Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej (2001-2016)

Archiwa diecezjalne w dzisiejszym znaczeniu są efektem wprowadzonych Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1917 roku postanowień o zakładaniu w diecezjach archiwów historycznych. W Polsce powołano w 1925 roku Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, które jest najstarszym działającym archiwum szczebla diecezjalnego w naszym kraju. Archiwa te odpowiadają za gromadzenie archiwaliów z instytucji centralnych w diecezji, agend diecezjalnych oraz dekanatów i parafii istniejących na podległych im terenach. Celem publikacji jest przybliżenie wiedzy o archiwach kościelnych, a zwłaszcza Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej, które w 2016 roku obchodziło 15-lecie swojej działalności. Pierwsze trzy teksty traktują o archiwach diecezjalnych. Wiesława Kwiatkowska przedstawiła metodykę opracowania archiwaliów kościelnych nakreśloną w literaturze naukowej. Jest to synteza zawierająca gotowe przykłady praktyk możliwych do zastosowania w archiwach kościelnych. Ks. Robert R. Kufel przedstawił dzieje, zasób i organizację Archiwum Diecezjalnego w Zielonej Górze, zaś dla toruńskiego archiwum uczynił to Mateusz Zmudziński. Kolejne trzy rozdziały odnoszą się do prac konserwatorskich i badań mikrobiologicznych prowadzonych w toruńskim archiwum diecezjalnym. R. Białkowski, M. Borycka i M. Pronobis-Gajdzis w bardzo ciekawej części charakteryzują prace wykonane podczas audytu konserwatorskiego w Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej. Na uwagę zasługują propozycje zmian i modyfikacji. J. Karbowska-Berent, D. Jezierska i T. Sawoszczuk przedstawili wyniki badań mikrobiologicznych prowadzonych w archiwum i na obiektach w nim przechowywanych. A. Zięba i E. Jabłońska omówiły efekty konserwacji zachowawczej przeprowadzonej na części zasobu przez studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ostatnie trzy części traktują o toruńskich archiwaliach. Kinga Michalak scharakteryzowała księgi metrykalne parafii farnej w Lidzbarku k. Działdowa, Marta Ruczyńska przedstawiła marginalia z metrykaliów parafii w Radomnie, zaś P. Czekaj i M. Zmudziński opublikowali spis akt z parafii farnej w Wąbrzeźnie

New Yorkers, or the Makers of Independent American Animation

W opinii Giannalberta Bendazziego, sformułowanej w wydanej niedawno fundamentalnej trzytomowej pracy Animation. A World History (2016), Nowy Jork to główne centrum rozwoju amerykańskiej animacji niezależnej. Potwierdza to również trudno dostępna, wydana przed laty z inicjatywy Billa Plymptona, Signe Baumane i Patricka Smitha, dwupłytowa edycja DVD zatytułowana Avoid Eye Contact. Best of NYC Independent Animation (2003, 2005). Autor tekstu rekonstruuje listę artystów należących do tego nowojorskiego środowiska, kreśląc przy tej okazji sylwetki dwojga najbardziej znanych na świecie jego reprezentantów. Służą temu rozmowy przeprowadzone z Billem Plymptonem i Signe Baumane w Krakowie podczas udziału animatorów w dwóch edycjach Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda&Anima, które odbyły się w latach 2007 i 2015.According to the opinion of Giannalberto Bendazzi, expressed in the recently published three volume work Animation. A World History (2016), New York is a major centre for the development of American independent animation. This is also confirmed by a double DVD released thanks to the initiative of Bill Plympton, Signe Baumane and Patrick Smith entitled Avoid Eye Contact. Best of NYC Independent Animation (2003, 2005). The author of the article reconstructs the list of artists belonging to the New York community and uses the occasion to bring us closer to the two most important representatives of the movement – Bill Plympton and Signe Baumane, whom he interviewed in Krakow, during the International Film Festival Etiuda&Anima that took place in 2007 and 2015

Festiwal Etiuda&Anima, czyli filmowe święto (z doświadczeń własnych autora)

Autor tekstu kreśli obraz ewolucji zainicjowanego przez siebie w 1994 r. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda – alternatywnego festiwalu poświęconego twórczości studentów szkół filmowych i artystycznych. W ciągu minionego ćwierćwiecza festiwal, który powstał jako uzupełnienie Festiwali Filmów Krótkometrażowych w Krakowie, rozwinął się jako impreza promująca nie tylko twórczość studencką, ale od 2005 r. także (pod zmienioną nazwą Etiuda&Anima) animację artystyczną z całego świata i ostatecznie w roku 2017 r. – przez organizację trzeciego, tym razem krajowego konkursu – polską animację artystyczną. Dzieląc się własnymi doświadczeniami, autor formułuje tezę o możliwości wcielenia w życie idei festiwalu jako święta filmowego – autorskiego projektu realizującego swoje zadania przez organizację konkursów filmowych i krzewienie kultury filmowej w ramach bogatego programu imprez towarzyszących

ZAMKNIĘTE PRZESTRZENIE W FILMACH KRÓTKOMETRAŻOWYCH JANA ŠVANKMAJERA – DZIEDZICTWO I KONWERSJA PREINDUSTRIALNEJ WYOBRAŹNI

Proponowane spojrzenie na problematykę zamkniętych przestrzeni w krótkometrażowych lmach czeskiego artysty Jana Švankmajera stanowi kontynuację badań autora tekstu nad różnymi aspektami twórczości tego najwybitniejszego z żyjących lmowych surrealistów. Tak jak w przypadku pojęcia dialogu, także w odniesieniu do zamkniętych przestrzeni, ten polemiczny kontynuator dzieła malarskiego Giuseppe Arcimboldiego, dokonuje swoistej konwersji idei, którymi w zgodzie z duchem swojej epoki kierował się włoski malarz. Umieszczanie akcji wielu wczesnych lmów Švankmajera w zamkniętych przestrzeniach stanowi istotną część składową obrazu kondycji ludzkiej tak jak ją postrzega artysta: człowieka poddanego mechanizmom destrukcji, żyjącego w dysharmonii, istoty ułomnej, która utraciła zdolność pozostawania w naturalnej relacji zarówno ze swoim bezpośrednim otoczeniem, jak i całym światem.

Theatrical Dimension of Roman Polański’s Films

Realizacja dwóch ostatnich filmów Romana Polańskiego – Rzeź, na podstawie sztuki teatralnej Yasminy Rezy i Wenus w futrze Davida Ivesa, który dla potrzeb nowojorskiej sceny teatralnej zaadaptował kontrowersyjną przed laty powieść hrabiego Leopolda von Sacher-Masocha – stanowi właściwy moment do podjęcia próby odkrycia korzeni i dookreślenia wpływu szeroko pojętych doświadczeń teatralnych na kształt dzieła filmowego artysty. Zmudziński wykracza poza filmy, które są ekranizacjami sztuk teatralnych, badając oraz porządkując obszary wpływów estetyki teatru i doświadczeń scenicznych reżysera, w tym „poetyki” absurdu, wykorzystania izolowanych przestrzeni, kolistej struktury narracji, skompresowanego czasu, ograniczonej liczby bohaterów pozostających w osobliwych relacjach, wreszcie aktywnego emocjonalnie uczestnictwa odbiorców, osiągającego poziom oryginalnej psychodramy. W obejmującym dwadzieścia pełnometrażowych filmów dziele Polańskiego wyraźnie, choć nie nachalnie, jest obecne „myślenie teatrem”, a o teatralnym nachyleniu jego twórczości świadczy m.in. fakt, że wiele z jego filmów mogłoby z powodzeniem zostać zaadaptowanych na potrzeby realizacji spektakli teatralnych.The last two films of Roman Polański – Carnage, based on a theatrical play by Yasmina Reza and Venus in Fur based on David Ives’ play adapted for the New York theatre scene from the story of the count Leopold von Sacher-Masoch – are a good occasion for reconsidering the origins and roots of Polański’s creativity, and in particular the impact of the theatre on Polański’s films. Zmudziński in his analysis goes beyond films that are straightforward adaptation of plays written for the theatre, and examines and orders the areas of influence of the theatre aesthetics and theatrical experience of the director, including the “poetics” of the absurd, the use of isolated spaces, circular structures of narration, compressed time, restricted number of characters remaining in peculiar relationships, and finally emotionally active engagement of the audience, reaching the level of the original psychodrama. Within Polański’s twenty feature films “theatre thinking” is clearly, though not overtly, present. The theatrical inclinations of the director are also confirmed by the fact that many of his films could easily be adapted for the stage

Etiuda&Anima Festival, or a Celebration of Film (From the Author’s Own Experience)

Autor tekstu kreśli obraz ewolucji zainicjowanego przez siebie w 1994 r. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda – alternatywnego festiwalu poświęconego twórczości studentów szkół filmowych i artystycznych. W ciągu minionego ćwierćwiecza festiwal, który powstał jako uzupełnienie Festiwali Filmów Krótkometrażowych w Krakowie, rozwinął się jako impreza promująca nie tylko twórczość studencką, ale od 2005 r. także (pod zmienioną nazwą Etiuda&Anima) animację artystyczną z całego świata i ostatecznie w roku 2017 r. – przez organizację trzeciego, tym razem krajowego konkursu – polską animację artystyczną. Dzieląc się własnymi doświadczeniami, autor formułuje tezę o możliwości wcielenia w życie idei festiwalu jako święta filmowego – autorskiego projektu realizującego swoje zadania przez organizację konkursów filmowych i krzewienie kultury filmowej w ramach bogatego programu imprez towarzyszących.The author of the text draws a picture of the evolution of the Etiuda International Film Festival, initiated by himself in 1994, an alternative festival dedicated to the creativity of film and art school students. During the last quarter of the century, the festival, which was created as a side event of the Short Film Festival in Krakow, has developed not only as an event promoting student work, but since 2005 also artistic animation from around the world (under the changed name Etiuda&Anima) and finally in 2017 through organization of the third, this time a national competition, Polish artistic animation. By sharing his own experiences, the author formulates the thesis on the possibility of implementing the idea of the festival as a celebration of film - an original project that accomplishes its tasks by organizing film competitions and promoting film culture as part of a rich program of accompanying events