Poređenje dijagnostičkih kriterijuma kod bolesnika sa amiotrofičnom lateralnom sklerozom - doprinos elektromiografskih nalaza

Diagnosis of amyotrophic lateral sclerosis (ALS) is based on combination of clinical signs and electrophysiological correlates of pathological process which takes place in general. New electrophysiological criteria Awaji-Shima (AS) additionally qualify the complex fasciculations and neurogenically modified potentials of motor units as signs of active lesions of peripheral motor neuron, contrary to previously valid revised El Escorial criteria (rEE). The objective of this research was to determine the clinical significance and advantages of using the AS criteria in patients with ALS. Methods. Thirty patients (59.2 ± 10.9 years, 57% of them with spinal form of the disease) with clinically suspected ALS were monitored from the time of diagnosis until reaching the category of definitive diagnosis or death. The clinical evaluation and electromyographic (EMG) examinations were carried out at 3-month intervals. Results. By applying the AS criteria, the category of probable or definite diagnosis was achieved in all patients with ALS, except in one (96.6%), as contrary to the rEE (33.3%), after 6 months of the follow-up period. The subclinical affection in more than two body regions has been defined through detection of denervation potentials (80% of the patients by using the AS, or 67% by the rEE criteria). The complex fasciculations were registered particularly often in small muscles of the feet (37- 40%). Conclusion. Application of the AS criteria improve the achievment of category of probable or definite diagnosis of ALS by 2.7 months earlier compared to the rEE. This outcome is particularly affected by a higher frequency of positive EMG findings, when the AS criteria were employed. Early determination of diagnosis provides the better perspective and more frequent participation of the ALS patients in pharmacotherapy studies intended to establish new therapeutic options.Dijagnoza amiotrofične lateralne skleroze (LS) zasniva se na kombinaciji kliničkih znakova i elektrofizioloških korelata patološkog procesa koji se odvija u osnovi. Novi elektrofiziološki kriterijumi, Awaji-Shima (AS), dodatno kvalifikuju kompleksne fascikulacije i neurogeno izmenjene potencijale motornih jedinica kao znakove aktivnih lezija perifernog motornog neurona, nasuprot ranije važećim revidiranim El Escorial kriterijumima (rEE). Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi klinički značaj i prednosti primene AS kriterijuma, kod obolelih od ALS. Metode. 30 bolesnika (59,2 ± 10,9 godina, od kojih 57% sa spinalnom formom bolesti) sa klinički suspektnom ALS, praćeno je od vremena postavljanja dijagnoze do postizanja kategorije definitivne dijagnoze ili smrtnog ishoda. Kod bolesnika su obavljane klinička evaluacija i elektromiografski (EMG) pregledi u tromesečnim intervalima. Rezultati. Primjenom AS kriterijuma, nakon 6 meseci praćenja, kategorija verovatne ili pouzdane dijagnoze postignuta je kod svih bolesnika sa ALS, izuzev jednog (96,6%), nasuprot rEE kriterijuma (33.3%). EMG nalazi bili su pozitivni u ≥ 2 telesna regiona kod 80% bolesnika primenom AS, odnosno 67% primenom rEE. Kompleksne fascikulacije zabeležene su posebno učestalo u malim mišićima stopala (37-40%). Zaključak. Primenom AS kriterijuma kategorija vjerovatne ili pouzdane dijagnoze ALS postiže se za 2,7 meseca ranije, u poređenju sa rEE, na šta posebno utiče veća učestalost pozitivnih EMG nalaza. Ranije utvrđivanje dijagnoze donosi perspektivu veće zastupljenosti obolelih u farmakoterapijskim studijama sa novim terapeutskim agensima

Uspostavljanje programa selektivnog uzgoja kalifornijske pastrmke (oncorhynchus mykiss, walbaum) u Srbiji

Zahtev za sve većim količinama hrane za ljudsku upotrebu, efikasnost iskorišćavanja hraniva i prostora za gajenje domaćih životinja, kao i pojava mnogih bolesti doveli su do intenzivnog razvijanja selekcionih programa u svim granama poljoprivrede. Za razliku od ostalih gajenih životinja, programi selekcije u akvakulturi su se razvili nešto kasnije usled nedostatka potrebnih procena heritabilnosti, koeficijenata varijacija i korelacija za ekonomski bitne osobine. Trenutno se u akvakulturi samo 1-2% od ukupne proizvodnje zasniva na genetički unapređenim vrstama riba (Gjedrem, 1997). Korišćenjem selektovanih linija riba postiže se više korisnih stvari. Na prvom mestu, programi selekcije riba predstavljaju jedini način stalnog unapređenja ekonomski bitnih osobina kao sto su prirast, konverzija hrane, otpornost na bolesti, smanjenje masnoće u mesu riba. Ribe iz selektovanih linija efikasnije iskorišćavaju hraniva i na taj način smanjuju pritisak na divlje populacije riba koje se koriste za proizvodnju ribljeg brašna, kao glavnog izvora proteina u smešama za ishranu pastrmki. Ribe koje potiču iz divljine ne napreduju zadovoljavajućim brzinom, što znači da su konstantno pod stresom, za razliku od riba poreklom iz selekcionih programa koje pokazuju manji uticaj stresa usled gajenja u zarobljeništvu. Tako se na ovaj način korišćenjem selektovanih linija riba postiže efikasna i održiva proizvodnja uz vođenje računa o dobrobiti životinja. Drugi dobar razlog za uspostavljanje programa selekcije pastrmke u Srbiji je dobro dokumentovano postojanje interakcije genotip x okolina kod kalifornijske pastrmke, kao što su pokazala istraživanja (McKay et al., 1984; Hanke et al., 1989; Sylven et al., 1991; Winkelman and Peterson, 1994; Kettunen et al., 1999; Kause et al., 2003). Na kraju, ali ne i najmanje važna je i kontrola bolesti kod kalifornijske pastrmke i mogućnost stvaranja otpornih linija pastrmki na neke bolesti putem selektivnog uzgoja (Henrion, 2005). Jedno od rešenja za ovaj ozbiljan problem, pored boljeg sistema kontrole pastrmske ikre poreklom iz uvoza, je i stvaranje lokalnih selektovanih matičnih jata sa proverenim poreklom i povećenom otpornošću na bolesti. Obzirom da za kalifornijsku pastrmku postoje pouzdani podaci o varijabilnosti i heritabilnosti proizvodnih osobina ovo pruža mogućnost efikasne selekcije, a samom tim i značajnog unapređenja proizvodnje uz smanjen ukupni mortalitet, putem odgovarajućeg programa selekcije u Srbiji

Šaranska proizvodnja – u funkciji razvoja (poljo)privrede u Srbiji

Šaranska proizvodnja u svetu poslednjih 60 godina ima trend rasta. U prvoj deceniji 21. veka kreće se između 2,8 i 3,4 miliona tona. Proizvodnja u Srbiji se u poslednjoj decenije kretala od 5 500 tona do preko 12 000 tona (mađi i konzuma). Sa proizvodnjom konzumnog šarana od blizu 1,3 kg (Marković et al. 2012) Srbija zauzima treću poziciju u proizvodnji šarana po glavi stanovnika u svetu, iza Češke Republike i Kine, odnosno na nivou Myanmara (Varadi 2010). Proizvodnja šarana sa pratećim vrstama (belim i sivim tolstolobikom, belim amurom i grabljivicama: somom, smuđom i štukom) se obavlja na oko 11 000 hektara, od ukupne površine od 14 000 hektara. Broj šaranskih ribnjaka je oko 85, od kojih 25 ribnjaka čine 85% ukupnih površina koje su u eksploataciji. Proizvodnja se obavlja u poluintenzivnom sistemu (preko 95% ukupno porizvedenog šarana), zasnovanom na kombinaciji prirodne i dodatne hrane: žitarica i koncentovane hrane (ekstrudirane i peletirane). Nivo proizvodnje poslednjih 3 godine je dvostruko veći od proizvodnje od pre deset godina. Povećanje proizvodnje je najpre usledilo sa privatizacijom ribnjaka (2003. godine) i unapređenjem upravljanja ribnjacima, a potom, od 2005. godine sve češćom zamenom žitarica sa kompletnom – pre svega ekstrudiranom hranom. Iako akvakultura u Srbiji, sa apsolutnom dominacijom proizvodnje šarana u njoj, danas predstavlja mali segment srpske (poljo)privrede, gde u prodaji i otkupu proizvoda poljoprivrede, šumarstva i akvakulture promet ribom u poslednjoj deceniji čini svega 1 – 1,5% (podaci RZS) potencijal za znatno veći doprinos šaranske proizvodnje u razvoju srpske (poljo)privrede je jako veliki. Resursi kojima Srbija raspolaže u šaranskoj proizvodnji su: -Tradicija duža od 100 godina u proizvodnji, a a što podrazumeva nasleđivanje ribarskog zanata radnika kroz generacije zaposlenih na ribnjacima. -Proizvodne površine (oko 3 000 ha) koji su van funkcije, a čijom rekonstrukcijom bi se proizovodnja šarana mogla povećati za preko 25% (3 000 tona). -Više desetina hiljada hektara (po nekim procenama i preko 100 000 ha) zaslanjenih, zamočvarenih, pašnjačkih i drugih površina slabe plodnosti koje se ne koriste za druge namene, na kojima bi se mogle izgraditi nove površine pod šaranskim ribnjacima, a čija bi se plodnost značajno unapredila nakon 2 do 3 decenija ribnjačkog korišćanja. - Raspoloživa građevinska operativa i ljudska radna snaga za izgradnju, a potom za rad na ribnjaku i njegovo održavanje. - Postojanje domaćih sirovina, prerađivačkih kapaciteta (nekoliko puta većih od trenutno korišćenih) za proizvodnju ekstrudirane hrane za šarana, kao i resursa za unapređivanje kvaliteta hrane za ribe, čime bi sadašnji izvoz žitarica mogao biti delom zamenjen hranom za ribe ili samom ribom. - Mogućnost proizvodnje daleko veće količine kvalitetne mlađi (larvi) šarana od sadašnje. - Šaranski ribnjak predstavlja stanište ugroženih i retkih vrsta ptica i sisara, kao i resurs za: proizvodnju zooplanktona, gajenje ukrasnih i korisnih vodenih biljaka, lov, ribolov, ispašu ovaca i goveda, ugostiteljstvo i turizam... - Ribnjak baziran na iskorišćavanju prirodne produkcije (zooplanktona i faune dna), predstavlja racionalni oblik korišćenja obnovljivih prirodnih resursa u procesu proizvodnje usklađene sa dobrobiti životinja, a čime se stvara ekološki „bio”ili „eko”proizvod - šaran, visoke hranljive vrednosti. - Šaran je pogodan za unapređenje kvaliteta mesa, sa mogućnošću povećanja nivoa proteina, smanjenja nivoa masti, unapređenja kvaliteta masti u smislu povećanja sadržaja omega 3 masnih kiselina i poboljšavanja odnosa omega 3 i omega 6 masnih kiselina. - Šaran se tradicionalno koristi u ishrani stanovništva u Srbiji, ali i više evorpskih zemalja. Da bi se navedeni resursi aktivirali neophodno je: - Informisanje političara i ekonomista o značaju šaranskih ribnjaka za poboljšanje kvaliteta zemljišta slabe plodnosti i njihovog korišćenja za unapređenje kvaliteta zahvaćenih voda. - Podsticanje relevantnih institucija za uvođenje stimulativnih i podsticajnih mera za izgradnju ribnjaka, gajenje šarana, njegovu preradu i konzumiranje. - Izrada strategije razvoja ribarstva (akvakulture) za duži vremenski period. -Stalno jačanje istraživačkih resursa (materijalnih i ljudskih) i podsticanje istraživačkih programa sa ciljem unapređivanja proizvodnje i kvaliteta ribljeg mesa. - Podsticanje proizvodnje i izvoza ekstrudirane hrane za ribe, ribe i proizvoda od ribe (šarana) umesto sadašnjeg izvoza žitarica. - Promovisanje značaja šaranskih ribnjaka kao staništa brojnih zaštićenih biljnih i životinjskih vrsta. - Stalno unapređenje saradnje i stvaranje mreža između naučnih institucija i proizvođača šarana u zemlji i sa drugim institucijama u Evropi i svetu. -Promocija šaranskih ribnjaka kao zanimljivih destinacija za odmor od svakodnevnog stresnog života savremenog čoveka nastanjenog u gradovima i rekreaciju (veslanje, ribolov, lov, šetnju, posmatranje ptica...) usklađenu sa prirodnim okruženjem. - Stvaranje atraktivnih prehrambenih artikala, što bližih tanjiru (kroz jačanje preradjivačke industrije), uz isticanje nutritivnih vrednosti šarana. - Unapređenje načina plasmana riba, umesto živog šarana ponuda čitavog spektra primamljivih polupreradjevina i preradjevina od šarana. - Kontinuirana promocija i reklamiranje kvaliteta ribljeg mesa (sa težištem na domaći proizvod – šarana) i njegovog korišćenja u preventivnoj svrsi od niza bolesti (kardiovaskularnih, kancerogenih, dijabetisa) kao i u pravilnom razvoju dece i omladine. - Organizovan nastup srpskih proizvodjača šarana na sajmovima i u pregovorima sa potencijalnim kupcima (velikim trgovačkim lancima prodajnih objekata) - Isticanje „bio” i „eko” prednosti mesa šarana u odnosu na brojne konkurentske proizvod

Program selektivnog uzgoja šarana (Cyprinus carpio L.) u Srbiji - preliminarni rezultati

The aim of this study was to estimate heritability and genetic correlations between weight, length and height of common carp in Serbia (Cyprinus carpio L.) during 3-year growth period. The 50 families of common carp were produced in 2007 and used for the estimation of genetic parameters. The fish were measured at tagging for weight, length and height (W0, L0, H0), then during the first autumn (W1, L1, H1) and during the second autumn (W2, L2, H2). Based on univariate models heritability estimates were high for all traits (0.39, 0.34 and 0.45 for W1, L1 and H1, respectively) and also for the second production year (0.49, 0.47 and 0.44 for W2, L2 and H2, respectively). The genetic correlations were estimated using multivariate models and they were high between W1 and L1 and H1 (0.81 ± 0.06 and 0.91 ± 0.03 for L1 and H1, respectively), while between H1 and L1 were moderately correlated (0.54 ± 0.12). In the second production year genetic correlations were also high, between W2 and L2 and H2 (0.64 ± 0.09 and 0.74 ± 0.06, respectively), while between length and height they were lower (0.24 ± 0.15). Based on the current results improving growth rate of common carp through genetic selection is expected to be effective.Cilj ove studije je bio da se procene heritabilnost i genetičke korelacije telesne mase, dužine i visine šarana u Srbiji u toku trogodišnjeg ciklusa. U toku 2007. godine proizvedeno je 50 familija šarana i ove jedinke iskorišćene su za procenu heritabilnosti i genetičke korelacije. Merenja riba su obavljena za osobine telesna masa, dužina i visina u momentu označavanja (W0, L0, H0), zatim pri starosti riba prva jesen (W1, L1, H1) i pri starosti druga jesen (W2, L2, H2). Na osnovu jednovarijantnih statističkih modela za svaku osobinu procene heritabilnosti su bile visoke (0.39, 0.34 i 0.45 za W2, L2 i H2). Genetičke korelacije su procenjene na osnovu multivarijacionih statističkih modela i bile su visoke između W1 i, L1 i H1 (0.81 ± 0.06 i 0.91 ± 0.03 za L1 i H1), dok su između H1 i L1 bile umereno korelisane (0.54 ± 0.12). U drugoj produkcionoj godini korelacije su takođe bile visoke, između W2 i, L2 i H2 (0.64 ± 0.09 i 0.74 ± 0.06), dok su između osobina dužina i visina, L2 i H2, bile niže (0.24 ± 0.15). Na osnovu navedenih rezultata očekuje se da bi poboljšanje prirasta u navedenoj populaciji šarana u Srbiji, putem selekcije familija, bilo uspešno

Ružička days : International conference 16th Ružička Days “Today Science – Tomorrow Industry” : Proceedings

Proceedings contains articles presented at Conference divided into sections: open lecture (1), chemical analysis and synthesis (3), chemical and biochemical engineering (8), food technology and biotechnology (8), medical chemistry and pharmacy (3), environmental protection (11) and meeting of young chemists (2)

Role of α-Lipoic Acid in Diabetic Polyneuropathy Treatment

Diabetic neuropathy represents late diabetes complications, and diabetes duration and long-term hyperglycemia are the main reasons for polyneuropathy. The goal was to estimate the effects of alpha-lipoic acid on symptoms of diabetic neuropathy after 600 mg i.v. for 3 weeks and 3 months of 300-600 mg of alpha-lipoic acid per os. This study has been designed as a multicentric, in 5-centers in B&H, carried out by 5 physicians with 20 diabetic patients each. Following parameters were monitored in 100 diabetics suffering from Type 1 and Type 2 diabetes, both men and women: diabetes duration, diabetes therapy, duration of polyneuropathy symptoms, height, weight, BMI (body mass index), subjective assessment of patients, objective examinations of physicians and subjective assessment of physicians. 100 diabetics, average age 61,36; oldest 79, youngest 40, suffered from diabetes in average 11,9 years. There were 35 men and 65 women, 16 with Type 1 and 80 with Type 2 diabetes, while 4 patients were not classified. 69 were having insulin therapy and 31 oral hypoglicemics. Shortest diabetic status was less than a year, and longest was 28 years. Average duration of polyneuropathic symptoms was 3,02 years, shortest was less than a year, and the longest was 15 years. Average height was 1,70 m, average weight 76,13 kg, and average BMI 26,51 kg/m2. Significant statistic differences in improvement were recorded (P>0,05) according to Fridman's test for repeated measurements compared to initial findings in assessments: sensory symptoms of polyneuropathy, pain sensations as polyneuropathy symptoms, total score of polyneuropathy symptoms, subjective assessment of patients, subjective findings of physicians, and significant differences were not find (P>0,05) in autonomous and motoric neuropathy. Based on the conducted study, we have concluded that the application of alpha-lipoic acid during 3 months has helped to decrease the symptoms of diabetic neuropathy and in only one case out of 100 included patients there was no subjective improvement after drug application

Helicobacter heilmannii associated gastritis: Case report

Helicobacter heilmannii (Gastrospirillum hominis) is a small, gram-negative bacterium from Helicobacter family. Its incidence is significantly lower than for Helicobacter pylori and it accounts for about 1% of cases, mainly in countries with lower socioeconomic conditions. Helicobacter heilmannii may be a causative agent for gastritis, gastric ulcer but it can also trigger malignant diseases such as gastric adenocarcinoma and gastric mucosa-associated lymphoid tissue lymphoma. This paper presents our first case of gastritis caused by Helicobacter heilmannii

Evaluation of the Breeding Value of Rainbow Trout (Oncorhynchus mykkiss) for Body Development Traits Using a Linear Model

The objective of this research is to assess the breeding value of male individuals and calculate heritability values for body weight and body length at 12 months of age in the rainbow trout population in the Republic of Serbia. The study utilized data on the physical development of trout obtained through the Center for Fisheries and Applied Hydrobiology “Mali Dunav”, Experimental Estate “Radmilovac” of the Faculty of Agriculture, University of Belgrade (CEFAH) Breeding Program for rainbow trout in the Republic of Serbia. The fish were raised in individual tanks under tightly controlled conditions at the CEFAH, until they reached 5 months of age. At this point, the fish were marked (with PIT tags Norway) and transferred to commercial fish farms, where monitoring of their production results continued. To estimate the breeding value for body weight and body length of rainbow trout at 12 months of age, we analyzed data collected between 2016 and 2020, which included a total of 2014 individuals. The breeding values were estimated using a sire model. The mixed model incorporated fixed effects (spawning year and sex) and a random effect for the individual sire. The heritability estimate at 12 months of age was 0.44 for body weight, and 0.45 for body length. The breeding values were estimated for 107 sires, with body weight values ranging from −37.83 to +37.83 g and body length values ranging from −14.00 to +14.00 mm. The substantial variation observed within the studied rainbow trout population suggests the potential for further genetic improvement. The high heritability values confirm that further selection can be based on the phenotype. The inclusion of high-quality and validated males in breeding programs will contribute to the enhancement of production characteristics within the existing rainbow trout population in Serbia

Povrede i deformiteti kod šaranske mlađi gajene u različitim gustinama nasada - preliminarni rezultati

Povrede i deformiteti predstavljaju pokazatelj narušene dobrobiti jer ukazuju na neodgovarajuće uslove gajenja i utiču na ponašanje, zdravstveno stanje i životni vek riba. Ove promene kod potrošača izazivaju odbojnost i mogu da smanje iskoristljivost ribljeg mesa. U ovom istraživanju utvrđeni su vrsta i karakter povreda i deformiteta na telu šaranske mlađi posle 96 dana boravka u tankovima sistema sa recirkulacijom vode (RAS). Mlađ je bila raspoređena u četiri gustine nasada: 1,31 kg/m3, 2,62 kg/m3, 3,94 kg/m3 i 5,24 kg/m3 (I, II, III i IV grupa). Grupa sa najmanjom gustinom nasada imala je najveću stopu preživljavanja (100%) i najmanje povreda i deformiteta. Povrede su najčešće uočene bočno, na sredini tela, kao i na repnom peraju. Prosečno su obuhvatale do 1% tela i na njihovu površinu, kao i na broj riba sa deformacijama nije uticala gustina nasada, (p > 0,05). Pojava deformitetea u različitim gustinama nasada kretala se od 1,60 to 6,92% (p lt 0,05), a najčešće su zapažene lordoza i skraćenje gornje vilice. Detaljnije istraživanje karaktera i uzroka promena na telu može da doprinese pronalaženju optimalne gustine nasada za šaransku mlađ u tankovima, a time i poboljšanju proizvodnih rezultata i pružanju maksimalne zaštite njihove dobrobiti

Uticaj količina hrane na prirast šaranske mlađi u tankovima

Šaran se gaji u sva tri sistema: ekstenzivni, poluintenzivni i intenzivni. Za razliku od ekstenzivnog gde je prirast ribe isključivo zavistan od prirodne hrane, poluintenzivni i intenzivan sistem gajenja riba su bazirani na delimičnoj, odnosno potpunoj zavisnosti od dodatne hrane. Kako tokom sezone gajenja, prirodna hrana u ribnjacima sa poluintenzivnim sistemom ima veoma izražen sezonalni karakter, u periodu sa optimalnim temperaturama za rast šarana (od sredine juna pa do kraja avgusta) prirast je u najvećoj meri zavistan od vrste i količine dodatne hrane. Sa ekonomskog, ali i ekološkog aspekta važno je obezbediti hranu koja će rezultirati niskim koeficijentom konverzije, visokim tempom rasta, dobrim zdravstvenim stanjem gajenih riba, visokim kvalitetom finalnog proizvoda, tj. ribljeg mesa i što manjim opterećenjem vodene sredine organskim materijama, fosforom i azotom. Od velike važnosti je i obezbeđivanje adekvatne količine dodatne hrane, odnosno ne dozvoliti da količina hrane bude manja od potreba gajene ribe, ali i ne preterati sa količinom koja od strane riba neće biti racionaln iskorišćena i time smanjiti profitabilnost gajenja riba. U cilju određivanja optimalnog procenta hrane u odnosu na ihtiomasu gajene mlađi šarana urađen je ovaj rad. Eksperiment je realizovan u Centru za ribarstvo i primenjenu hidrobiologiju, Poljoprivrednog fakulteta, Univerziteta u Beogradu tokom 90 dana. Za prihranu šaranske mlađi korišćena je ekstrudirana hrana sa 38% proteina i 8% masti proizvođača Vetrinarski zavod «Subotica», veličine peleta 2 mm. Eksperiment je realizovan u 4 tretmana sa po 3 ponavljanja. Tretmani su se razlikovali po procentualnom učešću količine hrane u odnosu na ihtiomasu u tanku na početku svakog tridesetodnevnog perioda. U prvom tretmanu je dnevni obrok riba 2%, u drugom 3%, u trećem 4%, dok su ribe u tretmanu četiri hranjene sa 5% hrane u odnosu na ihtiomasu. U svaki od 12 nezavisnih tankova nakon perioda adaptacije, nasađeno je po 40 jedinki šarana, prosečne mase 6,41 do 6,47 g. Hranjenje riba je obavljano svakodnevno upotrebom hranilica sa trakom. Na osnovu prosečnih masa riba po periodima i na kraju eksperimenta, statističkom analizom je ustanovljeno da postoje vrlo značajne razlike u prirastu u zavisnosti od dnevnog obroka. Ribe hranjene sa 5% hrane u odnosu na ihtiomasu ostvarivale su statistički značajno veći prirast u odnosu na ribe hranjene sa 2, 3 i 4% hrane. Korišćenjem ovog rezultata se otklanja dilema koja je količina hrane za prihranu gajene šaranske mlađi optimalna tokom gajenja šaranske mlađi u prvoj godini. Pored najboljeg prirasta, šaranska mlađ hranjena sa 5% hrane je imala i najbolji faktor kondicije, specifičnu stopu rasta, kao i termalni koeficijent rasta. U odnosu na ribe hranjene sa 3 i 4% hrane, mlađ hranjena sa 5% je imala nešto veći koeficijent konverzije (za oko 10%), međutim imajući u vidu značajnu razliku u prirastu između svake od 4 hrane, ovo povećanje koeficijenta konverzije je ekonomski opravdano