Problematyka academic resilience – teoria, badania i praktyczne zastosowanie

Psychological construct of resilience is defined as a person’s ability to successfully adapt to life tasks in the face of socially disadvantageous situation or very unfavourable conditions (Masten, 2001). Academic resilience is one of the dimensions of resilience aimed at students who, despite experiencing difficulties, show a high level of academic achievements. The article presents theoretical findings of the phenomenon of academic resilience, combining them with an overview of empirical research. It also shows the state of knowledge on thepractical aspects of strengthening the resilience of students.Psychologiczny konstrukt resilience jest definiowany jako zdolność osoby do skutecznego dostosowania się do zadań życiowych w obliczu niekorzystnej sytuacji społecznej lub bardzo niekorzystnych warunków (Masten, 2001). Academic resilience to jeden z wymiarów resilience odnoszący się dla uczniów, którzy mimo doświadczania trudności, wykazują wysoki poziom osiągnięć szkolnych W artykule przedstawiono teoretyczne ustalenia dotyczące zjawiska academic resilience, łącząc je z przeglądem badań empirycznych. Zaprezentowano również stan wiedzy nad praktycznymi aspektami wzmacniania resilience u uczniów

Badanie panelowe ścieżek edukacyjnych – doświadczenia międzynarodowe

The paper presents research objectives, measurement methodology, its implementation procedure and the most important results from five educational panel studies. Relativelymore possibilities of finding causal relationships and monitoring the life course of individuals constitute the main advantages of panel data. The purpose of this review was to summarize research experience in order to formulate recommendations for implementation of such projects. We presented them in the second part of the paper, focusing on issues concerningmeasurement of educational competences, respondent recruitment, and methods of “maintaining the panel”.W artykule tym przedstawiliśmy cele badawcze, metodologię pomiaru, sposoby realizacji i najważniejsze wyniki analiz pochodzących z pięciu paneli edukacyjnych. Zaletami danych panelowych są stosunkowo większe możliwości wnioskowania o zależnościach przyczynowych i monitorowanie losów życiowych jednostek. Zadaniem tego przeglądu było podsumowanie doświadczeń badawczych pod kątem sformułowania rekomendacji dotyczących problemów dotyczących realizacji tych badań. Przedstawiliśmy je w drugiej części koncentrując się na kwestiach pomiaru kompetencji edukacyjnych, rekrutacji respondentów i metodach „utrzymania panelu”

What Volunteers Cause Social Change? – Comparative Research of Volunteer Groups Working with the Disabled

The aim of the study was to compare two groups of volunteers who work with people with disabilities: volunteers working in organizations led by social innovators and volunteers who are not affiliated to such organizations. The results show a different picture of both groups in the area of the declared value, objectives and attitudes towards people with disabilities. Volunteers working with social innovators have lower rates of misanthropy, higher individual indicators of social capital, and a higher rate of partnership and innovative attitude. The paper presents guidelines how to work with people with disabilities to maximize their integration into society and create social change

Resilience a edukacja. Rola fenomenu skutecznej adaptacji w osiągnięciach szkolnych

W kontekście edukacyjnym resilience jest ujmowana jako zwiększone prawdopodobieństwo sukcesu w nauce, mimo doświadczania przeciwności spowodowanych przez wrodzone cechy jednostki, warunki życiowe, czy doświadczenia. W artykule przedstawiono koncepcję resilience, uwzględniając etymologię nazwy, mechanizmy leżące u podstaw tego zjawiska, nurty badawcze oraz związki tej koncepcji z funkcjonowaniem szkolnym. Zaprezentowano argumenty, że academic resilience może być istotnym fenomenem dla wszystkich uczniów uczestniczących w procesie nauki.</p

Resilience and Education. The Role of the Phenomenon of Effective Adaptation in School Achievements

W kontekście edukacyjnym resilience jest ujmowana jako zwiększone prawdopodobieństwo sukcesu w nauce, mimo doświadczania przeciwności spowodowanych przez wrodzone cechy jednostki, warunki życiowe, czy doświadczenia. W artykule przedstawiono koncepcję resilience, uwzględniając etymologię nazwy, mechanizmy leżące u podstaw tego zjawiska, nurty badawcze oraz związki tej koncepcji z funkcjonowaniem szkolnym. Zaprezentowano argumenty, że academic resilience może być istotnym fenomenem dla wszystkich uczniów uczestniczących w procesie nauki.In the educational context, resilience is recognized as an increased probability of school success, despite experiencing adversity caused by the individual characteristics as well as living conditions or experiences. The article presents the concept of resilience taking into account the etymology of the term, the mechanisms underlying this phenomenon, trends of the research and its relationship to the school functioning. They presented arguments that academic resilience can be an important phenomenon for all students participating in the learning process

W poszukiwaniu teorii academic resilience, czyli o przezwyciężaniu statusowej determinacji osiągnięć szkolnych

Celem pracy jest analiza zjawiska przezwyciężania statusowej determinacji osiągnięć szkolnych.Fenomen ten umieszczono w teoretycznym kontekście przeciwstawnych procesów:międzypokoleniowej reprodukcji i mobilności społecznej. Głównym terminem, wokół któregokoncentrują się rozważania teoretyczne i podporządkowane są mu pytania i hipotezy badawcze jestacademic resilience. Zjawisko to jest definiowane jako zwiększone prawdopodobieństwo sukcesu wszkole, mimo doświadczania przeciwności spowodowanych przez przypisane cechy jednostki, jejwarunki życiowe, czy doświadczenia. Uczniowie określani jako academic resilient utrzymują wysokipoziom osiągnięć szkolnych, pomimo obecności stresujących warunków i wydarzeń w trakcie nauki. Wpracy przedstawiono model analiz zjawiska academic resilience, w którym uwzględniono statusspołeczny, wyniki egzaminu oraz inteligencję jako czynniki odgrywające rolę w procesach ruchliwościspołecznej oraz procesach selekcji do szkół ponadgimnazjalnych.Praca ma charakter teoretyczno-empiryczny. W części teoretycznej opisano teorie odnoszące się doprocesów ruchliwości w kontekście edukacji oraz wpływu statusu przypisanego na osiągnięcia szkolne.Zaprezentowano również sposoby przezwyciężenia wpływów statusowych, przykłady interwencjiwobec determinizmu statusowego. Ponadto opisano koncepcję resilience i jej jedną z odmian,a mianowicie academic resilience. Część badawcza pracy prezentuje analizy empiryczneodpowiadające na dwa pytana badawcze: (1) Jakie wskaźniki SES (statusu społeczno-ekonomicznego)mają największą moc predykcyjną i w jakim stopniu status wyjaśnia zróżnicowanie osiągnięć szkolnychoraz procesy selekcji do szkół ponadgimnazjalnych? oraz (2) Jaki jest zakres zjawiska academicresilience i jakie czynniki indywidualne i środowiskowe są skorelowane z edukacyjną ruchliwościąw górę?Dane wykorzystane w badaniu pochodzą z projektu „Ścieżki rozwoju edukacyjnego - szkołyponadgimnazjalne”. W badaniu wzięło udział 5923 uczniów ze 100 liceów ogólnokształcących, 60średnich szkół zawodowych oraz 40 zasadniczych szkół zawodowych. Badanie miało charakterpanelowy i wykorzystano w nim narzędzia do pomiaru umiejętności (egzaminy zewnętrzne i testy PISA,Programme for International Student Assessment), narzędzia psychologiczne oraz kwestionariuszeucznia. Dzięki pozyskaniu danych o wynikach egzaminacyjnych uczniów możliwe było zbadanieuwarunkowań osiągnięć szkolnych.W związku z pierwszym pytaniem badawczym ustalono, że około 15% wariancji wyników egzaminugimnazjalnego wyjaśnia wskaźnik escs i wskaźnik wykształcenia rodziców. Uzyskano znacząco większąwartość prognostyczną wskaźników statusowych dla wyników egzaminu gimnazjalnego, szczególniew części matematyczno-przyrodniczej niż dla sprawdzianu po klasie VI. Najsilniejszym predyktoremstatusowym wyników testów osiągnięć jest wykształcenie rodziców, a czynniki stricte ekonomiczne nieodgrywają znaczenia. Okazało się, że najsilniejszy efekt na procesy selekcji obserwujemy w wypadkuwyników egzaminu. Bezpośredni wpływ statusu rodzinnego (czyli wpływ SES niezapośredniczony przezwynik egzaminu) okazał się znacznie słabszy, choć statystycznie istotny. Ponadto ustalono, że wpływSES na procesy selekcyjne zapośredniczony przez egzamin gimnazjalny jest silniejszy niż wpływbezpośredni.Przechodząc do wyników odnoszących się do drugiego pytania badawczego należy zaznaczyć,że analizy statystyczne były przeprowadzane dwutorowo. Odbyło się to poprzez wyróżnienie grupacademic resilient według dwóch różnych definicji (dla grupy resilient 1 - klasycznej, szerokorozpowszechnionej w literaturze przedmiotu oraz dla grupy resilient 2 - nowej, autorskiejuwzględniającej procesy selekcji przy progu szkolnym). Jednakże bez względu na definicję zjawiskaacademic resilience obserwujemy zarówno przypadki uczniowskiej mobilności „w górę”, jaki mobilności „w dół”. Liczebność tych grup jest mała, ale jest to spójne z wyznacznikami definicyjnymiacademic resilience. Skala występowania „mobilności w dół” okazała się również niezbyt duża.Kolejne analizy koncentrowały się na poszukiwaniach czynników indywidualnych i kontekstowychwspółwystępujących z academic resilience. Oczekiwano różnic w poziomie inteligencji, samooceny,poczucia skuteczności, kompetencji społecznych i lęku między uczniami resilient a grupamiporównawczymi. W przypadku grupy resilient 1 nie ustalono istotnie statystycznych różnic w zakresiepoziomu inteligencji i kompetencji społecznych oraz cech osobowości. Uzyskane wyniki w grupieresilient 2 również nie wspierają prawdziwości hipotezy o odróżnianiu się tej grupy od pozostałych grupporównawczych.W zakresie czynników środowiskowych i indywidualnych warto zaznaczyć, że w zależności od badanychpostaw czy poglądów uzyskujemy mieszany obraz dla grupy resilient 1. Niektóre wyniki wspierająhipotezę o występowaniu różnic międzygrupowych (np. wynik w zakresie poglądów na znaczenieszkoły czy relacje rówieśnicze), inne ją falsyfikują (np. w zakresie postaw wobec czytania). W przypadkuanaliz w grupie resilient 2 uzyskany obraz jest bardziej spójny. Postawy wobec czytania w grupieresilient 2 są bardziej zbliżone do grupy utorowanych uprzywilejowanych, niż do dwóch pozostałych,jednak przeciętny poziom jest trochę niższy niż w grupie porównawczej. W zakresie poglądów naznaczenie szkoły odnotowano wynik co do kierunku zależności dający wsparcie hipotezie, jednak niejest on istotny statystycznie. Uczniowie resilient 2 raportują istotnie statystycznie rzadziejwystępowanie zachowań antyspołecznych i antyszkolnych niż ich koledzy z pozostałych trzech grupporównawczych.Uzyskane wyniki poszerzyły wiedzę w zakresie oddziaływania wyników statusowych na osiągnięciaszkolne. Dzięki analizie skali znaczenia czynników statusowych i wyróżnionej grupie resilient uzyskanowsparcie dla głównej tezy, mówiącej że zjawisko academic resilience występuje i ma znaczeniew procesach przejścia między etapami edukacyjnymi.AbstractThis study analyzes the phenomenon of overcoming the socioeconomic determination of schoolachievement. The phenomenon links the theoretical contexts of two opposing processes:intergenerational reproduction and social mobility. The main theme of the thesis is academicresilience, its theoretical considerations, questions, and hypotheses. Academic resilience describes anincreased probability of success in school, despite experiencing adversity caused by individualcharacteristics, living conditions, or experience. Students who are academically resilient tend to havea high level of educational achievement, despite the stressful conditions and events experiencedduring learning. The dissertation presents a model which analyzes the phenomenon of academicresilience. The statistical model of academic resilience incorporates social status, the results of externalexams and intelligence as factors which play a role in the processes of social mobility and selection forsecondary schools.The dissertation consists of a theoretical and an empirical part. The first part discusses theories relatingto the educational processes of mobility and the impact of the assigned socioeconomic status (SES) onschool achievement. This part also demonstrates ways to overcome the influence of SES, offeringexamples of interventions against SES determinism. Furthermore, the concept of resilience and one ofits varieties, academic resilience is described. The empirical part presents the analysis correspondingto the two research questions: (1) Which indicators of SES are the most predictive, and to what extentdoes SES explain the variance of educational achievement and the processes of selection for secondaryschools? and (2) How often does academic resilience occur and which individual and environmentalfactors correlate with educational mobility?The data used in the study were collected in the "Paths of Development Education - SecondarySchools" project. The study involved 5,923 students from 100 secondary schools, 60 secondaryvocational schools, and 40 vocational schools. The panel study used achievement measurement tools(external examinations and the Programme for International Student Assessment (PISA) tests),psychological measurement tools, and a student questionnaire.Answering the first research question, ESCS index (Index of Economic, Social and Cultural Status), andthe parents' education index explains about 15% of the variance of secondary school exam results.Status indicators are good predictors for secondary school exam results, particularly in mathematicsand sciences than for the test after grade 6. The strongest predictor of test results is parents' educationindex, and strictly economic factors do not play a significant role. Exam results have the strongesteffect on the selection processes. The direct impact of family status (the direct impact of SES on examresults) turns out to be much weaker, but statistically significant. The impact of SES on the selectionprocess mediated by the secondary school exam is stronger than the direct effect.To answer the second research question, I conducted the statistical analysis in two distinct ways.I created two groups of academically resilient students according to two different definitions. Group1‘Resilient 1' is based on the classical theoretical definition. Group ‘Resilient 2' is based on a newdefinition introduced by the author, which underlines school selection processes.Irrespective of the definition of academic resilience I observe both the presence of “upward mobility"and “downward mobility". The number of these groups is small but consistent with the theoreticaldeterminants of academic resilience. The scale of the occurrence of "downward mobility", also provesnot to be too large.The subsequent analysis focuses on the exploration of individual and contextual factors related toacademic resilience. I expect differences in the level of intelligence, self-esteem, self-efficacy, socialcompetence and social anxiety among the resilient and the comparison student groups. In the case ofthe ‘Resilient’ 1 group, I do not find statistically significant differences in the level of intelligence andsocial competence and personality traits. The results for the ‘Resilient 2' group also do not support thehypothesis of differences between this particular and other comparison peer groups. I do not obtaina clear picture of the group ‘Resilient 1' in terms of environmental and individual correlates.Some results support the hypothesis of the existence of inter-group differences (for example theimportance of school and peer relationships), while others falsify them (for example attitudes towardsreading). Results are more consistent for the group "Resilient 2". Attitudes of the group "Resilient 2"towards reading are more similar to the compared privileged group than the other two, but theaverage attitudinal level is a little lower than in the comparison group. "Resilient 2" group reportsa significantly lower incidence of antisocial and anti-school behavior than their peers in the other threecomparison groups.The results show the impact of performance status on school achievement. By analyzing the scale ofimportance of social status indicators and the prevalence of groups of resilient students, I obtainedsupport for the main thesis. The results show that the phenomenon of academic resilience exists andis important in in the transition process between educational stages

Międzypłciowa oraz międzykrajowa specyfika gotowości do agresji wśród młodzieży

Readiness for aggression is defined as a set of psychological processes and structures that regulate (underlie) aggressive manifestations. It is reasonable to identify three main classes of such mechanisms: emotional-impulsive readiness (E – IR), habitual-cognitive readiness (H – CR) and personality-imminent readiness (P – IR). Readiness for aggression was diagnosed by a psychometrically verified inventory, The Readiness for Interpersonal Aggression Inventory (RIAI; Frączek, Konopka, Smulczyk, 2008). The study was run on 984 students (534 males and 450 females) from Poland, China, Spain and Uruguay, mean age 16,53. The analyses yielded the following findings: boys manifested significantly higher level of H – CR and P – IR then girls find it is true for every country. At the same time girls manifested significantly higher indicator of E – IR than boys, but only in case of Poland and Uruguay. It seems that both sex-related roles and nationality are to some extend related to manifested level of differences in a level of measured forms of readiness for interpersonal aggression.Gotowość do agresji jest definiowany jako zestaw psychologicznych procesów i struktur, które regulują agresywne zachowanie. Wyróżniamy trzy główne klasy takich mechanizmów: gotowość emocjonalno-impulsywna (E- IG), gotowość nawykowo-poznawcza (N-PG) oraz gotowość osobowościowo-immanentna (O-IG). Pomiaru gotowości do agresji dokonano przez użycie psychometrycznie zweryfikowanego Inwentarza Gotowości do Agresji Interpersonalnej (IGAI, Frączek, Konopka, Smulczyk 2008). Badania prowadzono na grupie 984 uczniów (534 mężczyzn i 450 dziewcząt) z Polski, Chin, Hiszpanii i Urugwaju, przy średniej wieku 16,53. Analizy danych ujawniły następujące wyniki: chłopcy przejawią znacznie wyższy poziom gotowości: N-PG i O-IG niż dziewczęta w każdym z badanych krajów. Dziewczęta przejawiają znacznie wyższe wskaźniki E- IG niż chłopcy, ale tylko w przypadku Polski i Urugwaju. Wydaje się, że zarówno role związane z płcią i narodowość są w pewnym stopniu związane z różnicami w poziomie mierzonych form gotowości do agresji interpersonalnej

Selekcja na progu szkoły ponadgimnazjalnej: merytokracja czy statusowy determinizm?

The article presents the results of analyses of the impact of the socioeconomic status (SES) of the student’s family on the selection processes at the threshold of upper secondary school. It was checked whether SES affects these processes only through the results of the lower secondary school examination or there is a direct impact of this factor. The data used came from the nationwide survey of upper secondary school students, which was a Polish extension of OECD’s PISA study. The results of path modeling prove that there is a direct impact of status factors on the selection processes and its strength is similar to the SES effect mediated by the results of the lower secondary school (gimnazjum) examination

Effects of Social Origin and Abilities on Educational Choices

Z badań prowadzonych w niektórych krajach wynika, że wybór ścieżki kształcenia może być silniej związany ze zdolnościami uczniów niż z pochodzeniem społecznym. O szansach przechodzenia, czy to do zasadniczej szkoły zawodowej, czy do liceum ogólnokształcącego bardziej decydują wyniki testów psychologicznych niż to, kim byli rodzice. Celem naszej analizy jest ustalenie tego dla Polski. Posługując się danymi z badań panelowych postaramy się stwierdzić, w jakim stopniu zdolności uczniów oddziałują na szanse przechodzenia do szkół średnich i wyższych. Nasze ustalenia wskazują, że niezależnie od pochodzenia społecznego wyższe umiejętności zapewniają więcej szans dostępu do szkół licealnych, najwyżej lokowanych na pierwszym progu selekcji, w porównaniu z technikami i szkołami zawodowymi. Poziom umiejętności jest również istotnym wyznacznikiem szans przechodzenia na studia i różnicuje dostęp do różnych rodzajów uczelni, zapewniając największe szanse podjęcia studiów bezpłatnych w uczelniach państwowych, cieszących się najwyższym prestiżem. Równocześnie, występowanie różnych ścieżek kształcenia jest czynnikiem wzmacniającym bariery selekcji. Absolwenci liceów najczęściej podejmują naukę w uczelniach bezpłatnych, podczas gdy szkoły prowadzone w trybie niestacjonarnym, przyjmujące kandydatów ze słabszymi wynikami i pobierające opłaty, relatywnie częściej przyciągają absolwentów techników.Research on educational inequalities disclosed that educational choices may be more strongly affected by students’ abilities than by class membership of their fathers. The purpose of this analysis is to establish how these relationships look like in Poland. By using data from panel studies 2014 we attempt to establish to what extent the abilities affect chances of transition to secondary and tertiary schools. According to our findings, higher abilities increase chances of access to lyceums offering general education than to technical secondary and basic vocational schools. The cognitive skills also increase the chances of transition to tertiary education, differentiating access to public universities, which enjoy the highest prestige. Level of cognitive skills is an important determinant of transition to tertiary education and it affects entry to various types of universities, providing the greatest chances of enrolment in freeof-charge public universities. At the same time, our findings confirm that choosing different tracks maintains class divisions in educational career. Graduates of lyceums are more likely to enroll in free-of-charge public universities whereas institutions which offer part-time programs, accept candidates with poorer scores, and charge tuition, are more likely to attract graduates of technical secondary schools