Znaczenie regionu śródziemnomorskiego w Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa

Region basenu Morza Śródziemnego odgrywa ważną rolę w tworzeniu współczesnej architektury bezpieczeństwa europejskiego. Stabilność Europy wymaga podejmowania działań w skali globalnej, które nie są ograniczone do jednego kontynentu. Wzdłuż Morza Śródziemnego przebiega widoczna granica pomiędzy krajami położonymi na południowym i wschodnim jego wybrzeżu, nękanymi wieloma wewnętrznymi konfl iktami i pozostającymi na niskim poziomie rozwoju gospodarczego, a bogatym północnym wybrzeżem. Ogromne zróżnicowanie tego obszaru ma wpływ na przyszłość nie tylko krajów położonych w jego sąsiedztwie, ale i całego świata. Niniejszy artykuł przedstawia zagrożenia, z którymi mierzy się Europa w związku z bliskością regionu śródziemnomorskiego. Wynikają one przede wszystkim z dysproporcji ekonomicznych, stagnacji gospodarczej, ciągle rosnącego bezrobocia, problemów demografi cznych i nielegalnej migracji. Kraje regionu borykają się także ze wzrostem przestępczości zorganizowanej, niestabilnością polityczną, terroryzmem i konfl iktami o charakterze lokalnym. Najbardziej niepokojący jest fakt, że trwający od ponad pół wieku konfl ikt izraelsko-arabski pozostaje nierozwiązany. Autorka w artykule dokona także oceny dotychczasowych inicjatyw europejskich w zakresie stabilizacji regionu Morza Śródziemnego.Mediterranean region play the important role in create structures of present European security. European stability demand taking actions in global scale which are not limited to the one continent. Across the Mediterranean sea is the border between the countries lies on south and west seaside, disturbed by many inner confl icts and stay on the low economic position and the rich north area. Big diversity this spaces infl uence the futures not only countries its neighborhood but the whole world. This article present threats which Europe measure with due to Mediterranean region proximity. This threats are connected with economical disparity and stagnation, rising unemployment, demographical problems and illegal migrations. countries of the region face the increase of organized crime, political instability, terrorism and local confl icts. The more warring fact is lasting trough the half of century not resolved Israeli-Arab confl ict. Author in the article make the estimate of the last European initiatives in sphere Mediterranean region stabilization.Регион бассейна Средиземного моря играет большую роль в создании совре- менной архитектуры европейской безопасности. Стабильность Европы требует действий в глобальном масштабе, не ограниченной одним континентом. Вдоль Средиземного моря проходит четкая граница между государствами располо- женными на его южных и восточных берегах, характеризующихся постоянны- ми внутренними конфликтами, низким уровнем экономического развития и бо- гатыми странами северного побережья. Огромное расслоение развития этого региона имеет влияние на будущее не только соседствующих государств, но и всего мира. В статье указаны угрозы, которым подвержена Европа, в связи с близостью средиземноморского региона. Прежде всего, эти угрозы являются следствием экономических диспропорций, экономической стагнации, постоян- но растущей безработицы, демографических проблем и нелегальной миграции. Страны региона борются также с ростом организованной преступности, полити- ческой нестабильностью, терроризмом и местными конфликтами. Беспокойство вызывает факт, что продолжающийся в регионе более полувека израильско- арабский конфликт все еще остается нерешенным. В статье дано также оценку предпринятых до сих пор европейских инициатив касающихся стабилизации региона Средиземного моря

Maroko – Uprzywilejowany partner Unii Europejskiej

z wprowadzenia: "Maroko zajmuje szczególne miejsce w polityce eurośródziemnomorskiej. Od roku 1995 aktywnie uczestniczy w Partnerstwie Eurośródziemnomorskim, od 2004 przyjęło nową formę współpracy bilateralnej z Unią Europejską – Europejską Politykę Sąsiedztwa, a w roku 2008 jako jeden z nielicznych krajów Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu, pozytywnie odniosło się do propozycji Unii dla Śródziemnomorza. Władze Maroka wielokrotnie podkreślały, że są gotowe na kolejny etap rozwoju współpracy z Europą – potwierdza ten fakt przyznanie temu państwu zaawansowanego statusu w ramach polityki eurośródziemnomorskiej, a tym samym zacieśnienie współpracy na poziomie politycznym i ekonomicznym."(...

Instytucjonalizacja współpracy Unii Europejskiej z państwami Maghrebu w latach 1995–2010

Z wprowadzenia: "Przedmiotem niniejszego artykułu jest polityka Unii Europejskiej wobec państw Maghrebu. Omówione zostaną instytucje i programy dotyczące wzajemnej współpracy. Większość inicjatyw unijnych skierowana jest równocześnie do państw Maghrebu i Bliskiego Wschodu, niniejsze opracowanie skupia się jednak na Algierii, Maroku i Tunezji. Kraje Maghrebu wykazują bowiem większą wolę współpracy niż państwa Bliskiego Wschodu. Ich położenie i potencjał surowcowy, którego nie posiadają wschodni sąsiedzi śródziemnomorscy, mają ponadto strategiczne znaczenie dla Unii Europejskiej. Włączając bliskowschodnie kraje w politykę śródziemnomorską, Unia robi to przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa, przy okazji działając na rzecz ich demokratyzacji. Podejmując współpracę z państwami Maghrebu może liczyć również na profity ekonomiczne. Państwa te niejednokrotnie są inicjatorami współpracy, przez co działają na rzecz rozwoju relacji euro-śródziemnomorskich. Uwaga tutaj zostanie skoncentrowana na czterech sprawach: wskazaniu współzależności, które warunkują ustanawiane relacje, genezy współpracy WE/UE z państwami Maghrebu, analizie instytucji euro-śródziemnomorskich oraz stanowisku krajów Maghrebu wobec prowadzonej względem nich polityki."(...

Afryka Północna i Unia Europejska. Wyzwania współpracy po Arabskiej Wiośnie

Z wprowadzenia: "Od kilku lat w Afryce Północnej zachodzą istotne zmiany. Protesty obywateli, które rozpoczęły się w Tunezji z końcem 2010 roku, dotknęły wszystkie państwa w regionie, wpływając na ich społeczno-polityczną sytuację oraz miejsce w systemie stosunków międzynarodowych, warunkując drogę rozwoju na kolejne lata. Sytuacja ta nie pozostała bez wpływu na Unię Europejską najbliższego sąsiada świata arabskiego, który od początku funkcjonowania rozwija współpracę z południowymi i wschodnimi państwami Morza Śródziemnego. Praca ma na celu przybliżenie czytelnikowi tych relacji, zwracając uwagę na trudności natury politycznej, gospodarczej i społecznej. Państwa Afryki Północnej zostały wyszczególnione w niniejszej pozycji nie tylko ze względu na europejską przeszłość kolonialną oraz współczesne znaczenie międzynarodowe, ale również dlatego, że każde z tych państw reprezentuje odmienny, tylko sobie właściwy sposób podejścia do współpracy z Unią Europejską. Ponadto to właśnie w Afryce Północnej rozpoczęły się protesty obywateli, skutkujące rozpoczęciem przez Unię Europejską nowych programów współpracy. Biorąc pod uwagę kolejne fazy konfliktów społecznych w Egipcie i Libii, dalszy rozwój Afryki Północnej można zdecydowanie zaliczyć do ważnych problemów współczesności oraz wyzwań dla polityki zagranicznej Unii Europejskiej."(...

Bliskowschodni proces pokojowy 25 lat po porozumieniu z Oslo – rola Unii Europejskiej

Celem poniższego opracowania jest syntetyczne przedstawienie zaangażowania Unii Europejskiej w rozwiązanie konfl iktu izraelsko-palestyńskiego. Rok 2018 jest dobrym momentem na podsumowanie roli Unii Europejskiej oraz innych aktorów regionalnych i międzynarodowych w rozwiązaniu kwestii palestyńskiej. Obecnie mija 25 lat od podpisania porozumienia z Oslo i 30 lat od deklaracji niepodległości ogłoszonej przez Organizację Wyzwolenia Palestyny. Z kolei w 2017 r. minęło 50 lat od zajęcia przez Izrael Strefy Gazy oraz Zachodniego Brzegu Jordanu. W artykule autorka zdecydowała się przyjąć tezę, iż konfl ikt izraelsko-palestyński stanowi jedno z głównych wyzwań dla polityki zagranicznej UE oraz jest nieodłączną cechą regionalnego układu sił i bez jego uregulowania nie można myśleć o trwałym pokoju na Bliskim Wschodzie86. Implikacje konfl iktu dla Unii Europejskiej są wielowymiarowe oraz dotyczą bezpieczeństwa, dialogu politycznego, kwestii gospodarczych i społecznych. Mają również wpływ na całościową politykę prowadzoną przez Unię wobec regionu śródziemnomorskiego. Powyższe zagadnienie stanowi ponadto ważny przyczynek do pogłębienia badań nad ewolucją Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii. Artykuł podzielony jest na pięć części. Pierwsza przedstawia źródło, ewolucję oraz poszczególne etapy konfl iktu od końca drugiej wojny światowej. W drugiej części wskazane zostały implikacje zapisów porozumienia z Oslo dla procesu negocjacji pokojowych. W trzeciej zawarto zidentyfi kowane najważniejsze problemy, które uniemożliwiają osiągnięcie trwałego pokoju między Izraelem a Palestyną. W czwartej części przedstawiono stanowisko Unii Europejskiej wobec konfl iktu i rozwiązania dwupaństwowego oraz współpracy dwustronnej z Izraelem i Palestyną. Ostatnia, piąta część stanowi omówienie problemów związanych z zaangażowaniem Unii Europejskiej na rzecz zakończenia konfl iktu. Analiza przeprowadzona w niniejszym artykule oparta została na zróżnicowanych źródłach i literaturze przedmiotu, w szczególności z lat 2015–2018 oraz badaniach własnych autorki. W opracowaniu zastosowano ujęcie krytyczne i problemowe, uwzględniające zachowanie podstawowych aktorów, ważnych z punktu widzenia omawianego tematu oraz wykorzystano następujące metody badawcze: czynnikową, instytucjonalno-prawną, analizy zawartości oraz elementy metody decyzyjnej.The aim of the article is to present the European Union’s commitment to resolve the Israeli-Palestinian confl ict. 2018 is a good time to take stock of the role of the European Union and other regional and international actors in resolving the Palestinian issue. Currently, it is 25 years since the signing of the Oslo Agreement, 30 years after the declaration of independence announced by the PLO. A year earlier, 50 years have passed since Israel seized the Gaza Strip and the West Bank. The article assumes the thesis that the Israeli-Palestinian confl ict is one of the main challenges for the EU’s foreign policy, is an inherent feature of the regional balance of power and without its regulation it is impossible to think about a lasting peace in the Middle East. Its implications are multidimensional and concern security, political dialogue, economic and social issues. The confl ict also has an impact on the overall policy pursued by the Union towards the Mediterranean. The article is divided into fi ve parts. The fi rst presents the source, evolution and individual stages of the confl ict from the end of the Second World War. In the second part, the implications of the provisions of the Oslo Agreement for the negotiation process were indicated. The third identifi es the most important problems that prevent a lasting peace between Israel and Palestine. In the fourth part author shows the position of the European Union towards the confl ict and a two-state solution, and bilateral cooperation with Israel and Palestine. The fi fth part discusses the problems related to the involvement of the European Union in ending the conflict. The analysis carried out in this article is based on diversified sources, literature on the subject, in particular from 2015–2018, and the author’s own research. The study uses a critical, problematic approach, taking into account the behavior of the basic actors, important from the point of view of the discussed topic, and the following research methods were used: factor analysis, institutional and legal, content analysis and elements of the decision method

Przyszłość stosunków Unii Europejskiej z Iranem – szanse i zagrożenia wynikające z porozumienia nuklearnego

The aim of the article is to analyze the European Union’s cooperation with Iran in the context of a nuclear agreement, including opportunities and threats at the political, economic and security level resulting from its achievement. The article also addresses the assessment of the eff ectiveness and participation of EU diplomacy in the negotiation process and the Union’s negotiating position against the background of the most important international actors, as well as the implications of the suspension of the nuclear agreement by the US administration for the future of relations with Iran and the role of Europe in maintaining dialogue with that country. The article is divided into 4 parts. The first concerns the importance of Iran in Middle East and for the European Union. The second genesis of the nuclear program and the role of the European Union in reaching 2015 compromise. The third is devoted to the new opening of cooperation with Iran after 2015. The last part evaluates Union’s strategy and actions towards Iran in the context of suspension of the nuclear agreement by the American administration.Celem artykułu jest analiza współpracy Unii Europejskiej z Iranem w kontekście porozumienia nuklearnego, w tym szans i zagrożeń na poziomie politycznym, ekonomicznym i bezpieczeństwa wynikających z jego osiągnięcia. W artykule podjęto także temat oceny efektywności i udziału dyplomacji unijnej w procesie negocjacji oraz pozycji negocjacyjnej Unii na tle najważniejszych międzynarodowych aktorów, a także implikacji zawieszenia porozumienia nuklearnego przez administrację amerykańską dla przyszłości stosunków z Iranem oraz roli Europy w utrzymaniu dialogu z tym państwem. Artykuł podzielony jest na 4 części. Pierwsza, dotyczy znaczenia Iranu w polityce bliskowschodniej i dla Unii Europejskiej. Druga, genezy programu nuklearnego oraz roli Unii Europejskiej w osiągnięciu kompromisu z 2015 r. Trzecia, nowego otwarcia współpracy z Iranem po roku 2015. Ostatnia, oceny strategii i działań Unii wobec Iranu w kontekście zawieszenia porozumienia nuklearnego przez administrację amerykańską

Strategiczny wymiar rywalizacji polityczno- -gospodarczej między Unią Europejską A Chinami na obszarze Bliskiego Wschodu w XXI w.

Middle East is a natural area of interest, rivalry and cooperation of the most important international players, due to its strategic location at the borders of three continents as well as sources of energy it owns. China’s policy in Middle East has been widely analysed in the recent years and literature of this subject gains newer and newer titles. Context of rivalry in the area relates to U.S. in the majority of studies, especially if comes to period of post-Arab Spring, when internal changes in the region are accompanied with diversifi cation of particular countries’ foreign policy, in favour of closer cooperation with BRICS countries. Position of the EU, the closest neighbour of the Arab World, also changes. Europe loses in this region not only if comes to economy but politics as well. Arab countries noticably increase their interest not only in economic cooperation with China, but also Chinese way of development. The aim of the article is to present and evaluate actions of the EU and China in Middle East region within recent years. It is hypotesized that China’s increasing engagement in cooperation with Middle East countries inevitably leads to political and economical rivalry with the EU, especially if comes to Arabic part of Mediterranean Sea, which is the area where strategic interest of Europe is the most strongly articulated. Key words: European Union, China, neighborhood policy, Middle East

Ewolucja południowego wymiaru europejskiej polityki sąsiedztwa po Arabskiej Wiośnie

Celem artykułu jest analiza ewolucji Europejskiej Polityki Sąsiedztwa – w szczególności jej wymiaru południowego – po Arabskiej Wiośnie. Od czasu tych wydarzeń Unia kilkukrotnie zmieniała dokumenty strategiczne EPS, próbując dostosować swą politykę do zmian zachodzących w regionie. Zainicjowana w 2004 r. polityka sąsiedztwa stała się jednym z najambitniejszych przedsięwzięć Unii Europejskiej wobec najbliższych sąsiadów Europy – oparta na doświadczeniach procesu akcesyjnego, zaoferowała partnerom pomoc finansową oraz integrację niemal we wszystkich obszarach współpracy. Równocześnie Unia położyła nacisk na reformy demokratyczne i przestrzeganie praw człowieka. Powstania arabskie postawiły jednak logikę i skuteczność polityki sąsiedztwa pod znakiem zapytania – w 2011 r. rozpoczął się proces zmian jej założeń, będący wyrazem konsensusu w instytucjach UE i państwach członkowskich co do konieczności dostosowania strategii współpracy z sąsiadami Unii, do rzeczywistych możliwości, wyzwań i problemów,. Słowa kluczowe: Europejska Polityka Sąsiedztwa, polityka śródziemnomorska, polityka sąsiedztwa Unii EuropejskiejThe evolution of the Southern dimension of the European Neighborhood Policy after the Arab Spring. The aim of the article is to analyze the evolution of the European Neighborhood Policy, in particular its Southern dimension, after the Arab Spring. Since then, the EU has changed the strategic documents of the ENP several times trying to adapt its policy to the change taking place in the region. The European Neighborhood Policy initiated in 2004 has become one of the most ambitious European Union policies towards its neighbors. Based on the experience of the accession process, it has off ered an integration in almost all areas of cooperation and fi nancial assistance. At the same time, the European Union emphasized democratic reforms and respect for human rights. The Arab uprisings put the logic and eff ectiveness of the neighborhood policy in question. In 2011, the process of changing policy assumptions towards partners began. This process is based on a broad consensus in the EU institutions and member states regarding the need to adjust cooperation strategies with the European Union’s neighbors, to real challenges and problems, as well as partner countries’ capabilities. Key words: European Neighborhood Policy, Mediterranean policy, European Union neighborhood polic

Zmiany klimatu a bezpieczeństwo w regionie Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu – wybrane zagadnienia

The article presents the impact of forecast climate change on political stability in the North African and the Middle East (MENA) region, at the state and region level. In the article, the author decided to accept the thesis that an appropriate response to the eff ects of climate change is one of the most important tasks of current governments in the region, and its lack will have negative consequences for political stability. Problems generated by climate change are not a major cause of confl ict in the MENA region, but in combination with weak institutions and lack of adaptability, they can become one of the factors of instability. Especially that, as research shows, the countries of the region are highly prone to the negative eff ects of climate change, due to water scarcity, dependence on food imports, low level of socio-ecological resilience, social tensions and political confl icts as well as the ongoing migration crisis.Artykuł przedstawia wpływ prognozowanych zmian klimatu na stabilność polityczną w regionie Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu (MENA) na poziomie państwa oraz regionu. W artykule przyjęto tezę, że odpowiednia reakcja na skutki zmian klimatu jest jednym z najważniejszych zadań obecnych rządów w regionie, a jej brak będzie miał negatywne konsekwencje dla stabilności politycznej. Problemy generowane przez zmiany klimatu nie są główną przyczyną konfl iktów w regionie MENA, ale w połączeniu ze słabymi instytucjami i brakiem zdolności adaptacyjnych mogą stać się jednym z czynników niestabilności. Zwłaszcza, że jak wskazują badania, państwa regionu są w dużym stopniu podatne na negatywne skutki zmian klimatu, ze względu na niedobór wody, uzależnienie od importu żywności, niski poziom społeczno-ekologicznej odporności, napięcia społeczne i konfl ikty polityczne oraz trwający kryzys migracyjny

Migracja i uchodźstwo wyzwaniem dla bezpieczeństwa i współpracy międzynarodowej w XXI wieku

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publicationZE WSTĘPU: Analizie wyzwań dla państw europejskich związanych z kryzysem migracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem polityki integracyjnej poświęcony jest tekst Anny Diawoł-Sitko Europejska polityka migracyjna – wyzwania integracji imigrantów ze szczególnym uwzględnieniem roli władz lokalnych. Dominika Gawron w swoim opracowaniu Działania Frontexu w dobie kryzysu migracyjnego ocenia działania Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Frontex) w kontekście kryzysu migracyjnego. Tekst Pauliny Stępniewskiej Porozumienie UE–Turcja w sprawie nielegalnej imigracji – szansa na zakończenie kryzysu czy nieefektywny akt polityczny? koncentruje się na analizie perspektywy rządu w Ankarze odnośnie do zawartej 18 marca 2016 r. umowy UE–Turcja dotyczącej nielegalnej imigracji.Erhard Cziomer w swoim opracowaniu Wyzwania wewnętrzne i międzynarodowe nielegalnej migracji do Unii Europejskiej na przykładzie Niemiec w latach 2015–2016 poddaje analizie problem wyzwań, wewnętrznych i międzynarodowych, nielegalnej migracji do UE na przykładzie Niemiec. Tekst Marcina Lasonia Stanowisko polskich partii politycznych wobec problemu uchodźstwa i imigracji w drugiej dekadzie XXI wieku stanowi krytyczne spojrzenie na stanowiska wybranych polskich partii politycznych w sprawie uchodźstwa i imigracji w drugiej połowie XXI w. Przedstawieniu stanowiska Polski wobec problemu kryzysu imigracyjnego, zwłaszcza z perspektywy partii rządzącej oraz społeczeństwa i jego nastrojów, poświęcone jest opracowanie Anny Bałamut Polska wobec kryzysu imigracyjnego w Unii Europejskiej. Opinie i postawy społeczeństwa wobec relokacji nielegalnych imigrantów do Polski są przedmiotem szczegółowej analizy w opracowaniu Natalii Adamczyk Czy przyjmować uchodźców? Opinie i postawy Polaków wobec relokacji nielegalnych imigrantów na terytorium Rzeczypospolitej. W tekście pióra Iwony Pieróg Problem uchodźców i przesiedleńców w Bośni i Hercegowinie analiza koncentruje się na problemie uchodźców i przesiedleńców w Bośni i Hercegowinie będących skutkiem działań wojennych z pierwszej połowy lat 90. ubiegłego wieku (przesiedlenie ponad miliona ludzi i 800 tys. uchodźców)