Impact of climate change on insect pests of trees

There are many interactions and it is exetremely difficult to predict the impact of climate change on insect pests in the future, but we may expect an increase of certain primary pests as well as secondary pests and invasive specie

Een meetnet voor de Nederlandse soortdiversiteit; nationale en internationale afspraken, bestaande meetnetten en een aanbeveling voor een meetnet soortdiversiteit

Bij de overheid bestaat een groeiende behoefte aan inzicht in de staat van instandhouding van de totale Nederlandse soortdiversiteit. Tevens bestaat behoefte aan kennis omtrent de mogelijkheid om de condities veilig te stellen voor de duurzame instandhouding van de soorten. In opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wordt in dit rapport een antwoord gegeven op de volgende drie vragen: 1. hoe verhouden zich de Nederlandse doelstellingen over de instandhouding van biodiversiteit waaronder de nationale soortdiversiteit tot de (inter)nationale afspraken en regelgeving 2. leveren de huidige Nederlandse meet- en evaluatie-initiatieven voldoende informatie op over de mate van instandhouding van de Nederlandse soortdiversiteit als geheel 3. wanneer dit niet het geval is, op welke wijze zou een Meetnet Nederlandse Soortdiversiteit (MNS) gestalte kunnen worden gegeven In Nederland worden veel inspanningen geleverd op het gebied van het waarnemen/monitoren van soorten en soortdiversiteit. Het rapport laat zien dat de meeste huidige meetnetten beperkt geschikt zijn om informatie te krijgen over trends in de gehele Nederlandse soortdiversiteit, terwijl weinig tot geen aandacht wordt besteedt aan de mogelijkheid achterliggende oorzaken direct uit de waarnemingen te kunnen afleiden. In het rapport wordt een voorstel voor een alternatief Meetnet Nederlandse Soortdiversiteit MNS met gebruikmaking van een functionele / ecologische benadering, nader uitgewerkt. Het operationeel maken van het voorgestelde MNS met als onderdeel de vraag of en hoe integratie met bestaande meetinspanningen mogelijk is, vergt nader onderzoek

Veranderingen in insectenplagen op bomen: monitoring sinds 1946 maakt trends zichtbaar

Verschuivingen in het voorkomen van plaaginsecten op bomen in bossen, landschappelijke beplantingen en stedelijk groen (zowel inheemse als nieuwe, exotische soorten). Er is een toptien van plaaginsecten samengesteld voor periodes van vijf jaar vanaf 1946, waarbij een verschuiving valt waar te nemen van naaldhoutsoorten naar loofhoutsoorten. Klimaatverandering en type bosbeheer kunnen een rol spele

Dissimilar response of plant and soil biota communities to long-term nutrient adition in grasslands

The long-term effect of fertilizers on plant diversity and productivity is well known, but long-term effects on soil biota communities have received relatively little attention. Here, we used an exceptional long-lasting (>40 years) grassland fertilization experiment to investigate the long-term effect of Ca, N, PK, and NPK addition on the productivity and diversity of both vegetation and soil biota. Whereas plant diversity increased by liming and decreased by N and NPK, the diversity of nematodes, collembolans, mites, and enchytraeids increased by N, PK, or NPK. Fertilization with NPK and PK increased plant biomass and biomass of enchytraeids and collembolans. Biomass of nematodes and earthworms increased by liming. Our results suggest that soil diversity might be driven by plant productivity rather than by plant diversity. This may imply that the selection of measures for restoring or conserving plant diversity may decrease soil biota diversity. This needs to be tested in future experiment

Functioneel ecologische voorwaarden voor hotspots van biodiversiteit; verspreiding van cryptobiota met zweefvliegen (Syrphidae) als voorbeeld

In de nota Natuur voor mensen, mensen voor natuur ('NvM', LNV 2000) geeft de overheid aan dat het streven is om in 2020 de condities voor duurzame instandhouding van alle soorten in Nederland te garanderen. Het is niet waarschijnlijk dat dit doel voor alle minimaal 35000 individuele soorten in Nederland haalbaar is. In plaats daarvan, onderzoeken we in dit rapport de mogelijkheid tot het karakteriseren van functionele randvoorwaarden voor hotspots van biodiversiteit. Hiertoe wordt een groep voorbeeldorganismen, de zweefvliegen, ingedeeld in functionele groepen op basis van verschillen in ecologische eisen. Vervolgens wordt met behulp van verspreidingskaarten (EIS-Nederland) onderzocht waar ruimtelijk de hotspots voor deze functionele groepen liggen. In deze studie laten we zien, dat verschillen in ecologische wensen (de ecologische groepen) zich vertalen in verschillen in verspreidingspatronen van de soorten. Dit biedt de mogelijkheid om per ecologische groep gebieden aan te wijzen die voldoen aan de functionele randvoorwaarden van de soorten, de 'functionele hotspots'. Op basis van de resultaten van deze studie doen we voorstellen om techniek geschikt te maken voor een lokale aanpak, door meer gedetailleerd onderzoek te doen naar de relatie tussen de verspreiding van ecologische groepen en de fijnmazige verspreiding van habitattypen in Nederland, en voor het opstellen van een ecologische profiel van terreintypen, dat het belang aangeeft van het terreintype voor de verschillende ecologische groepen

Verschuivingen van insectenplagen bij bomen sinds 1946 in relatie met klimaatverandering; met aandacht voor de effecten van stikstofdepositie, vochtstress, bossamenstelling en bosbeheer

Uit de jaarlijkse monitoring van plaaginsecten op bomen sinds 1946 blijkt dat er invasies van uitheemse insecten worden waargenomen, maar ook bij de inheemse insectenplagen treden er verschuivingen op. De vraag rijst of veranderende milieufactoren zoals verdroging, stikstofdepositie en klimaatverandering hierbij een oorzakelijke rol spelen. Wanneer meerdere factoren tegelijkertijd optreden wordt gesproken van `multiple stress¿. Klimaatverandering kan op een directe wijze op de ontwikkeling van insectenpopulaties inwerken. In andere gevallen kan de vitaliteit van de bomen of het bos zodanig verminderd zijn, dat secundaire organismen hun kans krijgen. Daarnaast zijn er in de loop van de tijd veranderingen in het bosbeheer en bossamenstelling gekomen. Om deze soms verstrengelde zaken te ontwarren is gekozen voor een unieke aanpak. Uit de database met gegevens sinds 1946, zijn de 150 meest gemelde plaaginsecten geselecteerd. Deze insecten zijn ingedeeld volgens een schema met bepaalde basale overlevingsstrategieën (Life History Strategies). Hieruit is gebleken dat insecten die overwinteren als ei, het de laatste decennia beter doen dan soorten die overwinteren als larve, pop of adult. Dit is een sterke aanwijzing voor een effect van klimaatverandering

Echte tonderzwam geeft bijzondere kever volop kansen; dood houtbeleid stimuleert "dubbelafhankelijke soorten"

De tonderzwam is een zwakteparasiet, die groeit op verzwakte berken en beuken. Voor Europa zijn 21 soorten schimmels vastgesteld als indicatorsoorten voor natuurlijke beukenbossen; in Nederland komt de soort steeds vaker voor, doordat zwakke oude bomen minder snel verwijderd worden. Onderzocht is, of bijbehorende insecten de zwammen wel kan vinden, in verband met de ruimelijke spreiding van de zwam. Alterra doet verslag van onderzoek, in opdracht van LN

Bepaling van het belang van het agrarisch gebied voor de biodiversiteit in Nederland; een haalbaarheidsstudie

Voorliggende studie betreft een haalbaarheidsstudie naar de mogelijkheden om te bepalen welk percentage van de totale Nederlandse biodiversiteit (d.w.z. de soortenrijkdom) afhankelijk is van het agrarisch gebied. Het project bestond uit brainstormen, literatuuronderzoek en een inventarisatie van databases. Daarnaast werden twee pilot studies uitgevoerd waarin een geografische en een taxonomisch-ecologische methodiek werden uitgeprobeerd bij resp. vaatplanten en loopkevers. Beide methoden waren succesvol. Ondanks het feit dat Nederland voor 70% bestaat uit agrarisch gebied, geven de eerste resultaten aan dat het percentage soorten dat in sterke mate afhankelijk is van dit agrarisch gebied mogelijk minder dan 10% bedraagt. Deze eerste indicatie behoeft echter bevestiging voor veel meer groepen Nederlandse soorten. Voor vervolgonderzoek wordt o.m. een combinatie van GIS en functionele analyse aanbevolen. Hiermee kan in de toekomst b.v. het belang van het type teelt, het soort bedrijfsvoering en de mate van groen-blauwe dooradering voor de agrobiodiversiteit worden bepaal

Bekalking en toevoegen van nutriënten; evaluatie van de effecten op het bosecosysteem; een veldonderzoek naar vegetatie, humus en bodemfauna

Dit rapport doet verslag van een deelonderzoek uit de Evaluatie van effectgerichte maatregelen in multifunctionele bossen 2004-2005 en is gericht op de effecten van de maatregelen bemesting en bekalking in bossen als overbruggingsmaatregel in het ka-der van het Overlevingsplan Bos en Natuur (OBN). In dit rapport worden de effecten besproken van de uitgevoerde maatregelen bekalking en mineralengiften (`bemesting¿) op de vegetatie, het humusprofiel en de bodemfauna in een veldonderzoek. Bemesting en bekalking leiden beide tot een significante (sterke) toename van het aantal planten-soorten en tot hogere indicatiewaarden voor vocht, zuur en stikstof. Ook is een duide-lijk toename zichtbaar van de verjonging van struiken en ¿ alleen bij bemesting - ook van loofbomen. Bekalking en bemesting hebben beide effect op de dikte van de ver-schillende humuslagen. Beide maatregelen leiden dus tot een snellere omzetting van strooisel en tot accumulatie van humus bovenin de Hr-laag. De aard van de humusla-gen is niet veranderd. De maatregelen bemesting en bekalking verschillen sterk van elkaar in het effect dat ze hebben op de bodemfauna. Bemesting laat enkele jaren na uitvoering geen aantoonbare veranderingen zien ten opzichte van de onbemeste situa-tie. Bekalking heeft enkele jaren na uitvoering van de maatregel wèl geleid tot aan-toonbare veranderingen in de bodemfauna. Het is mogelijk dat de veranderingen in de bodemfauna die na bekalking zijn opgetreden slechts tijdelijk zijn