurrent tumor, R1 resection margins, adjuvant radiotherapy and primary therapy outside our oncological center. In multivariate analyses we have found following independent negative prognostic factors for OS: clinically recurrent tumor (including the fact of a preoperative biopsy) or AJCC stage (excluding preoperative biopsy).Conclusions. The analysis of this large group of LPS indicates the role of sarcoma therapy in multimodal oncological centers. We have confirmed the value of primary tumor site and histological subtype (as factors not included to AJCC staging) as well as quality of diagnostic (preoperative biopsy) and surgical therapy (radical surgery without recurrence) for predicting OS, DFS and LRFS. Radical re-resection of scar after non-radical primary tumor resection(+ radiotherapy) seems to improve LRFS in this type of soft tissue sarcomas. Patients with unplanned excision can still be salvaged with good final outcome when referred to a sarcoma unit and treated by radical resurgery combined with radiotherapy (LRFS improvement).Wstęp. Tłuszczakomięsaki (liposarcoma) stanowią najczęstszy typ mięsaków tkanek miękkich (ok. 20% wszystkichmięsaków tkanek miękkich z wyłączeniem GIST).Celem pracy jest analiza wyników leczenia chorych (w odniesieniu do przeżyć całkowitych — OS, przeżyć wolnychod nawrotu choroby — DFS i przeżyć wolnych od wznowy miejscowej — LRFS) z dwóch ośrodków onkologicznychw celu wyodrębnienia prognostycznych czynników kliniczno-patologicznych dla grupy chorych bez przerzutówodległych leczonych operacyjnie.Materiał. Materiał stanowiła grupa 271 chorych na resekcyjne tłuszczakomięsaki leczonych w latach 1994–2009. Połowachorych była leczona w ośrodku onkologicznym z powodu pierwotnie rozpoznanego mięsaka, zaś druga połowabyła początkowo leczona nieradykalnie w innym ośrodku. Mediana okresu obserwacji wynosiła 58 miesięcy.Wyniki. 5-letnie OS w badanej grupie wynoszą 74,1%, 5-letnie DFS: 52,1%, zaś 5-letnie LRFS: 64%. Stwierdzono znacząceróżnice we wszystkich badanych parametrach w zależności od pierwotnej lokalizacji mięsaka (kończyny i tułówvs przestrzeń zaotrzewnowa), podtypu histologicznego, faktu wykonania biopsji przedoperacyjnej, wyjściowegoośrodka leczącego oraz nawrotu choroby po nieradykalnym leczeniu. 5-letnie LRFS dla chorych, u których wykonanobiopsję przedoperacyjną niezależnie od lokalizacji i typu histologicznego, wyniosło 84,1%, zaś u chorych po niezaplanowanejoperacji bez biopsji przedoperacyjnej — jedynie 46,7% (p < 0,001). Według analizy jednoczynnikowejistotne (p < 0,05) niekorzystne czynniki rokownicze dla OS są następujące: wielkość guza > 5 cm, wysoki stopieńzłośliwości histologicznej, stopień zaawansowania według AJCC Ib, IIb i III, lokalizacja tłuszczakomięsaka w przestrzenizaotrzewnowej, podtyp histologiczny pleomorficzny i odróżnicowany, zmniejszony wyjściowy poziom hemoglobiny,fakt niewykonania biopsji przedoperacyjnej, potwierdzona wznowa miejscowa, zastosowanie radioterapii uzupełniająceji pierwotne leczenie chirurgiczne poza ośrodkiem onkologicznym. Na podstawie analizy wieloczynnikowejstwierdzono, że niezależne czynniki rokownicze dla przeżyć całkowitych to: przy uwzględnieniu wykonania biopsjiprzedoperacyjnej jako czynnika rokowniczego — obecność utkania mięsaka w bliźnie po wcześniejszej nieradykalnejresekcji (rodzaj ośrodka leczącego), zaś nie uwzględniając wykonania biopsji przedoperacyjnej — stopień zaawansowaniaklinicznego wg AJCC. Wnioski. Objęta analizą grupa chorych na te rzadkie nowotwory należy do największych we współczesnym piśmiennictwieświatowym i w unikalny sposób wykazuje wagę leczenia chorych na mięsaki tkanek miękkich w wielospecjalistycznychośrodkach onkologicznych. Niezwykle istotne są zaobserwowane różnice OS, DFS i LRFS dotyczącelokalizacji guza pierwotnego i podtypu histologicznego (jako czynników nieujętych w systemie TNM), a także faktujakości postępowania diagnostycznego (wykonanie biopsji przedoperacyjnej) i leczenia chirurgicznego (ośrodekonkologiczny, brak wznowy miejscowej). Radykalna re-resekcja blizny po nieradykalnym wycięciu pierwotnegotłuszczakomięsaka (w skojarzeniu z radioterapią) poprawia LRFS

Recommendations for diagnostics and therapy of gastrointestinal stromal tumors (GIST) in 2008

Nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego (gastrointestinal stromal tumors – GIST) są najczęstszymi nowotworami pochodzenia mezenchymalnego w obrębie przewodu pokarmowego. Nowotwory te, dzięki postępom w diagnostyce patologiczno-molekularnej, powszechnie rozpoznawane są dopiero od kilku lat. W pracy przedstawiono zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii tych nowotworów, opracowane na podstawie danych naukowych oraz doświadczenia ekspertów, które są powszechnie akceptowane i warte rekomendacji. Nadekspresja błonowego receptora KIT, będąca następstwem mutacji protoonkogenu KIT, jest wysoce specyficzna dla GIST, i możliwa do wykrycia metodami immunohistochemicznymi (CD117) w preparatach histopatologicznych z guza, stanowiąc najważniejsze kryterium w jego diagnostyce mikroskopowej i wskazaniach do leczenia drobnocząsteczkowymi inhibitorami kinaz tyrozynowych. W każdym przypadku zalecane jest przesłanie materiału do badań molekularnych (w celu analizy mutacji KIT i PDGFRA). Radykalne leczenie operacyjne jest nadal najskuteczniejszą metodą leczenia pierwotnych GIST, jednakże nowotwór ten cechuje duży potencjał nawrotowości. W przypadkach zmian nieoperacyjnych/rozsianych leczeniem z wyboru jest zastosowanie inhibitora kinaz tyrozynowych – imatinibu, leku, który stanowi pierwsze efektywne leczenie systemowe w zaawansowanym GIST CD117(+). Zalecana dawka początkowa powinna wynosić 400 mg raz dziennie (800 mg dziennie w przypadku mutacji w eksonie 9 KIT). Monitorowanie leczenia musi opierać się na powtarzanym badaniu tomografii komputerowej jamy brzusznej, z uwzględnieniem zmian wielkości i gęstości. W przypadku progresji zaleca się zwiększenie dawki imatinibu do 800 mg na dobę, a w przypadku braku skuteczności zastosowanie sunitynibu w dawce początkowej 50 mg dziennie. Obecnie trwają badania kliniczne nad ustaleniem roli leczenia chirurgicznego w skojarzeniu z imatinibem oraz skuteczności innych leków celowanych molekularnie w przypadku występowania oporności w czasie leczenia imatinibem. Dostępne dane odnośnie leczenia uzupełniającego wskazują na poprawę przeżyć wolnych od nawrotu, ale wpływ tej strategii na przeżycia całkowite i optymalna długość czasu leczenia są nadal przedmiotem badań. Przedstawione zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego powinny być praktycznie wprowadzane przez lekarzy zajmujących się chorymi na GIST w Polsce. Zaleca się rejestrowanie przypadków chorych na GIST w ramach narodowego Rejestru Klinicznego ([email protected]) oraz standardowe leczenie chorych w wielodyscyplinarnych zespołach, mających doświadczenie w terapii GIST i włączanie nowych przypadków GIST do prospektywnych badań klinicznych.Gastrointestinal stromal tumors (GIST) are the most common mesenchymal tumors of gastrointestinal tract. Advances in the understanding of the molecular mechanisms of GIST pathogenesis have resulted for last years in the emerging of GIST as a distinct sarcoma entity. The paper describes guidelines for diagnostics and therapy of these tumors based on scientific basis and experts’ experience, which are commonly accepted and worth to recommend. Overexpression of KIT receptor, as a consequence of mutation of protooncogene KIT, is highly specific for GIST and enable for detection by immunohistochemistry staining (CD117) in tumor specimens. It is the most important criterion in microscopic diagnostics and indications for treatment with small-molecule tyrosine kinas inhibitors. Sending material for molecular analysis is strongly recommended (for KIT and PDGFRA genotyping). Radical surgery is still the mainstay treatment for primary, localized, resectable GISTs, although high percentages of the patients after potentially curative operations develop recurrent or metastatic disease. In inoperable/metastatic lesions the treatment of choice is tyrosine kinase inhibitor – imatinib mesylate – the first effective systemic therapy in advanced CD117(+) GIST. Recommended initial dose should be 400 mg daily (800 mg for exon 9 KIT mutants). Monitoring of the therapy should be based on serial computed tomography imaging of abdominal cavity with the assessment of changes of tumor size and density. In case of disease progression the increase of imatinib dose to 800 mg daily is recommended and if further progression exists – sunitinib in the initial dose 50 mg daily should be introduced. Clinical trials evaluating the role of surgery in combination of imatinib and the efficacy of other molecular targeted drugs in resistant cases are ongoing. Existing data indicate beneficial role of adjuvant imatinib therapy in terms of relapse-free survival, but the impact of this policy on overall survival, optimal duration of adjuvant therapy and criteria for its implementation are currently investigated. Presented recommendations for diagnostics and therapy of GIST should be practically implemented by physicians involved in management of GIST patients in Poland. The including GIST cases in national Clinical Registry ([email protected]) and standard treatment of patients in multidisciplinary team with expertise in GIST therapy, as well as enrollment of new cases to prospective clinical trials, are recommended

Zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych na nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego (GIST) w 2010 roku

Gastrointestinal stromal tumors (GIST) are the most common mesenchymal tumors of gastrointestinal tract. Advances in the understanding of the molecular mechanisms of GIST pathogenesis have resulted for last years in the emerging of GIST as a distinct sarcoma entity. The paper describes guidelines for diagnostics and therapy of these tumors based on scientific basis and experts’ experience, which are commonly accepted and worth to recommend. Overexpression of KIT receptor, as a consequence of mutation of protooncogene KIT, is highly specific for GIST and enable for detection by immunohistochemistry staining (CD117) in tumor specimens. It is the most important criterion in microscopic diagnostics and indications for treatment with small-molecule tyrosine kinas inhibitors. Sending material for molecular analysis is strongly recommended (for KIT and PDGFRA genotyping). Radical surgery is still the mainstay treatment for primary, localized, resectable GISTs, although high percentages of the patients after potentially curative operations develop recurrent or metastatic disease. In inoperable/ /metastatic lesions the treatment of choice is tyrosine kinase inhibitor — imatynib mesylate — the first effective systemic therapy in advanced CD117(+) GIST. Recommended initial dose should be 400 mg daily (800 mg for exon 9 KIT mutants). Monitoring of the therapy should be based on serial computed tomography imaging of abdominal cavity with the assessment of changes of tumor size and density. In case of disease progression the increase of imatynib dose to 800 mg daily is recommended and if further progression exists — sunitinib in the initial dose 50 mg daily should be introduced. Clinical trials evaluating the role of surgery in combination of imatynib and the efficacy of other molecular targeted drugs in resistant cases are ongoing. Existing data indicate beneficial role of adjuvant imatynib therapy in terms of relapse-free survival, especially in group of patients with significant risk of relapse. Presented recommendations for diagnostics and therapy of GIST should be practically implemented by physicians involved in management of GIST patients in Poland. The including GIST cases in national Clinical Registry (http://gist.coi.waw.pl) and standard treatment of patients in multidisciplinary team with expertise in GIST therapy, as well as enrollment of new cases to prospective clinical trials, are recommended. Onkol. Prak. Klin. 2010; 6, 4: 181–194Nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego (GIST) są najczęstszymi nowotworami pochodzenia mezenchymalnego w obrębie przewodu pokarmowego. Dzięki postępom w diagnostyce patologiczno-molekularnej powszechnie rozpoznaje się je dopiero od kilku lat. W pracy przedstawiono zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii tych nowotworów opracowane na podstawie danych naukowych oraz doświadczenia ekspertów, które są powszechnie akceptowane i warte rekomendacji. Nadekspresja błonowego receptora KIT, będąca następstwem mutacji protoonkogenu KIT, jest wysoce specyficzna dla GIST i możliwa do wykrycia metodami immunohistochemicznymi (CD117) w preparatach histopatologicznych z guza, stanowiąc najważniejsze kryterium w jego diagnostyce mikroskopowej i wskazaniach do leczenia drobnocząsteczkowymi inhibitorami kinaz tyrozynowych. W każdym przypadku zaleca się przesłanie materiału do badań molekularnych (w celu analizy mutacji genów KIT i PDGFRA). Radykalne leczenie operacyjne jest nadal najskuteczniejszą metodą leczenia pierwotnych GIST, jednak nowotwór ten cechuje się dużym odsetkiem nawrotów. W przypadkach zmian nieoperacyjnych/rozsianych leczeniem z wyboru jest zastosowanie inhibitora kinaz tyrozynowych — imatynibu, leku, który stanowi pierwsze efektywne leczenie systemowe w zaawansowanym GIST CD117(+). Zalecana dawka początkowa powinna wynosić 400 mg raz dziennie (800 mg dziennie w przypadku mutacji w eksonie 9 KIT). Monitorowanie leczenia musi opierać się na powtarzanym badaniu tomografii komputerowej jamy brzusznej z uwzględnieniem zmian wielkości i gęstości. W przypadku progresji zaleca się zwiększenie dawki imatynibu do 800 mg na dobę, a przy braku skuteczności — zastosowanie sunitynibu w dawce początkowej 50 mg dziennie. Trwają badania kliniczne nad ustaleniem roli leczenia chirurgicznego w skojarzeniu z imatynibem oraz skuteczności innych leków celowanych molekularnie w przypadku występowania oporności w czasie leczenia imatynibem. Dostępne dane dotyczące leczenia uzupełniającego wskazują na poprawę przeżyć wolnych od nawrotu, zwłaszcza u chorych z grupy istotnego ryzyka nawrotu choroby. Przedstawione zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego powinny być wprowadzane w praktyce przez lekarzy zajmujących się chorymi na GIST w Polsce. Zaleca się rejestrowanie przypadków chorych na GIST w ramach narodowego Rejestru Klinicznego (http://gist.coi.waw.pl) oraz standardowe leczenie chorych w wielodyscyplinarnych zespołach mających doświadczenie w terapii GIST i włączanie nowych przypadków do prospektywnych badań klinicznych. Onkol. Prak. Klin. 2010; 6, 4: 181–19

Zalecenia dotyczące stosowania badań pozytonowej emisyjnej tomografii w onkologii

Positron emission tomography (PET) is a modern functional imaging method with proven value in diagnosing, staging, evaluating of response to anticancer therapy and detecting of relapses in numerous neoplasms. Utility, sensitivity and specificity of PET has increased by its use in combination with computed tomography (CT) or magnetic resonance in form of fusion PET-CT or PET-MR and the introduction of new radiotracers. This paper, prepared based on scientific evidence by a multidisciplinary group of authors, presents the utility and clinical recommendations for the application of PET-CT in oncology. PET-CT is particularly useful for: — appropriate diagnosis and initial staging of patients with head and neck, lung, pancreatic and esophageal cancers as well as lymphomas, advanced melanomas and tumors of unknown primary site; — detection of relapses inpatients with colorectal, thyroid, ovarian, head and neck, and breast cancers, as well as lymphomas; — monitoring of response to therapy in patients with testicular and lung cancers, lymphomas and some types of sarcomas. PET-MR is particulary useful in pediatrics.  Pozytonowa emisyjna tomografia (PET) jest nowoczesną metodą czynnościowego obrazowania o potwierdzonej wartości w rozpoznawaniu i określaniu stopnia zaawansowania, ustalaniu kategorii odpowiedzi na leczenie przeciwnowotworowe oraz wykrywaniu nawrotów wielu nowotworów. Użyteczność, czułość i swoistość PET znacznie zwiększyły się po połączeniu z badaniem za pomocą komputerowej tomografii (KT) lub magnetycznego rezonansu (MR) oraz wprowadzeniu nowych radiofarmaceutyków. Obecne opracowanie, przygotowane na podstawie dowodów naukowych przez wielodyscyplinarny zespół autorów, przedstawia użyteczność i zalecenia kliniczne stosowania badania PET-KT w onkologii. Badanie PET-KT jest szczególnie przydatne w: — rozpoznawaniu i określaniu wyjściowego zaawansowania u chorych na nowotwory głowy i szyi, płuca, trzustki, przełyku oraz chłoniaki, zaawansowane czerniaki i nowotwory o nieznanym punkcie wyjścia; — wykrywaniu nawrotów u chorych na nowotwory jelita grubego, tarczycy, jajnika, głowy i szyi, piersi oraz chłoniaki; — określaniu odpowiedzi na leczenie u chorych na nowotwory jądra, płuca oraz chłoniaki i niektóre mięsaki. Badanie PET-MR jest szczególnie istotne w zastosowaniach pediatrycznych