Η αντιγραφική παράδοση ενός γενειοφόρου ελληνικού πορτραίτου

Keine Zusammenfassung (verfügbar).Το Μουσείο Μπενάκη απέκτησε πρόσφατα με δωρεά ένα μαρμάρινο κεφάλι που προσφέρει νέα και χρήσιμα στοιχεία για τη μελέτη του αρχαίου ελληνικού πορτραίτου. Ο εικονιζόμενος είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας με πλούσια κόμη, της οποίας οι κυματιστοί βόστρυχοι περιβάλλουν το μέτωπο και τους κροτάφους, και εντυπωσιακά μακριά γενειάδα. Η κατεργασία της κάτω επιφάνειας δείχνει ότι το κεφάλι ήταν πιθανότατα ένθετο σε ερμαϊκή στήλη. Η διατήρηση δεν είναι καλή, καθώς το έργο εκτός από έντονη διάβρωση παρουσιάζει και ίχνη καταστροφής από φωτιά ιδιαίτερα στη δεξιά πλευρά, όπου το μάρμαρο έχει απολεπισθεί. Το γλυπτό μπορεί να χρονολογηθεί περί τα μέσα του 2ου αι. μ.Χ. και είναι πιθανότατα έργο Αθηναίου γλύπτη, κάτι για το οποίο συνηγορεί και το υλικό του που είναι πεντελικό μάρμαρο. Η σττ\\ιασία του νέου κεφαλιού οφείλεται στο γεγονός ότι παραδίδει έναν τύπο γνωστό από δύο άλλα αντίγραφα στο Μουσείο του Βατικανού και στο J. Paul Getty Museum στο Malibu (Καλιφόρνια) που μελέτησε το 1987 ο J. Raeder. Τα δύο αυτά αντίγραφα έχουν ξαναδουλευτεί (το πρώτο στα νεότερα χρόνια, ενώ το δεύτερο ήδη στην όψιμη αρχαιότητα) και έτσι το αντίγραφο του Μουσείου Μπενάκη είναι το πιο αξιόπιστο στήριγμα μας για την αναπαράσταση του πρωτοτύπου. Η σύγκριση του με κεφάλια ηλικιωμένων ανδρών από αττικά επιτύμβια ανάγλυφα του 4ου αι. π.Χ. μας επιτρέπει να προτείνουμε για το πρωτότυπο μια χρονολόγηση περί το 330 π.Χ. Η πλούσια κόμη και η μακριά γενειάδα είναι χαρακτηριστικά που στην τέχνη του δεύτερου μισού του 4ου αιώνα δεν συνδέονται απαραίτητα με την ιδιότητα του φιλοσόφου ή του πνευματικού ανθρώπου, όπως συμβαίνει σε μεταγενέστερες περιόδους. Ωστόσο, από το γεγονός ότι το αντίγραφο του Μουσείου Μπενάκη είναι αττικό έργο μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το πρωτότυπο ήταν στημένο στην Αθήνα. Το συμπέρασμα αυτό ενσχύεται και από την προέλευση του αντιγράφου του Βατικανού από τη βίλα του Αδριανού στο Tivoli: είναι γνωστή η στενή σχέση του αυτοκράτορα αυτού με την Αθήνα. Είναι συνεπώς εύλογο να δεχθούμε ότι ο εικονιζόμενος ήταν ένας διάσημος Αθηναίος, ίσως μάλιστα όχι του 4ου αι. π.Χ., αλλά του απώτερου παρελθόντος. Δεν αποκλείεται να πρόκειται για τον γνωστό νομοθέτη Σόλωνα, του οποίου γνωρίζουμε ότι οι Αθηναίοι είχαν στήσει ανδριάντα στην Αγορά της πόλης μπροστά στην Ποικίλη Στοά. Πρέπει πάντως να τονίσουμε ότι η ταύτιση αυτή είναι προς το παρόν εντελώς υποθετική

Marina Polito, Il δοῦμος. Un’associazione sacra in zone di contatto

Le mot rare δοῦμος, signifiant « confrérie » et sans doute aussi « lieu de rassemblement », est attesté en grec depuis le vie siècle av. J.-C. et dérive d’une langue de l’Asie Mineure occidentale qu’il est impossible d’identifier avec certitude (lydien, méonien ou phrygien). Ceci a pu être établi à partir de l’apparition de ce terme dans des inscriptions d’époque impériale provenant de Lydie (précisément de Méonie), publiées pour la première fois par Karl Buresch il y a plus d’un siècle. En 1..

The Sculptures of the Archaeological Museum of Thessaloniki: Characterization of Marble and Workshops

This combined archaeometric and archaeological study complements the Catalogue of Sculptures of the Archaeological Museum of Thessaloniki. The systematic archaeometric analysis of 96 sculptures using a combination of optical, isotopic and spectroscopic techniques has shown that in Thessaloniki and in central Macedonia the marbles used in Antiquity for sculpture came predominantly either from quarries in Thasos Island and mainland Macedonia or from quarries in southern Greece, especially Mount Penteli and Paros; marbles from Asia Minor were also occasionally used. Based on these results we investigated the sculptural production of Macedonia from the beginning of the 5th century B.C. to the beginning of the 5th century A.D., taking into account a number of sculptures whose marble could be identified either macroscopically or using the results of earlier analyses. The stylistic analysis suggests that the local workshops could use not only local but also imported marbles. We have also been able to show that ready-made works of sculpture were imported to Macedonia and that immigrant artists produced sculptures using not only imported but also local Macedonian marbles as well as from the island from Thasos

Chronique archéologique de la religion grecque

01. Athènes, Attique, Mégaride (Ioannis Mylonopoulos) 01.00 – Généralités – Aperçu des pinakes peints d’Attique, qui furent dédiés sur l’Acropole d’Athènes, dans le sanctuaire éleusinien de Déméter, celui de Nymphè à Athènes (près de l’actuelle rue Aeropagitou), et celui d’Athéna Sounias. Quatre pinakes protoattiques proviennent d’un dépôt votif mis au jour sur l’Agora et appartiennent non sans hésitation à un bâtiment géométrique identifié comme étant un édifice sacré. L’association pourrait..

Chronique archéologique de la religion grecque

01. Athènes, Attique, Mégaride (Ioannis Mylonopoulos) 01.00 – Généralités – Aperçu des pinakes peints d’Attique, qui furent dédiés sur l’Acropole d’Athènes, dans le sanctuaire éleusinien de Déméter, celui de Nymphè à Athènes (près de l’actuelle rue Aeropagitou), et celui d’Athéna Sounias. Quatre pinakes protoattiques proviennent d’un dépôt votif mis au jour sur l’Agora et appartiennent non sans hésitation à un bâtiment géométrique identifié comme étant un édifice sacré. L’association pourrait..

Chronique archéologique de la religion grecque (ChronARG)

01. Athènes, Attique, Mégaride (Isabelle Algrain) 01.00 – Généralités – Chr. Vlassopoulou répertorie les plaques à reliefs attiques, à usage votif, fabriquées en terre cuite. L’A. les divise en trois groupes selon leur lieu de découverte : un premier groupe se compose des plaques découvertes sur l’Acropole et ses pentes, un deuxième est constitué des dépôts votifs mis au jour par l’ASCSA au N de l’Acropole et le troisième est composé des plaques provenant du sanctuaire d’Artémis à Brauron, au..

Chronique archéologique de la religion grecque (ChronARG)

Selon ce qui avait été annoncé dans la livraison de 2007, l’enquête bibliographique menée par les différents collaborateurs intègre désormais les informations les plus à jour. De plus, une alternance s’est installée pour une série de régions, qui n’apparaissent donc plus systématiquement dans chaque chronique. Enfin, signalons le retour bienvenu de la chronique sur les Cyclades, grâce à la collaboration de Christina Mitsopoulou que nous remercions très vivement d’avoir rejoint l’équipe. L’inf..