Effecten van de rode Amerikaanse rivierkreeft op de vegetatie en macrofauna van sloten

Exotische rivierkreeften breiden zich zeer sterk uit in Nederland. Wat voor effecten dit heeft op de inheemse waterplantenvegetaties en macrofauna is onbekend. In het kader van het project PLONS voerde Alterra daarom bij wijze van case-studie een experiment uit, waarin de invloed van de rode Amerikaanse rivierkreeft op slootecosystemen onderzocht is. In afgesloten cilinders zijn de veranderingen gevolgd die optraden in de biomassa van verschillende soorten waterplanten en de samenstelling van de macrofaunagemeenschap na introductie van de rivierkreeft. De invloed bleek variabel en soortspecifiek. Met name afstervende planten werden gegeten. Een aantal waterplanten raakte los door het omwoelen van de bodem. De macrofaunagemeenschap werd niet merkbaar beïnvloed. In het maag-darmstelsel van de kreeften werd met name organisch bodemmateriaal en plantenresten aangetroffen, wat een aanwijzing is dat de kreeften een rol spelen bij de afbraak van organisch materiaal. Exoten hoeven dus niet altijd een negatieve invloed te hebben op zoetwaterecosystemen

Meerwaarde ongewervelde exoten voor Nederlandse wateren?

Exoten staan in een kwaad daglicht. Naar onze mening wordt daardoor voorbijgegaan aan het feit, dat sommige ongewervelde exoten een positieve bijdrage kunnen leveren aan het fuctioneren van aquatische systemen. Dit lijkt met name op te gaan voor waterlichamen die sterk gedegradeerd zijn onder invloed van stressoren zoals eutrofiëring, verzilting en hydromorfologische degradatie

Aquatische insecten in een met ijs bedekte plas

Er is vrijwel niets bekend over het voorkomen van waterinsecten onder het ijs in gebieden met een relatief zacht klimaat, zoals in Nederland. Daarom is dit in de koude winter van 2008/2009 onderzocht. De waterkolom en de bodem zijn bemonsterd en de activiteit van de fauna is gemeten met macrofaunafuikjes. Vrijwel alle insecten werden aangetroffen op de vegetatie in het koude, maar zuurstofrijke water, terwijl op de relatief warmere bodem de aantallen laag waren. De onderwatervegetatie blijkt een belangrijke rol voor de insecten te spelen

Habitat- en systeemgeschiktheid van beeksystemen voor beekvissen

In het kader van Natura 2000 zijn voor beekdalen instandhoudingsdoelen geformuleerd voor verschillende beekvissen zoals kleine en grote modderkruiper, rivierdonderpad, rivierprik en bittervoorn. De Rode Lijst bevat eveneens veel beekvissen, waaronder de beekprik, barbeel, sneep, elrits en kwabaal. Vissen zijn een belangrijke indicator voor de kwaliteit van aquatische ecosystemen. Daarom richtte dit onderzoek zich op het vertalen van deze indicatorrol naar concrete habitat- en systeemeisen, zodat waterbeheerders hierbij bij de planning en uitvoering van beekherstelmaatregelen rekening kunnen houden