Gender w przekładzie. Tłumaczenie na język hiszpański powieści Lubiewo Michała Witkowskiego

Artykuł jest próbą przyjrzenia się rodzajowi gramatycznemu w przekładzie. Zagadnienie to zostało przestudiowane na podstawie powieści Lubiewo Michała Witkowskiego (Kraków: Korporacja Ha!art, 2005 [2006]) i jej tłumaczenia na język hiszpański pt. Lovetown (Barcelona: Anagrama, 2011) Joanny Albin. Autorka stara się w nim przeanalizować, jakie problemy z przekładem rodzaju gramatycznego, wynikające z różnic gramatyki języka polskiego i hiszpańskiego, może mieć tłumacz w przypadku tej powieści. Zbadano także, w jaki sposób elementy nacechowane genderowo w języku polskim zostały odtworzone w języku docelowym. Chodzi przede wszystkim o przypadki, kiedy tłumaczka nie dysponowała w języku hiszpańskim ekwiwalentem o danym rodzaju gramatycznym i musiała go zrekompensować w innym fragmencie tekstu.This article attempts a closer look at the issue of grammatical gender in translation. The analysis of this concept is based on Michał Witkowski’s novel Lubiewo (Kraków: Korporacja Ha!art, 2005 [2006]) and its Spanish translation by Joanna Albin (Lovetown, Barcelona: Anagrama, 2011). The author of the article aims to analyse problems of grammatical gender translation which stem from the differences between the Polish and Spanish grammar systems, and how the gender specific elements in the Polish text were rendered in the target language, especially in the fragments in which Spanish did not have the grammatical gender equivalent and the translator had to compensate for it in a different fragment

The translation of dramatic texts from Spanish into Polish : the case study of the play "Notas que saben a olvido" / "Nuty o zapachu zapomnienia"

The article addresses an issue of the theatrical translation based on the example of the play "Notas que saben a olvido" (2015) by Araceli Mariel Arreche. Apart from the translation difficulties inherent in the theater, the text will also analyze the translation of the semantic and grammatical elements, as well as the cultural and historical references that are manifested in the play. Therefore, the central aim is to understand how the limits of a genre (drama) impose on the translator the necessity to adapt to the modes of expression and the demands of the theater. Due to the duplicity of any theatrical text, that of having been written for the stage, but also that of having been published for reading, the translation of the theater always looks for the transformation of this materiality, both in the process itself, as well as in the operating procedures that are periodically used by the translator.El artículo aborda el tema de la traducción teatral a base del ejemplo de la pieza "Notas que saben a olvido" (2015) de Araceli Mariel Arreche. Al lado de las dificultades traductológicas propias del teatro, en el texto se analizará asimismo la traducción de los elementos semánticos y gramaticales, así como también las referencias culturales e históricas que en ella se manifiestan. El objeto central en consecuencia es comprender de qué manera los límites de un género, (la dramaturgia), exigen al traductor adaptarse a los modos de expresión y a las propias exigencias del teatro. Debido a la duplicidad que posee todo texto teatral, el de haber sido escrito para la escenificación, pero que también puede ser publicado para su lectura, la traducción de teatro siempre exige la transformación de esta materialidad, tanto en la traducción misma como en los procedimientos operativos que periódicamente usa el traductor

Audio Description in Fine Arts

This article is about audio description of works of art. The term audio description is defined at the beginning of the text, next there is a description of how AD began in the United States and in Poland. After that, the types of AD in works of art and the rules of its creating are presented. The following paragraphs are about translating paintings through the senses, that is the hearing (ekphrasis, soundpainting), the touch (miniature models, typhlographies, touch tours) the smell or the taste (specially prepared fragrance or taste composition). The article finishes with the author looking at AD in plastic arts in Muzeum Sztuki in Łódź and the Museum of the City of Łódź

La presencia de Jacek Dehnel en España

This paper addresses the issue of Jacek Dehnel’s presence in Spain. On the one hand, it contains references to Spain within his works: the Francisco Goya family in the novel Saturn. Czarne obrazy z życia mężczyzn z rodziny Goya (W.A.B. Publishers, Warsaw 2011; translated into English as Saturn: Black Paintings from the Lives of the Men in the Goya Family by Antonia Lloyd-Jones, Dedalus, Cambridgeshire 2012) and two maps: Ancient Spain and Modern Spain in the book Kosmografia, czyli trzydzieści apokryfów tułaczych (Biblioteka Narodowa, Warsaw 2012). On the other hand, the paper refers to the translation of Dehnel’s works into Spanish: the novel Lala (W.A.B. Publishers, Warsaw 2006) translated by Jerzy Sławomirski and Anna Rubió as El jardín de Lala (Duomo ediciones, Barcelona 2012; translated into English as Lala by Antonia Lloyd-Jones, Oneworld Publications, London 2019) and eight poems by the poet inside the volume Poesía a contragolpe. Antología de poesía polaca contemporánea (autores nacidos entre 1960 y 1980), selected and translated by Abel Murcia, Gerardo Beltrán and Xavier Farré (Prensas Universitarias de Zaragoza, Zaragoza 2012). Analysis covers one of the poems from the anthology, entitled El abogado Federico G. L. dicta una citación.El artículo abarca varias cuestiones acerca de la presencia de Jacek Dehnel en España. Por un lado, se remite a las referencias a España en sus escritos: la familia de Francisco de Goya en la novela Saturn. Czarne obrazy z życia mężczyzn z rodziny Goya (Editorial W.A.B., Varsovia 2011), así como dos mapas: España Antigua y España Moderna en el libro Kosmografia, czyli trzydzieści apokryfów tułaczych (Biblioteca Nacional, Varsovia 2012). Por otro lado, trata de la traducción al castellano de obras de Dehnel como la novela Lala (Editorial W.A.B., Varsovia 2006), traducida al español como El jardín de Lala (Duomo ediciones, Barcelona 2012) por Jerzy Sławomirski y Anna Rubió, y también ocho poemas del poeta incluidos en el volumen Poesía a contragolpe. Antología de poesía polaca contemporánea (autores nacidos entre 1960 y 1980), seleccionada y traducida por Abel Murcia, Gerardo Beltrán y Xavier Farré (Prensas Universitarias de Zaragoza, Zaragoza 2012). Además, se analiza uno de los poemas de la antología, el titulado El abogado Federico G. L. dicta una citación

Association of time under immunosuppression and different immunosuppressive medication on periodontal parameters and selected bacteria of patients after solid organ transplantation

Aim of this study was to investigate the association of the time under immunosuppression and different immunosuppressive medication on periodontal parameters and selected periodontal pathogenic bacteria of immunosuppressed patients after solid organ transplantation (SOT). 169 Patients after SOT (lung, liver or kidney) were included and divided into subgroups according their time under (0-1, 1-3, 3-6, 6-10 and >10 years) and form of immunosuppression (Tacrolimus, Cyclosporine, Mycophenolate, Glucocorticoids, Sirolimus and monotherapy vs. combination). Periodontal probing depth (PPD) and clinical attachment loss (CAL) were assessed. Periodontal disease severity was classified as healthy/mild, moderate or severe periodontitis. Subgingival biofilm samples were investigated for eleven selected potentially periodontal pathogenic bacteria using polymerasechainreaction. The mean PPD and CAL as well as prevalence of Treponema denticola and Capnocytophaga species was shown to be different but heterogeneous depending on time under immunosuppression (p<0.05). Furthermore, only the medication with Cyclosporine was found to show worse periodontal condition compared to patients without Cyclosporine (p<0.05). Prevalence of Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsythia and Fusobacterium nucleatum was reduced and prevalence of Parvimonas micra and Capnocytophaga species was increased in patients under immunosuppression with Glucocorticoids, Mycophenolate as well as combination therapy. Time under and form of immunosuppression might have an impact on the clinical periodontal and microbiological parameters of patients after SOT. Patients under Cyclosporine medication should receive increased attention. Differences in subgingival biofilm, but not in clinical parameters were found for Glucocorticoids, Mycophenolate and combination therapy, making the clinical relevance of this finding unclear

Polimorfizm C242T genu kodującego cytohrom b-245 alfa nie jest związany z udarem niedokrwiennym mózgu u dzieci: analiza wewnątrzrodzinna i badanie kliniczno-kontrolne

Background and purpose Reactive oxygen species play an important role in the physiology and pathology of cerebral arteries, including ischaemic stroke. The cytochrome b-245 alpha gene (CYBA) encodes cytochrome b-245 alpha light chain (p22phox peptide), a critical element of NAD(P)H oxidases, the most important source of superoxide anion in the cerebral arteries. To search for genetic factors associated with paediatric ischaemic stroke, the possible association between CYBA gene C242T polymorphism and the disease was evaluated. Material and methods The study group consisted of 238 individuals: children with ischaemic stroke (n = 70), their biological parents (n = 118) and children without any symptoms of stroke (n = 50). The C242T polymorphism was genotyped using polymerase chain reaction – restriction fragment length methodology. To evaluate the possible association between polymorphism and stroke, the transmission disequilibrium test and the case-control method were applied. Results The C242 allele was transmitted more frequently than 242T (62.2% vs. 37.8%) but observed frequencies did not differ significantly from expected (p = 0.10). There were also no significant differences in allele and genotype distribution between patients and control subjects (patients: CC – 50.0%, CT – 38.6%, TT – 11.4% vs. controls: CC – 52.0%, CT – 36.0%, TT – 12.0%). Conclusions The study did not show that the C242T polymorphism of the CYBA gene is a risk factor of ischaemic stroke in children.Wstęp i cel pracy Reaktywne formy tlenu pełnią istotną funkcję zarówno w fizjologii, jak i patologii tętnic mózgowych, także w patogenezie udaru niedokrwiennego mózgu. Gen cytochromu b-245 alfa (gen CYBA) koduje lekki łańcuch cytochromu b-245 (białko p22phox), kluczowy składnik oksydaz NAD(P)H, najważniejszego źródła anionorodnika ponadtlenkowego w obrębie tętnic mózgowych. W niniejszej pracy, poszukując genetycznych czynników ryzyka predysponujących do udaru mózgu u dzieci, oceniano możliwe związki pomiędzy polimorfizmem C242T genu CYBA i chorobą. Materiał i metody W badaniu wzięło udział 238 osób: 70 dzieci z udarem niedokrwiennym mózgu, 118 ich biologicznych rodziców oraz 50 dzieci bez żadnych objawów udaru. Polimorfizm C242T genu CYBA genotypowano metodą polimorfizmu długości fragmentów restrykcyjnych w reakcji łańcuchowej polimerazy. Do oceny możliwych związków pomiędzy polimorfizmem i udarem zastosowano dwie niezależne metody: wewnątrzrodzinny test transmisji i badanie kliniczno-kontrolne. Wyniki Allel C242 był częściej przekazywany chorym dzieciom przez heterozygotycznych rodziców niż allel 242T (62,2% w porównaniu z 37,8%), jednak obserwowane częstości nie odbiegały znamiennie od oczekiwanych (p = 0,10). Nie wykazano także znaczących różnic w rozkładzie alleli i genotypów pomiędzy pacjentami i dziećmi z grupy kontrolnej (pacjenci: CC – 50,0%, CT – 38,6%, TT – 11,4%; grupa kontrolna: CC – 52,0%, CT – 36,0%, TT – 12,0%). Wnioski Wyniki badań nie wykazały, aby polimorfizm C242T genu CYBA był czynnikiem ryzyka udaru niedokrwiennego u dzieci