O niektórych barierach stawania się Europejką. Stygmatyzacja mobilnych ubogich w dyskursach wokół „eurosieroctwa”.

Autorka dokonuje analizy fenomenu europeizacji w odniesieniu do warstw czy klas społecznych oraz płci kulturowej i etniczności. Punktem wyjścia staje się przekonanie, że projekt „tożsamość europejska” jest zarezerwowany wyłącznie dla „elit”, które dokonują selekcji grup ludności, na tych, którzy mają prawo do nowych tożsamości i tych, którzy z tego prawa są odgórnie na różne sposoby wykluczani.Badanie zostało zrealizowane w ramach grantu promotorskiego, finansowanego przez KBN, pt. „Przemiany macierzyństwa w procesie globalnych migracji kobiet” (nr 0926/B/H03/2008/34). Publikacja dofinansowana przez Dziekana Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ oraz Katedrę Socjologii Kultury UŁ. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Assessing the Significance of Religion in Gender and Migration Studies: New Avenues for Scholarly Inquiry

In this article I discuss the need for more systematic integration of approaches dealing with religious beliefs and practices into the discussion about sources and areas of gender social changes that occur in global migration. Firstly, starting from the discussion about negative representations of religiosity in contemporary debates, I consider from theoretical and methodological perspectives why we should move the religious dimension from the margins more to the centre of analysis. Secondly, basing on an exploratory review of empirical research about intersections of religion and gender in the lives of international migrants, I discuss findings that reveal about religion as a potential mediator in the gendered revolution. I answer how they help to understand the complexities and ambivalences of social changes and identify the areas they concern. I argue that the revolutionary potential that arises at the intersection of migration, gender and religion is not limited to changing gender orders in religious organisations. It is religious beliefs themselves that influence migrants’ everyday lives and challenge the existing gendered contract in lay areas, in work relations, civic and political participation

Religion and gender in migration to and from Central and Eastern Europe : introductory reflections

Since the beginning of the 1980s, the previously one-dimensional economic approach that was once dominant in migration studies has been critically reviewed and, as a result, migration has become problematised. The incorporation of other dimensions in the analysis of the processes of migration allowed for more complex diagnoses of global inequalities and related socio-cultural phenomena

Gender as a differentiating category in migrant religious organisations

Celem artykułu jest analiza wzorów działań kobiet i mężczyzn w polskich migracyjnych organizacjach religijnych Kościoła rzymskokatolickiego na przykładzie Polskich Misji Katolickich (PMK) w Anglii, Belgii i Szwecji, rozpatrywanych jako izomorficzne, to znaczy zależne od środowiska społecznego i zmieniające się w jego kontekście. PMK to organizacje, które działają w społeczeństwach migracyjnych, pełniące wobec Polek i Polaków funkcje religijne, społeczne i kulturowe. Wykorzystując podejścia jakościowe, analizę treści indywidualnych i zbiorowych wywiadów pogłębionych z 96 osobami - zarówno świeckimi, konsekrowanymi, jak i ordynowanymi, aktywnymi w strukturach PMK, rekonstruujemy trzy główne wzory płciowe, które (re)produkowane 1 artykuł powstał w ramach finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki grantu SONATA BIS, "Płeć kulturowa jako czynnik różnicujący organizacje religijne. Płciowe praktyki społeczne i ich interpretacje w organizacjach Polskiej Misji Katolickiej w Anglii, Szwecji i Belgii", nr 2014/14/E/HS6/00327. 302 Katarzyna Leszczyńska, Sylwia Urbańska, Katarzyna Zielińska są w praktykach społecznych w organizacjach misyjnych. Wśród nich rozpoznajemy tradycyjne wzory kobiecości i męskości, które są esencjalistyczne i homogeniczne w ramach dychotomicznego podziału. Wyodrębniamy także praktyki emancypujące kobiecość, zwracając szczególną uwagę na rolę otoczenia organizacyjnego kraju przyjmującego migrantów w produkowaniu egalitarnych wzorów płciowych. W końcu, wskazujemy na praktyki podejmowane przez religijnych mężczyzn, które określamy mianem retradycjonalizujących, ukierunkowanych na restytucję hegemonicznej męskości.The aim of the article is to analyze the patterns of social practices of women and men in the Polish migratory religious organizations of the Roman Catholic Church, i.e. Polish Catholic Missions (PCM) in England, Belgium and Sweden. We consider them as isomorphic, i.e. dependent on the social environment and prone to changes stemming from the context in which they function. PCMs function in migrant societies and fulfil religious, social and cultural functions for Poles. Using qualitative methodology of content analysis of individual and collective in-depth interviews conducted with 96 people - lay, consecrated, and ordained men and women, active in PCM structures - we reconstruct the three main gender patterns (re)produced in social practices within these organizations. Among them, we recognize traditional patterns of femininity and masculinity, which are essentialistic and homogeneous within the dichotomous division. We also distinguish practices of emancipating femininity, paying particular attention to the role of the organizational environment of the host country of migrants in the production of egalitarian gender patterns. Finally, we point to the practices of religious men, which we call retraditionalization, directed at the restitution of hegemonic masculinity

Transnational Motherhood and Forced Migration. Causes and Consequences of the Migration of Polish Working-Class Women 1989–2010

This article discusses and expands on two related issues. The first is the unexplored reasons for the departure of Polish migrant women: the forced migration phenomenon. The author describes the system behind forced migration as created at the intersections not only of care, gender and migration regimes but also of legal regimes. Second, the author points out that the close relation between forced migration and the process of ‘unbecoming a wife in the transnational context’ creates a distinctive type of transnational motherhood experience. In order to explain the specificity of these types of experiences better the author introduces a new typology of transnational motherhood biographies. The case study of Aldona is representative of the experiences of some Polish women in the period under study, 1989–2010

Is Apostasy from a Family Possible? The Apostasy from an Alcoholic-Abusive Family as a Variant of (Un)Becoming a Daughter – the Case of Natalia

An analysis of the biography of Natalia, a former resident of a Polish children’s home who, at the age of thirteen, voluntarily left her biological, dysfunctional family, aims to address a question which is fundamental, but rarely asked by the sociologists of family. Is it possible to completely quit a relation with one’s family of origin? What identity and biographical consequences does such a decision imply? This article consists of two parts. In the first, theoretical one, I argue that the process of quitting one’s family is a liminal, unstructured status passage, especially, for two categories of actors – adolescents and mothers who decide to pass taking care of children to fathers. I take into account the cultural and institutional basis of the liminal character of their experience. I also explain why, in order to comprehend those difficult instances, I propose using the metaphor of apostasy. The second, empirical part of the article, is devoted to studying the biographical and identity consequences and limitations of the process of apostasy. I analyze them on the basis of Natalia’s autobiography, which provided inspiration for those reflections

CZEGO NIE DOWIEMY SIĘ O GLOBALNEJ REWOLUCJI PŁCI BEZ BADANIA RELIGII W ŻYCIU MIGRANTÓW

Since the late 1980s there has been a growing interest in women’s migration, which led to the emergence of intersectional analysis as a main focus of gendered studies of mobility. However, intersectional research of global migration processes rarely includes the analysis of religion in the experience of migrants, not asking about the possible role of religion in the gender revolution. Studies focus primarily (and often only) on the gendered division of care work, new forms of maintaining transnational families, and caring for children from abroad. In this article I present a preliminary overview of studies, which analyze the intersection of migration, gender, care work, and religion. I show that the inclusion of religion in the analysis helps to answer in a more complex way, how the shifts in gender roles, contracts, and the public-private division happen. Keywords

(Nie)mobilność, zamieszkiwanie oraz płeć w praktykach i dyskursach rozwodu w wiejskiej społeczności. Etnografia rolniczej gminy wschodniego Mazowsza

W artykule analizuję relacje między upłciowionymi praktykami i dyskursami rozwodu w wiejskiej społeczności a ścieżkami (nie)mobilności mieszkanek wsi. Pokazuję, że „pionierki rozwodu”, czyli kobiety z rolniczych, konserwatywnych społeczności, które w lokalnym świecie społecznym jako pierwsze przeprowadziły rozwód, wypracowały alternatywne strategie pozostawania na wsi. Nie chciały uciekać, wyjeżdżać, emigrować na stałe do miasta lub za granicę, czyli korzystać z typowej ścieżki stawania się ex-żoną. Opisuję, jakie wzorce radzenia wypracowywały po 1989 roku, aby nadal móc we wsi mieszkać. Wyjaśniam subwersje stosunku do własności i dziedziczenia, ich związki z tradycyjnymi wzorcami kobiecości i męskości. Skupiam się na upłciowionych wzorcach (nie)mobilności w tym przypadku będących strategiami wyboru wsi jako miejsca do życia. Wnioski prezentuję w ramach studium przypadku Mirki, wielodzietnej matki, która po rozwodzie traci swój dom, co sprawia, że musi rozwinąć sprawcze wzorce radzenia sobie. Praktyki Mirki pokazuję na tle innych wariantów działania i dyskursów moralnych wokół rozwodu w badanej przeze mnie od 2017 roku gminie wschodniego Mazowsza.In this article, I analyze the relationship between the gendered practices and discourses of divorce in rural communities and the (im)mobility paths of rural women. I show that the “pioneers of divorce”, that is, women from the agricultural, conservative communities who were the first to divorce in the local social world, developed alternative strategies for staying in the countryside. They did not want to run away, leave, or emigrate permanently to the city or abroad, that is, use the typical path of becoming an ex-wife. I describe the coping patterns they developed after 1989 in order to still be able to live in the village. I explain the subversions of ownership and inheritance, their relationship to traditional patterns of femininity and masculinity. I focus on the gendered patterns of (im)mobility in this case as strategies for choosing the countryside as a place to live. I present my conclusions in the case study of Mirka, a mother with many children, who loses her home after divorce, which means that she must develop coping patterns. I show Mirka's practices against the background of other variants of practices and moral discourses around divorce in the commune of eastern Mazovia, which I have studied since 2017

GENDER I RELIGIA – GŁÓWNE WYMIARY RELACJI. SPRAWOZDANIE Z KONFERENCJI WOMEN, RELIGIONS AND GENDER RELATIONS, 9–11 LISTOPADA 2016 ROKU, UNIVERSITY OF TURIN, TURYN

W dniach 9–11 listopada 2016 roku odbyła się konferencja: Women, Religions and Gender Relations, organizowana przez University of Turin, poświęcona problematyce wie- lowymiarowości relacji gender i religii w społeczeństwach współczesnych. Warto zaznaczyć, że to już kolejna z inicjatyw konferencyjnych w ostatnich latach, które odbywają się w Eu- ropie i skupiają wokół tej tematyki. W 2015 roku odbyły się dwie sesje grup tematycznych pt. Gender and Religion in Times of Growing Social Inequalities and Differences, które były organizowane podczas konferencji Europejskiego Towarzystwa Socjologicznego w Pradze (12th ESA conference: Differences, Inequalities and Sociological Imagination). W tym sa- mym roku w Lizbonie w Centre for Social Studies odbyły się warsztaty Is secularism bad for women? Women, Religion and Multiculturalism in contemporary Europe. Kilka lat wcześniej w 2012 roku odbyła się interdyscyplinarna konferencja organizowana przez University of Roehampton w Londynie, pt. Women, Authority and Leadership in Christianity and Islam, skupiona na problematyce przywództwa religijnego, płci i instytucji religijnych.