Akceptacja treści przekonań religijnych a religijne style myślenia i osobowość. Badania empiryczne studentów

The article presents a theoretical and empirical relationship between a person’s attitude toward the Christian doctrine and their religiosity as well as personality variables. Two groups which signifi cantly diff ered in the level of acceptance of the Christian doctrine (Scale of Coherence of Religious Convictions) were compared in terms of several aspects of religiosity (measured using Post-Critical Beliefs Scale, Scale for Self-evaluation of Religiousness, and scales of acquaintance with the Bible) and several aspects of personality (measured using Rosenberg’s Self-Esteem Scale, Francis Psychological Type Scales, and Ten Item Personality Inventory-PL). Both compared groups varied signifi cantly with regard to Orthodoxy, Second Naivity, and External Critique (PCBS), self-evaluation of religiousness (SSR), contact frequency to the Bible, and self-esteem (RSES), as well as to Agreeableness (TIPI-PL). The respondents who more intensively asserted the three dimensions of Christian doctrine achieved signifi cantly higher scores for the following variables: Orthodoxy, Second Naivity(PCBS), self-evaluation of religiousness (SSR),Extraversion, Agreeableness (TIPIPL) and self-esteem (RSES). Respondents with a lower level of assertion of the Christian doctrine achieved signifi cantly higher scores for the External Critique (PCBS). In order to gain more understanding of the achieved results correlation coeffi cients between the measured variables were calculated.Przedmiotem artykułu są teoretyczne i empiryczne relacje między postawą wobec doktryny religii chrześcijańskiej a innymi zmiennymi religijności oraz osobowością. Prównano dwie grupy osób istotnie zróżnicowanych stopniem akceptacji trzech wymiarów Skali Spójności Przekonań Religijnych (przekonania podstawowe, przekonania kościelne, przekonania naturalne) w zakresie kilku innych apektów religijności (religijne style poznawcze, samoocena religijności, nawrócenie, częstotliwość korzystania z Biblii i sposoby jej recepcji) oraz kilku aspektów osobowości (obraz siebie, preferencje psychologiczne, cechy osobowości). Stwierdzono, że osoby zróżnicowane w zakresie postawy wobec chrześcijańskiego credo różnią się istotnie także w zakresie wymiarów – stylów religijnego myślenia (ortodoksja, wtórna naiwność, krytyka zewnętrzna): oceną swojej religijności, częstotliwością posługiwania się Biblią, obrazem siebie, ugodowością oraz ekstrawersją. Respondenci, którzy wykazywali wyższy stopień akceptacji trzech wymiarów doktryny chrześcijańskiej, uzyskali istotnie wyższe wyniki w dwóch wymiarach religijnego myślenia (ortodoksji i wtórnej naiwności), w religijnej samoocenie, dwóch cechach osobowości (ekstrawersji i ugodowości) oraz w obrazie siebie. Respondenci, którzy w akceptacji doktryny chrześcijańskiej uzyskali istotnie niższe wyniki, uzyskali istotnie wyższe wyniki w zakresie krytyki zewnętrznej. W celu uzyskania lepszego wglądu w otrzymane rezultaty porównań, dodatkowo zostały przedstawione także współczynniki korelacji miedzy badanymi zmiennymi

Spiralna koncepcja czasu w prawie kanonicznym – inspiracje pastoralne

In the article the author proposes the analysis of theoretical and practical aspects of a spiral theory of the time. In the fi rst part she explains the meaning of the terms: time and eternity, afterwards she elaborates the structure of the spiral conception of the time. Consecutive parts of the article refer to temporal aspects in law, the time in the light of the Catholic Church’s knowledge and theology (the perspective of eternity) and applications of the spiral conception of time in provisions of the ecclesiastical law. This conception of time connects circular and linear theories of time. The canon law legislator uses the spiral conception of time and lays down legislative acts which should contribute to the regaining the meaning of life – eternity. It is important to help people take good care of how they live and spend their time in order to transform chronos into kairos. The contemporary problem of a continuous lack of time is becoming more pressing. Living in a great hurry and fear of death are connected with loss of the perspective of eternity. In view of the above, the author draws the conclusion that kairos is a time that gives hope, a time that gives a chance to overcome crisis and to start over, making use of the previous experiences, getting back on to some occurrences, but experiencing them in a spiral growth, being on a new, superior stage of advancement. The author also pays attention to Catholic mission’s domination and canon law’s subordination. The pursuit of eternity requires ceaseless progress and growing in Christian perfection.Autorka w artykule proponuje analizę teoretycznych i praktycznych aspektów spiralnej koncepcji czasu. W pierwszej części wyjaśnia znaczenie pojęć: czas i wieczność, a następnie omawia konstrukcję spiralnej koncepcji czasu. Kolejne części pracy odnoszą się kolejno do aspektów czasowych w prawie, spojrzenia na czas w świetle nauki Kościoła katolickiego i teologii (perspektywa wieczności) oraz do zastosowania spiralnej koncepcji czasu w normach prawa kanonicznego. Przedmiotowa koncepcja stanowi syntezę dwóch innych teorii czasu, tj. cyklicznej i linearnej. Kościelny prawodawca korzysta ze spiralnej koncepcji czasu i konstruuje normy prawne mające na celu pomoc ludziom w odnalezieniu sensu ich życia – wieczności. Istotne jest, aby ukierunkować ich na troskę o jakość przeżywanego czasu – przemianę chronos w kairos. Współcześnie powszechnym doświadczeniem staje się problem nieustannego braku czasu, pośpiechu i lęku przed śmiercią, związany w pewien sposób z utratą perspektywy wieczności. W tym kontekście kairos to czas niosący nadzieję, dający szansę na wyjście z kryzysu i rozpoczynanie od nowa – korzystając z dotychczasowych doświadczeń, powracając do pewnych zdarzeń, lecz przeżywając je niejako w ruchu spiralnym, na nowym, wyższym etapie rozwoju. Autorka zwraca również uwagę, że prawo kanoniczne jest podporządkowane misji Kościoła, która polega na prowadzeniu wiernych do wieczności. Oznacza to konieczność ciągłego rozwoju i dążenia do chrześcijańskiej doskonałości

Czy istnieją jakiekolwiek punkty styczne między chrześcijaństwem a islamem?

The purpose of this article is to answer the question: Are there any points of contact between Christianity and Islam? The basis for these refl ections are some of John Paul II’s 1986 statements and the Islamic document: A Common Word between Us and You from 2007, as well as other documents of the Catholic Church and various studies. First the similarities between Christianity and Islam are shown – the belief in one God and the call to fulfi ll the “commandments”. Secondly, the characteristics of both religions are presented, that is what links and at the same time divides them – awareness of God’s will and fulfi llment of a specifi c mission. These are the given points of contact. Thirdly, the author indicates how both religions view each other. In conclusion, he recalls experiences in the fi eld of Christian-Jewish dialogue, which was also preceded by numerous stereotypes and prejudices. It is important to constantly proclaim the Good News, and therefore fi rst of all what unites Christianity and Islam, and then what separates, in order to create an atmosphere of mutual understanding andpeace.Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie: Czy istnieją jakiekolwiek punkty styczne między chrześcijaństwem a islamem? Podstawę rozważań stanowią niektóre wypowiedzi Jana Pawła II z 1986 roku oraz islamski dokument: Jednakowe słowo dla nas i dla was z 2007 roku, a także inne dokumenty Kościoła katolickiego czy różne opracowania. Najpierw autor ukazuje to, co czyni chrześcijaństwo i islam podobnymi – wyznawana jedyność Boga oraz wezwanie do wypełniania „przykazań” miłości Boga i miłości bliźniego. Następnie przedstawia to, co jest charakterystyczne dla obu religii, tzn. co je jednocześnie łączy i dzieli – świadomość pełnienia Bożej woli oraz realizowanie konkretnego posłannictwa (misji), a także prezentuje, jak obie religie spoglądają na siebie nawzajem. W konkluzji przywołuje natomiast doświadczenia z dziedziny dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, które również były poprzedzone licznymi stereotypami i uprzedzeniami. Istotne jest, aby nieustannie głosić Dobrą Nowinę, a zatem najpierw to, co łączy chrześcijaństwo i islam, a następnie to, co dzieli, by w taki sposób tworzyć atmosferę wzajemnego zrozumienia i pokoju

Funkcja spowiednika i realizacja sakramentalnej posługi wobec duchowych potrzeb ludzi młodych

The sacrament of penance and reconciliation is a great gift for the Church. In it, man receives reconciliation with God and the Church, is purified and forms his Christian personality, brings to perfection his/her development of supernatural virtues and spiritual life. The confessor helps a person on this way. In the spirit of his calling, he serves as the Good Shepherd like Christ, as the Catechism of the Catholic Church teaches us (CCC 1465). The task that rests on the confessor is to take care of the people entrusted to him and to do this in the attitude of the servant who bends over the misery of man. The ministry of mercy, which the confessor performs, should always aim at the good of his fellow-creatures. Therefore, all directions given to the penitent should be adjusted so that they correspond as far as possible to his age and state. The article discusses the duties and competences of the priest. First, it presents the requirements for the sacrament, then their implementation in relation to the penitent, and finally shows the importance of these competences in the implementation of the sacramental service among young people, taking into consideration their expectations and problems.Sakrament pokuty i pojednania to wielki dar dla Kościoła. W nim człowiek otrzymuje pojednanie z Bogiem i z Kościołem, w nim doznaje oczyszczenia i formuje swoją osobowość chrześcijanina, doskonaląc rozwój swoich nadprzyrodzonych cnót i życia duchowego. Pomocą dla niego na tej drodze jest spowiednik. W duchu swojego powołania pełni on posługę Dobrego Pasterza na wzór Chrystusa, o czym uczy nas Katechizm Kościoła katolickiego (KKK 1465). Zadaniem, jakie spoczywa na spowiedniku, jest troska o lud mu powierzony i postawa sługi, który pochyla się nad nędzą drugiego człowieka. Posługa miłosierdzia, jaką podejmuje spowiednik, zawsze powinna mieć na celu dobro bliźniego. Dlatego wszystkie wskazówki udzielane penitentowi powinny być tak dostosowane, aby w jak największym stopniu odpowiadały jego wiekowi i stanowi. W niniejszym artykule omówiono obowiązki i kompetencje kapłana, a także wymagania co do sakramentu pokuty. Następnie ukazano znaczenie tychże kompetencji w realizacji posługi sakramentalnej pośród ludzi młodych z uwzględnieniem ich oczekiwań i problemów

Eucharystia – zgromadzenie, Krolestwo Boże, jedność. Wokoł teologii Eucharystii Aleksandra Schmemanna

Alexander Schmemann (1921-1983) is one of the most important contemporary Orthodox thinkers active in exile in France and the United States. The Eucharist: Sacrament of the Kingdom is the last work of this outstanding thinker. It is a series of refl ections devoted to the Eucharist, which are a testimony and the fruit of over thirty years of his work as a priest, lecturer, and writer. This text takes up selected themes from his eucharistic theology. Firstly, the Eucharist is where the Church is realized as a gathering called together by the Risen Lord. Secondly, the Holy Liturgy is the mystery of the Kingdom of God. Thirdly, the Eucharist is the sacrament of unity.Aleksander Schmemann (1921-1983) należy do najważniejszych współczesnych myślicieli prawosławnych, którzy tworzyli na emigracji we Francji oraz w Stanach Zjednoczonych. Eucharystia: misterium Kościoła to ostatnie dzieło tego wybitnego myśliciela. Stanowi ciąg rozmyślań poświęconych Eucharystii, będących świadectwem i owocem ponad trzydziestoletniej pracy tego prawosławnego duchownego jako duszpasterza, wykładowcy, pisarza. Niniejszy tekst podejmuje wybrane wątki z jego teologii eucharystycznej. Po pierwsze, w Eucharystii urzeczywistnia się Kościół jako zgromadzenie zwołane przez Zmartwychwstałego Pana. Po drugie, Święta Liturgia jest misterium królestwa Bożego. Po trzecie, Eucharystia jest sakramentem jedności

Propozycje realizacji duszpasterstwa pielgrzymkowego w okresie między pieszymi pielgrzymkami

From the beginning of Christianity, the practice of pilgrimaging to holy places has been an important factor of Christian spirituality. It expresses, among other things, the fact that all men are pilgrims in this world without a permanent and ultimate place here. The undertaking of pilgrimages was also connected with penitential practices, decisions of conversion and change of life. In the 1980s and 1990s there was a revival of the practice of pilgrimaging. Pastors soon realized that this one-time event should find a continuation in various pastoral initiatives realized in the period between pilgrimages. The present study is based on the experiences of pilgrimaging in the years at the turn of the 21st century and describes ways of a continual formation of pilgrims on the following planes: national, diocesan and the pilgrim group.W chrześcijańskiej duchowości – w zasadzie od początków istnienia chrześcijaństwa – ważne miejsce zajmuje praktyka pielgrzymowania do miejsc świętych. Wyraża ona między innymi fakt bycia na ziemi pielgrzymem, który nie ma tu swojego trwałego i ostatecznego miejsca. Podejmowanie pielgrzymek wiązało się także z praktykami pokutnymi, z decyzjami o nawróceniu, zmianie życia. W latach 80. i 90. XX wieku w Polsce nastąpiło ożywienie praktyki pielgrzymowania. Duszpasterze dość szybko zauważyli, że to jednorazowe wydarzenie powinno znaleźć kontynuację w różnych inicjatywach duszpasterskich realizowanych w czasie między pielgrzymkami. Niniejsze opracowanie – oparte na doświadczeniach pielgrzymowania z lat przełomu XX i XXI wieku – prezentuje sposoby ciągłej formacji pielgrzymów na płaszczyznach: ogólnopolskiej, diecezjalnej i grupy pielgrzymkowej

Motywy działalności charytatywnej w Kościele starożytnym

The article gives a systematic justifi cation of charitable activity following the teaching of many Church Fathers on this issue – from Cyprian of Carthage onward – contained in their orations and writings on almsgiving and works of charity. The ancient Church used numerous biblical texts to justify charity, and in many of them we can fi nd a direcThe article gives a systematic justifi cation of charitable activity following the teaching of many Church Fathers on this issue – from Cyprian of Carthage onward – contained in their orations and writings on almsgiving and works of charity. The ancient Church used numerous biblical texts to justify charity, and in many of them we can fi nd a direct appeal for individual commitment to charitable acts. Albeit such a motivation makes diakonia a form of righteousness by works, which is unacceptable to Protestants, in the teaching of the Church Fathers one also discovers lines of argumentation focused on the addressees of charity and based on Christian anthropology. Apart from arguments of this type there are also modes of justifi cation of charity connected to institutional diakonia which was likely to be driven by the pressure of interreligious competition, pursuit of prestige by Church dignitaries and their desire to exert a personal infl uence over the life of the Church and society. Niniejszy artykuł przedstawia w sposób systematyczny uzasadnienie dobroczynności, jakie dawało wielu ojców Kościoła – począwszy od Cypriana z Kartaginy – w swoich mowach i pismach na temat jałmużny i uczynków miłosierdzia. Kościół starożytny posługiwał się licznymi tekstami biblijnymi dla uzasadnienia dobroczynności. W wielu z nich znajdziemy bezpośrednie wezwania do indywidualnego zaangażowania charytatywnego. Taka motywacja czyni jednak z diakonii formę sprawiedliwości z uczynków, która jest nie do przyjęcia dla protestantów. Niemniej w nauczaniu ojców Kościoła znaleźć można również takie linie argumentacji, które zwrócone są przede wszystkim w stronę adresata dobroczynności, oparte na chrześcijańskiej antropologii. Obok takiej argumentacji spotkać można także uzasadnienia związane z diakonią instytucjonalną, w ramach której do działalności charytatywnej mogła pobudzać presja międzyreligijnej konkurencji, a także chęć zdobycia prestiżu u dostojników kościelnych i wywierania osobistego wpływu na życie Kościoła i społeczeństwa

Stewardship. Włodarstwo w Kościele katolickim w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej : (Część 1)

The paper is a refl ection by a professor of economics on parish management in the United States of North America. It is meant as a contribution to the development of a modern Catholic theory of economics, management and fi nances. The presented considerations are based on the notion of Church stewardship which refers both to the Bible and the social teaching of the Church. It is a theory of economics, finances and management on the level of the parish and the diocese. Essentially, it consists in engaging thousands of volunteers in the life of the Church who are inspired in their activity by the aforementioned idea of Church stewardship. This is the fi rst part of the study. The second part will appear in the next volume of the journal.Niniejszy artykuł jest refl eksją profesora ekonomii nad sposobem zarządzania parafiami w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Stanowi przyczynek do rozwoju nowoczesnej, katolickiej teorii ekonomii, zarządzania i fi nansów. Podstawę jej prezentacji stanowi zarysowana blisko 60 lat temu przez Konferencję Katolickich Biskupów Stanów Zjednoczonych koncepcja kościelnego włodarzowania (stewardship), która odwołuje się zarówno do Biblii, jak i do społecznego nauczania Kościoła. Jest to pewna teoria ekonomii, fi nansowania i zarządzania na poziomie parafi i i diecezji. Istota jej polega na włączeniu w życie Kościoła tysięcy wolontariuszy zainspirowanych do działania opisaną tu koncepcją kościelnego włodarzowania. Jest to pierwsza część opracowania. Druga ukaże się w kolejnym tomie czasopisma

Wierność prawu liturgicznemu wiernością Chrystusowi i Kościołowi

The article points out the necessity of fi delity to the liturgical law concerning the liturgy and especially the Eucharist. The liturgical reform of the Second Vatican Council opened the possibility for various adaptations in the liturgy so that the faithful could participate in it in a more conscious and involved way. Regrettably, priests sometimes misinterpret this freedom and introduce changes in liturgical celebrations where it is not allowed to do so. This is especially linked to the Eucharist. It should be emphasized that all abuses and mistakes in the celebration of the Eucharist cause a darkening of the proper Catholic faith and teaching regarding this Sacrament. The most common cause of various mistakes and misuses is a spurious understanding of freedom, improper ecumenical practices, ignorance and, above all, lack of faith. The article justifi es the thesis that fi delity to liturgical law is at the same time fi delity to Christ and the Church. The basic source of the article is the instruction issued on 25th March 2004 by the Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacra ments on the preservation and avoidance of certain things concerning the Holy Eucharist, called Redemptionis Sacramentum. In particular, the article deals with abuses regarding the matter of the Eucharist, Eucharistic prayer and Holy Communion.Artykuł ukazuje konieczność zachowania wierności prawu liturgicznemu odnoszącemu się szczególnie do Eucharystii. Reforma liturgiczna Soboru Watykańskiego II dała możliwość różnym adaptacjom w liturgii, ażeby wierni mogli w niej uczestniczyć w sposób bardziej świadomy i zaangażowany. Niestety, ta wolność przez wielu kapłanów bywa niewłaściwie interpretowana i często wprowadzają oni zmiany w celebracjach liturgicznych tam, gdzie tego nie wolno czynić. Dotyczy to przede wszystkim Eucharystii. Należy podkreślić, że wszelkie nadużycia i błędy w sprawowaniu Eucharystii powodują zaciemnienie prawidłowej wiary i nauczania katolickiego odnośnie do tego przedziwnego Sakramentu. Najczęściej przyczyną różnych błędów i nadużyć jest fałszywe rozumienie wolności, niewłaściwe praktyki ekumeniczne, ignorancja oraz przede wszystkim brak wiary. Artykuł uzasadnia tezę, że wierność prawu liturgicznemu jest jednocześnie wiernością Chrystusowi i Kościołowi. Podstawowym źródłem artykułu jest instrukcja wydana 25 marca 2004 roku przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów o zachowaniu i unikaniu pewnych rzeczy dotyczących Najświętszej Eucharystii Redemptionis Sacramentum. W sposób szczególny w artykule zostały omówione nadużycia dotyczące materii Eucharystii, modlitwy eucharystycznej i Komunii Świętej

Odnowa przygotowania narzeczonych do małżeństwa po adhortacji Amoris laetitia

After the publication of the Apostolic Exhortation Amoris Laetitia, the question arises as to the required renewal of the preparation of engaged couples for marriage in Poland. An analysis of the text of the exhortation allows us to extract the foundations of this renewal, i.e. appreciating the child-raising stage in the family and the stage of working with the engaged couples, as well as the appropriate selection of formative content, formation goals, its subject and the tasks of this process. Among the directions for the renewal of preparation for marriage, the papal document indicates the evangelization and mystagogical preparation of the engaged couple, helping the betrothed to get to know each other and to learn to love this particular person. It also emphasizes help in deepening the motivation to marry and in identifying incompatibilities and warning signs of the threats to mutual relations. The exhortation also sheds a bright light on the direction of pastoral work with couples living together “without marriage”. From the presented premises in the article, conclusions have been drawn regarding the forms of preparation of engaged couples.Po ukazaniu się adhortacji apostolskiej Amoris laetitia rodzi się pytanie, jakiej odnowy wymaga przygotowanie narzeczonych do małżeństwa w Polsce. Analiza tekstu adhortacji pozwala wydobyć podstawy tejże odnowy, czyli dowartościowanie etapu wychowania w rodzinie oraz etapu pracy z parą narzeczonych, a także odpowiedni dobór treści formacyjnych, cele formacji, jej podmiot oraz zadania tegoż procesu. Pośród kierunków odnowy przygotowania do małżeństwa papieski dokument wskazuje na ewangelizację oraz mistagogiczne przygotowanie narzeczonych oraz pomoc w poznawaniu się i uczeniu miłości do konkretnej osoby. Akcentuje także pomoc w pogłębieniu motywacji zawarcia małżeństwa oraz w rozpoznaniu niezgodności i sygnałów ostrzegawczych zagrożeń wzajemnej relacji. Adhortacja rzuca także jasne światło na kierunek pracy duszpasterskiej z parami żyjącymi „bez ślubu”. Z przedstawionych przesłanek w artykule zostały sformułowane wnioski, dotyczące form przygotowania narzeczonych