CZESŁAWA ZNAMIEROWSKIEGO KONCEPCJA WŁADZY JAKO ŁĄCZNEGO STANOWIENIA NORM

Celem artykułu jest wyjaśnienie związku między stanowieniem norm a władzą w świetle koncepcji stanowienia łącznego. Stanowienie łączne w ujęciu Czesława Znamierowskiego skutkuje powstaniem nieindywidualnych norm generalnego zakazu. Zaproponowane zostaną trzy interpretacje tego, czym są takie normy. Interpretacje te posłużą uwypukleniu właściwości stanowienia łącznego oraz wyjaśnią, dlaczego stanowienie łączne ułatwia zrozumienie władzy. Na zakończenie przedstawione zostanie ujęcie władzy jako stosunku między partnerami stanowienia łącznego z krótką refleksją na temat jego przydatności

Criticism of classical pragmatism: the unknown origins of Czesław Znamierowski’s theory and philosophy of law

The article presents the key ideas of Czesław Znamierowski’s 1911 doctoral dissertation on the concept of truth in pragmatism (Der Wahrheitsbegriff im Pragmatismus), thus far not discussed in the literature, and the impact it had on some of his later ideas in the philosophy and theory of law. His polemic against pragmatism reinforced his later views on science and logic, and in particular on the problem of the truth-value of sentences. This founding insight of Znamierowski’s anti-psychologism in the philosophy of law, namely the independence of logic from mental states, provides a deeper explanation of a dualism in his theory of the legal norm: the ascription of both truth-value and validity, mutually independent, to legal norms. When analysed with regard to Znamierowski’s epistemological oscillation between empiricism and apriorism, Wahrheitsbegriff may also enable a better understanding of the origins of his objectivist social ontology and of such legal-theoretical concepts as ‘construction norm’ and ‘thetic act’.Artykuł przedstawia kluczowe idee rozprawy doktorskiej Czesława Znamierowskiego z 1911 r. na temat pojęcia prawdy w pragmatyzmie (Der Wahrheitsbegriff im Pragmatismus), dotychczas nieomawiane w literaturze, oraz wpływ, jaki wywarły na niektóre z jego późniejszych idei w filozofii i teorii prawa. Polemika z pragmatyzmem umocniła jego późniejsze poglądy na naukę i logikę, a zwłaszcza na problem logicznej wartości zdań. Ten fundamentalny wgląd w antypsychologizm Znamierowskiego, tj. niezależność logiki od stanów, dostarcza głębszego wyjaśnienie dualizmu w jego teorii norm prawnych, którym przypisywał zarówno prawdziwość, jak i obowiązywanie, niezależne od siebie. Analiza Wahrheitsbegriff pod kątem epistemologicznego zawieszenia Znamierowskiego między empiryzmem a aprioryzmem może również pomóc w lepszym zrozumieniu źródeł jego obiektywistycznej ontologii społecznej oraz takich pojęć prawnoteoretycznych, jak „norma konstrukcyjna” i „akt tetyczny”

Próba interpretacji koncepcji prawa globalnego

The authors reconstruct the key elements of the conception of global law proposed by Rafael Domingo, a world-recognised Spanish Roman law specialist, offer its interpretation, as well as recommend application of that law in the creation of a conception of material sources of law. The starting point for the discussion on the above is a critical assessment of subject-reductionism in public international law, and the principles of territoriality and sovereignty in particular. The authors argue that overcoming the current regulatory and academic crisis in international law will not be possible unless its existing paradigm is changed. Anthroparchy – a term coined by the authors – should become a constructive element of the new paradigm, meaning that a person with its intrinsic dignity and equality should be put in place of the state’s sovereignty. The characteristics of such person, relevant for the axiological conditioning of the legal system, is then proposed, introducing to the legal deliberations an interdisciplinary approach to philosophical anthropology. The presented conception belongs to non-positivism in law, and its explanatory force concerns questions of law’s teleology and autonomy with regard to state.Autorzy rekonstruują podstawowe elementy koncepcji prawa globalnego zaproponowanej przez Rafaela Dominga, światowej sławy hiszpańskiego romanistę, oraz proponują jej interpretację i wykorzystanie do stworzenia koncepcji materialnych źródeł prawa. Punktem wyjścia tej koncepcji jest krytyka faktu, że w dominującym nurcie nauki prawa międzynarodowego publicznego zagadnienia dotyczące podmiotowości zredukowane są niemal wyłącznie do państw. Ten redukcjonizm wspiera się w szczególności na zasadach terytorialności i suwerenności. Autorzy twierdzą, że przezwyciężenie aktualnego kryzysu regulacyjnego, związanego z procesami globalizacji oraz zaradzenie niedostatkom nauki prawa międzynarodowego publicznego nie jest możliwe bez zmiany dotychczasowego paradygmatu. Konstytutywnym elementem nowego paradygmatu powinna być antropoarchiczność, czyli postawienie osoby z jej wrodzoną i równą godnością w miejsce suwerenności państwa. Autorzy dokonują typologii cech osoby, relewantnych jako aksjologiczne uwarunkowania systemu prawnego. Wprowadzają tym samym do rozważań prawnych ujęcie interdyscyplinarne z zakresu antropologii filozoficznej. Przedstawiona koncepcja sytuuje się w kręgu non-pozytywizmu, a jej szczególna wartość wyjaśniająca odnosi się do zagadnienia celowości prawa oraz jego autonomii względem państwa

Criticism of classical pragmatism: the unknown origins of Czesław Znamierowski’s theory and philosophy of law

Artykuł przedstawia kluczowe idee rozprawy doktorskiej Czesława Znamierowskiego z 1911 r. na temat pojęcia prawdy w pragmatyzmie (Der Wahrheitsbegriff im Pragmatismus), dotychczas nieomawiane w literaturze, oraz wpływ, jaki wywarły na niektóre z jego późniejszych idei w filozofii i teorii prawa. Polemika z pragmatyzmem umocniła jego późniejsze poglądy na naukę i logikę, a zwłaszcza na problem logicznej wartości zdań. Ten fundamentalny wgląd w antypsychologizm Znamierowskiego, tj. niezależność logiki od stanów, dostarcza głębszego wyjaśnienie dualizmu w jego teorii norm prawnych, którym przypisywał zarówno prawdziwość, jak i obowiązywanie, niezależne od siebie. Analiza Wahrheitsbegriff pod kątem epistemologicznego zawieszenia Znamierowskiego między empiryzmem a aprioryzmem może również pomóc w lepszym zrozumieniu źródeł jego obiektywistycznej ontologii społecznej oraz takich pojęć prawnoteoretycznych, jak „norma konstrukcyjna” i „akt tetyczny”

O intuicji w analitycznych teoriach prawa

Abstrakt: Współczesne analityczne teorie prawa próbują udzielać hermeneutycznej odpowiedzi na metafizyczne pytanie o naturę prawa, a kluczową rolę w realizacji tego zadania pełni intuicja. Wątpliwe jest jednak, czy intuicja jest w stanie spełnić metafizyczne i hermeneutyczne aspiracje takich teorii. W artykule wskazuje się na niejednorodne rozumienie intuicji w analitycznych teoriach prawa. Teorie te stoją ponadto przed dylematem wyboru między „twardą” ontologią prawa, do której intuicja miałaby uprzywilejowany dostęp poznawczy a „miękką” ontologią, która wymusza rozbicie intuicji na poszczególne jej rodzaje. Jeśli kolektywna świadomość, do której miałyby należeć intuicje konstytuujące pojęcie prawa, rzeczywiście jest dla współczesnych teorii analitycznych metafizyczną podstawą, to trudno powiedzieć, czym różnią się one empiryzmu. Obiecującej korekty dla takiego podejścia w teoretyzowaniu o prawie, które uprzywilejowuje słownictwo intuicji, mógłby być może dostarczyć pragmatyzm analityczny, postulujący rozszerzenie analizy o praktyki, w których słowa uzyskują znaczenie. Abstract: Contemporary analytic theories of law attempt at providing hermeneutic answers to the metaphysical question about the nature of law, and intuition plays pivotal role in these attempts. It is doubtful, however, whether intuition can meet metaphysical and hermeneutic expectations of such theories. The article points out at divergent ways of understanding intuition in analytic theories of law. Moreover, such theories face a dilemma of choosing between „hard” ontology of law, to which intuition would have a privileged epistemic access, and „soft” ontology which entails multiple types of intuition. If collective consciousness, to which the intuitions that constitute the concept of law allegedly belong, is indeed the metaphysical foundation of contemporary analytic theories, they are hardly discernible from empiricism. A promising complementary approach to such a way of theorizing about law - where the vocabulary of intuitions is prioritized - can be provided by analytic pragmatism extending analysis to the practices in which words acquire their meanings

RONALD DWORKIN’S CONCEPTION OF LEGAL PRINCIPLES

Among the greatest achievements of Ronald Dworkin as a law philosopher one usually mentions, not only in the Polish theory of law, the distinguishing of two groups of normative statements: rules and principles with other standards as the premise of making judgments; what is more, it is accepted that in this division the two groups have no common components. The first part of this article is devoted to an analysis of these defining elements of legal principles, suggested by Dworkin himself, while in the other part the author makes an attempt to recreate Dworkin’s conception of legal principles, in their connection with the scholar’s conception of political rights, and in particular the true role legal principles play in the process of application o f law in the view of Dworkin

Theory of law and the challenges of analytical pragmatism

Artykuł zawiera rozważania metafilozoficzne i metateoretyczne odnoszące się do uprawiania teorii prawa w nurcie klasycznego projektu analizy. Celem tych uwag jest ukazanie wyzwań, jakie klasycznemu projektowi analizy stawia pragmatyzm filozoficzny, a zwłaszcza pragmatyzm analityczny. Pierwsza część tekstu poświęcona jest przedstawieniu głównego nurtu powojennej polskiej teorii prawa jako realizacji programu analitycznego, za której przykład służą koncepcje Z. Ziembińskiego. W dalszej części charakteryzowany jest pragmatyzm analityczny w wersji R. Brandoma oraz wyzwania, jakie formułuje on pod adresem takich programów badawczych. Na koniec wskazane zostają korzyści filozoficzne, jakie klasyczna analiza odnieść może z przyswojenia sobie wyzwań analitycznego pragmatyzmu. Nalężą do nich możliwość przezwyciężenia dualizmu poznawczego, lepsze ugruntowania rozumności oraz poszerzenie o perspektywę antropologiczną.The article is a metaphilosophical and metatheoretical discussion relating to the theory of law pursued in the mainstream of the classical project of analysis. The purpose of these remarks is to show the challenges which philosophical pragmatism, and especially analytical pragmatism, poses to classical analysis. The first part of the text is devoted to the presentation of the mainstream of postwar Polish law theory as the implementation of the analysis program, with the conception of Z. Ziembinski serving as an example. The next part characterizes analytical pragmatism of R. Brandom and the challenges addressed to such research programs as classical analysis. The last part examines philosophical benefits that classical analysis could obtain by embracing the challenges of analytical pragmatism. These include the ability to overcome the cognitive dualism, better justification of rationality and extending the anthropological perspective

RONALD DWORKIN’S CONCEPTION OF LEGAL PRINCIPLES

Among the greatest achievements of Ronald Dworkin as a law philosopher one usually mentions, not only in the Polish theory of law, the distinguishing of two groups of normative statements: rules and principles with other standards as the premise of making judgments; what is more, it is accepted that in this division the two groups have no common components. The first part of this article is devoted to an analysis of these defining elements of legal principles, suggested by Dworkin himself, while in the other part the author makes an attempt to recreate Dworkin’s conception of legal principles, in their connection with the scholar’s conception of political rights, and in particular the true role legal principles play in the process of application o f law in the view of Dworkin

CZESŁAWA ZNAMIEROWSKIEGO KONCEPCJA WŁADZY JAKO ŁĄCZNEGO STANOWIENIA NORM

Celem artykułu jest wyjaśnienie związku między stanowieniem norm a władzą w świetle koncepcji stanowienia łącznego. Stanowienie łączne w ujęciu Czesława Znamierowskiego skutkuje powstaniem nieindywidualnych norm generalnego zakazu. Zaproponowane zostaną trzy interpretacje tego, czym są takie normy. Interpretacje te posłużą uwypukleniu właściwości stanowienia łącznego oraz wyjaśnią, dlaczego stanowienie łączne ułatwia zrozumienie władzy. Na zakończenie przedstawione zostanie ujęcie władzy jako stosunku między partnerami stanowienia łącznego z krótką refleksją na temat jego przydatności

CZESŁAW ZNAMIEROWSKI’S CONCEPTION OF POWER AS A JOINT ENACTMENT OF NORMS

Celem artykułu jest wyjaśnienie związku między stanowieniem norm a władzą w świetle koncepcji stanowienia łącznego. Stanowienie łączne w ujęciu Czesława Znamierowskiego skutkuje powstaniem nieindywidualnych norm generalnego zakazu. Zaproponowane zostaną trzy interpretacje tego, czym są takie normy. Interpretacje te posłużą uwypukleniu właściwości stanowienia łącznego oraz wyjaśnią, dlaczego stanowienie łączne ułatwia zrozumienie władzy. Na zakończenie przedstawione zostanie ujęcie władzy jako stosunku między partnerami stanowienia łącznego z krótką refleksją na temat jego przydatności.***This paper aims to explain the relationship between power and the creation of norms, based on the conception of a joint enactment of norms developed by Czesław Znamierowski. The joint enactment is supposed to result in non-individual norms of general prohibition. Three interpretations of such norms have been developed in order to shed light on some power-related issues. It is further claimed that political and legal power can be explained in terms of a joint enactment of norms