Programma Klimaat en Gezondheid van ZonMw : Nut en noodzaak voor politiek Den Haag

Bij beleidsmakers bestaat nog veel onduidelijkheid over de omvang van mogelijke gezondheidseffecten van klimaatverandering. Daarom kunnen zij de urgentie van het thema niet goed overzien en hebben zij het niet hoog op hun beleidsagenda staan. Het thema is wel opgepakt binnen het zogenoemde Deltaprogramma (bij het onderdeel Nieuwbouw & herstructurering), dat is ingesteld om Nederland voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering. Een voorbeeld hiervan zijn de maatregelen om in steden extra sterfte tijdens hittegolven tegen te gaan. Dit blijkt uit een inventarisatie van het RIVM bij vier ministeries van wat zij doen om de gezondheidseffecten van klimaatverandering aan te pakken. Volgens het instituut is onderzoek nodig naar de omvang van dergelijke gezondheidseffecten om het thema op de beleidsagenda te krijgen en eventuele maatregelen om effecten tegen te gaan te kunnen motiveren. Daarnaast blijkt dat het kennisprogramma 'Klimaat en Gezondheid' dat ZonMw heeft ontwikkeld mogelijkheden biedt om de benodigde kennis te genereren voor interdepartementale beleidsontwikkeling, zoals het Deltaprogramma. Het RIVM heeft dit onderzoek gedaan in opdracht van ZonMw, om het kennisprogramma 'Klimaat en Gezondheid' beter aan te laten sluiten bij beleid. Hiervoor is gesproken met beleidsmakers van de ministeries van Infrastructuur en Milieu (IenM), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Economie, Landbouw en Innovatie (ELI), en Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (OCW). De behoefte aan kennis kwam in grote lijnen overeen en raakte aan bestaande beleidsthema's als 'ruimtelijke ordening' en 'gezonde leefomgeving', welke ook terugkomen in het Deltaprogramma. In de nabije toekomst zal ZonMw beleidsmakers vragen een besluit te nemen over de inhoud en inrichting van het kennisprogramma

Survey on the occurrence of Brachyspira species and Lawsonia intracellularis in children living on pig farms

The occurrence of Brachyspira species and Lawsonia intracellularis was investigated by PCR analyses of faeces from 60 children living on European pig farms. In addition, 60 other children were included as controls. Two samples were positive for B. aalborgi but B. pilosicoli and L. intracellularis were not demonstrate

Quantifying uncertainty in health impact assessment: a case-study example on indoor housing ventilation.

Quantitative health impact assessment (HIA) is increasingly being used to assess the health impacts attributable to an environmental policy or intervention. As a consequence, there is a need to assess uncertainties in the assessments because of the uncertainty in the HIA models. In this paper, a framework is developed to quantify the uncertainty in the health impacts of environmental interventions and is applied to evaluate the impacts of poor housing ventilation. The paper describes the development of the framework through three steps: (i) selecting the relevant exposure metric and quantifying the evidence of potential health effects of the exposure; (ii) estimating the size of the population affected by the exposure and selecting the associated outcome measure; (iii) quantifying the health impact and its uncertainty. The framework introduces a novel application for the propagation of uncertainty in HIA, based on fuzzy set theory. Fuzzy sets are used to propagate parametric uncertainty in a non-probabilistic space and are applied to calculate the uncertainty in the morbidity burdens associated with three indoor ventilation exposure scenarios: poor, fair and adequate. The case-study example demonstrates how the framework can be used in practice, to quantify the uncertainty in health impact assessment where there is insufficient information to carry out a probabilistic uncertainty analysis

Estimating food production in an urban landscape

There is increasing interest in urban food production for reasons of food security, environmental sustainability, social and health benefits. In developed nations urban food growing is largely informal and localised, in gardens, allotments and public spaces, but we know little about the magnitude of this production. Here we couple own-grown crop yield data with garden and allotment areal surveys and urban fruit tree occurrence to provide one of the first estimates for current and potential food production in a UK urban setting. Current production is estimated to be sufficient to supply the urban population with fruit and vegetables for about 30 days per year, while the most optimistic model results suggest that existing land cultivated for food could supply over half of the annual demand. Our findings provide a baseline for current production whilst highlighting the potential for change under the scaling up of cultivation on existing land

Children’s residential exposure to selected allergens and microbial indicators: endotoxins and (1→3)-β-D-glucans

Objectives: The study was aimed at assessment of exposure to endotoxins, (1→3)-β-D-glucans and mite, cockroach, cat, dog allergens present in settled dust in premises of children as agents which may be significantly correlated with the occurrence of allergic symptoms and diseases in children. Materials and Methods: The study covered 50 homes of one- or two-year-old children in Poland. Samples of settled dust were taken from the floor and the child's bed. The levels of (1→3)-β-D-glucans (floor), endotoxins (floor) and allergens of mite, cat, dog and cockroach (floor and bed) were analyzed. Results: Average geometric concentrations (geometric standard deviation) of endotoxins, (1→3)-β-D-glucans, Der p1, Fel d1, Can f1 and Bla g1 in children homes were on the floor 42 166.0 EU/g (3.2), 20 478.4 ng/g (2.38), 93.9 ng/g (6.58), 119.8 ng/g (13.0), 288.9 ng/g (3.4), 0.72 U/g (4.4) and in their beds (only allergens) 597.8 ng/g (14.2), 54.1 ng/g (4.4), 158.6 ng/g (3.1) 0.6 U/g (2.9), respectively. When the floor was covered with the carpet, higher concentrations of endotoxins, (1→3)-β-D-glucans and allergens (each type) were found in the settled dust (p < 0.05). The trend was opposite in case of allergens (except dog) analyzed from bed dust and significantly higher concentrations were found in the rooms with smooth floor (p < 0.05). Conclusions: Among the analyzed factors only the type of floor significantly modified both the level of biological indicators and allergens. The results of this study could be the base for verifying a hypothesis that carpeting may have a protective role against high levels of cockroach, dog and cat allergens

Microbial agents, allergens and atopic diseases - contributions to the PARSIFAL study

Over the past decades, the prevalence of allergic diseases in childhood has increased considerably, especially in many western industrialized countries. The rising prevalence might be due to changes in allergen exposure, early infections and/or lifestyle factors. The PARSIFAL (Prevention of Allergy - Risk factors for Sensitization In children related to Farming and Anthroposophic Lifestyle) project focused on two groups of children who have shown a relatively low prevalence of atopic diseases and sensitization: farm children and children of families with an anthroposophic lifestyle. Contact with farm animals has been associated with a decrease in the risk of atopic disease, which might be due to exposure to microbial compounds. The anthroposophic way of life involves several characteristics, such as restrictive use of antibiotics, antipyretics and vaccinations, as well as certain dietary habits, which might be negatively associated with atopic diseases. Main objectives of the PARSIFAL study were 1) to investigate whether differences in atopic disease prevalences between farm children or children from anthroposophic families and respective references, as observed previously, could be confirmed in a large population of children from 5 European countries and 2) to explore factors which might explain the lower prevalence of atopic diseases in these children. The work in this thesis specifically focused on the role of allergens and microbial agents in house dust. Taking together the results of this thesis, it can be concluded that microbial agent levels in house dust may partly account for the protective effect of living on a farm to atopy and/or wheeze. The protective effect of an anthroposophic lifestyle, as observed in some countries but not in others, could not be explained by microbial agent levels. The relatively low prevalence of atopic diseases in these groups of children could not be attributed to lower pet or mite allergen levels. Higher pet allergen levels, as observed in the homes of these children, could be related to the lower prevalence of atopic diseases, but this seems unlikely in view of conflicting literature on this topic

Optreden kanker en oorzaakspecifiek overlijden na Balkanuitzending

Optreden kanker en oorzaakspecifiek overlijden na Balkanuitzending Er blijkt geen verband te zijn tussen uitzending van militairen naar de Balkan en het optreden van verschillende typen kanker, waaronder leukemie. Het aantal nieuwe gevallen van kanker en het aantal sterfgevallen in de periode 1993-2008 was onder Nederlandse Balkanmilitairen lager dan onder militairen die niet op de Balkan zijn geweest. Zowel de Balkanmilitairen als de niet-Balkanmilitairen had-den een lagere kans op kanker en sterfte vergeleken met even oude mannen uit de Nederlandse bevolking. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM, dat is uitgevoerd naar aanleiding van een vermeend verband tussen uitzending naar de Balkan en het optreden van leukemie. Het aantal nieuwe gevallen van kanker onder de ruim 18.000 mannen die in de onderzochte periode naar de Balkan zijn uitgezonden, lag in totaal 15 procent lager dan onder even oude mannen uit de Nederlandse bevolking. Het aantal lag ook lager dan onder de 135.000 niet-Balkanmilitairen. Het aantal tumoren in de luchtwegen en borstholte lag de helft lager onder Balkanmilitairen dan onder de Nederlandse bevolking. De reden voor dit lage aantal is onbekend - er waren geen gegevens over roken en andere leefstijlfactoren beschikbaar. Ook het aan-tal leukemiegevallen lag lager, maar het verschil met de Nederlandse bevolking was niet significant. Voor het relatief kleine aantal vrouwen dat naar de Balkan is uitgezonden, is ook geen verhoogd aantal kankergevallen gevonden. Het totale aantal sterfgevallen onder Balkanmilitairen in de periode 1993-2008 lag 33 procent lager dan onder even oude mannen uit de Nederlandse bevolking. Het aantal lag ook lager dan onder de 135.000 niet-Balkanmilitairen. Ook de niet-Balkanmilitairen hadden een lager sterftecijfer dan andere Nederlandse mannen. Dit kan verklaard worden met het 'healthy worker effect': de werkende bevolking, en uitgezonden militairen in het bijzonder, zijn vanwege bijvoorbeeld de selectie op gezondheid door de dienstkeuring gezonder dan de algemene bevolking. Vooral sterfte aan kanker en hart- en vaatziekten lag lager onder Balkanmilitairen dan onder de Nederlandse bevolking.A study performed by the National Institute for Public Health and the Environ-ment (RIVM) found no association between the deployment of Dutch military personnel in the Balkan region and the incidence of cancer, including leukaemia. There were fewer new cases of cancer and deaths between 1993 and 2008 among Balkan deployed Dutch military personnel than among those who were not deployed to this region. Male military personnel of both groups had a lower chance of developing cancer or dying than men of similar age in the general Dutch population. In 2000, cases of leukaemia among Balkan deployed soldiers were reported in both the international and national media. This study, however, did not identify any increases in the number of cases of leukaemia among Balkan deployed soldiers. The number of new cases of cancer among the 18,000 men who were deployed to the Balkans was 15% lower than expected based on rates in the general population. The cancer incidence was also lower among Balkan deployed soldiers as compared to the 135,000 soldiers who had not been deployed to the Balkans. The number of lung tumours was half that in the general population, but the underlying factors for this low incidence are unknown as data on smoking habits and other lifestyle factors were not available. The number of leukaemia cases among Balkan deployed military personnel was also lower than expected, but it was not significantly different from the expected number based on the Dutch population. No elevated risk of cancer was observed among the relatively small number of women military personnel who were deployed to the Balkans. The total number of deaths among soldiers deployed to the Balkans was 33% lower than in the general population on a whole. The mortality rate was also lower among Balkan deployed soldiers than among non-Balkan deployed soldiers. The difference with the general population can be explained by the 'healthy worker effect' phenomenon that considers the working population, and the military population in particular, to be healthier than the general population on a whole due to health examinations at the time of enlistment and the physical demands of the profession. With regard to causes of death, those due to cancer and to diseases of the circulatory system were particularly lower among Balkan deployed military personnel as compared to the general population.Ministerie van Defensi

Blootstelling en mogelijke gezondheidseffecten door het gebruik van PX-10 in de Nederlandse krijgsmacht

Het is praktisch uitgesloten dat defensiepersoneel acute myeloïde leukemie, of aanverwante vormen van kanker heeft ontwikkeld door te werken met het wapenonderhoudsmiddel PX-10. Dit middel bevatte tot 1970 lage concentraties (0,1 procent) van de kankerverwekkende stof benzeen. Daarna daalden de concentraties van deze stof in het product sterk, waardoor de totale blootstelling voor Defensiepersoneel gering was. Dit blijkt uit berekeningen van de blootstelling aan en de gezondheidseffecten van werken met PX-10. Het Ministerie van Defensie heeft dit onderzoek uitgezet, nadat het in 2008 aansprakelijk was gesteld voor gezondheidsschade door werkzaamheden met PX-10. Drie tot vier van elke 1.000 Nederlandse mannen krijgen AML, zonder dat ze ooit met PX-10 gewerkt hebben. Onder defensiepersoneel, dat vele jaren dagelijks intensief met PX-10 werkte, is er volgens de berekeningen sprake van 0,03 extra gevallen per 1.000 mannen. Het is daarom onwaarschijnlijk dat er daadwerkelijk extra gevallen van AML zijn opgetreden, zelfs als een paar duizend werknemers in hoge mate zijn blootgesteld aan PX-10. Hoeveel benzeen het defensiepersoneel inademde of opnam via de huid is afhankelijk van de periode waarin de werkzaamheden plaatsvonden en het type werkzaamheden met PX-10. Het jaarlijks gemiddelde per persoon was maximaal 0,5 parts per million (ppm), wat onder de huidige norm ligt van gemiddeld 1 ppm per werkdag. PX-10 bevat ook andere oplosmiddelen die effecten kunnen hebben op het zenuwstelsel. Uit dit onderzoek blijkt dat de blootstelling aan de totale hoeveelheid van deze oplosmiddelen gemiddeld tussen de 2 en 100 ppm lag, afhankelijk van het type werkzaamheden. Het is echter niet mogelijk aan te geven wat de effecten hiervan zijn op de gezondheid, omdat de precieze relatie tussen blootstelling en gezondheidseffecten niet bekend is.The possibility that members of the Dutch Armed Forces developed acute myeloid leukaemia (AML) or other forms of hematopoietic cancer due to exposure to PX-10 while cleaning and maintaining weapons can be essentially excluded. Until 1970, PX-10 contained small amounts (0.1%) of benzene, a known carcinogen; thereafter, the concentrations of benzene in PX-10 fell sharply. Consequently, the total cumulative exposure of military personnel to benzene over the years was low. This is the conclusion of a study into the effects and health risks of working with PX-10. The study was commissioned by the Dutch Ministry of Defence in 2008 after liability claims were filed against it related to serious health complaints due to activities involving exposure to PX-10. Three to four per 1,000 Dutch men develop AML during their lifetime without having had any contact with PX-10. The additional risk of developing AML among military personnel who worked with PX-10 intensively for many years was determined to be 0.03 extra cases per 1,000 men. Therefore, it is highly unlikely that additional cases of AML developed, even if a few thousand military personnel were intensively exposed to PX-10. The exposure to benzene by inhalation and dermal contact varied by time period and working situation. The yearly average concentrations were 0.5 ppm, which is below the currently established occupational exposure limit of 1 ppm during an eight-hour period. PX-10 also contained other volatile components that can have neurological effects. The study determined that the yearly average concentrations of volatile organic compounds (VOCs) were 2-100 ppm, depending on the working situation. As dose-response associations have not been established for VOCs, the risk of developing neurological disorders from exposure to the VOCs in PX-10 could not be calculated.Ministerie van Defensi

Key factors for climate change adaptation : successful green infrastructure policies in European Cities

Dit rapport is in het Engels verschenen met nummer 270001006De klimaatverandering zal naar verwachting de komende decennia in Nederlandse steden meer perioden van hitte en droogte veroorzaken. Ook zullen intensievere regenbuien optreden die wateroverlast met zich meebrengen. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat sommige Europese steden effectief beleid hebben ontwikkeld voor de aanleg van parken, groenstroken en stadslandbouw in de stad om deze effecten te verminderen. Dit beleid wordt echter vaak 'ad-hoc' en geïsoleerd geïmplementeerd. Landen en steden zouden meer van elkaars ervaringen kunnen leren. Het onderzoek geeft een overzicht van wat steden zelf rapporteren als lokale en gemeenschappelijke succesfactoren voor groene ruimte en stadslandbouw. Op basis daarvan schetst het RIVM hoe de Nederlandse overheid, lokale overheden, burgers en marktpartijen effectief kunnen werken aan (meer) groen in de stad. In Duitsland bijvoorbeeld heeft nationale regelgeving voor het behoud van natuur het voor lokale overheden gemakkelijker gemaakt om groenmaatregelen te implementeren. Een goede samenwerking tussen lokale overheid, burgers, en soms ook private partijen, die wordt bekrachtigd door bindende afspraken, blijkt een andere succesfactor bij de aanleg van groen in steden. De aanleg van groen is in Freiburg, Berlijn, Faenz, Malmö, Linz en London gestimuleerd door groenaanleg op te nemen in bestemmingsplannen, de bouw van duurzame wijken of contracten tussen de gemeente en woningbouwcorporaties. In Manchester, Lyon en Parijs is actief ingezet op stadslandbouw, als onderdeel van groenbeleid of om gezond, duurzaam geproduceerd voedsel voor iedereen beschikbaar te stellen. Vaak waren er triggers om deze veranderingen door te voeren, zoals de hereniging in Berlijn, de Olympische Spelen in Londen en de voorspelde toekomstige wateroverlast in Malmö. Overheden kunnen groenbeleid stimuleren door te faciliteren dat partijen die betrokken (kunnen) zijn bij de implementatie ervan kennis, informatie en ervaringen uitwisselen.In the decades to come, Dutch cities are expected to experience more periods of prolonged heat and drought as a result of climate change. Similarly, rainfall is likely to be more intense, giving rise to localised flooding. Some cities have already developed an effective strategy which provides for the introduction of parks, open areas and urban agriculture to mitigate these effects. However, such policy is often implemented in isolation and on an ad hoc basis. Countries and cities can learn much from each other's experiences. This report sets out the self-reported local and shared success factors in the introduction of green space and urban agriculture from a number of European cities. RIVM describes opportunities for the Dutch government, local authorities, market parties and individuals which emulation of the successful approaches may represent. In Germany, for example, we see that national legislation intended to promote nature conservation has made it easier for local authorities to implement 'greening' measures. Good cooperation between local authorities and the general public (and in some instances private sector organizations) is a further success factor, particularly when backed by binding agreements. In Freiburg, Berlin, Faenza, Malmö, Linz and London, the introduction of (more) greenery has been promoted by including minimum requirements for green space in zoning plans, through housing development projects which devote considerable attention to sustainability, and by means of formal contracts between local authorities and housing corporations. In Manchester, Lyon and Paris, urban agriculture has been adopted as a component of green policy and as a means of ensuring a constant supply of healthy and sustainably produced food for everyone. In many cases, such changes were prompted by specific 'triggers': reunification in Berlin, the Olympic Games in London, and the on-going risk of flooding in Malmö. One opportunity for the government is to stimulate the implementation of green space policies by facilitating exchange of knowledge and experiences between different stakeholders.Ministerie van I&