Elektrofizjologiczne metody oceny dysautonomii w chorobach układu nerwowego

Objawy uszkodzenia układu autonomicznego, czyli dysautonomia, często występują w chorobach układu nerwowego. Ich zdefiniowanie i leczenie jest istotne z klinicznego punktu widzenia, ponieważ pojawienie się objawów dysautonomii może się wiązać z bezpośrednim zagrożeniem życia chorego (nagłe zgony). Kliniczna ocena dysautonomii nie jest łatwa - często objawy uszkodzenia autonomicznego układu nerwowego (AUN) są niespecyficzne i trudne do obiektywizacji. Dlatego też podkreśla się konieczność kompleksowej, kliniczno-elektrofizjologicznej oceny układu autonomicznego u chorego z podejrzeniem patologii AUN. W poniższym artykule omówiono podstawowe metody oceny układu autonomicznego oraz ich zastosowanie kliniczne. Uwzględniono przede wszystkim te testy, które ze względu na łatwość przeprowadzenia i nieinwazyjność znalazły szerokie zastosowanie: współczulne potencjały skórne oraz analizę zmienności rytmu zatokowego. Badanie współczulnych potencjałów skórnych to metoda polegająca na rejestracji za pomocą elektrod powierzchniowych, a następnie analizie synchronicznej czynności gruczołów potowych wywołanej stymulacją włókien współczulnych przez nieoczekiwany bodziec. Najczęściej obserwowanymi nieprawidłowościami są: brak odpowiedzi, rzadziej wydłużenie latencji odpowiedzi. Brak odpowiedzi występuje typowo w neuropatiach autonomicznych i chorobach neurodegeneracyjnych ze znacznym zajęciem AUN, na przykład w zaniku wieloukładowym. Analiza zmienności rytmu zatokowego ocenia funkcję układu przywspółczulnego, w mniejszym stopniu - układu współczulnego. Za pomocą elektrod umieszczonych na klatce piersiowej w okolicy przedsercowej rejestruje się rytmiczną zmienność odstępów R-R zapisu elektrokardiograficznego. Zmniejszenie zmienności rytmu zatokowego spotyka się w chorobach neurodegeneracyjnych przebiegających z dysautonomią (MSA, choroba Parkinsona), w neuropatiach metabolicznych. Wiarygodna analiza dysautonomii, często istotna z klinicznego punktu widzenia, wymaga łącznego stosowania testów klinicznych i elektrofizjologicznych

Bone metabolism and vitamin D status in patients with multiple sclerosis

Background Vitamin D (VD), an important factor for bone health immobilization and immune regulation, has been shown to have low serum concentration in multiple sclerosis (MS) patients. Those patients have also multiple fracture risk factors, including progressive immobilization and long-term glucocorticoids treatment. The aim of the study was to analyze bone health (osteopenia or osteoporosis prevalence) and VD serum concentration in MS patients as well as the influence of disease activity and treatment on bone health. Materials and methods The study involved 72 MS patients: 52 women and 20 men. Mean age was 40.3±10.5 yrs, mean EDSS (Expanded Disability Status Scale) 3.3±1.9. Bone health was analyzed using standard densitometry in the lumbar spine and femoral neck. Serum levels of VD, calcium, phosphate and parathormone were assessed. We compared two groups of patients with multiple sclerosis: relapsing - remitting MS (RRMS) and progressive relapsing MS (PRMS). Results Densitometry revealed osteopenia in twenty-six (36.1%) patients and osteoporosis in eleven (15.3%), no bone fractures were presented. Sixty-eight MS patients (94.4%) had lower VD serum level if compared to population referential values. Thirteen patients (18.1%) had severe VD deficiency. Densitometry parameter (T-score of the lumbar spine) worsened with EDSS increase (r=−0.43, P=0.001). There was a statistically significant negative correlation between VD concentration and EDSS score (r=−0.31; P=0.009). Conclusions Our study indicates that patients with MS have high incidence of osteopenia and osteoporosis and vitamin D deficiency. Bone health disturbances studied by densitometry are related to the disability caused by MS

Udar niedokrwienny u pacjentki ze stwardnieniem rozsianym jako powikłanie długotrwałego leczenia immunosupresyjnego mitoksantronem - opis przypadku

Przedstawiono przypadek 43-letniej chorej ze stwardnieniem rozsianym (SM, sclerosis multiplex), leczonej immunosupresyjnie mitoksantronem, u której wystąpił udar niedokrwienny w trakcie stosowania wyżej wspomnianego leczenia. Dwa miesiące po 5. podaniu wlewu dożylnego mitoksantronu (dawka skumulowana 44 mg/m2) u pacjentki wystąpił pierwszy w życiu napad drgawek uogólnionych z kilkugodzinnym stanem pomrocznym. W badaniu rezonansu magnetycznego uwidoczniono obszar odpowiadający zawałowi mózgu z niewielkim brzeżnym ukrwotocznieniem na pograniczu skroniowo-ciemieniowo-potylicznym prawej półkuli oraz niewielki linijny obszar rozmiękania w homotopowym obszarze lewej półkuli. W badaniach pomocniczych wykluczono główne przyczyny udaru niedokrwiennego. Leczenie mitoksantronem przerwano. Po 18 miesiącach wystąpił stan padaczkowy, który był powodem hospitalizacji na oddziale intensywnej opieki medycznej. Przy przyjęciu do szpitala pacjentka była w stanie ciężkim (4 pkt. w Glasgow Coma Scale); mimo stosowanego leczenia obserwowano gromadne napady padaczkowe. W 6. dobie hospitalizacji chora zmarła. Autopsji nie wykonywano. W przypadku tym rozważano możliwą rolę mitoksantronu jako czynnika sprawczego udaru niedokrwiennego

Intracerebral haemorrhage after amphetamine use

Krwotok śródmózgowy (ICH) należy do typów udaru o najpoważniejszym rokowaniu. Charakteryzuje się ciężkim przebiegiem klinicznym oraz wysoką śmiertelnością (60%). Do najczęstszych czynników etiologicznych ICH należą nadciśnienie tętnicze oraz obecność malformacji naczyniowej w obrębie ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Pierwotny (nieurazowy) ICH może wystąpić również po zażyciu substancji psychoaktywnych, które stanowią istotny czynnik ryzyka krwawienia do OUN, zwłaszcza u osób młodych. W poniższej pracy zaprezentowano przypadek młodej kobiety, u której udar krwotoczny wystąpił po zażyciu amfetaminy. Wykonane badania neuroobrazowe wykluczyły inne przyczyny krwawienia, takie jak malformacja naczyniowa czy guz mózgu. W tym przypadku rokowanie okazało się pomyślne, a stosowane leczenie zachowawcze oraz rehabilitacja ruchowa korzystnie wpłynęły na stan funkcjonalny pacjentki.Intracerebral haemorrhage (ICH) is one of the most devastatingforms of stroke. It is characterized by a severe clinical course and high mortality (60%). The most common etiological risk factors are: hypertension and vascular malformation. Amphetamine-like stimulants abuse can be also considered as a cause of intracranial haemorrhage. Young people seem to be the main group at risk. In this study we present a young female with ICH subsequent to amphetamine intake. The patient underwent brain computed tomography, magnetic resonance imaging and angiography. Basing on performed examinations we excluded vascular malformation and brain tumor. Therefore we suspect that the ICH in our patient may be attributed to the effect of amphetamine alone. In this case the outcome proved to be successful. Medical treatment and physical rehabilitation had positive influence on functional status of patient

Electrophysiological and clinical assessment of dysautonomia in multiple system atrophy (MSA) and progressive supranuclear palsy (PSP): a comparative study

Clinical rationale for the study. Autonomic nervous system (ANS) involvement in different parkinsonian syndromes has been frequently discussed. It is well established in multiple system atrophy (MSA), whereas it is less evident in progressive supranuclear palsy (PSP). Aims of the study. The aims were to assess the presence and pattern of ANS involvement in MSA and PSP using noninvasive tests i.e. the sympathetic skin response (SSR) test and the R-R interval variation (RRIV) test; to analyse the relationship between clinical and electrophysiological abnormalities in both disorders; and to assess whether an autonomic profile might help to differentiate them. Materials and methods. Clinical and electrophysiological assessments of dysautonomia were performed in 59 patients with MSA (24 cases of MSA-C and 35 cases of MSA-P), these 59 cases including 31 females, mean disease duration 4.2 ± 2.7 years, mean age 60.3 ± 8.4 years, and in 37 patients with PSP (12 females, mean disease duration 4.6 ± 3.6 years, mean age 67.5 ± 6.1 years) and the results were compared to the results obtained from 23 healthy controls matched for age and sex. Results. Clinical dysautonomia assessed by an Autonomic Symptoms Questionnaire was observed in 97% of the MSA patients and in 84% of the PSP patients. SSR was abnormal in 64% and RRIV was abnormal in 73% of MSA cases. In PSP cases, these figures were 78% and 81% respectively. Dysautonomia was clinically more pronounced in MSA compared to PSP (p < 0.05), whereas electrophysiological testing revealed frequently subclinical ANS damage in PSP patients. Conclusions and clinical implications. Our results point to the complementary role of electrophysiological tests in the diagnostic work-up of dysautonomia in parkinsonian syndromes

Polimorfizmy genów paraoksonazy 1 oraz 2 jako czynnik ryzyka rozwoju stwardnienia rozsianego w populacji polskiej

Background and purpose The aim of this study was to test the hypothesis that polymorphisms of the paraoxonase genes PON1 and PON2 may be associated with increased risk of developing multiple sclerosis (MS) in the Polish population. Material and methods We studied the significance of the PON gene polymorphisms C311S, A162G, Q192R and L55M in 221 patients (including 145 women) with MS and in 661 healthy controls. In the MS population, mean Expanded Disability Status Scale score was 2.92, mean age was 36.8 years, and mean disease duration was 7.7 years. PON genotyping was determined using polymerase chain reaction and restriction enzyme digestion. Results According to our results, the PON1 and PON2 genotypes distribution did not differ between the MS patients and the controls. Conclusions The polymorphisms of the PON genes studied are not related to increased risk of MS in the Polish population.Wstęp i cel pracy Celem pracy było zweryfikowanie hipotezy, że polimorfizm genów PON1 i PON2 może być związany z ryzykiem wystąpienia stwardnienia rozsianego (SR) w populacji polskiej. Materiał i metody Autorzy badali znaczenie polimorfizmu genów PON: C311S, A162G, Q192R oraz L55M, u 221 chorych na SR (w tym 145 kobiet) oraz u 661 zdrowych osób z grupy kontrolnej. W grupie chorych na SR średnia punktacja w Expanded Disability Status Scale (EDSS) wynosiła 2,92 pkt, średnia wieku – 36,8 roku, a średni czas trwania choroby – 7,7 roku. Polimorfizm – A162G genu PON1 badano za pomocą reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) z analizą ilości produktu w czasie rzeczywistym, a pozostałe polimorfizmy za pomocą PCR i trawienia odpowiednimi enzymami restrykcyjnymi. Wyniki Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w rozkładzie genotypów PON1 i PON2 pomiędzy grupą chorych a grupą kontrolną. Wnioski Wyniki pracy nie wskazują, aby istniała zależność pomiędzy polimorfizmem genów PON1 oraz PON2 a zwiększonym ryzykiem wystąpienia SR w populacji polskiej

Profil hormonalny u kobiet chorych na stwardnienie rozsiane w powiązaniu z aktywnością choroby — doniesienie wstępne

Background and purpose The influence of sex hormones on immune system activity in multiple sclerosis (MS) has been suggested by clinical evidence. The aim of the study was to analyse the pattern of sex hormones in MS women and to correlate the hormone pattern abnormalities to the disease course as well as to the magnetic resonance imaging (MRI) results. Material and methods We studied the serum level of the progesterone, β-oestradiol and prolactin in 46 women with clinical definite MS aged from 19 to 65; mean disease duration was 11.80 ± 9.86 years. The evaluation of the intensity of hormonal changes was done using a scoring system (0–3). On the brain MRI, the presence of brain atrophy, of hypothalamic demyelination as well as demyelination intensity (or degree) were analysed. The evaluation of the degree of demyelination and brain atrophy was done using a scoring system (0–4). Results The main hormonal abnormalities consisted of decreased progesterone level, increased oestradiol level or both. The sex hormone pattern was abnormal in 56% of patients. Hypothalamic lesions were found on MRI in 53% of cases. The abnormal hormonal pattern correlated with intensity of MR changes (p < 0.05, Fisher's exact test), but neither with presence of hypothalamic changes nor with disease parameters (Expanded Disability Status Scale, relapse rate, disease duration). Conclusions It is important to check the hormonal pattern in MS women because according to our results it may be related to the disease activity and probably affects the type of therapeutic intervention. This pilot study will be extended in a larger population.Wstęp i cel pracy Dane z piśmiennictwa sugerują częste występowanie zaburzeń hormonalnych u kobiet chorych na stwardnienie rozsiane (SR). Celem pracy była analiza profilu hormonalnego w zakresie hormonów płciowych u kobiet z SR w powiązaniu z przebiegiem klinicznym i obrazem rezonansu magnetycznego (RM) mózgowia. Materiał i metody Badano stężenie progesteronu, β-estradiolu i prolaktyny w surowicy u 46 pacjentek z klinicznie pewnym SR, w wieku od 19 lat do 65 lat, o średnim czasie trwania choroby 11,80 ± 9,86 roku, niestosujących żadnej terapii hormonalnej. Stopień zmian w profilu hormonalnym oceniano półilościowo wg przyjętego arbitralnie przez autorów systemu punktacji (0—3).W analizie RM brano pod uwagę obecność ognisk demielinizacji w obrębie struktur podwzgórza, nasilenie demielinizacji w obrębie mózgowia oraz współistnienie zaniku mózgu. Stopień zmian w RM oceniano także półilościowo wg przyjętego arbitralnie przez autorów systemu punktacji (0—4). Wyniki Nieprawidłowe stężenia hormonów stwierdzono u 26 pacjentek (56%). Nieprawidłowości polegały na zmniejszonym stężeniu progesteronu, zwiększonym stężeniu 17-β-estradiolu bądź na łącznym występowaniu obu tych zaburzeń. W badaniu RM w 53% przypadków stwierdzono obecność zmian demielinizacyjno-zapalnych w obrębie podwzgórza. Stopień zaburzeń hormonalnych oceniany półilościowo korelował ze stopniem zmian w RM mózgowia (p < 0,05; test dokładny Fishera), nie był natomiast związany z obecnością zmian w obrębie podwzgórza czy parametrami klinicznymi (punktacja w Expanded Disability Status Scale, częstość rzutów, czas trwania choroby). Wnioski Stan hormonalny kobiet chorych na SR powinien być brany pod uwagę w analizie klinicznej choroby i przy decyzjach terapeutycznych, gdyż wydaje się mieć związek z aktywnością SR. Badania te, w celu potwierdzenia uzyskanych wyników, należy kontynuować na szerszym materiale

Polymorphisms of paraoxonase 1 and 2 genes and the risk of multiple sclerosis in the Polish population

Background and purpose: The aim of this study was to test the hypothesis that polymorphisms of the paraoxonase genes PON1 and PON2 may be associated with increased risk of developing multiple sclerosis (MS) in the Polish population. Material and methods: We studied the significance of the PON gene polymorphisms C311S, A162G, Q192R and L55M in 221 patients (including 145 women) with MS and in 661 healthy controls. In the MS population, mean Expanded Disability Status Scale score was 2.92, mean age was 36.8 years, and mean disease duration was 7.7 years. PON ge notyping was determined using polymerase chain reaction and restriction enzyme digestion. Results: According to our results, the PON1 and PON2 genotypes distribution did not differ between the MS patients and the controls. Conclusions: The polymorphisms of the PON genes studied are not related to increased risk of MS in the Polish population

The N-terminal pro-brain natriuretic peptide as a marker of mitoxantrone-induced cardiotoxicity in multiple sclerosis patients

Background and purpose Mitoxantrone (MTX) has been shown to reduce progression of disability and number of clinical exacerbations in patients with progressive multiple sclerosis (MS). Prolonged administration of MTX, however, is limited by the risk of cardiotoxicity. Cardiac monitoring in MTX-treated patients includes usually measurement of left ventricular ejection fraction (LVEF) by means of echocardiography. The N-terminal pro-brain natriuretic peptide (NT-proBNP) represents a novel diagnostic tool in the assessment of heart failure. This study was aimed to evaluate the usefulness of NT-proBNP for early detection of MTX-induced cardiotoxicity in MS patients. Materials and methods We measured the NT-proBNP plasma levels in 45 MS patients who completed 24-month MTX therapy and in 37 MS patients of control group. Results The median NT-proBNP plasma value was 15.12pg/mL. In 12 MTX-treated patients (27%), NT-proBNP plasma values were elevated, though this subgroup of patients neither clinical showed evidence of myocardial damage nor had the LVEF value <50%. In five patients with normal NT-proBNP, we observed LVEF decline >10%. We did not observe correlations between the NT-proBNP levels and patient age, MS duration, relapses index, Extended Disability Status Scale (EDSS), MTX single dose and the total cumulative dose of MTX. In 8 patients (22%) from control group, NT-proBNP plasma levels were also elevated. Conclusions The results of our study confirm that MTX therapy is safe for carefully selected and closely monitored MS patients. We believe that serial evaluation of NT-proBNP levels (before, during and after MTX therapy) can identify MS patients at high risk for MTX-induced cardiotoxicity