APPLICATION OF BRIAN MULLIGAN MANUAL THERAPY METHOD IN HEADACHE TREATMENT – CASE STUDY.

Kochański Bartosz, Kałużna Anna, Kałużny Krystian, Smuczyński Wojciech, Hagner-Derengowska Magdalena, Zukow Walery,Hagner Wojciech. Application of Brian Mulligan manual therapy method in headache treatment – case study = Zastosowanie metody Briana Mulligana w terapii bólu głowy – opis przypadku. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(1):101-106. eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.44647http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/44647http://pbn.nauka.gov.pl/works/693458Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011–2014http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 755 (23.12.2015). 755 Journal of Education, Health and Sport (null) 2391-8306 7© The Author (s) 2016;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, PolandOpen Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium,provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercialuse, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.Received: 21.12.2015. Revised 25.12.2015. Accepted: 09.01.2016. APPLICATION OF BRIAN MULLIGAN MANUAL THERAPY METHOD IN HEADACHE TREATMENT – CASE STUDY ZASTOSOWANIE METODY BRIANA MULLIGANA W TERAPII BÓLU GŁOWY – OPIS PRZYPADKU Bartosz Kochański1, Anna Kałużna1, Krystian Kałużny1, Wojciech Smuczyński2, Magdalena Hagner-Derengowska1,3, Walery Zukow4,Wojciech Hagner1 1 Katedra i Klinika Rehabilitacji, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu;2 Klinika Neurochirurgii, Neurotraumatologii i Neurochirurgii Dziecięcej, Wydział Lekarski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu;3 Katedra Neuropsychologii, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu;4 Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy;  SummaryHeadache is a common occurrence in modern society. International Headache Society (IHS) classifies over 80 different kinds of headache. Spontaneous headaches might indicate dysfunction or disorder of cervical spine. The article presents the case of a 17-year-old patient suffering from cervicogenic headache. Diagnostic and therapeutic procedures using the Mulligan method have been discussed on the basis of the case study. The results, possibilities and unique biomechanical effect of SNAG (sustained natural apophyseal glides) techniques has also been presented. StreszczenieBóle głowy są powszechnym zjawiskiem obserwowanym we współczesnym społeczeństwie. Klasyfikacja International Headache Society (IHS) wyróżnia ponad 80 różnych rodzajów bólów głowy. Szczególną uwagę należy zwrócić na samoistne bóle głowy,  które mogą być związane  z dysfunkcjami i zaburzeniami kręgosłupa w odcinku szyjnym. W pracy przedstawiono przypadek 17-letniego pacjenta z bólem głowy pochodzenia szyjnego.  Na przykładzie opisanego przypadku omówiono postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne z wykorzystaniem metody Mulligana. Zwrócono szczególną uwagę na efekty, możliwości oraz unikalny efekt biomechaniczny technik „SNAG” (sustained natural apophyseal glides). Key words: headache, Mulligan method, SNAG techniques. Słowa kluczowe: ból głowy, Metoda Mulligana, techniki SNAG.Headache is a common occurrence in modern society. International Headache Society (IHS) classifies over 80 different kinds of headache. Spontaneous headaches might indicate dysfunction or disorder of cervical spine. The article presents the case of a 17-year-old patient suffering from cervicogenic headache. Diagnostic and therapeutic procedures using the Mulligan method have been discussed on the basis of the case study. The results, possibilities and unique biomechanical effect of SNAG (sustained natural apophyseal glides) techniques has also been presented

Atypical Rett syndrome form – case study = Nietypowa postać zespółu Retta – opis przypadku

Kochański Bartosz, Plaskiewicz Anna, Kałużny Krystian, Pawlicka Aleksandra, Smuczyński Wojciech, Hagner‑Derengowska Magdalena, Zukow Walery, Hagner Wojciech. Atypical Rett syndrome form – case study = Nietypowa postać zespółu Retta – opis przypadku. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(2):173-178. ISSN 2391-8306. DOI: 10.5281/zenodo.15846http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/2015%3B5%282%29%3A173-178https://pbn.nauka.gov.pl/works/543114http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.15846Formerly Journal of Health Sciences. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. Archives 2011 – 2014 http://journal.rsw.edu.pl/index.php/JHS/issue/archive Deklaracja.Specyfika i zawartość merytoryczna czasopisma nie ulega zmianie.Zgodnie z informacją MNiSW z dnia 2 czerwca 2014 r., że w roku 2014 nie będzie przeprowadzana ocena czasopism naukowych; czasopismo o zmienionym tytule otrzymuje tyle samo punktów co na wykazie czasopism naukowych z dnia 31 grudnia 2014 r.The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1089. (31.12.2014).© The Author (s) 2015;This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland and Radom University in Radom, PolandOpen Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercialuse, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper.Received: 20.10.2014. Revised 18.01.2015. Accepted: 25.02.2015. ATYPICAL RETT SYNDROME FORM – CASE STUDYNIETYPOWA POSTAĆ ZESPÓŁU RETTA – OPIS PRZYPADKU Bartosz Kochański1, Anna Plaskiewicz1, Krystian Kałużny1, Aleksandra Pawlicka2, Wojciech Smuczyński2, Magdalena Hagner-Derengowska3, Walery Zukow4, Wojciech Hagner1 1Katedra i Klinika Rehabilitacji, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska2Klinika Neurochirurgii, Neurotraumatologii i Neurochirurgii Dziecięcej, Wydział Lekarski,  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska3Katedra Neuropsychologii Klinicznej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska4Wydział Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polska  Summary            Rett syndrome is a rare, progressive neurological disorder that affects mostly female patients. It is a syndrome of pervasive developmental disorders of the neural, skeletal and gastrointestinal systems. According to the statistics Rett syndrome occurs in approximately  1 : 10 000 – 15 000 live births. Besides the classical form of the syndrome, there exist  an atypical variation and the clinically distinct form with preserved speech. The authors present a case of a patient suffering from atypical Rett syndrome variant, with no MECP2 gene mutation. Key words: Rett syndrome, MECP2, atypical Rett Syndrome form. StreszczenieZespół Retta jest rzadkim, postępującym schorzeniem neurologicznym występującym głównie u dziewczynek. Jest to zespół całościowych zaburzeń rozwoju współistniejących w obrębie układu nerwowego, szkieletowego oraz żołądkowo-jelitowego. Według danych statystycznych częstość występowania zespołu Retta szacowana jest na 1: 10 000 – 15 000 urodzeń. W zespole Retta można wyróżnić klasyczną postać, nietypową postać oraz postać odmienną klinicznie z zachowaną mową. Autorzy przedstawiają opis przypadku pacjentki z nietypową postacią zespołu Retta, u której nie występuje mutacja genu MECP2. Słowa kluczowe: zespół Retta, MECP2, nietypowa postać zespołu Retta

THE INFLUENCE OF THE MCKENZIE METHOD ON THE QUALITY OF LIFE OF PATIENTS WITH LUMBOSACRAL SPINE AILMENTS

Introduction. Ailments of the lumbosacral spine are a more and more frequent problem of the modern society. They very often hinder everyday functioning or even make it harder and have a negative influence on the quality of patients' lives. Contemporary physical therapy applies many methods and forms of therapy to deal with spinal ailments. One of the most renowned types is the method of Mechanical Diagnosis and Therapy created by Robin McKenzie. The aim of this thesis is to evaluate the McKenzie method's influence on the quality of life of patients with lumbosacral spine ailments. Materials and methods. The studies were conducted in the group of 50 patients with lumbosacral spine ailments. The patients were divided into two groups: treatment group (25 patients) and control group (25 patients). The treatment group was composed of patients treated with the McKenzie method for 3 weeks, whereas the control group included patients treated with kinesiotherapy and physical therapy according to the recommendations of the referring physician. The Oswestry Disability Index was used in order to assess the therapy results before and directly after the rehabilitation of every patient. Results. The average mean for the treatment group before the therapy obtained on the basis of the Oswestry Disability Index, was 54.96 (±12.677) and after the therapy was 10.800 (±9.713). The minimal value before the therapy was 32 and after the therapy was 0. The maximal value before the therapy was 78 and after the therapy - 46.The treatment using the McKenzie method had a significant influence (p<0.05) on the improvement of the quality of life of patients with lumbosacral spine ailments. After the therapy, the patients from the treatment group obtained relevantly lower results in the Oswestry Disability Index than the patients from the control group. Conclusions: 1. The McKenzie method therapy significantly improves the quality of life of patients with lumbosacral spine ailments. 2. The McKenzie method therapy is a more effective form of therapy when it comes to the improvement of the quality patients’ life with lumbosacral spine ailments than kinesiotherapy and physical therapy.Wstęp. Dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowokrzyżowego stają się coraz bardziej powszechnym problemem współczesnego społeczeństwa. Często utrudniają lub nawet uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie człowieka oraz wpływają na obniżenie jakości życia pacjentów. Współczesna fizjoterapia wykorzystuje wiele metod i form terapii dolegliwości bólowych kręgosłupa. Jedną z nich jest metoda mechanicznego diagnozowania i terapii opracowana przez Robina McKenziego. Celem pracy jest ocena wpływu metody McKenziego na jakość życia pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo krzyżowego. Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone na grupie 50 pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Pacjenci zostali podzieleni na dwie grupy: badawczą - 25 osób i kontrolną - 25 osób. Grupa badawcza była objęta 3 tygodniową terapią wg metody McKenziego. Grupę kontrolną stanowili pacjenci leczeni kinezyterapią i fizykoterapią. Przed rozpoczęciem terapii i bezpośrednio po jej zakończeniu u pacjentów w celu oceny efektów terapii zastosowano kwestionariusz Oswestry. Wyniki. Średnia wartość uzyskana dla grupy badawczej w kwestionariuszu Oswestry przed terapią to 54,96 (±12,677), zaś po terapii 10,800 (±9,713). Wartość minimalna przed terapią wynosiła 32, a po terapii 0, wartość maksymalna uzyskana przed leczeniem to 78, a po 46. Leczenie z wykorzystaniem metody McKenziego wpłynęło istotnie (p<0,05) na poprawę jakości życia osób z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Po terapii osoby z grupy badawczej uzyskiwały wyniki w kwestionariuszu Oswestry istotnie niższe niż osoby z grupy kontrolnej. Wnioski: 1. Terapia metodą McKenziego poprawia istotnie jakość życia pacjentów z dolegliwościami bólowymi odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. 2. Terapia metodą McKenziego jest skuteczniejszą formą terapii w aspekcie poprawy jakości życia pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym niż kinezyterapia i fizykoterapia

WPŁYW METODY MCKENZIEGO NA JAKOŚĆ ŻYCIA PACJENTÓW Z DOLEGLIWOŚCIAMI BÓLOWYMI KREGOSŁUPA W ODCINKU LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWYM

I n t r o d u c t i o n . Ailments of the lumbosacral spine are a more and more frequent problem of the modern society. They very often hinder everyday functioning or even make it harder and have a negative influence on the quality of patients' lives. Contemporary physical therapy applies many methods and forms of therapy to deal with spinal ailments. One of the most renowned types is the method of Mechanical Diagnosis and Therapy created by Robin McKenzie. T h e a i m of this thesis is to evaluate the McKenzie method's influence on the quality of life of patients with lumbosacral spine ailments. M a t e r i a l s a n d m e t h o d s . The studies were conducted in the group of 50 patients with lumbosacral spine ailments. The patients were divided into two groups: treatment group (25 patients) and control group (25 patients). The treatment group was composed of patients treated with the McKenzie method for 3 weeks, whereas the control group included patients treated with kinesiotherapy and physical therapy according to the recommendations of the referring physician. The Oswestry Disability Index was used in order to assess the therapy results before and directly after the rehabilitation of every patient. R e s u l t s . The average mean for the treatment group before the therapy obtained on the basis of the Oswestry Disability Index, was 54.96 (±12.677) and after the therapy was 10.800 (±9.713). The minimal value before the therapy was 32 and after the therapy was 0. The maximal value before the therapy was 78 and after the therapy - 46.The treatment using the McKenzie method had a significant influence (p<0.05) on the improvement of the quality of life of patients with lumbosacral spine ailments. After the therapy, the patients from the treatment group obtained relevantly lower results in the Oswestry Disability Index than the patients from the control group. C o n c l u s i o n s : 1. The McKenzie method therapy significantly improves the quality of life of patients with lumbosacral spine ailments. 2. The McKenzie method therapy is a more effective form of therapy when it comes to the improvement of the quality patients’ life with lumbosacral spine ailments than kinesiotherapy and physical therapy.W s t ę p . Dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowokrzyżowego stają się coraz bardziej powszechnym problemem współczesnego społeczeństwa. Często utrudniają lub nawet uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie człowieka oraz wpływają na obniżenie jakości życia pacjentów. Współczesna fizjoterapia wykorzystuje wiele metod i form terapii dolegliwości bólowych kręgosłupa. Jedną z nich jest metoda mechanicznego diagnozowania i terapii opracowana przez Robina McKenziego. C e l e m p r a c y jest ocena wpływu metody McKenziego na jakość życia pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo krzyżowego. M a t e r i a ł i m e t o d y . Badania zostały przeprowadzone na grupie 50 pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Pacjenci zostali podzieleni na dwie grupy: badawczą - 25 osób i kontrolną - 25 osób. Grupa badawcza była objęta 3 tygodniową terapią wg metody McKenziego. Grupę kontrolną stanowili pacjenci leczeni kinezyterapią i fizykoterapią. Przed rozpoczęciem terapii i bezpośrednio po jej zakończeniu u pacjentów w celu oceny efektów terapii zastosowano kwestionariusz Oswestry. Wy n i k i . Średnia wartość uzyskana dla grupy badawczej w kwestionariuszu Oswestry przed terapią to 54,96 (±12,677), zaś po terapii 10,800 (±9,713). Wartość minimalna przed terapią wynosiła 32, a po terapii 0, wartość maksymalna uzyskana przed leczeniem to 78, a po 46. Leczenie z wykorzystaniem metody McKenziego wpłynęło istotnie (p<0,05) na poprawę jakości życia osób z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Po terapii osoby z grupy badawczej uzyskiwały wyniki w kwestionariuszu Oswestry istotnie niższe niż osoby z grupy kontrolnej. Wn i o s k i : 1. Terapia metodą McKenziego poprawia istotnie jakość życia pacjentów z dolegliwościami bólowymi odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. 2. Terapia metodą McKenziego jest skuteczniejszą formą terapii w aspekcie poprawy jakości życia pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym niż kinezyterapia i fizykoterapia

Whitener pain - characteristic and fracture

Back pain can be dull dull character, which most often are located only in the lumbar area, in the case where there was not a disagreement radicular -vertebral, or may radiate to the lower limbs, depending on the level and degree of compression of the spinal roots. With a high degree of changes occurring that contribute to the emergence of a significant narrowing of the intervertebral holes and as a result the pressure on the roots, sensory and motor symptoms depend on the level and degree of oppression. It should, however, take into account that even large osteophytes on the anterior-lateral edges of the vertebral bodies, which do not give the roots of oppression, may be clinically silent almost symptomatically. Proper diagnosis, determine the type of pain as well as to diagnose the cause of the pain is important in the further process of rehabilitation

Zmiany w postawie ciała u dzieci w pierwszych trzech latach nauki szkolnej

Okres między 6. a 10. rż. sprzyja pogarszaniu się postawy ciała z powodu nowych warunków związanych z obowiązkiem szkolnym. O ile wśród dzieci 6-letnich przed rozpoczęciem nauki szkolnej postawa bardzo dobra i dobra występuje w 41,47%, to już w wieku 10 lat taką postawę ma tylko 26,83% badanych. Może to być wynikiem nagłego obowiązku siedzenia długi czas w ławce szkolnej, często niedostosowanej do wzrostu dziecka (te same ławki od I do III klasy), noszenia zbyt ciężkiego tornistra względem wagi dziecka, a także zbyt małej ilości ruchu ukierunkowanego na prawidłową postawę. Forum Medycyny Rodzinnej 2010, tom 4, nr 4, 287-29

Overload pain but root differentiation discomfort in the lumbar spine

Lumbar pain syndromes of the spine can also be referred to as the pain of the cross. These ailments have now become epidemics of our time. In literature, these pain are referred to as localized ailments that are located in the lumbar, lumbosacral, and cross-iliac areas. Cross pains are a very general term because there are a multitude of factors that cause lumbar disc herniation. This problem poses great diagnostic difficulties. [4]. The nature of these ailments is often difficult to pinpoint by the patient, but it can be the pain that describes patients from blunt, piercing, biting, baking, to those that are termed cold feeling. Keep in mind that the location of the lumbar pain symptoms varies. Patients report pain that is located throughout the lumbar-sacral area or only on one side of the spine, or occurs only in the area of the hip joints. These complaints often radiate along the lower limb. They are often the result of a lack of proper spine prevention: they contribute to this poor body posture, improper sleep positioning, as well as lack of coping skills, as well as a bad diet. In daily life, it is important to remember to do your daily activities in the correct position as well as to use prevention to avoid pain in the lumbar area

Upper limb treatment technigues for stroke survivors

Nowadays, the stroke is considered to be the main cause of acquired disability among adults in the world. Deficits occuring in the upper limb are its widespread consequence.The therapy of a paretic upper limb is the most difficult part of the rehabilitation process, and the recovery of the upper limb functions often takes place only at the final stage of the physiotherapy.The aim of this study is to present a variety of techniques to improve a post-stroke upper limb on the basis of the most recent literature.It was considered that the most important elements of the treatment used in the rehabilitation of the paretic upper limb are: exercise matching the anti-spasm pattern, maintaining appropriate position for exercise that provide an approximation of the shoulder joint and the use of cross-facilitation. The study indicates that the treatment of a post stroke upper limb should be based on the: physiotherapy, kinesiotherapy and specific positioning - all of them corresponding to a given stage of the disease. The work also presents the most frequently used methods, especially highlighting: the Prorioceptive Neuromuscular Facilitation (PNF), Bobath, Brunnstrom, CIMT and OIT. It was also shown that in order to enhance the effects of a post-stroke upper limb rehabilitation, it should be extended by modern methods such as Mirror Therapy, Virtual Reality or Robot-assisted Therapy

Physical activity in elderly patients – preliminary report

Background. The recent increase in the number of people over 60 forces the public opinion to take an interest in the problems of this group of people. One of those problems is physical activity, as it is one of the factors that will influence their health. It should be considered if the elderly have a positive attitude to exercise, what type of exercise is performed and whether they practiced any sport in their youth and what will be the most important goal of exercise. Aim of the study. The aim of this study was an initial self-assessment of their physical activity of the elderly patients. Material and methods. The study involved 50 patients from the Geriatric Clinic, University Hospital No. 1 in Bydgoszcz who were above 60 years of age. The subjects took part in an anonymous questionnaire on physical activity. Results. 32 (64%) of the patients declared a positive attitude toward exercise, 11 (22%) had a negative attitude, 5 (10%) connected it to their well-being, and 2 (4%) said that they must force themselves to perform physical activity. 16 (32%) of the respondents actively practiced sport in their youth, 28 (56%) did not, and 6 (12%) were not able to remember. The disciplines practiced by the respondents were: running (8, 44%), swimming (5, 28%), football (3, 17%) and gymnastics (2, 11%). The current preferred mode of physical activity in the free time of the respondents is: walking (26, 52%), cycling (18, 36%), Nordic walking (4, 8%), fishing (2, 4%). According to the patients, the purpose of physical exercise is: general fitness (30, 60%), fitness in everyday activities (9, 18%) and independence from others (11, 22%). Conclusions. Elderly patients mostly speak positively of exercise and they state that the primary goal of exercise is maintaining overall fitness, regardless of sex, age, place of residence, marital status or education.Wstęp. Zwiększająca się w ostatnich latach liczba osób powyżej 60 roku życia wymusza na społeczeństwie zainteresowanie się problemami tej grupy osób. Jednym z nich jest aktywność fizyczna, gdyż to ona będzie między innymi rzutować na późniejszy stan zdrowia. Zastanowić się można zatem czy osoby w starszym wieku są pozytywnie ustosunkowane do ćwiczeń fizycznych, jaki typ ćwiczeń wykonują najchętniej oraz czy w młodości trenowali sport oraz co będzie najważniejszym celem ćwiczeń. Celem pracy była wstępna samoocena aktywności fizycznej pacjentów w starszym wieku. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 50 pacjentów Poradni Geriatrycznej Szpitala Uniwersyteckiego Nr 1 im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy powyżej 60 roku życia. Badani zostali poddani anonimowej ankiecie na temat aktywności fizycznej. Wyniki. Spośród 50 pacjentów 32 (64%) pacjentów deklarowało pozytywny stosunek do ćwiczeń fizycznych, 11 (22%) było do nich ustosunkowanych negatywnie, 5 (10%) uzależniało je od swojego samopoczucia, a 2 (4%) opowiedziało, że musi się zmuszać do wykonania aktywności fizycznej. Czynnie sport w młodości trenowało 16 (32%) ankietowanych, 28 (56%) nie wykonywało, natomiast 6 (12%) nie jest w stanie sobie przypomnieć. Dyscyplinami trenowanymi w młodości przez ankietowanych było: bieganie 8 (44%), pływanie 5 (28%), piłka nożna 3 (17%) oraz gimnastyka 2 (11%). Aktywnością fizyczną preferowaną obecnie w wolnych chwilach przez ankietowanych są: spacery 26 (52%), jazda na rowerze 18 (36%), 4 (8%) nordic walking, 2 (4%) wędkarstwo. Celem ćwiczeń fizycznych w opinii pacjentów jest całkowita sprawność fizyczna 30 (60%), sprawność na poziomie życia codziennego 9 (18%) oraz niezależność od osób drugich 11 (22%). Wnioski. Pacjenci w starszym wieku w większości pozytywnie wypowiadają się na temat ćwiczeń fizycznych, a za cel główny ćwiczeń stawiają utrzymanie całkowitej sprawności fizycznej bez względu na płeć, wiek, miejsce zamieszkania, stan cywilny czy wykształcenie