Wprowadzenie

This issue of our journal finds itself being submitted for printing at an unusual moment. The social consequences resulting from the spread of the COVID-19 coronavirus have immediately forced the Polish education system (and education systems in many other countries) to switch to remote education based on a variety of opportunities provided by new information and communication technologies. For many students and teachers alike, the Internet has become a tool of daily work, a resource for teaching and learning, as well as a safe space of communication with other people.Numer czasopisma, który oddajemy w Państwa ręce, składany jest do druku w szczególnej chwili. Konsekwencje społeczne wynikające z rozprzestrzeniania się ­koronawirusa COVID-19 właściwie wymusiły w trybie natychmiastowym przestawienie się systemu polskiej (i nie tylko polskiej) edukacji na kształcenie zdalne, bazujące na szerokim wachlarzu możliwości, jakie stwarzają nowe technologie informacyjno-komunikacyjne. Internet stał się dla wielu uczniów i nauczycieli codziennym narzędziem pracy, środkiem nauczania i uczenia się, a także bezpieczną przestrzenią spotkania

Możliwości wspierania edukacji domowej nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi

This paper aims at reviewing the opportunities provided by new digital media in the contemporary educational environment in the context of the needs of parents who homeschool their children. The subject is important as it seems that the development and easier access to new information and communication technologies (ICT) may become both a factor that influences parents’ decision to take up homeschooling and an element that significantly supports the very educational process. In the article; the authors are trying to answer the question how; based on new information and communication technologies; we can build a personalized educational environment for homeschooling; and which digital tools and resources can be used for this purpose. In the first part; new trends in education and homeschooling development were described. Then; the authors classified and discussed online services and tools that may be useful in homeschooling. They were arranged according to the functions they perform; taking into account information resources; didactic materials and aids; as well as means of digital communication. Also; the authors provided the results of surveys carried out among Polish homeschooling families that were related to the use of new digital technologies. In the conclusion the authors enumerated the advantages of digital educational environment for homeschooling.Celem niniejszego opracowania było dokonanie przeglądu możliwości; jakie oferują nowe media cyfrowe we współczesnym środowisku uczenia się i nauczania w kontekście potrzeb rodziców podejmujących edukację domową. Temat ten jest istotny; gdyż wiele wskazuje na to; że rozwój i coraz łatwiejszy dostęp do nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych może się stać istotnym czynnikiem wpływającym na motywację do podjęcia decyzji o edukacji domowej; jak i elementem mocno wspomagającym sam proces nauczania. W artykule autorki starają się odpowiedzieć na pytania; jak na podstawie nowych technologii informacyjno-komunikacyjne budować spersonalizowane środowisko kształcenia dla edukacji domowej oraz jakie narzędzia i zasoby cyfrowe można do tego celu wykorzystać. W pierwszej części scharakteryzowano nowe trendy w edukacji i rozwój edukacji domowej. Następnie dokonano klasyfikacji i omówiono przykłady przydatnych z punku widzenia edukacji domowej usług i narzędzi dostępnych online. Zestawiono je według pełnionych funkcji; uwzględniając zasoby informacyjne; materiały i pomoce dydaktyczne oraz środki komunikacji cyfrowej; przydatne w procesie edukacji domowej. Przytoczono też wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród polskich rodzin edukujących domowo; które dotyczyły wykorzystania nowych technologii cyfrowych. W zakończeniu odniesiono się do korzyści; jakie dla edukacji domowej niesie cyfrowe środowisko edukacyjne

Wprowadzenie

The next issue of the journal, which we place in your hands, is devoted to the very broad issues of media education. The ever-increasing importance, position and influence of digital media in shaping our everyday life makes education the key to understanding this dynamically changing space. The ability to use media tools and resources, that is, the ability to acquire, analyze, evaluate and create media messages in various forms, has become increasingly complex in recent decades. With such an enormous amount of information coming at us through the Internet and mobile devices, we need to learn to be effective in filtering and making reliable and accurate assessments. For this reason, teaching the ability to use media correctly, safely and critically from an early age is becoming a very important part of the entire education process.Kolejny numer czasopisma, który oddajemy w Państwa ręce poświęcony został bardzo szeroko pojętej problematyce edukacji medialnej. Ciągle wzrastające znaczenie, pozycja i wpływ mediów cyfrowych na kształtowanie naszej codzienności sprawia, że kluczem do zrozumienia tej dynamicznie zmieniającej się przestrzeni staje się właśnie edukacja. Umiejętność korzystania z narzędzi i zasobów medialnych, czyli zdolność do pozyskania, analizy, oceny i tworzenia przekazów medialnych w różnych formach, stała się w ostatnich dekadach coraz bardziej złożona. Przy tak olbrzymiej liczbie informacji, które do nas docierają dzięki sieci internetowej i urządzeniom mobilnym musimy się nauczyć być skuteczni w filtrowaniu i dokonywaniu rzetelnych i trafnych ocen. Z tego względu uczenie umiejętności prawidłowego, bezpiecznego i krytycznego korzystania z mediów już od najmłodszych lat staje się bardzo ważnym elementem całego procesu edukacji

Nowe trendy w edukacji szkolnej w kontekście rozwoju technologii i mediów cyfrowych

The paper discusses the new trends emerging in school education that were identified in The NMC Horizon Report: 2014 K-12 Edition, prepared by the New Media Consortium (NMC) and the Consortium for School Networking (CoSN). Described trends, according to the report’s authors, representing 18 countries located in different parts of the world, can make significant transformation in the approach to teaching and learning process in the next few years, even on a global scale. The source of these changes are modern digital technologies. Information and communication technologies enter into all spheres of our lives. Among these areas there are also changes in education, which increasingly adapts virtual tools and digital media. Schools get students growing up in the digital world, in which the virtual space plays the similar role in interpersonal communication as the physical space. Internet resources are the primary place to look for information. These students bring with them new habits associated with the acquisition, gathering and presenting information. Therefore modern school must meet their expectations and adapt its methods, forms and means of education to the changing social and economic needs. It should seek new solutions in the organization of the education system and the ways leading to increased efficiency and individualization of educational process.W artykule omówiono nowe trendy pojawiające się w edukacji szkolnej, które zostały zidentyfikowane w raporcie The NMC Horizon Report: 2014 K-12 Edition, opracowanym przez „New Media Consortium (NMC)” i „Consortium for School Networking (CoSN)”. Opisane trendy, zdaniem autorów raportu – badaczy reprezentujących 18 krajów leżących w różnych częściach świata – mogą dokonać znaczących przeobrażeń w podejściu do procesu nauczania i uczenia się w perspektywie najbliższych kilku lat nawet w skali globalnej. Źródłem tych przemian stają się współczesne technologie cyfrowe. Technologie informacyjno-komunikacyjne coraz silniej wkraczają we wszystkie sfery naszego życia. Wśród tych obszarów zmian znajduje się również edukacja, która w coraz większym stopniu adaptuje na swoje potrzeby ogólnodostępne narzędzia i media cyfrowe. Do szkół trafiają uczniowie dorastający już w „ucyfrowionym” świecie, w którym przestrzeń wirtualna obok fizycznej odgrywa znaczącą rolę w procesie komunikacji międzyludzkiej, a zasoby internetowe stają się podstawowym miejscem  poszukiwania  informacji. Uczniowie przynoszą ze sobą nowe nawyki związane z pozyskiwaniem, gromadzeniem i prezentowaniem informacji. Nowoczesna szkoła musi zatem sprostać ich oczekiwaniom i dostosować swoje metody, formy i środki kształcenia do zmieniających się potrzeb społecznych i ekonomicznych. Powinna poszukiwać nowych rozwiązań w zakresie organizacji systemu kształcenia oraz dróg prowadzących do wzrostu efektywności i indywidualizacji procesu edukacji.

Zabawki w cyfrowym świecie - implikacje edukacyjne

In the modern world, real environment is increasingly mixed with virtual environment. This problem particularly applies to children’s experiences, because both of these environments are already natural for them. In many situations, technology so deeply interferes with our everyday life that it is difficult to draw a clear border between real and virtual experiences. It results with important consequences for the education and upbringing of the young generation, and it may affect the quality of the child-parent relationship. The aim of this study is to show the trends currently observed in the development of toys based on digital technologies, and related implications. The main transformations taking place in the world of toys under the influence of media and the expansion of digital technologies, as well as the resulting consequences for parents, are described. Examples of such toys and their possibilities are presented. Various aspects and contexts of the impact of new media are discussed, as the media are often used by children for play.Celem opracowania jest ukazanie trendów, jakie zachodzą współcześ­nie w procesie rozwoju zabawek bazujących na technologiach cyfrowych, i związanych z tym implikacji. W artykule opisano główne przeobrażenia dokonujące się w świecie zabawek pod wpływem ekspansji mediów i technologii cyfrowych oraz wynikające z tego faktu konsekwencje dla rodziców i opiekunów. Przedstawiono przykłady elektronicznych zabawek i ich możliwości. Omówiono również różnorodne aspekty i konteksty oddziaływania nowych mediów, które dzieci bardzo często traktują jako przedmioty służące do zabawy. W dzisiejszym świecie rzeczywistość coraz bardziej miesza się z przestrzenią wirtualną. Dotyczy to szczególnie doświadczeń dzieci, gdyż to właśnie dla nich obie one stanowią już naturalne środowisko dorastania i rozwoju. W wielu sytuacjach technologia tak głęboko przenika naszą codzienność, że coraz trudniej wytyczyć wyraźną granicę pomiędzy nimi. Rodzi to istotne konsekwencje dla procesu kształcenia i wychowania młodego pokolenia oraz może wpływać na jakość relacji dziecka z rodzicem

Elementy budowania przyjaznej dziecku przestrzeni cyfrowej w kontekście działań na rzecz zrównoważonego rozwoju

The main purpose of the study is to identify and describe the conditions and opportunities for building a child-friendly digital environment in a modern world dominated by new information and communication technologies, particularly in relation to sustainable development efforts. The review of these opportunities is based primarily on official documents and available reports and studies published by international, state and social institutions working in this area. Children and adolescents are a strongly inconsistent group of users of virtual space. The key and basic element influencing the use of digital tools and vulnerability to online threats is the age of the recipients of digital content and their competencies in this area. The article outlines the characteristics of different age groups of young Internet users and the related challenges for lawmakers, parents and educators. It discusses selected aspects of children’s functioning in the space of the Internet and new technologies based on General Comment No. 25 (2021) on children's rights in the digital environment, issued under the UN Convention on the Rights of the Child. It is also pointed out how these rights can be respected through the realization of certain sustainable development goals.Głównym celem opracowania jest wskazanie i opisanie uwarunkowań oraz możliwości budowania cyfrowej przestrzeni przyjaznej dziecku we współczesnym świecie, zdominowanym przez nowe technologie informacyjno-komunikacyjne, w szczególności w odniesieniu do działań podejmowanych na rzecz zrównoważonego rozwoju. Przeglądu tych możliwości dokonano przede wszystkim na podstawie oficjalnych dokumentów, dostępnych raportów i opracowań publikowanych przez działające w tym obszarze instytucje międzynarodowe, państwowe i społeczne. Dzieci i młodzież stanowią mocno niespójną grupę użytkowników przestrzeni wirtualnej. Kluczowym i podstawowym elementem wpływającym na sposób korzystania i podatność na zagrożenia płynące z sieci jest wiek odbiorcy treści cyfrowych i posiadane przez niego kompetencje w tym zakresie. W artykule przybliżono cechy poszczególnych grup wiekowych młodych użytkowników Internetu i związane z tym wyzwania dla prawodawców, rodziców i wychowawców. Omówiono wybrane aspekty dotyczące funkcjonowania dzieci w przestrzeni Internetu i nowych technologii, bazując na Komentarzu ogólnym nr 25 Konwencji o prawach dziecka (2021) w sprawie praw dziecka w środowisku cyfrowym. Wskazano również, jak te prawa mogą być respektowane poprzez realizowanie określonych celów zrównoważonego rozwoju