Liquidation of Vilnius Seminary and displacement to Bialystok in 1945

The seminary in Białystok was formed as a result of a closure of a Seminary in Vilnius, which was founded by the bishop of Vilnius Jerzy Radziwiłł on 11th January 1582. In 1925 the Vilnius Seminary was merged with the Theological Department of Stefan Batory University (USB). In December 1939 USB was liquidated, however the Theological Department acted in secret. After mass arrests of professors and clerical students, in March 1942 bishop Romuald Jałbrzykowski and Rev. Adam Sawicki were imprisoned. A seminary was liquidated and was not reopned until October 1944. Unfortunately, authorities closed the Vilnius Seminary on 20th February 1945. Bishop R. Jałbrzykowski made a decision to move the Seminary to Białystok, where in spring, on the 8th of May 1945 it commenced its activity. A month later an order was given to remove the archbishop R. Jałbrzykowski from Vilnius. He left for Bialystok on 15th July 1945. From here he managed the part of the Vilnius archdiocese which stayed within the Poland’s borders.dr ALINA ZAVADZKA – absolwentka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kierunek historia. Jest autorką pracy magisterskiej Kalwaria Wileńska w latach 1944-2002 (2008), dysertacji Duszpasterstwo polskie na Wileńszczyźnie w okresie sowieckim (1944-1990) napisanej w 2014 roku. Zainteresowania: historia Europy Środkowo-Wschodniej, Kościół katolicki i Polacy na Wileńszczyźnie w okresie sowieckim (1944-1990). Do niedawna pracownik Archiwum i Muzeum Archidiecezjalnym w Białymstoku.Archiwum i Muzeum Archidiecezji BiałostockiejArchidiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne w Białymstoku, oprac. E. Ozorowski, Białystok 1981.Buchowski K., Szkice polsko-litewskie czyli o niełatwym sąsiedztwie w pierwszej połowie XX wieku, Toruń 2006.Buchowski K., Uwagi o tak zwanych repatriacjach ludności polskiej z terenów Litwy etnicznej w latach 1944-1947, [w:] M. Kietliński, W. Śleszyński (red.), Repatriacje i migracje ludności pogranicza w XX wieku. Stan badań oraz źródła do dziejów pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego, Białystok 2004.Catalogus ecclesiarum et cleri archidioecesis Vilnensis pro Anno Domini 1939, Wilno 1939.Dekret Metropolity Wileńskiego abp. Audrysa Juozasa Bačkisa dn. 16 II 1993.Dzwonkowski R., Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939-1988, Lublin 2003.Hołodok S., Romuald Jałbrzykowski, [w:] S. Wielgus, J. Duchniewski (red.), Encyklopedia Katolicka, t. VII, Lublin 1997.Gulbinowicz H., Na drogach życia, [w:] Życie – to wielka tajemnica. Wspomnienia ks. Antoniego Dilysa, opr. L. Narkowicz, Wilno 2003.Krahel T., Archidiecezja wileńska, [w:] Z. Zieliński (red.), Życie religijne w Polsce pod okupacją 1939-1945, Metropolia wileńska i lwowska, zakony, Katowice 1992.Krahel T., Dzieje Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku, [w:] S. Hołodok (red.), Archidiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne w Białymstoku 1945-1995. Księga Jubileuszowa, Białystok 1995.Krahel T., Wydział Teologiczny USB i Wileńskie Seminarium Duchowne w latach II wojny światowej, [w:] E. Feliksiak, A. Mironowicz (red.), Wilno i Kresy Północno-Wschodnie. Materiały II Międzynarodowej Konferencji w Białymstoku 14-17 IX 1994 w czterech tomach, t. 1, Historia i ludzkie losy, Białystok 1996.Laukaitytė R., Archidiecezja wileńska w latach 1942-1944: pod władzą Mečislovasa Reinysa, „Biuletyn Historii Pogranicza”, nr 9, Białystok 2008.Mikłaszewicz I., Polityka sowiecka wobec Kościoła Katolickiego na Litwie 1944-1965, Warszawa 2001.Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, wyd. 2, Warszawa 2000.Spengla V., Litewski Popiełuszko?, „Lithuania” 4(33) 1999.Boruta J., V. Milius i in., Pogrindžio kunigų seminarija, Vilnius 2002.Srebrakowski A., Polacy z Litwy, „Karta” 7(1992).Stravinskienė V., Polska ludność Litwy Wschodniej i Południowo-Wschodniej w polu widzenia sowieckich służb bezpieczeństwa w latach 1944-1953, „Biuletyn Historii Pogranicza”, nr 11, Białystok 2011.Szot A., Abp Romuald Jałbrzykowski metropolita wileński, Lublin 2002.Szot A., Arcybiskup Romuald Jałbrzykowski na białostockiej ziemi (1945-1955), [w:] T. Kasabuła, J. J. Milewski (red.), Między Wilnem a Białymstokiem. 50-lecie śmierci Arcybiskupa Romualda Jałbrzykowskiego, Białystok 2007.Piechnik L., Seminaria duchowne w (archi)diecezji wileńskiej do 1939 roku, „Studia Teologiczne” 5-6(1987-1988).Proczek Z., Jerzy Matulewicz bł., [w:] S. Wielgus, J. Duchniewski (red.), Encyklopedia Katolicka, t. VII, Lublin 1997.Tulaba L., Nuo Dusios iki Tiberio. Atsiminimai I, Roma 1993.Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku (AAB). Kolekcja dokumentów, bez sygn.Litewskie Centralne Archiwum Państwowe (Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas – LCVA). Zespół: Pełnomocnik Rady do Spraw Kultów Religijnych przy Radzie Ministrów ZSRS na Litewską SRS, R-181, ap. 1. Zespół: Uchwały i materiały Rady Ministrów Litewskiej SRS, R-754, ap. 13.Litewskie Archiwum Specjalne (Lietuvos Ypatingas Archyvas – LYA). Zespół: Dokumenty i materiały NKWD-MGB-KGB Litewskiej SRS, K-1, ap. 58.Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk (Lietuvos Mokslo Akademijos Biblioteka – LMAB). Zespół: Kolekcja dokumentów Archidiecezji Wileńskiej, 318.237-24

Calvary of Vilnius: origin, demolition, rebuilding

The Calvary of Vilnius (Verkiai) is a sacred place. Pious pilgrims made journeys of hundreds of kilometres on foot to repeat the Lord’s Way of the Cross. Verkiai Calvary has been established in the 17th century. The founder was bishop of Vilnius Jerzy Biallozor. Today the ensemble of Verkiai Calvary consists of the Finding of the Holy Cross Church and 35 martyrdom path stations. The sanctuary escaped closure for many years under the Soviet rule. Almost all stations were completely destroyed in 1962. The article discloses the story of the origin, life and tragic fate of these stations. In 1990, after Lithuania regained the independence and the freedom of religion, the rebuilding of the stations started