The Concise History of the Theological Journal “Polonia Sacra”: A Hundred Jubilee

The paper deals with the history of the theological journal of Theological Faculty in Krakow. It was initiated just before the end of the First World War, in 1918, and published not without difficulties. There were only three issues printed till the Second World War. After it the publication of “Polonia Sacra” was reinitiated in Krakow. However, because the communist government in Poland expelled the Theological Faculty from Jagiellonian University in Krakow, and allowed only that the theology might be taught at the Academy of Catholic Theology in Warsaw, the journal “Polonia Sacra” was published for a very short time in Warsaw. The renewal of the journal “Polonia Sacra” as the official publication of the Faculty of Theology in Krakow was restarted again in 1997 and has been continued till now. The Internet era became a challenge for the journal, which gained the national recognition, and has the aspiration to be an international forum for the academic exchange of theological research.The paper deals with the history of the theological journal of Theological Faculty in Krakow. It was initiated just before the end of the First World War, in 1918, and published not without difficulties. There were only three issues printed till the Second World War. After it the publication of “Polonia Sacra” was reinitiated in Krakow. However, because the communist government in Poland expelled the Theological Faculty from Jagiellonian University in Krakow, and allowed only that the theology might be taught at the Academy of Catholic Theology in Warsaw, the journal “Polonia Sacra” was published for a very short time in Warsaw. The renewal of the journal “Polonia Sacra” as the official publication of the Faculty of Theology in Krakow was restarted again in 1997 and has been continued till now. The Internet era became a challenge for the journal, which gained the national recognition, and has the aspiration to be an international forum for the academic exchange of theological research

Ecumenism and Preaching the Word of God

The purpose of this paper is to present the promising fi elds in homiletics and in pastoralpraxis of preaching where interdenominational cooperation is possible. This includes the fi elds of real collaboration among preachers of diff erent ecclesial communities, but also the reminder that ecumenical preaching and true pastoral care cannot be based on resignation or declining of one’s own confessional identity. What is common for Christian denominations are the martyrs – the witnesses of the Good News of Jesus Christ. Another common heritage of all Christian denominations is the Bible as a Source of Preaching. Some of the denominations share the lectionary as a gift and challenge. But it is not the Bible, which is being preached but Jesus Christ as the Lord. Besides Christocentrism in preaching, the language of preaching is important, which should be a language of dialogue and goodwill, not one of division, dominance, hate, or confrontation.Celem niniejszego artykułu jest ukazanie obiecujących badań w homiletyce oraz w praktyce przepowiadania, gdzie możliwa jest współpraca między wyznawcami Chrystusa należącymi do różnych wyznań. Obejmuje to pola prawdziwej współpracy między kaznodziejami różnych wspólnot kościelnych, ale także przypomnienie, że ekumeniczne nauczanie i prawdziwa duszpasterska opieka nie mogą opierać się na rezygnacji lub zaprzeczaniu własnej tożsamości konfesjonalnej. Tym, co wspólne dla chrześcijańskich wyznań, są męczennicy - świadkowie Dobrej Nowiny Jezusa Chrystusa. Innym wspólnym dziedzictwem wszystkich wyznań chrześcijańskich jest Biblia jako źródło przepowiadania i nauczania. Niektóre z denominacji chrześcijańskich korzystają ze wspólnego lub analogicznego lekcjonarza z czytaniami liturgicznymi. Głoszony jest jednak Jezus Chrystus jako Pan, a nie Biblia. Oprócz chrystocentrycznej treści ważny jest języka przepowiadania, który powinien być językiem dialogu, dobrej woli, a nie dystansu, dominacji, nienawiści lub konfrontacji.

Geneza, kontekst i tematyka kazań pasyjnych

The proclamation about the crucified and risen Jesus Christ is the nucleus of the Christian preaching. There are however moments in the liturgical year in which the Passion of Jesus is emphasized in a special way. In addition to the liturgy of Palm Sunday and Good Friday there is also popular devotion during the Lent time, which delivers opportunity to preach the Passion of Jesus crucified. The most famous popular Passion piety associated with the proclamation of the word of God are: The last words of Christ from the Cross and a special devotion in Poland called “Gorzkie żale” – “Bitter complains”. The latter is typically Polish. An important part of this devotion is the sermon, whose main theme is the salvific dimension of the Passion of Christ. It is evangelical story about the crucifixion of Jesus Christ, which provides for the source for these sermons. This article presents the origins, context, content and the structure of sermons preached in Poland during the popular passion devotion.Głoszenie prawdy o Chrystusie ukrzyżowanym i zmartwychwstałym stanowi jądro chrześcijańskiego przepowiadania. Są jednak w ciągu roku kościelnego okoliczności, w których dominuje tematyka pasyjna. Oprócz liturgii Niedzieli Palmowej i Wielkiego Piątku okazją do przepowiadania pasyjnego są nabożeństwa ludowe służące rozważaniu męki Pańskiej, odprawiane głównie w okresie Wielkiego Postu. Są one wyrazem pobożności pasyjnej. Do najbardziej znanych nabożeństw pasyjnych związanych z głoszeniem słowa Bożego należą: nabożeństwo ostatnich słów Chrystusa z krzyża i nabożeństwo gorzkich żali. To ostatnie jest typowo polskie. Jego istotnym elementem jest kazanie pasyjne, którego podstawowym tematem jest zbawczy wymiar męki Chrystusa. Źródłem dla tych kazań są ewangeliczne opowiadania o ukrzyżowaniu Chrystusa. Artykuł przedstawia genezę, kontekst, tematykę i strukturę kazań pasyjnych

Preferencyjna miłość do ubogich w przepowiadaniu Kościoła

The Church is called to keep on recognizing the signs of the times and, in connection with them, to carry out her intrinsic tasks expressing her inner nature: the proclamation of the word of God, the sacraments and the ministry of charity. The present pontificate is one of the signs of the times and its priority is the preferential love of the poor. This very priority is an indication for the contemporary mission of the Church, especially for her preaching. This paper points out the necessary link between the present ministry of the word, and the preferential love for the poor. The subject is based on the example of Jesus of Nazareth, the ministry of the apostles and the experience of the Church in patristic times. At the end the constitutive elements of Christian love for the poor are discussed. They should be very often present in preaching.Kościół musi rozpoznawać znaki czasu i w związku z nimi realizować swoje zadania wyrażające jego wewnętrzną naturę, a więc przepowiadanie słowa Bożego, sprawowanie sakramentów i posługę miłości. Niewątpliwym znakiem czasu jest pontyfikat papieża z Buenos Aires, który przyjmując po raz pierwszy w dziejach papiestwa imię biedaczyny z Asyżu, wskazał priorytet swojego pontyfikatu: preferencyjną miłość do ubogich. Jest to zarazem wskazanie, jaki powinien być priorytet całego Kościoła. W związku z tym na kanwie przykładu Jezusa z Nazaretu, posługi apostołów i doświadczenia Kościoła w czasach patrystycznych omówiony został konieczny związek współczesnej posługi słowa z preferencyjną miłością do ubogich oraz konstytutywne elementy miłości chrześcijańskiej do ubogich, które powinny być częstym tematem w przepowiadaniu

Problem wykluczenia społecznego w kościelnej posłudze słowa

The social problem that Pope Francis particularly points out is social exclusion. It describes not simply the exploitation and oppression of other people. Exclusion means the treatment of the people even worse as the society’s fringes, underside or disenfranchised, but as no longer even a part of it. The excluded are the outcast, totally rejected, the “leftovers”, not needed in the society. Such treatment of a human person is completely contrary to the Good News of Jesus Christ, which excludes any “conscious exclusion” of anyone. The article addresses this issue and also discusses “unconscious exclusion” that results from the use of a language that is not sufficiently inclusive. The duty of the preachers of the word of God is to discuss the problem of exclusion and point out to Jesus, who identified himself with the excluded. The Gospel provides an example of social transformation as a result of Jesus’ intervention. The story of the blind beggar Bartimaeus of Jericho is a paradigm for preaching for the integration of the excluded.Problemem społecznym, na który szczególnie zwraca uwagę papież Franciszek, jest wykluczenie społeczne. Nie chodzi w tym nowym zjawisku o wykorzystywanie ludzi, ale o całkowite odrzucenie; powiedzenie komuś, że jest do niczego niepotrzebny. Takie traktowanie człowieka jest całkowicie sprzeczne z Dobrą Nowiną Jezusa Chrystusa, który wyklucza „wykluczenie świadome” kogokolwiek. Artykuł podejmuje tę kwestię, a także omawia „wykluczenie nieświadome”, które wynika z zastosowania języka, który nie jest wystarczająco inkluzywny. Zadaniem głosicieli słowa Bożego jest podejmować problem wykluczenia i ukazywać, że Jezus utożsamił się z wykluczonymi. Ewangelia dostarcza przykładu przeobrażenia społecznego wskutek interwencji Jezusa. Historia niewidomego żebraka Bartymeusza z Jerycha jest paradygmatem dla przepowiadania na rzecz integracji wykluczonych

Kontekstualne uwarunkowanie głoszenia katechez do młodzieży

The catechesis to the youth is always delivered in the given context. This article explains first of all the etymology of the name “catechesis” and it’s meaning as seen through the lens of the theology of the word of God. The core of the catechetical message remains unchanged through the ages and organically identical with the salvific message of Jesus and his Apostles. What plays an important role in the sharing of faith is the vivid community of faith. Another important factor of the catechesis is the authority of the person, who preaches the word of God. One has authority, when that person lives according to the proclaimed message. The saints are the people who have authority and are still fascinating for the youth. It is right then - in the context of the approaching World Youth Day in Krakow 2016, based on the words “Blessed are the merciful” - to point out at so many saints, who used their energy to express their love to God through the merciful service to the people in need. As being merciful is so divers, so different are saints, who practiced mercy. What remains after the catechesis is not so much the subject, but the whole context, the experience of the community and participation in a meaningful event.Głoszenie katechez do młodych dokonuje się zawsze w określonym kontekście. Artykuł omawia najpierw katechezę z perspektywy teologii słowa Bożego, następnie wyjaśnia interesującą etymologię terminu „katecheza”, przypomina niezmienną istotę treści katechez oraz podkreśla, że na jej skuteczny przekaz wpływa doświadczenie wspólnoty wiary, wzajemnego wsłuchiwania się i dzielenia interpretacją życia przez pryzmat słowa Bożego. W artykule omówiona jest także ważna rola autorytetu wpływającego na młodzież. Może nim być głosiciel katechez, o ile zachowuje spójność sposobu życia z nauczaniem. Fascynującymi autorytetami, wciąż atrakcyjnymi dla młodzieży, są święci. W kontekście Światowych Dni Młodzieży 2016 skoncentrowanych wokół słów „błogosławieni miłosierni” warto przypomnieć sylwetki młodych świętych czyniących miłosierdzie. Wśród nich jest ich wielu, którzy byli związani z Krakowem. Jak wieloaspektowe jest pojęcie miłosierdzia, tak różnorodni są święci, którzy je praktykowali. Tym, co najbardziej zostaje w pamięci, jest nie tylko treść, co doświadczenie wspólnoty i współuczestnictwa w ważnym wydarzeniu

Przepowiadanie słowa Bożego podczas nabożeństw ludu Bożego

This article first discusses the relation of popular piety to the liturgy, stressing the differences between them and the fact that there is no competition between them, but rather there is desirable complementarity: popular piety services on one side prepare for the liturgy, and on the other they help to deepen the experience of the latter one. The specifics of the preaching the word of God in the context of popular piety determines the distinction, at least in the Polish language and practice, between “the sermon” and “the homily”. The first one describes preaching in the context of popular piety, whereas the second term “the homily” is reserved for the preaching during the liturgy. The specifics of the sermon is influenced by the non-liturgical context of preaching, as well as the extended group of people that might preach, as well as the language that can be less restricted than the language of the homily.Artykuł omawia najpierw relację nabożeństw ludu Bożego do liturgii, podkreślając, istniejące między nimi różnice oraz fakt, że nie ma między nimi żadnej konkurencji, a raczej zachodzi pożądana komplementarność. Nabożeństwa przygotowują do liturgii i pomagają w pogłębieniu jej przeżywania. Omówione jest także specyfika przepowiadania słowa Bożego podczas nabożeństw ludu Bożego, która decyduje o tym, że przepowiadanie podczas liturgii określane jest terminem „homilia”, a przepowiadanie podczas nabożeństw ludu Bożego nazywane jest „kazaniem”. Na specyfikę tego ostatniego wpływ zarówno pozaliturgiczny kontekst przepowiadania, jak też rozszerzony podmiot posługi słowa, czyli osoby upoważnione do przepowiadania, a także język, który może być swobodniejszy niż język homilii

Duszpasterska opieka i głoszenie Dobrej Nowiny Chrystusa rodzicom dzieci zmarłych przed urodzeniem

The article describes the changes in the pastoral care of the Church based on the change in Catholic Theological Opinions concerning the fate of infants who died without being baptized. It was just impossible to preach the Good News of salvation in Jesus Christ in the time in which the prevailing opinion about the fate of infants who died without being baptized saw them in hell or at least away from God’s presence. The Second Vatican Council gave decisive impulses to theological opinion which now tends to spread the deep hope about the mysterious plan of God who, in a way known only to Him, might save unbaptized infants. The main reason for that hope are: the will of God who wants to save all the people, the love of Jesus for children proved in the Gospel, the salvific death of Jesus for every human person and the unlimited mercy of God. In addition the changes in the Cannon Law and in the liturgy based on the teaching of the Second Vatican Council now allow the burial of unbaptized infants and the celebration of the rite of Christian funeral as well as the Holy Mass. All those arguments allow the preachers of the Word of God to deliver the Good News to the parents bereaved by the death of their unbaptized child.Artykuł opisuje zmiany w duszpasterstwie Kościoła uwarunkowane zmianami w zakresie opinii teologów katolickich na temat losu dzieci, które zmarły bez chrztu. W okresie, w którym dominujące opinie o losie dzieci zmarłych bez chrztu mówiły o piekle lub przynajmniej pozbawieniu uszczęśliwiającej wizji Boga, niemożliwe było głoszenie Dobrej Nowiny o zbawieniu w Jezusie Chrystusie. II Sobór Watykański dał decydujące impulsy do zmiany opinii teologicznej w omawianej kwestii. Obecnie teologowie katoliccy podkreślają nadzieję na zbawienie dzieci, które zmarły bez chrztu. Podstawą tej nadziei są: powszechna zbawcza wola Boga, miłość Jezusa do dzieci, śmierć Chrystusa za wszystkich, nieograniczone miłosierdzie Boga, który w sposób znany tylko sobie może podarować zbawienie dzieciom zmarłym bez chrztu. Inspirowane przez II Sobór Watykański zmiany w prawodawstwie kościelnym oraz obrzędy liturgiczne odnowione na podstawie nauczania soborowego pozwalają aktualnie pochować nieochrzczone niemowlęta i celebrować obrzęd chrześcijańskiego pogrzebu przewidziany dla nich, a także odprawić mszę świętą specjalnie przygotowaną na taką okazję. Wszystkie te argumenty pozwalają głosicielom słowa Bożego zwiastować Dobrą Nowinę rodzicom opłakującym utratę dziecka, które zmarło bez chrztu

Głoszenie uzdrowień w imię Jezusa i w mocy Ducha Świętego – przepowiadanie terapeutyczne

W wielu krajach, również w Polsce, są głosiciele słowa Bożego, identyfikujący się głównie z ruchem Odnowy w Duchu Świętym, którzy akcentują uzdrawiającą moc Jezusa. Takie głoszenie ma podstawy biblijne w uzdrowieniach dokonywanych przez Jezusa z Nazaretu, a także w uzdrowieniach dokonywanych mocą Ducha Świętego „w imię Jezusa”. Współczesne przepowiadanie terapeutyczne, którego treścią jest uzdrawiające działanie Jezusa, powinno uwzględniać prymat uzdrowienia wewnętrznego przed uzdrowieniem fizycznym, a także obejmować głoszenie sensu cierpienia, którego Jezus nie usunął, ale sam je podjął, aż po śmierć na Krzyżu. Ponadto autentyczne głoszenie uzdrowień w imię Jezusa dokonuje się zawsze w mocy Ducha Świętego, z pokorą i poddaniem woli Bożej. To nie głosiciel słowa decyduje, czy, kiedy i w jaki sposób dokonuje się uzdrowienie, ale Bóg, który jest wszechmocny i suwerenny w swoim działaniu

Przepowiadanie do ludzi w podeszłym wieku

Much attention is given to children in homiletics and preaching. Disproportionately little attention is given to the elderly in these same fields. This study supplements this deficiency. The reflection begins with an attempt to describe who the elderly are, followed by a discussion on their place in the life of the parish. An analysis of the elderly as an audience in church preaching is undertaken next. Subsequently, the most important existential issues that relate to this group of listeners is discussed, followed by the manner and circumstances of preaching to them. The publication concludes with a reflection on the attitude of the preacher towards this audience.Wiele uwagi poświęca się w homiletyce i przepowiadaniu dzieciom. Nieproporcjonalnie mało uwagi poświęca się natomiast osobom starszym. Niniejsze opracowanie uzupełnia ten brak. Najpierw podjęta jest próba opisu, kim są ludzie starsi, następnie omówione jest ich miejsce w życiu parafialnym. W dalszej kolejności podjęta jest analiza ludzi starszych jako audytorium kościelnego przepowiadania. W konsekwencji omówione są najważniejsze kwestie egzystencjalne, które dotyczą tej grupy słuchaczy, sposób i okoliczności przepowiadania do nich oraz postawa głosiciela wobec takiego audytorium