Potencijal čvrste biomase iz poljoprivrede u Mađarskoj i Srbiji

The research aimed to measure the quantity of agricultural biomass suitable for energy purposes at regional level (mostly in Serbia and Hungary). Furthermore, our common research also aimed to determine the potential of biomass for energy purposes with regards to the grown plants. We also aimed to name the possibilities and ways of utilization of the solid biomasses of various origins. Experiments of this kind have already commenced in Hungary and Serbia, in the Gödöllő-based Hungarian Institute of Agricultural Engineering and the Institute of Agricultural Engineering of the Faculty of Agriculture in Beograd. The potentials of different types of solid biomass from agriculture are presented in the paper. The survey has included the comparative presentation of solid biomass potentials in Hungary and Serbia.U ovom istraživanju vršenaje procena dostupne količine biomase iz poljoprivrede, koja se može iskoristiti za dobijanje energije na regionalnom nivou (Srbija i Mađarska). Uz to, naše zajedničko istraživanje imalo je za cilj i da odredi potencijal biomase za dobijanje energije u odnosu na vrste proizvedene biljne mase. Konačno, pokušali smo i da sagledamo mogućnosti i načine za ujednačavanje čvrste biomase različitog porekla. Slični ogledi su već izvođeni u Mađarskoj i Srbiji, u Mađarskom institutu za poljoprivrednu tehniku u Gödöllő i Institutu za poljoprivrednu tehniku Poljoprivrednog fakulteta u Beogradu. U radu su predstavljeni potencijali različitih tipova čvrste biomase iz poljoprivrede. Pregled je obuhvatio komparativnu prezentaciju potencijala biomase Mađarske i Srbije

Uticaj mikrobiološkog đubriva i oplemenjivača zemljišta na prinos heljde (Fagopyrum esculentum Moench) u uslovima veće nadmorske visine

Effect of microbiological fertilizer (Slavol) and soil additives (zeolite and hydrogel) on buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) yield was investigated in this paper. Trial was set up in the village of Radijevići, Serbia in agroecological conditions of mountain Zlatar (altitude 1,065 m) during a two-year period 2009 and 2010. A randomized complete block design with four replications was set up. In organic cropping system three combinations of microbiological fertilizer (Slavol) with zeolite and hydrogel were used prior to sowing. Different combinations of the microbiological fertilizer and the soil additives gave positive results especially in the second year of the trial. The best combination in organic cropping system was Slavol+hydrogel with foliar application of the microbiological fertilizer, which resulted in the greatest yield of buckwheat and this treatment can be recommended to producers. Buckwheat performed very well under limited conditions of acidic soil on high altitude in organic cropping system and it can be recommended as a very suitable crop for organic producers.U ovom radu je ispitivan uticaj mikrobiološkog đubriva (Slavol) i oplemenjivača zemljišta (zeolita i hidrogela) na prinos heljde (Fagopyrum esculentum Moench). Ogled je postavljen u selu Radijevići u agroekološkim uslovima planine Zlatar na nadmorskoj visini od 1.065 m tokom dvogodišnjeg perioda 2009. i 2010. Ogled je postavljen po slučajnom blok sistemu u četiri ponavljanja. U organskom sistemu gajenja su primenjene tri kombinacije mikrobiološkog đubriva sa zeolitom i hidrogelom pre setve useva. Sve varijante đubrenja su dale pozitivne rezultate u odnosu na prinos, naročito u drugoj godini istraživanja. Najbolja kombinacija u organskom sistemu gajenja je bila varijanta Slavol+hydrogel sa folijarnom primenom mikrobiološkog đubriva Slavola, koja je dala i najveći prinos heljde. Gajenje heljde pod limitiranim uslovima kiselog zemljišta na većoj nadmorskoj visini u organskom sistemu gajenja se pokazalo opravdanim i može se preporučiti proizvođačima

Upotreba biljaka za proizvodnju energije

We can, beside food / fodder, produce different plants to obtain various forms of energy (electricity, heat, fuel) on the fields. All together with wood from forests and other sources, biomass is the biggest guarantee for the increasing of restoring energy sources in European Union at 12% till 2010. Economy of production of bioenergies in European Union depends on subsidy exception is direct burning of biomass. The decision of individual producer for production of bioenergy depends mostly of its economy or altitude of income. Environmental acceptability of bioenergy (CO2 balance and energy balance) is not always just positive. The production does not assure new working places. Energy use of plants in EU will not essentially reduce the production of plants for food and fodder, but it may influence on the growth of the prices of agricultural products.Na njivama možemo osim hrane za ljude i stoku proizvoditi različite biljne kulture za energiju različitih oblika (električna energija, toplota, gorivo). Ta proizvodnja treba zajedno sa šumskim kulturama (drvo) da ima najveći udeo kod povećanja obnovljivih izvora energije za 12% u Evropskoj Uniji do 2010 godine. Ekonomika bioenergije u EU zavisi od finansijskih subvencija kod svih vrsta, osim kod direktnog sagorevanja biomase za toplotnu energiju. Odluka svakog pojedinog proizvođača za bioenergiju zavisi od ekonomskih faktora odnosno od visine prihoda. Uticaj proizvodnje bioenergije na faktore očuvanja okoline (CO2 bilans i energetski bilans) nije uvek samo pozitivna. Proizvodnja energije, koja zamenjuje poljoprivrednu proizvodnju ne ostvaruje nova radna mesta. Upotreba biljaka zbog energije u EU neće bitno smanjiti proizvodnju biljaka za hranu, a može uticati na povećanje cena poljoprivrednih proizvoda

Produžno dejstvo meliorativne obrade na fizičke osobine zemljišta u usevu ozime pšenice

The paper deals with the subsequently effect of ameliorative tillage on the dynamics of some important physical soil properties in winter wheat. The trial was carried-out at the experimental fields of Maize Research Institute 'Zemun Polje' Krnjesevci near Belgrade on meadows chernozem soil type. The folowing ameliorative and conventional tillage systems were included in ivestigations: 1. Ameliorative tillage system - (ATS) - includes new types machines for field systematization-scrapers (USM 5) in autumn, drainage plow on the depth 60-80 cm, and subsoil with heavy vibratory subsoiler VR 5. on 30-35cm depth. After basic tillage we prepared soil for seeding with preparation by disking and harrowing 2. Control variant - conventional tillage without ameliorative measures In 2008.yr previous crop were maize and sunflower after that ameliorative measures. Second crop in 2009/2010 were winter wheat. The following soil properties were studied: bulk density, total porosity, moisture weight and volume percent, and total water content in different layers in m3, in tillering and heading stage of winter wheat on the different depth 0-10; 10-10; 20-30. Ameliorative tillage systems had subsequently effects for all investigated soil properties on this heavy soil type compared with control.Ispitivanje uticaja produžnog dejstva jednog novog sistema meliorativne obrade zemljišta na neke važnije fizičke osobine zemljišta u usevu ozime pšenice obavljeno je u Krnješevcima na imanju Instituta za kukuruz 'Zemun Polje' u periodu od 2008 - 2010. godine. U ispitivanju smo imali dve varijante: 1. Sistem meliorativne obrade zemljišta (ravnanje + rad krtičnog pluga + podrivanje + predsetvena obrada zemljišta). 2. - Kontrolu sa konvencionalnom obradom zemljišta (oranje raonični plugom + predsetvena obrada zemljišta). U drugoj godini posle izvedenih mera u zasejanom usevu ozime pšenice pratili smo dinamiku fizičkih osobina zemljišta u fazi bokorenja i klasanju. Dobijeni rezultati obrađeni su statistički analizom varijanse i pokazali su da postoje brojne statistički signifikantne razlike u sa povoljnijim fizičkim osobina na meliorisanom zemljištu u poređenju sa kontrolnom varijantom. Gornji delovi orničnog sloja su rastresitiji na meliorisanoj varijanti tako da su u stanju da prihvate lakše veće količine vode i što je važno da je brže sprovedu u dublje slojeve. Ove činjenice pokazuju da meliorativne mere imaju produžno dejstvo koje se oseća i u narednim godinama

Ekološke posledice upotrebe biljaka za dobijanje energije

Global food and fossil energy consumption are on trajectories to double by 2050. Fossil fuel use has pushed atmospheric carbon dioxide higher than at any time during the past half-million years. While fossil fuels still account for more than 95 percent of the global transportation fuel market, biofuel production is growing roughly 15 percent per year, a rate over ten times that of oil. Under mounting pressure to improve domestic energy security and combat global climate change, countries are now turning to ethanol and biodiesel to meet rising transportation fuel demands. In 2005, the U.S. pledged to nearly double ethanol production by 2012, and the European Community recently announced that biofuels will meet 10 percent of their transportation fuel needs by 2020. Biofuels, if used properly, can help us balance our need for food, energy and a habitable and sustainable environment. To help this happen, though, we need a national biofuels policy that favors our best options. We must determine the carbon impacts of each method of making these fuels, then mandate fuel blending that achieves a prescribed greenhouse gas reduction. We have to have the knowledge and technology to start solving these problems.Globalna potrošnja hrane i energije je na putu da se udvostruči do 2050. godine. Korišćenje fosilnih goriva povećava količinu ugljen-dioksida u atmosferi sada, više nego tokom poslednjih pola miliona godina. Iako fosilna goriva čine 95% globalnog tržišta u sektoru transporta, proizvodnja biogoriva rapidno raste po stopi od 15% godišnje, što je stopa porasta deset puta veća od stope porasta proizvodnje nafte. Pod velikim pritiskom da poboljšaju energetsku sigurnost i borbu protiv klimatskih promena, mnoge zemlje prelaze na etanol i biodizel, kako bi izašle u susret sve većim zahtevima tržišta. U 2005, SAD objavljuju da će duplirati proizvodnju etanola do 2012, a Evropska komisija je skoro objavila da će biogoriva zadovoljiti 10% potrošnje goriva u sektoru transporta do 2020. Biogoriva, ako se koriste kako treba, mogu pomoći u uspostavljanju ravnoteže između naših potreba za hranom, energijom i očuvanja i zaštite životne sredine. Da bi pomogli da se to desi, potrebno je imati nacionalnu politiku za biogoriva, koja će favorizovati najbolje rešenje. Trebalo bi da se odredi uticaj proizvodnje svake vrste goriva na koncentraciju atmosferskog ugljenika, pa odrediti koja mešavina goriva daje propisano smanjenje emisije gasova staklene bašte. Da bi se to postiglo, moramo imati znanje i tehnologije, koje će rešiti ove probleme

Čiste tehnologije u agroindustriji i očuvanje životne sredine u poljoprivredi

Within the context of SARD (Sustainable Agriculture Rural Development) climate change intervention has become an area of growing concern for many institutions, especially as there are clear implications to the agricultural sector growth in the developing world. Climate change phenomena can have a substantial impact on agricultural systems and the scientific community has identified large risk factors. Yet, this sector is responsible for 30% of global worming, including deforestation, biomass burning and land use change. This paper highlights technologies and activities in agriculture that could potentially complement and give benefit from their implementation with regards to SARD practices. The paper analyses the changes that SARD activities have initiated in energy efficient agricultural practices and highlights the dual role of sustainable agriculture as both energy supplier and energy consumer. Particular stress is on biomass use as a renewable energy source for producing of biogas and biofuel. The carbon substitution potential in agricultural practices is significant especially as there is generalized need to increase overall agricultural energy inputs to enhance food security and improve productivity.U kontekstu održive poljoprivrede i ruralnog razvoja, promena klime postaje pitanje, kome se posvećuje velika briga u mnogim institucijama, naročito u oblasti poljoprivrede u zemljama u razvoju. Fenomen klimatskih promena ima suštinski uticaj na poljoprivredne sisteme i naučna zajednica ga je identifikovala kao veliki faktor rizika. Mada je ovaj sektor odgovoran za 30% globalnog zagrevanja uključujući uništavanje šuma, spaljivanje biomase i promene namene zemljišta. U ovom radu se navode tehnologije i postupci koji mogu da daju veliku korist u poljoprivredi u saglasnosti sa praksom održive poljoprivrede i ruralnog razvoja. Izvršena je analiza promena koje navedene aktivnosti omogućavaju, u smislu uvođenja tehnologija koji dovode do povećanja energetske efikasnosti i naglašena je dvostruka uloga poljoprivrede kao snabdevača energijom, a u isto vreme i potrošača energije. Posebno je naglašena uloga biomase kao izvora obnovljive energije za proizvodnju biogasa i biogoriva. Potencijal zamene ugljenika u poljoprivrednoj praksi je značajan, naročito tamo gde postoji potreba za povećanjem energetskih inputa u poljoprivredi radi povećanja produktivnosti i sigurnosti hrane

Mehanizacija u melioracijama zemljišta - stanje i buduće potrebe

Present and future status and requirements for mechanization in soil reclamation of agricultural and exploitation of forest soils of Republic of Serbia are exposed in this paper. The status and requirements for tractors, and power machines different mechanization in the field on soil reclamation, irrigation/drainages in agriculture and forest exploitation are shown as well. This analysis of structure and future needs enable ideas and realisation of substitution of very old mechanization with new contemporary mechanization, where domestic production of tractors and other agricultural machines has advantages and justification. .U radu su analizirana istraživanja stanja i potreba mehanizacije u melioracijama poljoprivrednih (navodnjavanje i odvodnjavanje), i šumskih zemljišta Republike Srbije, danas, i narednom periodu. Prikazana je analiza stanja i potreba traktora i pogonskih mašina, različite mehanizacije u melioracijama zemljišta, i sličnim građevinskim radovima sa zemljištem, mehanizacija navodnjavanja/odvodnjavanja, i mehanizacija u eksploataciji šuma . Analizirano stanje, struktura i buduće potrebe, omogućavaju ideju, realizaciju, zamene veoma stare mehanizacije sa novom mehanizacijom, gde domaća industrija proizvodnje traktora i radnih mašina ima svoje prednosti i opravdanje.

Specifičnosti tehničko-eksploatacionih karakteristika sistema za mikro navodnjavanje u zaštićenom prostoru

During the growth of cucumbers on the experimental field "Zeleni hit d.o.o." Belgrade inside of high tunnel the different systems were tested: micro sprinkler Agridor-4190 and T-tape drip irrigation with different flows and emitter's distances. Experimental data have shown full uniformity of water flow on all micro sprinklers along the sub mains. Fallowing tests of drip tapes we could emphasize that model TSX 508-15-1000 has the best characteristics of water flow uniformity along the lateral runs, with the lower Cv values on both working pressures. On the other hand, this model has shown the biggest influence of increasing working pressure on the water flow per one meter of lateral.U toku gajenja useva krastavca na imanju "Zeleni hit d.o.o.", Beograd, u plasteniku tipa visoki tunel, korišćeni su: mikrorasprskivač tipa Agridor-4190 i T-tape trake za navodnjavanje kap po kap, različite veličine protoka i rastojanja između emitera. Eksperimentalno ispitivanje je pokazalo potpunu ujednačenost emisije vode na svim mikrorasprskivačima po dužini cevovoda. Ispitivanje traka za navodnjavanje pokazuje da model TSX 508-15-1000 ima najbolje karakteristike ujednačenosti emisije vode po dužini trake, sa najmanjim koeficijentima varijacije na obe vrednosti radnog pritiska. Istovremeno, kod ovog modela je najviše izražen uticaj promene radnog pritiska na veličinu emisije izraženu po metru dužine laterala

Tehnički sistemi za klimatizaciju kabina poljoprivrednih i meliorativnih mašina

In this paper are presented several types of A/C (Air Condition) systems for climatization of modern agricultural and meliorative machinery cabs. Systems are selected according to the applied cooling fluid, in purpose of technical and exploitation characteristics comparison. Possibilities of two cooling fluids application, both R134a (tera fluoro ethane CH2FCF3) and CO2 (carbon dioxide), are considered and their thermo-mechanical and exploitation characteristics are compared, as well as their influence in sense of ecology and global warming. It should be noticed that CO2 is used in last generation systems and has certain advantages in ecology, which will be mentioned in this paper. Technical and exploitation characteristics of analyzed A/C systems will be analyzed in terms of ergonomic principles that those systems should satisfy, also.U radu je predstavljeno nekoliko tipova A/C (Air Condition) sistema za klimatizaciju kabina savremenih poljoprivrednih i meliorativnih mašina. Izbor sistema je napravljen na bazi rashladnog fluida koji se koristi kao radna materija, a sa ciljem poređenja tehničkih i eksploatacionih karakteristika. Analizirane su mogućnosti primene dva rashladna fluida R134a (terafluoretan CH2FCF3) i CO2 (ugljendioksid), sagledane i poređene njihove termomehaničke i eksploatacione karakteristike, kao i osobine njihovog uticaja sa stanovišta ekologije i globalnog zagrevanja. Treba napomenuti da se CO2 koristi u sistemima poslednje generacije i da poseduje određene prednosti sa stanovišta ekologije o kojima će u radu biti reči. Tehničke i eksploatacione karakteristike analiziranih A/C sistema biće analizirane i sa strane ergonomskih zakonitosti koje ovi sistemi treba da ispune

Hodni sistem traktora u uslovima obrade ritskih zemljišta Pančevačkog rita

Adverse physico-mechanical properties of marshy soils have negative impact on tillage of those soils. Great number of crossing of agricultural mechanization influence on constantly and intensively run over the soil, their compaction and drawbar pull increase. Mass and running systems of machines have the greatest impact on soil compaction. Wheel tractors compares with crawler has greater negative impact on soil: causes more intensive compaction deeper to the soil, spoils soil structure because of high values of wheels slipping. Running systems improvements develop rubber caterpillar, which has a lot of advantages: less soil loading, influence on shallow soil layers, less penetration resistance, better drawer pull-adhesion, productive and energetic characteristics of tractors.Nepovoljne fizičko-mehaničke osobine ritskih zemljišta negativno se odražavaju na njihovu obradu. Veliki broj prohoda sredstava mehanizacije utiče na neprestano i intenzivno gaženje zemljišta pri čemu dolazi do njegovog sabijanja i povećanja vučnih otpora. Na sabijanje zemljišta najveći uticaj imaju masa i hodni sistem mašina. Traktori točkaši (u odnosu na traktore guseničare) u većoj meri utiču negativno na zemljište: intenzivnije ga sabijaju i do veće dubine i vise kvare strukturu zemljišta zbog visokih vrednosti klizanja pogonskih točkova. Poboljšanja hodnih sistema dovela su do razvoja gumenih gusenica koje pokazuju mnoge prednosti u pogledu: manjeg pritiska na zemljište, manje dubine do koje se pritisak prostire, manjeg porasta otpora zemljišta, boljih vučno-athezionih, proizvodnih i energetskih karakteristika traktora