The stylistic aspect of Polish wills

Testament in the Polish culture is an administrative-legal genre, accomplished in its own style of the genre, based on the official and legal style. In the stylistic aspect it shows authoritarianism, impersonality, templatedness and meticulousness of expression. As an example of the legal discourse it tends to be unambiguous, logical, concrete, and it contains specialist terminology related to dispositions of the estate in contemplation of death. It refers manly to the material sphere of life, yet it implies abundance of various hidden feelings: love, gratitude, attachment, hatred, contempt, or revenge. The most popular and expansive type of the genre is a notarial will executed in the form of a notarial deed. Holographic wills are realized more freely, with use of elements of colloquial style, may include expressive speech acts or take the form of an informal letter. The stylistic form of allographic and oral wills is similar to a report. Notarial testaments are becoming dominant and influence the linguistic shape of all other types of the genre. Lack of legal verbosity in a document, while meeting the requirement concerning appointment of an heir, date and testator’s signature, does not invalidate the legal force of the utterance

Tłumaczenie dydaktyczne w nauczaniu języka polskiego jako obcego

Artykuł przedstawia przegląd różnych stanowisk wobec zastosowania tłumaczenia dydaktycznego w nauczaniu jpjo. Obecnie dużą popularnością cieszy się podejście umiarkowane, oparte na założeniu, że należy stosować wszystkie techniki nauczania, które są skuteczne w nauczaniu języka obcego. Pomocą w przygotowaniu efektywnych ćwiczeń translatorycznych służą badania kontrastywne. Artykuł podaje zasady, jakich należy przestrzegać przy zastosowaniu technik tłumaczeniowych, przykładowe typy ćwiczeń translacyjnych oraz określa elementy systemu języka, których można uczyć za pomocą przekładu.The article presents a review of different attitudes towards the application of pedagogic translation in teaching Polish to foreigners. The moderate attitude towards pedagogic translation, which is based on the assumption that we should adopt all techniques that prove effective in foreign language acquisition, seems to be prevailing in language pedagogy nowadays. Contrastive studies are helpful while creating translation exercises. The article presents principles of the translation techniques, exemplary types of translation exercises and a list of elements of the language system that can be taught by means of translation

Summary as a genre of speech in teaching Polish as a foreign language

Summary is one of the basic mediation activities, widely used in everyday language communication. It is an important skill in learning a foreign language since it allows for improvement of other language and intellectual skills: reading, understanding, analysing, distinguishing important from less important information, reasoning, logical thinking, concise expression of thoughts, and creating coherent texts; it also helps in remembering the content. At the same time, it prepares learners to act as language and cultural mediators. The author of the article encourages teaching this important skill based on the concept of a genre pattern, including a description of its four aspects: structural, pragmatic, cognitive, and stylistic. Additionally, she discusses a scientific summary, i.e. abstract, especially useful to students undertaking studies in the Polish language. She presents different ways of creating a summary as well as techniques and type of exercises/tasks related to working with a text subject to such activity. Finally, types of tasks preparing for writing a summary based on a sample text at B2/C1 level will be presented. In conclusion, acquiring the competence to summarise oral and written communications will bring many long-term benefits to learners, both in further education and/or professional work, and in other aspects of communication practice.Streszczenie to jedno z podstawowych działań mediacyjnych, powszechnie stosowanych w codziennej komunikacji językowej. Jest ważną umiejętnością w procesie nauki języka obcego, gdyż umożliwia doskonalenie innych sprawności językowych i intelektualnych: czytania, rozumienia, analizowania, odróżniania informacji ważnych od mniej istotnych, wnioskowania, logicznego myślenia, zwięzłego wyrażania myśli i budowania spójnych tekstów; pomaga też w zapamiętywaniu treści. Jednocześnie przygotowuje uczących się do pełnienia roli mediatorów językowych i kulturowych. Autorka artykułu zachęca do kształcenia tej ważnej umiejętności w oparciu o koncepcję wzorca gatunkowego, zawierającego opis czterech aspektów: strukturalnego, pragmatycznego, poznawczego i stylistycznego. Ponadto omawia streszczenie naukowe, tj. abstrakt, szczególnie przydatny cudzoziemcom, podejmującym studia w języku polskim. Pokazuje różne sposoby dokonywania streszczenia oraz techniki i typy ćwiczeń/ zadań związanych z pracą z tekstem, poddawanym takiemu działaniu. Na koniec przedstawia propozycje zadań przygotowujących do pisania streszczenia na podstawie przykładowego tekstu na poziomie B2/C1. W konkluzji stwierdza, że nabycie kompetencji streszczania wypowiedzi ustnych i pisemnych będzie przynosić uczącym się wiele długofalowych korzyści, zarówno w dalszej edukacji i/lub pracy zawodowej, jak i innych typach praktyki komunikacyjnej

Teksty prymarne, adaptowane i sekundarne w nauczaniu języka polskiego jako obcego na poziomie średnim - problemy i postulaty

Zadanie pt. Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki nr 885/P-DUN/2014 zostało dofinansowane ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę

Reportage as a Genre of Speech in Teaching Polish as a Foreign Language (as Illustrated by the Works of Ryszard Kapuściński)

The aim of the article is to show reportage as a genre of speech to be used in teaching Polish as a foreign language in the context of genre studies. The author assumes that reportage used in teaching Polish to foreigners, besides the realization of the main illocutions of the genre, contributes to the development or evaluation of learner’s language skills and acquisition of intercultural competence. The genre will be described using the concept of genre pattern by Maria Wojtak, including structural, pragmatic, cognitive and stylistic aspects, accomplished in the canon form, alternative versions or adaptive variants. Reportage turns out to be a genre with a structure showing a weakened conventionality and highly diversified themes. The intention of reportage authors is a comprehensive and suggestive presentation of facts, and their themes include a wide scope of events from social, political and cultural life. The texts are objective, imaginative, emotional and multi-styled. The sender shows different points of view but also his own personality. The article presents examples of reportage, coming from collections by Ryszard Kapuściński, as well as practical guidelines helpful in teaching Polish as a foreign language.Celem artykułu jest pokazanie reportażu jako gatunku wypowiedzi stosowanego w glottodydaktyce polonistycznej w celu kształtowania kompetencji genologicznej. Autorka przyjmuje, że gatunek ten dla celów nauczania języka polskiego jako obcego, obok zrealizowania głównych intencji pragmatycznych, służy także kształceniu lub ewaluacji umiejętności językowych oraz nabywaniu kompetencji interkulturowych. Do opisu gatunku wykorzystana zostanie koncepcja wzorca gatunkowego Marii Wojtak, obejmującego aspekty: strukturalny, pragmatyczny, poznawczy i stylistyczny, realizowanego w postaci kanonicznej, wariantów alternacyjnych lub adaptacyjnych. Reportaż jawi się jako gatunek o strukturze wykazującej osłabioną szablonowość i bardzo różnorodnej tematyce. Intencją reportażystów jest wszechstronne i sugestywne przedstawienia faktów, których tematyka obejmuje szerokie spektrum wydarzeń z życia społecznego, politycznego, kulturalnego. Wypowiedzi reportażowe cechuje obiektywizm, obrazowość, emocjonalność i wielostylowość. Przedstawione są różne punkty widzenia; wyraźna jest także osobowość autora. W artykule zostały także przedstawione przykłady wypowiedzi reportażowych, pochodzące ze zbiorów reportaży Ryszarda Kapuścińskiego, a także praktyczne wskazówki do wykorzystania na zajęciach języka polskiego jako obcego

The stylistic aspect of Polish wills

Testament in the Polish culture is an administrative-legal genre, accomplished in its own style of the genre, based on the official and legal style. In the stylistic aspect it shows authoritarianism, impersonality, templatedness and meticulousness of expression. As an example of the legal discourse it tends to be unambiguous, logical, concrete, and it contains specialist terminology related to dispositions of the estate in contemplation of death. It refers manly to the material sphere of life, yet it implies abundance of various hidden feelings: love, gratitude, attachment, hatred, contempt, or revenge. The most popular and expansive type of the genre is a notarial will executed in the form of a notarial deed. Holographic wills are realized more freely, with use of elements of colloquial style, may include expressive speech acts or take the form of an informal letter. The stylistic form of allographic and oral wills is similar to a report. Notarial testaments are becoming dominant and influence the linguistic shape of all other types of the genre. Lack of legal verbosity in a document, while meeting the requirement concerning appointment of an heir, date and testator’s signature, does not invalidate the legal force of the utterance

Ewa Rusek, Europa oczami tureckich studentów, Język a komunikacja 40, Kraków: Wydawnictwo „Tertium”, 2019.

Recenzja książki Ewy Rusek. Monografią Europa oczami tureckich studentów, opracowaną na bazie rozprawy doktorskiej zatytułowanej Językowy obraz Europy w tekstach tureckich studentów programu Erasmus, dołącza Ewa Rusek do grona lingwistów zajmujących się zagadnieniem relatywizmu językowego i językowych obrazów świata w ujęciu etnolingwistycznym. Do rąk czytelnika trafia książka niebanalna i inspirująca, pozwalająca nam, Europejczykom skonfrontować nasze wyobrażenie o sobie z obrazem, który widzą przybysze z innego kręgu kulturowego, nie tak znowu odległego, jako że chodzi o Turcję. To kraj leżący na granicy między Europą i Azją, z predylekcjami do europejskości i nadziejami na lepsze życie w strukturach politycznych, ekonomicznych i kulturowych naszego kontynentu. Pozycja ta może więc zainteresować językoznawców, głównie z kręgu badaczy językowych obrazów świata, ale także antropologów, kulturoznawców, socjologów i edukatorów. Może stanowić również źródło inspiracji i radości czytania dla osób ciekawych świata, interesujących się zjawiskami zachodzącymi w otaczającej nas rzeczywistości, obserwujących spotkania kultur odbywające się na naszych oczach, chcących zrozumieć przemiany i prognozy związane z przyszłością naszego kręgu kulturowego

Testamentary genres as a mirror of cultures Polish-American reflections

Gatunki wypowiedzi kształtowane są przez doświadczenia kulturowe danej społeczności i odzwierciedlają jej ontologiczno-aksjologiczne interpretacje. Z porównania gatunków testamentowych w Polsce i USA wynika, że w obu kulturach funkcjonują odmienne kolekcje i wzorce gatunkowe testamentu i towarzyszących mu gatunków pokrewnych. Widoczne są istotne różnice we wszystkich aspektach wzorca gatunkowego (strukturalne, pragmatyczne, kognitywne i stylistyczne). O ich tożsamości gatunkowej decyduje głównie pragmatyka – wola przekazania majątku określonym spadkobiercom. Amerykańskie gatunki okołotestamentowe silniej eksponują wolność jednostki, pochwałę zaradności i wagę indywidualnego sukcesu, a jednocześnie świadczą o bardziej praktycznym podejściu do realizacji tej czynności prawnej.The genres of speech are shaped by cultural experiences of a given community and reflect its ontological and axiological interpretations. As the comparison of the testamentary genres in Poland and the US shows, there are distinct collections of genres and genre patterns in both cultures. There are considerable differences in all aspects of genre patterns (structural, pragmatic, cognitive and stylistic). The identity of the genres is determined mainly by their pragmatics – the desire to transfer testator‟s property to his heirs. The American testamentary genres strongly highlight individual freedom, praise the importance of resourcefulness and individual success, and provide a more practical approach to implementation of that act

Genres of speech in teaching Polish as a foreign language

The objective of the article is to present the achievements of genre studies that might be used in teaching Polish as a foreign language. Assuming that genres of speech are products of particular cultures, while teaching Polish to foreigners we should familiarize them with genre patterns typical of native users of Polish. A description of a genre pattern, based on a concept developed by Maria Wojtak, includes four aspects: structural, pragmatic, cognitive and stylistic. Realization of genre utterances may take the form of a canon variant, and alternative or adaptive variants. A few popular handbooks of Polish to foreigners have been analyzed in terms of presentation of genre patterns. In most works, teaching structural and stylistic aspects prevail, whereas less attention is paid to pragmatic or ontological description.Celem artykułu jest przedstawienie osiągnięć genologii, które mogłyby zostać wykorzystane w glottodydaktyce polonistycznej. Wychodząc z założenia, że gatunki są wytworami kultury, ucząc cudzoziemców języka polskiego, należy zapoznawać ich z wzorcami gatunkowymi typowymi dla rodzimych użytkowników polszczyzny. Opis wzorca, zgodnie z koncepcją Marii Wojtak, obejmuje cztery aspekty opisu: strukturalny, pragmatyczny, poznawczy i stylistyczny. Realizacje wypowiedzi gatunkowych mogą przybierać formę wariantu kanonicznego, wariantów alternacyjnych lub adaptacyjnych. W artykule przeanalizowano kilka popularnych podręczników do nauki jpjo pod kątem nauczania gatunków wypowiedzi. W większości prac przeważa nauczanie aspektu strukturalnego i stylistycznego wzorca, z mniejszą uwagą zwróconą na aspekt pragmatyczny i ontologiczny opisu