Physical and chemical properties of streamwater in the Tatra Mountains during April-November 2011

Skład chemiczny wód potoków górskich zależy od czynników naturalnych i antropogenicznych. Celem opracowania jest określenie zróżnicowania przestrzennego i zmienności cech fizykochemicznych wód potoków tatrzańskich. Do badań wybrano dziewięć potoków w Tatrach. Skład chemiczny (stężenia 14 jonów) oznaczono metodą chromatografii jonowej. Po wykonaniu analizy składowych głównych określono czynniki determinujące chemizm wód. Najważniejsze znaczenie ma budowa geologiczna zlewni potoków i proces rozcieńczania. Wraz ze wzrostem natężenia przepływu maleją wartości większości cech fizykochemicznych wody potoków. Kolejnym czynnikiem wpływającym na skład chemiczny jest temperatura i wpływ roślinności.The chemistry of mountains streams depends on natural factors (geology, litology, tectonics, and variable supply patterns) and anthropogenic factors. The aim of this paper is to determine the spatial diversity and variability of physico-chemical properties of streamwater in the Tatra Mts. Principal components analysis was used to determine the factors influencing the chemical composition of streamwater in the Tatra Mountains. Nine streams in the Tatra Mts. were selected for research. Using ion chromatography the concentration of 14 ions was estimated. The variability of physical and chemical parameters of streamwater depends mainly on the geology of an area and dissolution process. Generally, diluted water contains lower concentrations of most dissolved ions. Another factor is the influence of temperature and vegetation

Weather conditions and deaths of residents in the rural area of Jasienica Rosielna, Podkarpackie Province, southern Poland

Warunki pogodowe oddziałują na człowieka nieprzerwanie i mogą być przyczyną wystąpienia objawów niektórych chorób, a nawet zgonów. Wpływ warunków meteorologicznych na zdrowie i samopoczucie człowieka był przedmiotem licznych badań, które prowadzono głównie w miastach. Wpływ ten jest natomiast słabo poznany w obszarach wiejskich. Cel: W opracowaniu podjęto próbę określenia związku umieralności mieszkańców gminy Jasienica Rosielna z rodzajem mas powietrznych i frontów atmosferycznych oraz temperaturą powietrza. Gmina ta położona jest w południowo-wschodniej Polsce, gdzie występują bardzo korzystne warunki aerosanitarne powietrza. Materiał i metody: Podstawą opracowania są dobowe dane z lat 2000–2007 dotyczące liczby zgonów, wybranych elementów meteorologicznych, tj. temperatury powietrza, rodzaju mas powietrza i frontów atmosferycznych. Zbadano sezonową zmienność (współczynnik sezonowości) liczby zgonów mieszkańców gminy. Związek umieralności z warunkami pogodowymi określono przez obliczenie prawdopodobieństwa warunkowego.Wyniki i wnioski: Stwierdzono, że związek liczby zgonów z warunkami meteorologicznymi na obszarach wiejskich również występuje i cechuje się wyraźną sezonową zmiennością. Wzrost liczby zgonów występuje przy niskich wartościach temperatury powietrza. Także fronty chłodne i powietrze arktyczne powodują wzrost umieralności mieszkańców gminy Jasienica Rosielna.Weather conditions continuously influence humans and may provoke symptoms of some diseases or even death. Numerous studies have been performed investigating a link between weather conditions and human health in urban areas. The effects is, however, poorly identified for rural areas. Objective: This study aimed to define a relationship between the mortality rate of Jasienica Rosielna community and the type of air masses, atmospheric fronts and air temperature. The community is located in the southeast part of Poland and is known for excellent aero-sanitary conditions. Materials and methods: The study was based on daily records of the number of deaths and selected meteorological conditions including air temperature, air masses and atmospheric fronts in the period of 2000–2007. Seasonality coefficient was used to investigate the seasonal variability of death. Conditional probability was used to estimate any relationship between mortality rates and the weather. Results and conclusions: A relationship was found to exist and to be strongly seasonal. The number of deaths increases at low air temperatures. Also cold fronts and the arctic masses of air make mortality in Jasienica Rosielna to increase

Changes in the physical and chemical properties of springwater in the Chochołowski Potok catchment (Western Tatras)

Badaniami objęto 11 źródeł położonych w Dolinie Chochołowskiej w Tatrach Zachodnich. W rytmie miesięcznym mierzono wydajność, cechy fizyczne i chemiczne oraz skład chemiczny wody źródeł. W składzie chemicznym wody źródeł dominowały Ca 2+ i HCO 3 –, a ze związków biogennych NO 3 –, przy czym te ostatnie występowały w niewielkich stężeniach. Wyniki badań wykazały, że występują sezonowe zmiany większości cech fizycznych i chemicznych wody, ale stwierdzone różnice przeważnie nie były istotne statystycznie (ANOVA). Najwyższe wartości większości cech fizycznych i chemicznych wody występowały zimą, a najniższe wiosną i latem. Występuje także przestrzenne zróżnicowanie cech fizycznych i chemicznych wody. Stwierdzono, że cechy fizyczne i chemiczne wody źródeł kształtowane były przez zróżnicowaną budowę geologiczną zlewni, warunki klimatyczne, proces rozcieńczania oraz aktywność biologiczną zlewni.The purpose of this paper is to describe the variability of the physical and chemical characteristics of springwater in the Chochołowski Potok catchment. Eleven springs were selected for research purposes. The research was performed from November 2008 to October 2009. Ca 2+ was found as the most common cation, and HCO 3 - was the most common anion in the analysed springwater. The spatial variability of the physical and chemical parameters depends on the geology of an area. Most of the physical and chemical properties of springwater are characterized by seasonal variability. Only a few seasonal differences of the physical and chemical parameters of water are statistically significant (ANOVA). The seasonal changes in springwater chemistry are characterized by high ion concentrations during dry periods in the autumn and winter and low ion concentrations during snowmelt and rainfall-induced floods during the spring and summer. Four factors controlling the physical and chemical properties of springwater were identified

Effects of high concentrations of calcium salts in the substrate and its pH on the growth of selected rhododendron cultivars

For proper growth and development, rhododendrons need acidic soils, whereas calcium carbonate (CaCO3) in the substrate markedly limits their growth. In this study, we analysed the reactions of rhododendrons to high concentrations of calcium salts and pH in the substrate. We used 4-month-old seedlings of Rhododendron 'Cunningham's White' and 1.5-year-old seedlings and rooted cuttings of R. 'Cunningham's White' and R. 'Catawbiense Grandiflorum'. Their reactions depended mostly on calcium salt type added to the substrate (sulphate or carbonate). An increase in concentrations of phenolic compounds was detected mostly in roots of the plants grown in a substrate with a high calcium carbonate content. Addition of calcium salts to the substrate caused a significant rise in total nonstructural carbohydrates in leaves and roots of the studied plants. As compared to the control, an increase in substrate pH in the variant with calcium carbonate limited the activity of acid phosphatase, while lowering of substrate pH in the variant with calcium sulphate, significantly increased its activity. Along with the rise in substrate pH, a remarkable increase was observed in the activity of nonspecific dehydrogenase (DHA) in the substrate with CaCO3, as compared to the control. Unfavourable soil conditions (high calcium content and alkaline pH) caused a decrease in assimilation of minerals by the studied plants (mostly phosphorus and manganese). Our results show that the major factor limiting rhododendron growth is an increase in substrate pH, rather than an increase in the concentration of calcium ions

Factors affecting the shallow groundwater quality in the Wiśnickie Foothills

Celem opracowania było zbadanie chemizmu wód podziemnych w zlewni Starej Rzeki zlokalizowanej na progu Karpat na Pogórzu Wiśnickim a także określenie czynników go warunkujących. Pobrano 19 próbek wody ze studni a następnie zmierzono ich pH i przewodnictwo elektrolityczne właściwe. Skład chemiczny próbek w zakresie 14 jonów oznaczono metodą chromatografii jonowej. Analiza składowych głównych (PCA) pozwoliła na wyodrębnienie czynników kształtujących jakość wód podziemnych. Decydującymi czynnikami okazały się budowa geologiczna i antropopresja. W badaniach wykorzystano również analizę skupień, która pozwoliła na zgrupowanie badanych wód pod względem ich wzajemnego podobieństwa. Dokonano także analizy składu chemicznego wód pod kątem ich przydatności do spożycia przez ludzi.The aim of this study was to investigate the chemical composition of groundwater and the factors affecting it in the Stara Rzeka catchment located in the marginal zone of the Carpathian Mountains in the Wiśnickie Foothills. Nineteen samples of water were collected from wells and their pH and electrolytic conductivity were measured. The chemical composition of the samples, including 14 ions was determined by ion chromatography. Principal component analysis (PCA) allowed to isolate the factors affecting the quality of groundwater. Geological structure and anthropogenic pressure proved to be the determining factors. The cluster analysis was also used in this study and it allowed to group the analyzed waters in terms of their mutual similarity. Additionally, the chemical composition of water samples was determined with regard to their suitability for human consumption

Hypsometric factors for differences in chemical composition of Tatra National Park spring waters

The aim of this study was to verify a hypothesis about the differences in chemical composition of spring waters as determined by hypsometric factors (relief) in the Tatra Mountains. During our research, 1,505 hydrological objects were inventoried, but this research was conducted on 872 selected outflows (swamps and springs). Temperature, conductivity, and pH were measured together with discharge in the field. A 0.5 dm3 water sample was taken from each hydrological object. The chemical composition was determined by ion chromatography. The role of hypsometric factors in the formation of chemical composition of spring waters is reflected throughout the TNP as a systematic reduction of the importance of two major hydrochemical classes of spring waters (HCO3-Ca, HCO3-Ca-Mg) in favor of waters containing a large share of SO4 2-. The lower and ridge parts of the mountains are characterized by low hydrochemical diversity for the entire Tatra range

Factors and mechanisms affecting seasonal changes in the prevalence of microbiological indicators of water quality and nutrient concentrations in waters of the Białka river catchment, Southern Poland

This 3-year study was aimed to understand the factors and mechanisms that cause the temporal changes in the concentration of microbiological indicators of water quality and nutrient concentration in selected sites of the Białka river catchment (southern Poland) situated in direct vicinity of the largest ski station in the region. The analysis comprised 35 sampling campaigns conducted in five sites. Water temperature, pH, and electrical conductivity were measured during sampling, laboratory analyses included determination of the selected nutrients content (NH4, NO3, NO2, PO4); and the number of mesophilic and psychrophilic bacteria, coliforms, fecal coliforms, and Escherichia coli. Based on the cluster analysis, the collected samples were grouped into three to four groups, depending on the most characteristic features. Seasonal variation was evident, showing the predominance of either anthropogenic or natural-environment factors, depending on the considered season. On the other hand, principal component analysis revealed clear effect of various forms of land use in different sites

Changes in physical and chemical characteristics of Chochołowskie, Lodowe and Olczyskie vaucluse springs in 2009

Celem opracowania jest poznanie zmian cech fizyczno-chemicznych wód trzech wywierzysk tatrzańskich: Chochołowskiego, Lodowego i Olczyskiego. Skład chemiczny wód wywierzysk istotnie się różni w zakresie średnich stężeń Ca^{2+}, Mg^{2+}, Na^{+}, HCO_{3} i SO_{4}^{2-} (ANOVA). Za pomocą analizy składowych głównych (PCA), na podstawie relacji: wydajności, temperatury wody i składu chemicznego wody, wyznaczono dwa lub trzy czynniki (PCA), które wyjaśniają większą cześć zmian składu chemicznego wody w ciągu roku. Wykazano, że wywierzyska Olczyskie i Lodowe charakteryzują się podobnymi zmianami składu chemicznego wody, a Chochołowskie - odmiennymi.The aim of this paper is to examine the variability of physical and chemical characteristics of vaucluse springs (Chochołowskie, Lodowe and Olczyskie) in the Tatra Mts. The concentrations of Ca^{2+}, Mg^{2+}, Na^{+}, HCO_{3} i SO_{4}^{2-} (ANOVA) in water of the Chochołowskie, Lodowe and Olczyskie vaucluse springs are significantly different (ANOVA). Using principal component analysis (PCA) based on the relationship (discharge, water temperature and chemical composition), three or two factors have been determined

Return to sport after lumbar fusion among patients with degenerative spinal disease

Abstract Introduction and purpose Low-back pain (LBP) is one the most common causes of medical visits. Although specific diagnosis cannot always be made, degenerative spinal disease may be one. Non-surgical approach is the treatment of choice in most cases and provides satisfactory results. However, some patients require surgery when conservative treatment fails. Among different interventions, lumbar fusion is one of the most important. Common question arising from patients qualified for this type of surgery is the possibility of returning to sport (RTS). Description of the state of knowledge Successful RTS may be achieved with proper rehabilitation without surgery. However, invasive intervention, including lumbar fusion, is indicated when a non-surgical approach fails. Return to recreational sport is highly plausible among patients operated for spinal structures degeneration. The timing of RTS varies on the type of sport, nonetheless one may expect to rejoin sporting activities within a year. The return to golf has been well documented in the literature in comparison to other sport types. Golfers may expect successful recovery as 79-100% of them re-engage in golfing activities. Positive RTS is feasible for professional athletes and some of them are able to compete at elite level after surgery. The need for a well-structured rehabilitation protocol is underlined. Summary Successful RTS can be achieved in the vast majority of cases after lumbar fusion procedures. The suggested timeframes has been set as 6-12 months depending on the sport type. There are no strict recommendations, but general criterias include: 1) complete/nearly complete pain reduction; 2) adequate flexibility, strength and range of motion; 3) radiographic evidence of successful fusion