Tax instruments supporting innovation and new investments of Polish enterprises

Cel – Celem artykułu jest charakterystyka instrumentów podatkowych wspierających innowacyjność polskich przedsiębiorstw i stymulujących podejmowanie nowych inwestycji oraz ocena ich wykorzystania. Metoda badawcza – Zastosowano metodę analizy aktów prawnych oraz źródeł statystycznych. Wnioski – Stymulowanie innowacji polega na zmniejszeniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym o koszty kwalifikowalne działalności B+R. Rodzaj i zakres tych ulg jest zmienny w czasie. Przywileje przyznawane polskiemu przedsiębiorcy są mało skuteczną zachętą do wprowadzania innowacji i nowych inwestycji. Jednym z czynników hamujących procesy wytwarzania i wdrażania innowacji jest niepewność zmieniającego się makrootoczenia przedsiębiorstwa. Przydatnym kryterium oceny polityki innowacyjnej jest wynik analizy kosztów i korzyści wynikających ze stosowania instrumentów fiskalnych. Mierzalnym kosztem stosowania przywilejów jest utrata dochodów podatkowych budżetu państwa, a korzyścią przyszły wzrost innowacyjności gospodarki. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – Własna ocena skuteczności instrumentów fiskalnych i funkcji stymulacyjnej podatków.Purpose – The aim of the article is to present and describe tax instruments designed to support innovation in Polish enterprises and stimulate new investments and also to evaluate the effectiveness of their use. Research method – The method of analysis of legal acts and statistical sources was applied. Results – Innovation is stimulated by reducing the income tax base by eligible costs of R&D activities. The nature and extent of these tax reliefs are variable over time. The preferences made available to Polish entrepreneurs are an ineffective incentive for innovation and new investments. One of the factors hindering the processes of production and implementation of innovations is the uncertainty of the changing macro environment of the enterprise. The outcome of the cost-benefit analysis of tax instruments is a useful criterion for assessing innovation policy. The measurable cost of the application of the preferences is the loss of tax revenue for the state budget, and the benefit is the future growth of innovation in the economy. Originality / value / implications / recommendations – Personal evaluation of fiscal instruments effectiveness and the tax stimulus function.Artykuł uzyskał wsparcie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach dotacji na utrzymanie potencjału badawczego Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w [email protected]ł Prawa i Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w KielcachBegg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R., 2014, Makroekonomia, PWE, Warszawa.Dworak E., Grzelak M., 2017, Innowacyjność polskiej gospodarki według rankingów między-narodowych, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, nr 104, s. 255-268, DOI: 10.26485/SPE/2017/104/14.European Innovation Scoreboard 2020, 2020, European Commission, Luxembourg: Publications Office of the European Union.Frascati Manual 2015: Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experi-mental Development, 2015, OECD.Gomułowicz A., Małecki J., 2011, Podatki i prawo podatkowe, LexisNexis, Warszawa.Ickiewicz J., 2009, Obciążenia fiskalne przedsiębiorstw, PWE, Warszawa.Janiszewska M., Janiszewski J., 2020, Wykorzystanie regulacji podatkowych w działalności innowacyjnej polskich przedsiębiorstw, „Studia BAS”, nr 1(61), s. 51-73.Kosek-Wojnar M., 2012, Zasady podatkowe w teorii i praktyce, PWE, Warszawa.Owsiak S., 2017, Finanse publiczne. Współczesne ujęcie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Prawo podatkowe Unii Europejskiej, 2017, Brzeziński B., Kalinowski M. (red.), ODDK, Gdańsk.Rozporządzenie, 2018, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 2018 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji, Dz.U. 2018 r., poz. 1713.Stępień M., 2016, Zarządzanie podatkami w aspekcie ulgi na nowe technologie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse. Rynki finansowe. Ubezpieczenia, cz. 1, Opodatkowanie przedsiębiorstw”, nr 5(83), s. 141-150.Stiglitz J., 2019, Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Ustawa, 1991, Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350, tj. z 2020 r. poz. 179 ze zm.Ustawa, 1992, Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. 1992 Nr 21 poz. 86, tj. z 2020 r., poz. 1406.Ustawa, 1994, Ustawa z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, Dz.U. 1994 nr 123 poz. 600.Ustawa, 2018a, Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji, Dz.U. z 2018 r., poz. 1162, z 2019 r., poz. 1495.Ustawa, 2018b, Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U. 2018, poz. 1668 ze zm.Zbroińska B., 2008, Pozafiskalne funkcje podatków w praktyce gospodarczej, „Gospodarka Narodowa”, nr 1-2, s. 91-110.www 1, https://www.podatki.gov.pl/cit/estonski-cit/ [data dostępu: 30.08.2020].www 2, https://finanse-arch.mf.gov.pl/web/wp/cit/statystyki/-/document_library_display/tC4b/view/6644001 [data dostępu: 1.09.2020].Hall R.E., Taylor J.B., 2007, Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Nasierowski W., 2019, Techniczna sprawność działań proinnowacyjnych w Polsce z perspektywy Unii Europejskiej, „Gospodarka Narodowa”, nr 4(300), s. 79-104, DOI: 10.33119/GN/113063.2(104)718

Zrównoważony rozwój, systemy informacyjne i zarządzanie bezpieczeństwem w perspektywie długoterminowej przedsiębiorstw

Z wprowadzenia: "Pojęcie zrównoważonego rozwoju jest szeroko opisywane w literaturze przedmiotu, często również kojarzone z pojęciem sustainability. Dotyczy harmonijnego rozwoju organizacji, w tym także biznesowych, które w swych założeniach są nastawione na równoczesną realizacje celów ekonomicznych, społecznych i ekologicznych. Aspekty społeczne będą się przejawiać m.in. w realizacji założeń CSR. Zrównoważenie może być zakłócane występowaniem różnego rodzaju zagrożeń, także wynikających ze skrajnej turbulencji otoczenia. Skutki takich zakłóceń (w tym w ujęciu ekologicznym) mogą wywoływać stany kryzysowe w przedsiębiorstwach. Oczekiwane są zatem zachowania o charakterze rezylientnym (o różnym stopniu odporności i zdolności dostosowawczych wobec zmiennych warunków), pozwalającym na przezwyciężenie sytuacji kryzysowych. Mając na uwadze realizację założeń rozwoju zrównoważonego, podkreślić należy rolę polityki informacyjnej przedsiębiorstw odnośnie do ochrony środowiska naturalnego, a także znaczenie systemów zarządzania środowiskowego czy funkcjonowania łańcuchów dostaw. Zróżnicowanie zagrożeń – w tym występowanie tych o charakterze pandemicznym – powoduje konieczność właściwego ukierunkowania działań społecznie odpowiedzialnych. W ramach szeroko pojętej koncepcji zrównoważonego rozwoju dokonano między innymi wstępnej analizy wykonalności konkretnego, proekologicznego i innowacyjnego projektu hydrologicznego, umożliwiającego wytwarzanie energii elektrycznej. Powyższe tematy zostały podjęte w części pierwszej monografii pod tytułem: Zarządzanie zrównoważonym rozwojem organizacji. Strategie proekologiczne przedsiębiorstw. Część druga monografii nosi tytuł: Systemy informacyjne i zarządzanie bezpieczeństwem w strategiach rozwoju organizacji. Z jednej strony naświetlone zostały tu problemy zarządzania bezpieczeństwem organizacji rozumiane jako możliwości ciągłego, efektywnego funkcjonowania głównie firm produkcyjnych przy wsparciu m.in. współczesnych systemów informatycznych. Z drugiej – zwrócono uwagę na wzrost znaczenia bezpieczeństwa opisywanego jako bezpieczeństwo publiczne. Ten nurt w zarządzaniu zyskuje na znaczeniu wobec narastających, nieoczekiwanych zagrożeń, również pandemicznych. Także na znaczeniu zyskują działania zarządcze w przedsiębiorstwach świadczących usługi dla szerokich rzesz społeczeństwa. Problem, ten omówiono na przykładzie bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Poruszono różne ważne kwestie szczegółowe, między innymi skuteczność narzędzi informatycznych w zakresie komunikowania istotnych informacji biznesowych, wspomaganie procesów biznesowych z wykorzystaniem systemów informatycznych klasy ERP, wsparcie sprzedaży, zarządzanie bezpieczeństwem danych produkcyjnych, uwarunkowania prawne doręczeń elektronicznych, formy komunikacji w zarządzaniu kryzysowym (przykład pandemii). Rozpatrując systemy zarządzania bezpieczeństwem w transporcie kolejowym, oparto się na założeniach funkcjonowania organizacji wysokiej niezawodności . Publikacja ukazuje wybrane aspekty dorobku naukowego i obszary zainteresowań badawczych zarówno pracowników Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, jak i pracowników innych uczelni i wydziałów, w szczególności deklarujących dyscyplinę nauki o zarządzaniu i jakości."(...

Public Finance in the Context of Institutional Contract Theory

The article focuses on public finance as a mechanism for raising funds for public budgets, a mechanism made up of tax and lending contracts. The author applies an institutional analysis method in which the basic analysis unit is the transaction. The method classifies institutions and organizations and identifies the parties to transactions and transaction attributes. The parties to a tax contract are the State Treasury, local government authorities and taxpayers, and the contract involves the levying, setting and collection of taxes. Public agreements and market transactions with entities in the real economy and banks are made as part of a tax contract. The parties to a Treasury loan contract, on the other hand, are the State Treasury (on account of its demand for loan funds), buyers of Treasury debt securities and municipal bonds, and banks as either lenders or buyers of securities. Market transactions and public contracts are made between the government and entities in the real economy and banks. Such transactions concern the servicing of trade in Treasury securities. The author defines the institutional attributes of individual transactions, such as the nature of assets, and the frequency and uncertainty of a transaction. In the case of tax contracts, transactions with the highest level of institutional attributes include an agreement on the drafting and implementation of tax laws, the terms and conditions of eligibility for tax breaks, and tax collection. In the case of Treasury loan contracts, on the other hand, transactions with the highest level of institutional attributes include agreements on the sale of Treasury securities in all forms and agreements on Treasury guarantees and rating services. A comparison of the contracts shows that, in a Treasury loan contract, there are more transactions, contractual parties, transactions with a high level of institutional attributes, but also more opportunities for negotiation. Both types of contracts involve a fundamental transformation: competition steadily evolves into bilateral cooperation and a bilateral monopoly as the level of asset specificity grows when the contract is carried out.Celem artykułu jest przedstawienie skarbowości jako mechanizmu pozyskiwania i gromadzenia pieniądza w budżetach publicznych, złożonego z kontraktów podatkowego i pożyczkowego. Zastosowano metodę analizy instytucjonalnej, polegającą na przyjęciu transakcji za podstawową jednostkę analizy, usystematyzowaniu instytucji i organizacji, wytypowaniu stron i atrybutów transakcji. Stronami kontraktu podatkowego są Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, podatnicy, a przedmiotem nakładanie, wymiar i pobór podatków. W ramach kontraktu zawierane są umowy publiczne oraz transakcje rynkowe z podmiotami sfery realnej i bankami. Stronami skarbowego kontraktu pożyczkowego są Skarb Państwa, zgłaszający zapotrzebowanie na pieniądz pożyczkowy, nabywcy skarbowych papierów wartościowych i obligacji komunalnych, banki jako kredytodawcy lub nabywcy papierów wartościowych. Państwo zawiera umowy publiczne oraz transakcje rynkowe z podmiotami sfery realnej i bankami, na obsługę obrotu skarbowych papierów wartościowych. Określono cechy instytucjonalne poszczególnych transakcji: specyficzność aktywów umowy, częstotliwość, niepewność. W kontrakcie podatkowym, do transakcji o największym natężeniu cech instytucjonalnych należą: umowa na tworzenie i wdrażanie prawa podatkowego, warunki korzystania z ulg podatkowych, pobór podatków. W skarbowym kontrakcie pożyczkowym są to umowy na sprzedaż skarbowych papierów wartościowych we wszystkich formach oraz umowy na udzielenie poręczenia przez Skarb Państwa i usługi ratingowe. Porównanie kontraktów wskazuje, że w skarbowym kontrakcie pożyczkowym jest więcej transakcji, stron kontraktu, transakcji o wysokim natężeniu cech instytucjonalnych, ale też więcej możliwości negocjacji. W obu kontraktach dochodzi do fundamentalnej transformacji. Początkowe warunki konkurencyjne przekształcają się w bilateralną współpracę i dwu- stronny monopol, kiedy wraz z realizacją kontraktu rośnie poziom specyficzności aktywów. Transformacja polegająca na związaniu umów zachodzi, gdy warunkiem zawarcia umowy jest zaangażowanie specyficznych aktywów, wykorzystanych następnie w kolejnych umowach niższego rzędu

Public Transaction Costs of the Tax System

The paper aims to identify the transaction costs of the tax system and show that these costs can be used as an additional criterion of tax system assessment. The author uses an institutional analysis method and hypothesizes that the transaction costs of a tax system are not homogenous and that they include both indispensable and undesirable expenses. The former are required for the operation of institutions, while the latter result from political decisions that seek to use taxes for non-fiscal purposes; such decisions stem from the poor quality and unreliability of state institutions, the author says. Any form of state aid requires additional efforts from fiscal and supervisory authorities and adjustment from taxpayers, Zbroińska says. Zbroińska examines the budgetary effects of tax breaks as an indirect measure of the tax system’s transaction costs. The analysis of empirical data-finance ministry statistics on 2007 income tax returns-shows that the greatest transaction costs are related to the constantly expanding tax breaks for corporate bodies and controversial exemptions for individuals, the author says

The Non-Fiscal Functions of Income Tax in Economic Practice

The study evaluates the relevance and validity of certain tax instruments used in economic practice. This involves instruments such as the possibility of selecting the form of corporate income taxation; more convenient dates and forms of advance tax payments; technology-related tax breaks; and tax-risk reduction instruments such as binding tax interpretations and advance pricing agreements (APA). The analysis was made on the basis of data from three tax offices in Poland. The author reached the following conclusions: 1) changes in eligibility criteria for using tax instruments are inconsistent with the rules of tax certainty and the fact that tax collection must be as inexpensive and efficient as possible; 2) more convenient advance tax payment deadlines do not prove to be useful because taxpayers tend to take little interest in them; 3) legal regulations accompanying tax privileges tend to reduce the effectiveness of these privileges in stimulating economic processes. The number and variety of instruments included in the Polish tax system testify to its strong stimulating function but also its complexity, Zbroińska says. Changes in the tax law system designed to either introduce or withdraw individual instruments lead to the destabilization of business activity by infringing on the rule of tax certainty. Some instruments fail to produce the desired results because access to them is restricted. Examples include plans to restrict the use of flat tax rates, limit access to the new-technology tax break, and impose steep fees on advance pricing agreements. The uncertainty among businesses leads to their marginal use of tax facilities related to advance income tax payments, the author says