On the types of assessments concerning the effectiveness of medical procedures

The subject of this article is the assessment of the effectiveness of medical procedures or interventions. In its first part I compare the different meanings that the term effectiveness assumes in the context of assessing medical interventions, including the definition of the concept of consequential effectiveness, i.e. efficiency in achieving a certain objective of recognized value, distinguishing it from purely instrumental efficiency, i.e. effectiveness in achieving any goal, and from "cost-effectiveness" or economic efficiency. Next, I discuss various directions of relativization that allow for, and largely assume, assessments of the effectiveness of medical interventions, primarily considering the purpose, which serves as their point of reference. In the third part, I emphasize the different character of assessments of the effectiveness of medical procedures depending on whether they relate to the final or only to the indirect purpose of a given procedure. Finally, I consider the validity of the popular opposition of effectiveness and efficiency, and egalitarian fairness or justice (equity) in relation to health care procedures

O dobru drzew i ekologicznej reformie utylitaryzmu

Głównym tematem artykułu jest próba pogodzenia intuicji etyki ekologicznej z zasadami konsekwencjalizmu, a w szczególności utylitaryzmu, podejmowana przez filozofów, którzy poszerzają tradycyjnie uznawany zakres "podmiotów dobra" (tzn. istot lub w ogóle bytów, dla których coś może być dobre i złe), rozciągając go na całą przyrodę ożywioną. W artykule próbuje się pokazać, że ta ekologiczna reforma konsekwencjalizmu nie może być po prostu jego rozbudową, lecz musi iść w parze z istotną modyfikacją samych jego podstaw, przeprowadzającą nas praktycznie na pozycję szczególnego rodzaju kantyzmu. Formułuje się też pewne obiekcje, jakie można wysunąć przeciw tej reformie

Porządek dobroczynności w etyce Tomasza z Akwinu

This paper aims to provide a contribution to the perennial discussion on ranking of our duties to help others by analyzing Thomas Aquinas’s conception of the order of beneficence. After outlining Aquinas’s notion of beneficentia as a virtue guiding positive duties to others I present his prioritization of these duties as a version of multi- -criteria approach, developing antecedent ideas of Aristotle and Cicero. In reference to these philosophers, I distinguish a few crucial principles used for priority setting in discharging duties to act for the good of others: the rule of greater commitment, the rule of closer connection, the rule of greater need, the rule of greater benefit and the rule of higher worth. Then I seek to to highlight how these principles and their sub-criteria are accounted for and applied by Thomas Aquinas, focusing especially on his considerations how to resolve conflicts among competing rules of preference

What represented the temple of the Charites? : reciprocity, gratitude and justice in the Aristotelian ethics

W jednym z rozdziałów V księgi "Etyki nikomachejskiej", poświęconym pojęciu wzajemnej odpłaty (to antipeponthos), Arystoteles stwierdza, że odwzajemnianie się (przede wszystkim za otrzymane przysługi, ale może także za doznane krzywdy) jest warunkiem utrzymywania się wspólnoty państwowej. W związku z tym pisze: "Dlatego wznosi się świątynię Charyt w miejscu bardzo uczęszczanym, aby napominała do odpłaty, gdyż to jest istotą wdzięczności (charis): bo kto wyświadczył nam przysługę, temu powinniśmy odwdzięczyć się jakąś przysługą i wyświadczyć mu inną, z własnego impulsu" (1133a2-5). Grecka nazwa charis, której zawdzięczają swoje imię boginie Charyty, może oznaczać zarówno przysługę, jak wdzięczność. Przytoczone zdanie Arystotelesa pojawia się jednak w jego księdze na temat sprawiedliwości, którą jako podstawę szczególnych obowiązków społecznych zazwyczaj odróżnia się od wdzięczności. Nasuwa się zatem pytanie, w jakim stosunku pozostają u Arystotelesa trzy przewijające się tutaj zalety lub cnoty : wzajemność, wdzięczność i sprawiedliwość. Innymi słowy, na czym miał polegać ów obowiązek "odpłaty" (antapodosis), o którym starano się przypominać, wznosząc świątynię Charyt w miejscu bardzo uczęszczanym

Good for a person and good for the world

Artykuł omawia dwa rozumienia wartości dobra w klasycznym znaczeniu tego, co warte pożądania lub godne wyboru: pojęcie wartości relacjonalnej (przysługującej temu, co dobre "dla kogoś") i pojęcie wartości neutralnej (przypisywanej temu, co dobre "dla świata"). Aby uwyraźnić przeciwieństwo wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, odróżniam je od trzech innych przeciwieństw: wartości wewnętrznej i wartości zewnętrznej, wartości relatywnej i wartości bezwzględnej, oraz wartości subiektywnej i wartości obiektywnej. Typ teorii dobra, która uznaje obie rozpatrywane wartości, nazywam agatologicznym dualizmem, przeciwstawiając mu dwa rodzaje monizmu: skrajny neutralizm, który uznaje wyłącznie dobro po prostu, i skrajny relacjonizm, uznający jedynie dobro dla kogoś. Dualistyczna teoria dobra występuje w różnych odmianach zależnie od tego, jak odpowiada na pytanie o stosunek zakresów wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, a także na pytanie o stosunek ich wielkości. Jako teorię zakładającą koincydencję dobra dla kogoś i dobra dla świata interpretuję utylitaryzm. W swojej standardowej postaci uznawał on także równoważność obu tych wartości. Jak jednak pokazuję, w uogólnionej teorii utylitarystycznej jest miejsce również na priorytaryzm, interpretowany jako pogląd, zgodnie z którym neutralna wartość dobra przysparzanego pewnej osobie jest zależna nie tylko od jego wartości relacjonalnej, lecz także od lepszego lub gorszego położenia tej osoby