Anthropological view of literary folklore

O folclore literário (i.e., literatura oral) é, em ponto pequeno, o que a antropologia cultural é em grande. De facto, é fulcral para ambas a polivalência do seu objecto — o homem. É a partir da nova folclorística americana que os níveis de texto e contexto passaram a estar inevitavelmente ligados ao texto. Desde então que ambos os níveis têm vindo a criar em conjunto um evento folclórico e uma categoria do homem no folclore literário que é inevitável. Devido ao seu lugar tanto nas ciências filológicas como nas ciências sociais, o folclore literário entende a sua missão numa confluência de métodos de ambas as áreas. A antropologia cultural não é só um outro nome para etnologia, nem é idêntica a ela em termos de conteúdo. É um termo mais abrangente, talvez apto a incluir a etnologia, a folclorística e outras áreas científicas afins. Esta vasta concepção de antropologia cultural é evidentemente mais interdisciplinar do que a ciência folclorística

Folkloristični portret Gregorja Kreka

Trem prvim slovenskim profesorjem na univerzi v Gradcu daje pečat slovanska filologija. Njen prvi kvalificirani zastopnik je postal leta 1871 Gregor Krek (1840–1905), ko je postal izredni in leta 1874 redni profesor. Namen prispevka je očrtati ustanovitelja graške slavistike predvsem v njeni luči, kot ene od filoloških panog, ki so bile v njegovem času med seboj še trdno prepletene, o čemer priča Krekova znanstvena in strokovna bibliografija. *** Three of the most prominent Slovenian professors teaching at the University of Graz were primarily Slavic philologists. Gregor Krek (1840 – 1905), who in 1871 became associate professor and three years later, in 1874, full professor, was the first certificated Slavic philologist. The article focuses on Krek as the founder of Slavic studies at the University of Graz. As is evident from his scientific bibliography the study of Slavic languages was one of philological disciplines that were still closely connected at the time

Poseganje v slovstveno folkloro. Znamenje ustvarjalnosti ali nemoči?

Obravnava sistematično odpira razpravo o zelo zanemarjenem področju slovenske glasbene in slovstvene folkloristike, o poustvarjanju slovenske slovstvene folklore. Literarna zgodovina se je do nedavna tega vprašanja dotikala s predsodki ob vprašanjih morale in znamenjih šibke pesniške moči. Prav tako sta slovstvena in glasbena folkloristika v skladu s pravili zapisovanja kot reprodukcije že načelno zavračali vsakršno poseganje v besedila, ne da bi se bili pripravljeni poglobiti v duhá in okoliščine časa, ki so vplivali na nekatere slovenske avtorje, da so se odločali za avtorsko predelavo narodnih / ljudskih / folklornih pesmi. *** This article systematically opens a discussion on a very neglected area of Slovenian musical and literary folklore: the re-creation of Slovenian literary folklore. Until recently, literary history has addressed this issue with judgments of questions of morals and signs of weak poetic power. Likewise, in line with the principles of transcription as reproduction, literary and musical folklore have in principle rejected any kind of intervention in the text and have not been prepared to engage with the spirit and circumstances of a time that influenced certain Slovenian authors in their decision to reshape folk songs

Slovenski poskusi sintetičnih predstavitev slovenske oziroma slovanske mitologije. Ob knjigi Mitološko izročilo Slovencev

Članek povzema ključne postaje interesa za slovensko in slovensko mitologijo pri Slovencih, deloma tudi zglede, na katere so se opirali pisci od Linharta naprej. Omenjeni so Martin Ravnikar - Poženčan, Stanko Vraz, Davorin Trstenjak, Gregor Krek, Jakob Kelemina, Milko Matičetov, Alenka Goljevšček, Damjan J. Ovsec, V. V. Ivanov in V. N. Toporov, N. Mikhailov. Sledijo kritične misli o delu Z. Šmitka Mitološko izročilo Slovencev, objavljenem leta 2004. *** Analyzing the interest of Slovenian authors in Slavic and Slovenian mythology the article presents some works on this subject that were examined by Slovenian authors, starting with A. T. Linhart. Mentioned are the following researchers of this topic: Martin Ravnikar - Poženčan, Stanko Vraz, Davorin Trstenjak, Gregor Krek, Jakob Kelemina, Milko Matičetov, Alenka Goljevšček, Damjan J. Ovsec, V. V. Ivanov, V. N. Toporov, and N. Mikhailov. A critical review of Z. Šmitek’s publication titled Mitološko izročilo Slovencev (Slovenian Mythological Tradition) concludes the article

Dinamičnost žanrskega sistema slovenske slovstvene folklore v 19. in 20. stoletju

Članek je zamišljen kot zbirnik dosedanjih raziskav in prikaz odprtih vprašanj, ki naj spodbudijo nadaljnje delo na tem področju. Načelna dinamičnost žanrskega sistema je s sinhronega vidika strnjeno prikazana analiza o razmerju med slovstveno folkloro in literaturo [Stanonik 2006]. Na diahroni osi se omenjena dinamičnost kaže predvsem v terminologizaciji. Objavljeni viri s težiščem v 19. stoletju dokazujejo, da se je terminologija, ko je bila v protestantizmu [Stanonik 2007] prvič zapisana slovensko, do danes spreminjala pri vseh folklornih žanrih. Sledi predstavitev terenske terminologije iz zbirke Glasovi 1988–2008. Končno so predstavljene (večinoma še ne dokončne definicije posameznih folklornih žanrov [Stanonik 1999] in premislek o njihovem kontekstu (na podlagi avtopsije in s pomočjo zbirke Glasovi). *** This article gathers studies to date and presents open issues that should facilitate further work in this area. The general dynamism of the genre system is presented from a synchronic viewpoint in an analysis of the relationship between literary folklore and literature (Stanonik 2006). On the diachronic axis, this dynamism is primarily reflected in the introduction of terminology. Sources, especially those published in the nineteenth century, demonstrate that terminology has been changing in all folklore genres from the sixteenth century (Stanonik 2007), when it was first recorded in Slovenian, up to the present. This is followed by a presentation of field terminology used in the collection Glasovi (Voices) from 1988 to 2008. In conclusion, definitions of individual folklore genres (Stanonik 1999) are presented (although the majority of them are still not final) in addition to a reflection on their context (based on direct observation and the Glasovi collection)

Folkloristični portreti iz treh stoletij

This book ('Folkloristic Portraits from three Centuries. From baroque to modernism') preseints 18 profiled personalities from the Slovenian spiritual, cultural history and linguistics from 17th Century (J. V. Valvasor, J. Svetokriški, and 18th Century (M. Pohlin, U. Jarnik) up to most of them in the 19th Century (P. Danjko, A. M. Slomšek, M. Ravnikar-Poženčan, A. Murko, S. Vraz, E. Korytko, J. Trdina, M. Valjavec. V. Urbas, G. Krek, S. Škrabec, G. Križnik, S. Rutar) to K. Štrekelj. The personalities are illuminated from folkloristic view, following the prehistory this profession.Avtorica si v knjigi prizadeva predstaviti markantne osebnosti, ki so najbolj zaslužne, da se je v nad tristoletnem obdobju, od baroka do moderne ohranila slovenska slovstvena dediščina ali so obravnavani avtorji o njej zapisali prve komentarje. Knjiga prikazuje osemnajst osebnosti iz slovenske slovstvene in kulturne zgodovine v novi luči, kar pomeni, da nekaterim uveljavljenim (Karel Štrekelj, Janez V. Valvazor, Stanko Vraz), zapostavljenim (Peter Dajnko, Anton Murko, Avgust Pavel, Matevž Ravnikar-Poženčan) ali docela prezrtim (Gregor Krek, Gašper Križnik, Viljem Urbas) daje novo ceno. Delo je za bralca primerno dostopno, saj je snov pregledno in iz poglavja v poglavje dosledno enako razvrščena, da deluje kot nekakšen kronološki leksikon, čeprav avtorica tudi tokrat ustvarja novo terminologijo. Z monografijo odpravlja zastaran dolg slovenske filologije, etnologije in kulturne zgodovine s številnimi, doslej neopaženimi odkritji, ki utrjujejo njeno tezo o pomenu slovstvene folklore za slovensko narodno identiteto

Tih spomin vsem žrtvam boja

The monograph Iz kaosa kozmos (From Chaos to Cosmos) and the first two books from the Poezija konteksta (Poetry of Context) series explore the poetry created during the period of the Slovenian resistance movement and the related revolution during the Second World War (1941-1945). The third and fourth book analyze the poetry created by Slovenians who in the Second World War were forcefully drafted into the German army~Slovenians who lived in the period of the Italian occupation of the Slovenian territory under the 1920 Treaty of Rapallo~and those who were mobilized into the Italian army during WWII.Monografija Iz kaosa kozmos in prvi dve knjigi iz zbirke Poezija konteksta so posvečene pesnjenju v okviru slovenskega odporniškega gibanja in z njim povezane revolucije v drugi svetovni vojni 1941–1945. Drugi dve zajemata pesnjenje slovenskih prisilnih mobilizirancev v nemško vojsko v drugi svetovni vojni od 1941 do 1945 in pesnjenje Slovencev od italijanske zasedbe slovenskega ozemlja po rapalski pogodbi leta 1920 in slovenskih mobilizirancev v italijansko vojsko v drugi svetovni vojni 1941–1943.Tukajšnja peta knjiga obravnava pesnjenje v okviru različnih skupin, ki se niso strinjale z Osvobodilno fronto in so delovale mimo nje ali proti njej. Uvodoma nakazuje stičišča med obema medvojnima taboroma. Navedeni primeri snovnega prevzemanja so kljub deklarativnemu raz-ločevanju in najhujšemu nasprotovanju njihovih nosilcev dokaz, da so bile vojna resničnost in usode posameznikov v njej veliko bolj življenjsko prepletene in povezane, kot se to dá dojeti iz dnevnih parol in enostranskih izjav