The fortresses in North Macedonia as a cultural tourist offer

The cultural potential of the destination can be measured by the quality and the cultural and natural goods it possesses. In order for these goods to be placed on the market and to meet the expectations of the tourists, it is necessary to create cultural attractions, which will make up the cultural tourist product along with the other environmental factors. The fortresses in North Macedonia are representative of the comprehensive cultural heritage, and as such are the subject of this research paper. The purpose of this paper is determining the authenticity, recognisability, landscaping and services, i.e. the positive and negative impressions of visiting the fortresses through surveying the tourists on their opinion. This makes a realistic image that will help create quality and authentic cultural tourist product that will meet the requirements and needs of the end users

Деловен туризам

Книгата „Деловен туризам“ е наменета за сите кои работат во секторот туризам и угостителството, за академската јавност, студентите, истражувачите, учениците, заинтересираните страни од приватниот, јавниот и невладиниот сектор кои директно или индиректно се поврзани со деловниот туризам. Книгата е изготвена со цел да се збогати постоечката литература поврзана со синергијата на деловните патувања и туризмот. Материјалот во книгата е поделен во четири основни поглавја. Во првиот дел е опфатен материјалот кој се однесува на дефинирање на туризмот, регионални карактеристики на меѓународниот туризам, влијанија на туризмот и трендови во туризмот. Во вториот дел се разгледува материјалот поврзан со поим за деловен туризам и историскиот развој на деловниот туризам. Исто така опфатени се видовите деловен туризам, како деловен туризам поврзан со настани, стимулативните аранжмани и едукација и тренинг. Во третиот дел од книгата посветено е внимание на материјалот кој се однесува на дефинирање на настаните, значењето на настаните за угостителството и туризмот, социо-културните и економските влијанија на настаните, примери на позначајни настани во светот и во нашата земја. Исто така, опфатен е дел од материјата поврзана со историскиот развој на настаните, како и критериумите за поделба на различните видови на настани. Во четвртиот дел од книгата се третира проблематиката поврзана со понуда на деловен туризам, побарувачка на деловен туризам, стратешко планирање на деловниот туризам и дестинации за деловен туризам – примери и практики. Во материјалот се презентирани современите светски тенденции во развојот на деловниот туризам. Во изработката на книгата користена е соодветна стручна литература и релевантни интернет извори од областа на деловниот туризам и деловните патувања. Имајќи предвид дека ова е прво издание на книгата, можеби сме пропуштиле некои важни елементи поврзани со деловниот туризам. За сите забелешки, мислења и коментари, авторите ќе Ви бидат благодарни и ќе ги земат предвид при создавањето на второто дополнето и проширено издание. Исто така, искажуваме благодарност и до сите наши колеги и соработници кои дадоа придонес во обезбедувањето на неопходните материјали за комплетирање на книгата, како и на рецензентите за укажаните искрени и конструктивни сугестии

Туристичко право и политика во Бугарија и Северна Македонија

Книгата „Туристичко право и политика во Бугарија и Северна Македонија“ е наменета за сите кои работат во секторот туризам и угостителството, за академската јавност, студентите, истражувачите, учениците, заинтересираните страни од приватниот, јавниот и невладиниот сектор кои директно или индиректно се поврзани со туристичкиот бизнис во двете земји. Книгата е изготвена со цел да се збогати постоечката литература поврзана со проблематиката на туристичкото право и туристичката политика во Бугарија и Северна Македонија. Материјалот во книгата е поделен во две основни поглавја. Во првиот дел е опфатен материјалот кој се однесува на дефинирање и развој на туризмот и патувањата, дефинирање на туристичкото право, законската регулатива поврзана со туризмот во Бугарија и Северна Македонија, како и изучувањето на туристичкото право на високо образовните институции во Бугарија и Северна Македонија. Покрај тоа, опфатени се билатералните меѓународни договори во туризмот. Во вториот дел од книгата е посветено внимание на содржини поврзани со поим и дефинирање на туристичката политика, меѓународните организации и националните туристички организации. Исто така, опфатени се институциите кои се одговорни за развојот на туризмот во Бугарија и Северна Македонија, стратешките документи за развој на туризмот на национално, регионално и локално ниво, невладините организации и туристичките инфо центри. Покрај богатото природно и културно наследство во Бугарија и Северна Македонија, регулирањето на туристичката дејност преку туристичкото и право и организацијата на туризмот преку туристичката политика имаат свои специфики и соодветни карактеристики во двете земји. Во книгата се прави обид да се даде основна анализа и преглед на состојбата со туристичкото право и туристичката политика во Бугарија и Северна Македонија. Имајќи предвид дека ова е прво издание на книгата, можеби сме пропуштиле некои важни елементи поврзани со туристичкото право и туристичката политика во двете земји. За сите забелешки, мислења и коментари, авторите ќе Ви бидат благодарни и ќе ги земат предвид при создавањето на второто дополнето и проширено издание. Исто така, искажуваме благодарност и до сите наши колеги и соработници кои дадоа придонес во обезбедувањето на неопходните материјали за комплетирање на книгата, како и на рецензентите за укажаните искрени и конструктивни сугестии

Туризмот во урбаните средини

Долго време туризмот бил поврзуван со движење на градското население кон руралните средини или приморските дестинации поради одмор, екскурзија и др. Концептот на урбаниот туризам влегол во агендата на авторите кои се занимаваат со туризмот во 80-те години на минатиот век, кога многу градови започнале да се развиваат како туристички дестинации. Од тогаш па до денес, урбаниот туризам е прифатен како посебен вид туризам и напишани се голем број трудови поврзани со него. Предмет на истражување на оваа книга е туризмот кој се одвива во урбаните средини и ги презентира урбаниот начин на живот, уметноста, културата и наследството на истите. Во основа, урбаниот туризам е активност која се одвива во урбаните средини. Како таква, таа претставува комплексна област, како од аспект на понудата, така и од аспект на побарувачката и во неа може да бидат вклучени најразлични видови туризам. Оваа книга има за цел да понуди истражување на литературата и концептите за урбан туризам и како тие концепти би можеле на најуспешен начин да се применат во областа на урбаниот туризам во нашата земја. Суштината на трудот се содржи во три главни делови. Првиот дел, кој е насловен „Поим за туризам и урбан туризам”, ги опфаќа дефинирањето на поимот туризам и критериумите за поделба на видовите туризам, како и дефинирањето на поимот урбан туризам. Првиот дел завршува со анализа на досегашните научни истражувања до кои што имаме пристап, а се однесуваат на урбаниот туризам (историски развој, дефинирање, просторен опфат, видови на туризам во урбаната средина). Вториот дел се концентрира на факторите за постоење и развој на урбаниот туризам. Земени се во предвид: природните и антропогените вредности, инфраструктурата, сместувачките капацитети, вработувањето во туризмот, исхраната, атракциите, институционалната рамка, туристичката политика, посредништвото, туристичките водичи, информациските технологии, понудата и побарувачката на урбаниот туризам, маркетингот во урбаниот туризам, креативните индустрии во функција на урбаниот туризам и др. Исто така, земени се примери од различни земји во светот преку кои е прикажана состојбата на урбаниот туризам и неговата функција во полза на подобрување на социо-економската состојба на градовите. Користени се статистички податоци кои укажуваат на степенот на развој и видот на урбан туризам во овие земји. Во овој дел се претставени и некои меѓународни организации кои го помагаат развојот на урбаниот туризам и имаат голема улога во дефинирањето и насоката на урбаниот туризам во иднина. Третиот дел е посветен на состојбите и можностите за развој на урбаниот туризам во Македонија. Овој дел го опфаќа истражувањето од кое се добиени податоци за моменталната состојба и потенцијалите на урбаниот туризам во регионалните центри во земјата. Во материјалот се презентирани современите светски тенденции во развојот на урбаниот туризам. Во изработката на книгата користена е соодветна стручна литература и релевантни интернет извори од областа на туризмот во урбаните средини. Имајќи предвид дека ова е прво издание на книгата, можеби сме пропуштиле некои важни елементи поврзани со урбаниот туризам. За сите забелешки, мислења и коментари, авторите ќе Ви бидат благодарни и ќе ги земат предвид при создавањето на второто дополнето и проширено издание. Исто така, искажуваме благодарност и до сите наши колеги и соработници кои дадоа придонес во обезбедувањето на неопходните материјали за комплетирање на книгата, како и на рецензентите за укажаните искрени и конструктивни сугестии

Менаџмент на настани: аспекти на туризмот и угостителството

Книгата „Менаџмент на настани: аспекти на туризмот и угостителството“ е наменета за сите кои работат во секторот поврзан со организирањето на настани, угостителството и туризмот, за академската јавност, студентите, истражувачите, заинтересираните страни од приватниот, јавниот и невладиниот сектор кои директно или индиректно се поврзани со организацијата на настани и туризмот. Книгата е изготвена со цел да се збогати постоечката литература поврзана со проблематиката на менаџментот на настани од аспект на угостителството и туризмот. Материјалот во книгата е поделен во четири основни поглавја. Во првиот дел е опфатен материјалот кој се однесува на дефинирање на настаните, значењето на настаните за угостителството и туризмот, социо-културните и економските влијанија на настаните, примери на позначајни настани во светот и во Македонија. Исто така, обработен е материјалот поврзан со историскиот развој на настаните, како и критериумите за поделба на различните видови на настани. Во вториот дел се разгледуваат подготовката на содржината на програмата на настанот, основните цели на настанот, просторни и човечки ресурси, техника и опрема, услуги на храна и пијалаци и дополнителни услуги во организација на настан. Исто така, посветен е дел за безбедносните мерки при организација на настанот. Третиот дел е посветен на опфатот на настанот и неговата временска рамка, планирање и калкулација на буџет за организација на настан, примање на барање за организација на настан, изработка на понуда за настан и склучување на договори при реализација на настан. Четвртиот дел има за цел да ги опфати основните аспекти на комуницирање со учесниците и постигнување на задоволство од настанот, контрола на квалитетот на услугите кои се предлагаат на настанот, методите на испитување на учесниците во настанот, како и препораките за подобрување на организацијата на настанот. Во материјалот се презентирани современите светски тенденции во развојот на индустријата поврзана со настани, како и МИЦЕ туризам. Исто така, дадени се примери од светските практики поврзани со организацијата и менаџментот на настани, како и менаџментот на настани во нашата земја. Во изработката на книгата користена е соодветна стручна литература и релевантни интернет извори од областа на менаџментот на настани, угостителството и туризмот. Имајќи предвид дека ова е прво издание на книгата, можеби сме пропуштиле некои важни елементи поврзани со менаџментот на настаните. За сите забелешки, мислења и коментари, авторите ќе Ви бидат благодарни и ќе ги земат предвид при создавањето на второто дополнето и проширено издание. Исто така, искажуваме благодарност и до сите наши колеги и соработници кои дадоа придонес во обезбедувањето на неопходните материјали за комплетирање на книгата, како и на рецензентите за укажаните искрени и конструктивни сугестии

Давање услуги на туристи во приватни сместувачки капацитети

Книгата „Давање услуги на туристи во приватни сместувачки капацитети“ е наменета за сите кои работат во секторот туризам и угостителството, за академската јавност, студентите, истражувачите, учениците, заинтересираните страни од приватниот, јавниот и невладиниот сектор кои директно или индиректно се поврзани со туризмот и приватното сместување. Книгата е изготвена со цел да се збогати постоечката литература поврзана со проблематиката на давање услуги на туристи во приватното сместување. Материјалот може да се користи и за потребите на неформалното образование, за верифицирана посебна програма – Оператор за приватно сместување. Материјалот во книгата е поделен во седум основни поглавја. Во првиот дел е опфатен материјалот кој се однесува на поим и дефинирање на туризмот и угостителството, регионалната распространетост на туризмот и современите светски тенденции во туризмот. Исто така, обработен е материјалот поврзан со статистичките податоци за секторот туризам во нашата земја. Во вториот дел се разгледуваат активностите поврзани со пречек, прием, сместување и испраќање на гости. Во материјалот се обработуваат теми поврзани со видови објекти за сместување и приватни сместувачки капацитети, деловен и куќен ред во објектот за сместување, користење на информатичка технологија во работењето, прием на гости, сместување на гости, испраќање на гости, техника на работа во домаќинството, магацинско работење, набавно и финансиско работење на објектот за сместување, подготовка и послужување на храна и пијалаци во објектот за сместување. Третиот дел е посветен на формирање на цени на услуги за сместување, како и продажба и промоција преку интернет и социјални мрежи. Четвртиот дел има за цел да ги опфати законските прописи во работењето. Во материјалот се презентирани поважните законски прописи, како и извршување и одговорност кон работите и работните задачи. Петтиот дел прави осврт на договори во областа на угостителството и туризмот и останати договори. Во шестиот дел е опфатен материјалот кој се однесува на комуникација со гости и комуникација со соработници. Седмиот дел е посветен на практичната работа во приватни сместувачки капацитети. Опфатени се поим и видови практична работа, а исто така и значењето на практичната работа. Имајќи предвид дека ова е прво издание на книгата, можеби сме пропуштиле некои важни елементи поврзани со услужувањето гости во приватни сместувачки капацитети. За сите забелешки, мислења и коментари, авторите ќе Ви бидат благодарни и ќе ги земат предвид при создавањето на второто дополнето и проширено издание. Исто така, искажуваме благодарност и до сите наши колеги и соработници кои дадоа придонес во обезбедувањето на неопходните материјали за комплетирање на книгата, како и на рецензентите за укажаните искрени и конструктивни сугестии

Современи трендови во туризмот и одржливиот развој

Книгата „Современи трендови во туризмот и одржливиот развој“ е наменета за сите кои работат во секторот туризам и угостителството, за академската јавност, студентите, истражувачите, учениците, заинтересираните страни од приватниот, јавниот и невладиниот сектор кои директно или индиректно се поврзани со туризмот. Книгата е изготвена со цел да се збогати постоечката литература поврзана со проблематиката на современите трендови и тенденции во туризмот и угостителството и одржливиот развој. Материјалот во книгата е поделен во две основни поглавја. Првиот дел е посветен на современите трендови во туризмот и угостителството, а опфатен е материјалот кој се однесува на меѓународните трендови во туризмот и патувањата, современите тенденции на ресторанската понуда и гастрономијата, трендовите во едукацијата на кадри за туризмот и угостителството и трендовите во хотелиерството. Покрај тоа, се обработуваат трендовите во организацијата на настани и манифестации, трендовите кај туристичките дестинации и Националните организации за туризам, современите трендови кај туристичките агенции и туристичкото водење и трендовите во туристичкиот сообраќај. Исто така, посветено е внимание на пристапен туризам, СМАРТ туризам, активен туризам, вселенски туризам, бекпекер туризам и велнес туризам. Во вториот дел се обработува материјата поврзана со компоненти на одржливиот развој, поим и историски развој на концептот одржлив развој и одржливиот развој во туризмот и угостителството. Исто така, опфатени се меѓународните практики на одржлив развој во туризмот, како влијанието на туризмот врз животната средина, одржливиот развој во развиените европски земји и светски примери на одржлив развој. Во изработката на книгата користена е соодветна стручна литература и релевантни интернет извори од областа на современите трендови во туризмот и одржливиот развој. Имајќи предвид дека ова е прво издание на книгата, можеби сме пропуштиле некои важни елементи поврзани со современите трендови во туризмот и одржливиот развој. За сите забелешки, мислења и коментари, авторите ќе Ви бидат благодарни и ќе ги земат предвид при создавањето на второто дополнето и проширено издание. Исто така, искажуваме благодарност и до сите наши колеги и соработници кои дадоа придонес во обезбедувањето на неопходните материјали за комплетирање на книгата, како и на рецензентите за укажаните искрени и конструктивни сугестии

Overview and necessity of risk management in tourism

The need for risk management in tourism is as great as ever. The purpose of this study is to present the ways of managing risks in tourism and the need to establish a system for risk management at the state level and in enterprises within the tourism industry. Through the analysis of the already known literature in the field of risk management which is slightly adapted to the tourist’s needs, analysis of the risk management standards, policies and procedures that were introduced in the world and the Republic of North Macedonia due to the COVID‐19 pandemic, we will perceive the need for a systemic approach to tourism risk management at both, macro and micro levels. The results show the framework of the processes for tourism risk management which is adaptable to the needs of the tourism industry

Accessible tourism: examples and good practices in selected countries from Europe

Tourism is an activity of people who travel outside their permanent place of residence, and today is an phenomenon that is present in all countries of the world and is growing more globally. Inclusion, disability, world aging and tourism are important fields of research, as they have implications for the supply and demand of tourism products and services. The subject of this paper is accessible tourism and a review of good examples and practices in selected European countries. The paper presents the basic aspects of accessible tourism and various initiatives related to this type of tourism in Europe. For the purposes of the paper, research methodology and secondary data sources were used by consulting relevant literature related to accessible tourism as well as the Internet. An analysis and review of examples of accessible tourism was made, based on a systematic evaluation of their content and activities. The concluding observations refer to the use of successful examples and practices from the developed tourist countries in Europe, in order to improve the conditions for accessible tourism in other countries

Natural regime of streamflow trends in Macedonia

This study investigates the annual and seasonal trends of minimum, mean and maximum streamflow, analyzed on 13 gauges/streams with natural regime, predominantly mountainous and homogeneously distributed in the studied area. 'e varying period of at least 40 years is used in the analysis. A2er the pre-whitening TFPW method was applied, the Mann-Kendall and Sen’s slope tests were used for trend testing. 'e analysis detects significant decreasing trends in the country (according to a = 0.1 significance level). In general, the streamflow shows levels of decrease in almost all streams with lower or higher magnitude (from 0.1 to 0.01). 'e results provide a unique assessment of streamflow trends in the country and the current findings are consistent with those in other regions of Europe, especially in Southern Europe. Significant trends of decrease have been found in each of the 13 streamflow gauges throughout Macedonia without a single positive significant trend. 'e test confirmed the general decreasing streamflow trend in the country; even the stations without any significant decreasing results are generally heading downward.12